GOUW (DE ACHTER-), water in Waterland, prov. Noord-Holland,
d a t, bij Zuiderwoude, uit de Kerk-Ee voortkomende, in eene noord-
westelijke rigting, naar den Waterlandsche-dijk vloeit, waartegen het
-te niet loopt.
GOUW (DE BINNEN-), pold. in de Vier-N oorder-koggen , prov. Noord-
Jlolland. Zie B in n e n g o uw .
GOUW (DE BINNEN-), pold. in Waterland, prov. Noord-Holland,
arr. Hoorn, kant. Edam, gem. Zuiderwoude-en-TJildam; palende N.
aan de Markt-Gouw en de Poel, 0. aan de Buiten-Gouw , Z. aan de
Achter-Ee , W. aan de Ooster-Ee.
Deze pold., welke, volgens het kadaster, eene oppervlakte beslaatvan
185 bund. 63 v. r., wordt door de molens van Waterland van het
overtollige water ontlast.
GOUW (DE BUITEN-), pold. in Waterland, prov. Noord-Holland,
arr. Hoorn, kant. Edam, gem. Zuiderwoude-en-üildam.; palende N,
aan de Goudzee, 0. aan de Uitdammer-Weeren en de Rijper-Weercn,
Z. aan de Kerk-Ee , W. aan de Binnen-Gouw.
Deze pold. beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
85 bund. 14 v. r., en wordt door de molens Tan Waterland van het
overtollige water ontlast.
GOUW (DE KLEINE-), water in Dregterland y prov. Noord-Hol-
land, dat in het noordelijke gedeelte der Ooster-Kogge , onder den naam
van O o s t e r - K l e in e -G o u w , ontstaat, altijd in eene westelijke rigting
voortstroomende, bij Langcdeele-sloot den naam van M id d e l - K l e in e -
Gouw, en eindelijk, bij de Molensloot, alleen den naam van K l e in e -
Gouw aanneemt, waarna het, aan het Westeinde van Andijk, tegen
den West Friesche zeedijk stuit.
GOUW (DE KROMME-), water in de heerl. Schagen, prov.Noord-
IIolland. Zie K r om m e - G o u w (D e ) .
GOUW (DE MARKT-), pold. in Waterland, prov. Noord-Holland.
Zie M a r k t - G o u w (D e ) .
GOUW (DE MIDDEL-), water in het balj. van Blois, prov. Noord-
Holland, dat bij de Wormerveensche Kcrksloot een begin neemt, en
met eene zuidelijke rigting, naar het Guitsgat loopt, alwaar zij den
naam van G o bw aanneemt.
GOUW (DE MIDDEL-KLEINE-), water in Dregterland, prov. Noord-
Holland. Zie Gouw (K l e in e - ) .
GOUW (DE NA-), water in het balj. van Blois, prov. Noord-Holland.
Zie Gouw (D e).
GOUW (DE NIEUWE-), water in Waterland, pro v. Noord-Holland,
d at, ten oosten van de Up, uit den U it-G o uw slo o t voortkomt, en,
met eene oostelijke strekking, naar de Langebreek loopt, waarin het
zieh gedeeltelijk ontlast J terwijl een ander gedeelte, eene zuidelijke strekking
aannemende, de gem. Landsmeer doorloopt, en bij Cadoelen eindigt.
GOUW (DE NOORD-), water in het balj. van de Nieuwhurgen, prov.
Noord-Holland, dat uit de Burggracht voortkomt, met eene westelijke
strekking door Ursem vloeit, om zieh in de Ringsloot van de Beem-
ster te ontlasten.
GOUW (DE-OOSTER-KLEINE-), water in Dregterland, prov. Noord-
Holland. Zie G o b w (K l e in e ) .
GOUW (DE-OOSTZANER-), water in Kcnnemerland, prov. Noord-
Holland. Zie O o st za n e r - G o u w .
GOUW (DE OUDE-), vischrijk hoofdwater in den polde'r het Groot-
slag, in Dregterland, prov. Noord-Holland , met eeaige noord- en
zuidwaarts loopende slooten of vaarten, stuitende tegen de Zuider-,
Ooster-en de Noorder-Dregterlandsche zeedijken en zijn overtollig water,
ontlastende door middel van schepradwatermolens, welke thans (1842)
tot vijzelmolens worden verbouwd, en bet op dric punten in de Zui-
derzee malen. In overoude tijden sekijnt dit water zieh ontlast te
hebben in het meer Flevo.
GOUW (TER-) , naam , welken men in de wandeling veelal aan
de stad G o u d a , prov. Zuid-Holland, geeft. Zie G o u d a .
GOUW (UIT-), water, in Amstelland, prov. Zuid-Holland. Zie
Un-Gouw.
GOUWAABiT, voorm. gors, prov. Zuid-Holland, die, in het jaar
1439 omdijkt zijnde, thans een gedeelte van den Oude-Korendijksche-
polder uitmaakt.
GOUWE (DE), ookG o ld e genaamd, voorm. stroom, tusschen de eil.
Schouwen en Duiveland, prov. Zeeland.
Deze stroom kwam ten Z. nagenoeg met het tegenwoordige Dijkwater
(zie dat art.) overeen ; Noordelijker liep hij door de tegenwoordige
polders Noordgouwe en Zonnemaire naar de Grevelingen. Reeds in
bet jaar 976 was de G o u w e onder dezen naam bekend ; inl374werd
de stroom in het N. afgedamd, en van toen af nam de verlanding
toe, die in het jaar 1628 met de bedijking van den Gouweveerpolder
is vollooid geworden.
De G o u w e is bekend door den scheepstrijd, die er den 10 en 11
Augustus 1304 plaats had tusschen de Ylamingen, onder G u id o , Graaf
van Viaanderen, en de vereenigde Hollandsche en Fransche vloten ,
onder Jonker W i l l e m , den zoon van J an I I , Graaf van Holland, en
den Admiraal G r im a l d i , waarbij de laatsten eene luisterrijke overwin-
ning bevochten, welke het ontzet van het, door de Ylamingen belegerde
, Zierikzee ten gevolge had.
GOUWE (DE-), voorm. kleine stroom in Staats-Vlaanderen, welke
bet Land-van-de-Groede van het Land-van-Kadzand scheidde (1).
GOUWE (DE), ook K rom m e - G o uw e genoemd, water in Zuid-Holland.
Het schijnt eene watervliet te zijn , die aanvankelijk gegraven is tot
ontlasting der landen ; later is het eene bekwame vaart geworden , voor
den doortogt tusschen Holland en Zeeland. Zij neemt hären aanvang te
Gouda, in den IJssel, loopt door die stad, voorts Noordwestwaarts tot
op de hoogte van Waddinxveen, en van daar Noordwaarts längs Bos-
koop tot in den Rijn, door de Goudsche sluis.
De’ tijd van het graven dezer vaart is onbekend, maar zeker is zij
reeds ten tijde van F l o r is V in wezen geweest, zoo als blijkt uit eene
door den Graaf verleende vergunning, hierboven (op G o u d sch e - s l u is )
aangehaald. In eenen voorregtbrief van Hertog W il l em van B e i j e r e n ,
ten jare 1356, aan die van Alphen , Hazerswoude, Boskoop en Waddinxveen
gegeven, wordt de strekking der kade längs d e G o u w e ,
welke ieder ambacht te beköstigen had, nader bepaald. De sluis, lig-
gende hij de stad Gouda, die het water in den IJssel van het water
in de G o uw e scheidt, moest, volgens handvest van Keizer K a r e l V ,
als Graaf van Holland, gedagteekend 15 Januarij 1535, dienen tot
waterlozing. Maar, aangezien door het verhoogen van het bed van
den IJssel, geen of genoegzaam zeer weinig uitlozing van water op
(1) Zie de k a a r t, gevoegd bij de doorwrochte verhandeling van onzen geleerden medearbeider
J. Ab U t r e c h t D r e s s b lh u is , getiteld: de Provincie Ze e la n d , in hare ahnde gesteldheid en ger»~
gelde vorming beechouwd.