Het lOe militiekanton, hoofdplaats E ib e rg en ,
» I le » ) » A a lte n ,
» 1 2 e » . » V a rs s e v e ld ,
13e , » Doe tinchem,
14c » , 1 Doesborgh,
ISe » 9 * Z ev e n a a r,
» 16e » H u issen ,
• 1» 17e , » E is t.
» 18e s > y U b b e rg e n ,
* 19e » y Ä Nijmegen,
» 20e « 5 » Wamel,,
» 2 1 e » y » Z a lt-B om m e l,
2 2 e » 9 M C u len b o rg ,
»- 25e 'h 9 Ä T ie l,
» 24e . » K e ste ren .
Ten aanzien van het onderwijs wordt G e l d e r l a n d in tien schooldiskten
verdeeld , waarvan het vierde in twee afdeelingen gesplitst is.
Het le schooldistrict telt 31 scholen.
» 2 e » » 5 0 »
* 5e » » 3 3 »
» 4e » » 4 8 »
» 5e » » 30 »
» 6 e » » 8 7 »
» 7e » » 32 »
» 8 e » » 30 »
» 9e » 31 »
» lOe » » 30 »
Lagere scholen worden er alzoo in het geheel 592 geteld.
Latijnsche scholen , van welke er 11 zljn , worden gevonden: te
A rn h em , Nijmegen, Z u tp h e n , T ie l, Z a lt-B om m e l, Culen-
b o rg , Doesborgh, W a g e n in g e n , E ib u rg , O o e tin ch em en
Groen lo.
De voornaamste rivieren, die deze provincie bespoelen, zijn , behalve
de Rijn met bare takken: de W a a l, de L e k , de Maas en de
J J s s e l; de L in g e met hare twee takken, de R ijnw e te rin g en de
W a a lw e te rin g ; de Berkel o fB o rk e l; de G rift; de Aa of Aha;
de S c h ip b e e k ; de B u irs e rb e e k ; de S lin g e of S lin k ; en de
L e b b in k b e e k . Ook heeft men er nog eenige andere beken, die
hun water in de groote rivieren brengen , als daar zijn: de Verwol-
d e s c h e -V o o rs te b e e k , de Verwoldesche-Molenbeek, de Hier-
d e rb e e k , de B a rn e v e ld sc h e b e e k , de B o lk sb e e k , de Hum-
m e ls c h e b e e k , de D r ie ls c h e -w e te r in g , de Bommelsche-we-
t e r in g , de O u d e -w e te rin g , de Nieuwe -wetering , enz.
Men heeft in de prov. G e l d e r l a n d ook eenige, hoewel niet zeer aan-
merkelijke meren , als: het U d d e le rm e e r; het G o e d e rm e e r; de
N ag e lp o e l, en het W ie ld e rm e e r.
De polderbesturen worden in deze provincie verdeeld in drie klassen.
Tot die van de eerste klasse behooren : 1°. de dijkstoel van de Over-
B e tuw e ; 2°.. die van de N e d e r-B e tuw e ; 3°. die van denTieler-
w a a rd ; 4°. die van B u re n -e n -C u le n b ö rg ; 5°. die van het
Rij k -v a n -N ijm e g e n ; 6 °. die van M a a s -e n -W a a l; 7°. die van
den B om m e le rw a a rd -b o v e n -d e n -M e id ijk ; 8°. die van de Lij-
m e rs ; en 9°. die van de Veluwe; alle welke dijkstoelen bestaan
uit eenen Dijkgraaf, dertien Leden en eenen Secretaris, b e h a lv e dien
van B u ren -en -G u len b o rg , welke uit eenen Dijkgraaf, negen Leden
en eenen Secretaris is zamengesteld. Tot die van de tweede klasse
behooren: 1 °. de dijkstoel van den C irk e l-v a n -d e -O o y , nit eenen
Dijkgraaf, acht Leden en eenen Secretaris bestaande; 2°. de dijkstoel
van de Marseh-Lede-en-Oudewaard, uit eenen Dijkgraaf, zes Leden
en eenen Secretaris bestaande ; ,3°. de dijkstoel van H a ttem ,
uit eenen Dijkgraaf, zes Leden en eenen Secretaris bestaande ; 4°. de
dijkstoel van den B rum m e n s c h e n -b a n d ijk , uit eenen Dijkgraaf,
zes Leden en eenen Secretaris bestaande; 5°. de dijkstoel van het
A rn h em s c h e -'e n -V e lp sc h e b r o e k , uit eenen Dijkgraaf, acht Leden
en eenen Secretaris bestaande; 6°. de dijkstoel van de Dre m p ts ch e ,
O ld e n h a a fs c h e , H o o g b u ren sch e - en O ld b u rg s c h e d ijk e n ,
uit eenen Dijkgraaf, acht Leden en eenen Secretaris bestaande; 7°. de
dijkstoel van den ß a a rb o e k s c h e -d ijk en de A n g e rlo s c h e -z o -
m e rd ijk e n , uit eenen Dijkgraaf, zes Leden en eenen Secretaris bestaande;
8°. de dijkstoel* van W a g e n in g e n - e n -ß e n n e k om , uit
eenen Dijkgraaf, zes Leden en eenen Secretaris zamengesteld; 9°. de
dijkstoel van H e rw e n -A a rd t-e n -P a n n e rd e n , uit eenen Dijkgraaf,
zes Leden en eenen Secretaris bestaande; en 10°. de dijkstoel van den
Bommeler w a a rd -b en ed e n - den-Meidij k , uit eenen Dijkgraaf,
zes Leden en eenen Secretaris bestaande. De polderbesturen van de
derde klasse zijn: 1 °. dat van M illin g e n ; 2°. dat van Me v n e rsw ijk ;
5°. dat van den Bovenstepolder-onder-Wageningeu'; 4?. dal van
den B e n e d e n s te p o ld e r-o n d e r-W a g e n in ge n ; 5°. dat van het
M u n nekenland; 6 °. dat van den W e s te rp o ld e r-o p -h e t-B h e d e r-
laag; 7°. dat van den H e e ssch e -B eu n in g sch e -en -W eu rtsch e-
ui te rw a a rd e n p o ld e r ; 8°. dat van den' D e e tsch e - u itw a a r-
denpolder.; 9°. dat van den D ru te n s c h e -u ite rw a a rd e n p o l-
der ; 10 °. dat van den A f f e rd e n s c h c -u ite rw a a rd e n p o ld e r ;
1 1 . dat van den W a ra e lsch e -u i te rw a a rd e n p o ld e r; 1 2 °. dat
van sG rav enw e e rd ; 13°. dat van den Veen pol d e r-v a n -H a ttem
; 14°. dat van den E rle k um ; 15°. dat van de H u is s e n s c h e -
u ite rw a a rd e n ; 16°. dat van H e e rew aa rd en ; 17°. dat van Malb
u rg en ; 18°. dat van den P a n n e rd e n s c h e -w a a rd ; 19°. dat
van den R o z an d sch ep o ld e r; 20°. dat van den IJ s s e lo o rd -
'i®jjeP ? ld e r; 2 1 °. dat van de V o o r s te r - e n -N ije n b e k e r -K le i;
22. dat van het E ilan d N e d e r -H em e r t; 23°. dat van de Hur-
w e n e n s c h e -u ite rw a a rd e n ; en 24°. dat van den. B em m els che-
G e n ts c h e -e n -O o y rijk s c h e p o ld e r. Alle welke polderbesturen
slechts twee Leden teilen, uitgenomen die van Milling&n , van
Meynerswijk, van W illem s p o ld e r , van M a lb u rg e n , van de
x lu rw e n e n sc h e -u ite rw a a rd e n en van den B em m elsch e - Gent
s®ke-en- 0 o y r ijk s c h e p o ld e r , welke ieder uit drie leden bestaan.
De lucht van G e l d e r l a n d is doorgaans gematigd, züiver en gezond. —
De grond is er over het algemeen meer vlak en open, dan bergachtig ,
hoewel bergachtiger en daardoor veel drooger, dan in schier alle an-
ere Nederlandsche provincien. Hij bestaat voor een gedeelte uit, goeden
hleigrond , die zeer geschikt is tot bouw-en weilandcn. De beste wei-
a. en z'Jn de , buitendijks längs de boorden der rivieren gelegen ,
uiterwaarden , die aan vele veranderingen, door aanwas of vermindering ,
0 ®*jhevig zijn. In het noordwestelijke gedeelte ziet men vele dorre
zandduinen en bosschen, en in het noordoostelijke gedeelte zijn vele
eidevelden ^en broek- of veengronden. De voortbrengselen van het
lerenrijk zijn : paarden , van een goed , voorheen zelfs buiten ’s lands