dänische Sloephelling Societeit, ondcr direetie tan den Heer T. W.
Verslbvs. Doze belangrijke trafijk, de eenige op het taste land tan
Europa, veivangt de drooge dokkcn en is gesehikt am de zwaarste
koopvaarders ■ met lading en volle tuiggaadje nit de rivier op een
hellend vlak te slepcn , alwaar zij , alsdan de noodige vertimmerin-
gen ondergaan. Door dcze nuttige inrigting vervalt het drooge dok
cn het voor de zßeschepen zoo nadeelige kielen of op zijde halen ter
verlimmering ; wordt t-ijd gewonnen , kosten gespaard en de zekerhèid
vcrkregen, dat elk schip, bestemd om zee te bouwen, daartoe gesehikt
is, en geéne gebreken aan romp, koper of looze kiel bezitj daar men
in staat is om binnen het etniaal de grootste koopvaarders., met wand
en tuig , op de helling, boven het hoogste waterpeil, te brengen, en
aldaar met de nieeste zorg te onderzoeken en , zoo noodig, wederom
dadelijk te water te brengen ; kunnende op deze helling de meest be-
langrijkste vertimmeringen geschieden en zelfs nieuwe schepén gebouwd
worden. Het werktuigelijke bestaat uit: eene stoommachine van vijftien
paardcnkracht, door het toegepaste werktuigelijke vermögen eene kracht
aanwendende van zevenhonderd paarden , waardoor de 'schepen, ' dés
noods;, met lading, volle tuig, bemanning enz., längs eenen zoo-
genaamden wagen, ter lengte van 147 voeten, zijnde de lengte van
de grootste voor de stad Rotterdam varende koopvaarders, rüstende
op een groot aantal ijzeren rollen of wielen van 50 duim middel-
lijns, längs vier ijzeren in een hellend vlak geplaatste spören , waar-
vah de twee digst tegen elkander liggende middelsporen tot het dragen
der kiel, en de beide zijsporen voor de aan te brengene steunpunten
of beeren dienstbaar zijn, uit eene waterdiepte van 18 voeten , bij
hoog watergetijde , gerekend tegen gemiddeld Rottepeil, à 4 voeten
boven het hoogste getijde, ophet drooge gebragt worden, en aldaar ver»
blijven tot na den ailoop der vertimmering , waarna zij op dezelfde
wijzc wederom te water gelaten worden en in staat zijn dadelijk Zèé
te bouwen. De sporen zelve kunnen , dobrdien elk schip dadelijk on-
derVangen en gestut wordt , drie schepen achter den anderen plaats
vèrleenen , wordende, dadelijk na de ondervanging, de wagen, door aan-
gebragt mechaniek , uit elkander genomen , - achterwaarts gebragt, en
dienstbaar gemaakt voor eene tweede bewerking; De sporen en vloë-
ren rasten op eene fundering, waartoe 1284 palen zijn aangebragt.
De grootste schepen , welke de rivier bevaren, de India en de 'Geertruida,
van 600 gemeten- lasten, zijn bereids Op de hélling vertimmerd 5 - ter-
wijl het eerste schip, hetwelk dadelijk uit zee ; met schade door de
Loodsen , in zinkenden Staat binnengebragt, met volle‘lading y w öflt,
tuig en bemanning op de helling is gesleept, genaamd was -de Brik de
IloUaiider: Böston, metende 220 gemeten lasten ; welk' schip gerepa-
reerd , ‘binnen eene week , zonder lossen der lading, Wederom naar
zee stevende.
Men v in d t op d it e ilä n d , b u ite n d ijk s ‘op dé gorzen V - welke gorzen
en aanwa ssen eene n itg e s tre k th e id h eb b en v a n nag ên o eg 25 b u n d . —
b cb a lv e de gebouwen d e r f a b rijk , 7 0 wo o rih u iz en , een a an e e n g e sch ak e ld
g e b u c h t, m e t tw e e g ro o te s t r a t e n , v o rm e n d e , a llen g e s t ie b t ‘s e d e rt de
•vestiging d e r fa b r ijk Van d e StOOniboOt-Maatsehappij,; n agenoeg allen
w o rd en do o r o p z ig te r s , w'erklieden en w in k e lie rs bewoond. Rehölve
h e t genoemde g e ta l z ijn e r nog eene m e n ig te gebouwen geSticht on-
d e r de g em e en te Cha rlois en K r ä l i n g e n 'w e l k e a lle liiin n e ve stig in g
a a n de M a a tsch ap p ij te d a n k e n h eb b en , en d ie n s tb a a r zijn td t h u is-
v e s tig in g d e r vverklieden.
vwauu eene zuo uei.angrijKe werKpiaats geworden is , üeeit
men het ontwerp gevormd , pm het door eepe kolossale hrpg, ovqr de
Maas, met de stad Rotterdam te ve/eenigen , zoowgl, pm daurdoor ccuc
noqdwendige uilbreiding pan de stad zeive te bpzprgpn j als om eene uit-
gebreide haven voor de zeeschepen dgar le stellen - doch djt plan is
nog toe ;niet yerwezenlijkt.
FIJMAR, voorm. d. in het noord-oo.sten der prov. Qr^ningon, ten
wpsten van de E en de Tjpmme, .hptwelk m het jaar 1277' ;dppr den
Dollart verslonden is.
FIJNAAjVT of FiiiAAH’r , meestal dem F ijk a a rt , en door de landlieden
DE Epimderx of,DE F eh d e rt g en o em d , d . M he t m arkgr. van Bergen-Qp
Zoom, prov. Noord-Braband, Vierde d js tr., arr. en % p. N. W. van
Breda, k a n t. en 2 u. W. van Zevenberfgen, gem. Fij^aart-ien-IIeynmgen.
Uet is een grOQt d. welks k e rk b u u rt u it eene l^nge , ^er >vjß4erzyde d is t
bclimmerde s tra a t b e s ta a t, hebbende uitz ig t op de k e rk en op h e tr a a d -
hHis ; ,opk,staan e r ropflom de Jtcrk eenige huizen.
^Ien tqlt er 70 h. en 540 inw., die meest hun bestaan vinden in
den landbouw.
De Herv., wellte er wonen , behooren tot de gern. Fijmart-en-Heij-
ningen, die hier eene .kerk heeft, welkein bet jaar 1 6,45 gebouwd en in
het jaar 1840 bijna voor de helft vergroot is. Het' is eep eenvoudig
gebouw , met torep, klok en uurwerk, doch zondpr orgel. Voor deze
peeft er eep zecr klein kerkje gestaan, hetwelk vppr de reionnatit: aan
den H. Jacqbds was toegcwijd, doch dit js , uilhoolde ,van onäpelnia-
tigheid en bouwvalligheid , in het jaar 16'45 voor ;afbraak verkpeht ,
nadat de tegenwoprdige Jter.k door de Hervi gebopvvd wias.
die men er aantreft, worden tot de sem. van Fijnaart-
en-Meijningeri gerekend. .Yrpeger naoesten zij te Stand daar luiten ter
kerk gaan_, maar sedert het jaar 1796 hebben *ij eene eigep kerk aan
Ouze Jjtepe Vxpuwe Hemelvwrt tojegejivijd. Ile .dorpsehool jvp.rdt
gemiddeld door ppp getal ,v.an 12 0 leerliiigep bezocht.
¡In het jaar 157.5,evprviel de Spaanscbe Yeldoverste MpHDRAppa dit dorp
en ,versphaij,ste zieh :alfe^r .¡n eene sterkte, , '
Er wprdpp hier jaarlijks twee beestenmarkten gehouden, als: de
eepp.dpn ^pedep Doqderdag in Ypcil, de tweedeMaandags na\Aher-
hejligen ^n de tvyee daayop vplgende marhdagen. De kermis yalt in
den .laatsten Zondo^ in Septenjber.
vo o rm . p o ld . in h e t m prigr. y an Bergen-op-Zoom, p ro v .
Boord-Brfiban^, jvelke op V r ijd a g n a S t. P a u lu sd a g v an h e t j a a r 1580,
Jan van 1’o lanen , He e r van Breda, en H en d rik van B o d te rs e ji ,
■ Ser.vari Bergen-pp-Zoom, ten behoeve van J an B o o d e w i j n s z . en Q e r a e r t
W i l i e j i s z . , ter bedijking werd uitgegeven.
Deze pold. is echter bij den .gt. Elisabetsvloed,van ,hpt jaar 1421 wpdpr
ondprgpvlppid , an later weder bij gedeelten bedijkt, opder, den naam
VaTfi?ATn 0 ude' Fij naar t en Deu ^ieu.we.-F\|naart.
bIJNAART (DEN-), d. in het markgraafs. van Berqen op-Zpom, prov.
Hoord-Braband. Zie E i jn a a r t . A ’ *
FUNAART (DEN NIEUWEN), pold. in het mar.kgr. yan Berge,n-op-
* oon1, prov. Noord-Braband , Vierde dislr., arr. Breda, kant. Zetenber-
gen, gem. Flundert; palende N. aan den Poldcr-v.an-Niervaart, 0. aan de
bepnscha Gorzen ,,Z.„aan den Ouden-Eijnaai;t, W. aan den Polder van de
ttuigenhu.
Dazp pold., in het jaar 15,54, in eene bedijkipg ippt dpn Gr00ten
1 f v w r t begirepen , .beslaat, volgens hpt ka.daster, eppe opparviakte van