Het staat door het Kruiswater, de Sybcsloot en de Heerensloot met
het Sneekermeer e.u door de Frijgrassloot en de Elyesloöt met de
Langsleertepoel in verbinding.
GOINS of Geins , geh., proy. Friesland} kw. Westergoo, griet. Hen-
■naardcradeel, arr. en 2 u. N. N. W. van Sveek , kant. en'ly u. IN. 0.
van Bolsward, J u. Z. van Wommels; met 2 h. en 10 inw.
G0IRKE (HET), d. in de Meijerij van ’s Hertogenhosch, prov, Noord-
Braband} arr. en 4 u. Z. W. van ’s Hertogenbosch, kant., gem. Tilburg
, i u. N. van de wijk Ke rb, het voornaamstc gedeelte of de
kom der stad Tilburg gelegen , in welke wijk de parochiale kerk van
liet Heike staat, Het Gooibke behoort gedeeltelijk onder de wijk Veldhoven,
gedeeltelijk onder de wijk /E est-Heikant.
Men telt er met de daartoe behoorende geb. Yeldhoven, H.oeven ,
R ijt, H a sse lt, S to k h a s s e lt, Oost-Heykant en West-Hey-
k a n t , 1060 h. en ruim 8700 mw-, die meest hun bestaan vinden in
de wollefabrijk en den landbouw.
De inw., die op eene kleine uitzondering na, allen R. K. zijn , onder
welken 4100 Communicanten, maken, met die van de bayengenoemde
geh. de par. van] [L'ilharg-ii(in-het-tioirhe uit.,. welke hier eene kerk
heeft, aan den H. Dionisibs toegewijd. Deze kerk is in het jaar 185»
gebouwd, en van binnen in eenen sierlijken Gothischen stijl, zij is
gedeeltelijk nit eigen fondsen en door ruime vrijwiUige bijdragen der
geestelijken en Parochianen gebouwd, zijnde evenwel daartoe nit s Lands
kas een ondcrstand van 28.000 guld. verlecnd.. Zij mag dan ook eene
der fraaiste van het platteland der proy. Noord-Braband geiioemd worden
, zijnde een zeer hoog gebouw, met een klein , zeer net gewerkt,
koepeltorentje op den voorgevel. Vroeger stond hier eene schunrkerk,
voor welke de Algemeene Staten, den 31 Mei 1787’, vergunning gaven
om ze te vernieuwen en te yergrooten, doch eenigen tijd daarna, een
gebrek aan de kerk ontdekt zijnde,. moest men wederöm, bij snieekr
schrift verzoeken , om dit gebrek te hersteilen ;. en zqlks werd. door de
hooge Overheid toegestaan , den 27 Mei 1788. Sedert de lautste rc-
geringsverandering was deze kerk met een orgel en andere .inwendige
versierselen verrijkt, almede van een torentje, met uurwerk en klok-
slag, voorzien. Ook was er een k e r k h o f o f begraafplaats v.oor de onder-
hoorige R. K., nevens deze kerk, ingerigt. .'
Het Goieke heeft twee openbare scholen, eene te Yeldhoven en
eene aan den O o s t-H e y k a n t, welke gezamenlijk 400 leerlingen teilen,:
voorts nog eene kinderschool voor arme meisjes met: 200 leerlingen.
De Zondagscholen voor jongens en meisjes aldaaf, worden door pnge-
veer 380 leerlingen bezocht. '
Ook heeft men er een onlangs zeer fraai gesticht Oud-Mannenbuisy
hetwelk zoo wel voor de par. van T ilb u rg a an h e t Heike als die
van T ilb u rg aan h e t Goibke dient. ,
GOIRKE ( TILBURG-AAN-HETr ), par. in het apost. vic. gen.
van ’s Hertogenhosch, dek. van Hilvarenbeek. Zie Tiebobo-aas-het-
Gpieke. .
GOIRLE , gem. in de Meijerijvan’s Hertogenhosch , kw. Oisterwij /
prqyr. JYoord-Braband, Tweede distr., arr. ’s Hertogenhosch , kant. *
bürg (8 k. d„ 23 m. k., 2 s .d .); palende W. aan de gem. Tilburg ,
O. aan Hilvarenbeek, Z. aan de Belgische gem. Poppel, . W. aan
Alphen-en-Riel. ' ,
Deze gem. is verdeeld in de volgende vier wijken ; A b co v en , Ker »
Dorp cn Yen, beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
2844 blind, waaronder 2478 blind. 22 v. r. 3 v. eil. schötbaar land.
Zij telt 172 h., bewoond door 244 huisgez., uittnakende eéne bevolking
van ongeveer 120 0 inwonérs ., die voor het grootste gedeelte huti bestaan
vinden in den landbouw en gedeeltelijk irt het weven van zoo-
genaamd werk- of spoel- of groflinnen ; ook is hier eene kaatsballen
fabrijk, waar vroeger eene menigte kaatsballen gemaakt werden, die
naar alle oorden van ons land werden verzonden, maar deze fabrijk,
die destijds het grootste en nog lange jaren daarna een voornaam bestaan
middel voor Goibbe’s inwonérs was, is thans van weinig beteé-
kénis. Hetvoornaamsté voortbrengsel van den grond is rògge, ook boek-
weit, wijders spurrie en ander veevoeder. Er worden hier geen beesten
vet geweid; ook geen kaas gewrongen , maar wel boter gekarnd , waar-
van echter het minste gedeelte verkocht wordt.
De grond is er over het algemebn zeer hoog, schraäl en zandig,
cn kan alleen door veel mest en arbeid vruchtbaar gehouden worden,
evenwel is het voorkomen van deze gem. voordeeliger, dan dat vaii
de vorder zuidwaarts liggende gemeentenin de Meijerij , hbewel dit minder
schijnt te moeten Worden toegeschreven aan den beteren aard van
den grond, dan wel aàn het ihindèr Wei- en brtaekland én de betere
gelegenheid, om zieh van hooi, nit den Biesbosch of elders, te vöor-
zien , waardoor men er meerder veé’ en mest heeft. Men vindt hier
wéinig bosch en naauwelijks zoo veel schaarhout, als er tot gebrüllt
der ingezetenen noodig is Ook zijn er èenigè broeklanden , welke zieh
lahgs hei riviertje de Leije, tot aan de scheiding van de naburige
gein. Tilburg, uitstrekken, Onder deze broeklanden is een aanmerke-
lijk gedeelte uitgestoken cn gebaggerde turfgrond, welke daardoor
in waterpoelen veranderd zijn, en daar het riviertje de Leije eenen al
te hoogen bodem heeft voor eene behoorlijke afwatering der broeklanden,
zoo veroorzaakt zulks, dat zij tot diep in den zomer nog onder
water staan, welk water alleen kan afgeleid wordèn door het verdie-
pen van het gezegde riviertje.
De R; K., die hier 1180 in getal zijn, maken céne par. u it, welke
töt het apost. vic. gen. van ’s Hertogenhosch, dek. vaii Hilvarenbeek,
behoort', en door Cenen PastoOr en eenen Kapellaan hediend wordt.
De Herv., van welke men er 18 aantreft, behooren tot de gem.
van Tilburg-én-Goirle. ~ Men heeft in dezè gem. eene school.
De gem. Goibee is'eeiie heèfl., die, met de heerl. T i l b u r g , in
1387 voor hét éerst verpacht werd aan Jonkheer P. van Haastbecht.
In 1612 verkocht geworden aan Jonkhecr H. vah Maesex , kwam zij
door huwelijk van zijne dochter over aan liet geslacht van van GbPb-
bendosk , waarin zij bleef tot in het jaar 1710, toen zij gekocht Werd
door den Landgraaf van Hesses-Kassel , waarna zij in 1784, bij koop,
overging aan den Grave vas Hoogekdobf , in wiens geslacht zij tot nu
toe gebleven is, wordende zij thans in eigendom bezelen door de Erven
van den Graaf van Hoogenbobp van Hoewegen, woonachtig te Tilburg.
Hét d. C o ir l e of G oorlf, , ook wel G o é b l e , meestal bij verkorting G ool
genoemd, ligt 5 u. Z. W. V3n ’s Hertogenbosch , 1 u. Z. vän Tilburg,
San dé Leije,
De fi, K. van Gpirle hebben, sedert de verovering van ’s Hertögen-
bosch door de Staten , vele jaren de godsdienst verrigt op Steenvoort,
ou meermalen Gool-St.-Jan genoemd, ònder het aangrenzende Oosten-
rijksche dorp Poppel gelegen , op welke plaats de kapel nog in Wezcn
2 cn Jaarlijks , tot in Pnzen leeftijd, godsdienstig is bezocht ge-
weest door die van Goirle , Tilburg cn andere naburige plaatsen , die