E N G.
E nglum R omuartus H agema , die er nog dat zelfde jaar beroepen werd.
In het jaar 1651 werd Beetgum weder met E nglum vereenigd , hetwelk
geduurd heeft tot aan den dood van H agema , die in November 1653
voorviel. De kerk , welke er vôâr de Reformatie stond, w'as aan den
H. Christophorus toegewijd. De pastorie had destijds aan inkoiristen 100
goudgulden (150 guld.), het vikarisschap 90 goudgnlden (135 guld.).
Bovendien was er nogeene prebende van 12 0 goudgulden (180 guld.).
De Proost van de St. Janskerk te Utrecht, had voor zijn deel 12 Schilden
(16 guld. 80 cents). Inplaatsvan de kerk werd, in het jaar 1773, de
tegenwoordige gebouwd, welke in het jaar 1854 van een orgel voor-
zien is. — De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 30 leer-
lingen bezocht. — Vroeger stond hier het Sterke slot Grovestins.
Zie dat woord.
ENGLUM of E ngelum, geh. in het Westerkuiartier, prov. Groningen,
arr. en 3 u. N. W . van Groningen, kant. en l i u. N. van Zuidhorn,
■gem. en 5 min. N. O. van Oldeliove, waaronder het behoort. — Men
telt er 2 h. en 17 inw.
Toen de door zijnen zonderlingen levensloop merkwaardige Staats-
man J ohan W illem R ippebda , in het begin der vorige eeuw, hier op
E n g lum b u rg woonde (zie het volgende art.), had hij het plan ge-
vormd, om van hier, voorbij Jensema, naarde trekvaart achter Noord-
horn , een kanaal te doen graven en eenen dijk te doen aanleggen, doch
daarvan is niets gekomen.
ENGLUMBORG , E ngelumborg of E ngelenbhrg , bij verkorting E rgeben,
E nglux of E ngelum genaamd, voorm. borg of huis in het Westerkwar-
tier, prov. Groningen, onder en 10 min. O. N. 0. van Oldehove, in
het geh. Englum.
Dezeborg, waarvan eene teekening te vinden is op de kaart der prov.
Groningen van Mr. T iieodorus B eckeringh, van 1781, is het laatst
bewoond door Yrouwe J. W erntley, douairière van Rossux, en werd in
het jaar 1773, afgebroken , doch de spooren zijn er nog ziglbaar van;
terwijl het schathufs , thans de Tempel geheeten, nog aanwezig is en
tot eene aanzienlijke hoerenschuur en woning vergroot is , en de kooi
of tuinmanswoning, n u , tot dagloonershuisje dient. De borg stond
een weinig ter zijde van de tegenwoordige hoerenhofstede, ter plaatse,
alwaar men thans , in een stuk weiland, eenen breeden kruisvijver met
net en biezen vindt. De tegenwoordige eigenaar en bewoner dezer boer-
derij is de landbouwer , E ngbertus Grommers. Vroeger hadden de Heeren
van E ngluxborg , dikwerf oorlog gevoerd tegen die van J ensema en
F r iidm .
Dit gebouw is in het begin der vorige eeuw het eigendom geweest van,
en werd destijds bewoond door den Staatsman J ohan W illem. R ipperda ,
die, ofschoon men hem in het geheel geen bekwaamheid als Staat- cn
Letterkundige kan ontzeggen, zieh echter nog meer berucht heeft ge-
maaktdoor zijne eerzucht en woeligen levensloop , zijnde van R. K. geworden
Hervormd, van Hervormd R. K., en van R. K., na de besnijdenis
te hebben ondergaan , Mabomedaaiisch. Hij trad alhier den 15 Junij 1704,
met A lida S ciiellingwou in den echt en overleed, als Dey, te Tetuan ,
den 7 Oct 1737 (1 ).
Vroeger moet E nglumborg aan eene andere familie behoort hebben,
.altbans volgeiis opschriften op de kerk en de armbus te Oldehove van
(1) Zie over hem nader Levenebeachrijring van wenige meeet Nederlandsohe Mannen en Vrouuien
D. m., w. ns.
ENG.
1664 en 1665 was toen ter tijd Heer van den E nglumborg , Jonkheer
Azinga van E wsum, Heer van Englum en Jellema, Kerkvoogd te Oldehove
en Gecommitteerde Raad ter Admiraliteit te Amsterdam.
ENGTE-VAN-TEXEL , vaarwater, tusschen de noordspits van'Noord-
Holland en het eiland Texel gelegen. Het vormt gedecltelijk de reede
van Texel en leidde voorheen door drie verschillende geulen , welke
door zandbänken bepaald waren, uit het Nieuwediep en de Zuiderzee,
in de Noordzee. Van deze drie doorvaarten , het M a rsd ie p , Noord
e rg a t en S c h u lp e n g a t genaamd, is alleen bet laatste nog in
wezen en wordt door diepgaande schepen gebruikt. De beide eersten
zijn verloopen en onbruikbaar geworden ; doch in plaats daarvan is het
Nieuwe W e s te rz e e g a t ontstaan, hetwelk door koopvaardijschepen
cn kleine oorlogschepen kan bevaren worden.
ENGWERD, voorm. kloost., pro v. Friesland, kw. Oostergoo, griet.
Rauwerderhem. Zie E ngwird.
ENGWIER, ook E ngwierum en eertijds A bbingawier , d., prov. Friesland,
kw. Westergoo, griet. Wonseradeel, arr. en 4 u. W. N. W.
van Sneek, kant. en 2 u. W. N. W. van Boisward, aan het Sil-
laardermeer.
Men telt er 20 inw., die meest hun bestaan vinden in landbouw en
veeteelt.
De Herv., die hier wonen, behooren tot de gem. van Wons-en-Eng-
wier, welke hier eene kerk heeft. — Vöor de Reformatie beliep het in-
komen van den Pastoor dezer kerk 90 goudg. (155 guld.), dat van
den vikaris vijf en vijftig goudg. (82 guld. 50 cents). De Proost
van de St. Janskerk te Utrecht, trok er 12 Schilden (16 guld. 80
cents).
De R. K., worden tot de stat. van Makkum gerekend. — Men heeft
er geene school, doch de kinderen genieten te Wons onderwijs.
ENGWIERUM of A engwierum, in het Oud-Friesch E dygwerum , tamelijk
groot d., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Oost-Dongeradeel,
arr. en 6 u. N. O. van Leeuwarden, kant. cn 2 u. 0. van Dockum ,
in denhoek van den zeedijk. Weleer lag dit d. aan den mond van het
Dockumerdiep, waar dit in de Lauwerzee viel, op den Z. 0. hoek of
punt lands van Oost-Dongeradeel, en werd wegens de vernaauwing of
verenging van dat diep alhier , zoo men wil, E ngwierum genoemd ; doch
in later tijd is de ligging dezer plaats aanmerkelijk veranderd, wegens
de aanzienlijke verlanding van dat diep en de aanslibbing van de zijde
der Lauwerzee.
Door de uitgestrektheid der aangespoelde landen heeft het behoor van
dit dorp allengskens eene groote uitgebreidheid verkregen. Men telt er,
>uet de, kerkelijk hiertoe behoorende , b. de Nieuwe z ijlen , ook
wel de Dockume r-Nieuwez ijlen genoemd, alwaar het grootste
sluiswerk der prov. Friesland lig t, 760 inw.
De Herv., die hier wonen , maken eene gem. uit, welke tot de
klass. en ring van Dockum behoort. Tot in het jaar 1834, met die
van Ee gecombineerd, doch destijds daarvan afgeschciden , heeft zij tot
hären eersten afzonderlijken Predikant gehad Johan Georgius Zimmerman ,
die in het jaar 1835 , herwaarts kwam en er nog Staat. De kerk is
volgens een opschrift boven de deur , in het jaar 1746, gebouwd. Het
orgel werd in 1823 vernieuwd. — De R. K., behooren tot de stat.
van Dockum.
ENGWIERUM, d., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wonseradeel.
Zie het vorige art.