door een sluisje , op de Watering van ’s Heerenhuis, van het oVer-
tollige water ontlast. Het land ligt 3 ä 4 palm onder A. P. Het be-
stuur is dat van den Roijalenpolder.
GORSEL, d. in het graafs. Zutphen, prov. Gelderland. Zie Gorssel.
GORSLOOT , water, prov.jFriesland, kw. Zevenwouden , griet. Op-
sterland. Zie Gorredukstervaart.
GORSSEL , gem. in het graafs. Zutphen , prov. Gelderland, kw.,
distr., arr. en kant. Zutphen (3 k. d,, 8 m. k.,. 3 s. d .); palende N.
aan de Overijsselsche gem. Deventer, Diepenveen en Bathmen, 0. aan
de gem. Laren en Verwolde, Z. aan Warnsfcld en Zutphen, W. aan
den IJssel.
Zij bevat de d. G o rsse l en A lmen, henevens de buurs. E e fd e ,
Epse en H a rfsen , alsmede de heerl. D o rth . Ook vindt men er on-
derscheidene landhuizen, van welke den Dam, D o rth , Ehze,-h-et
E lz e , E sch ed e , H a ssin k , h e t H u lze , h e t Jo p p e , Ter-Meu-
l e n , R ijsse l en d e 'V o o rst de voornaamste zijn. Zij beslaat eene
oppervlakte van 9088 bund., telt 439 h., bewoond door 334 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van mim 3300 inw., die meest hun bestaan
vinden in den landbouw, ook wordt er handel gedreven , hoofdzakelijk
in brandhout, waarvan eene aanzienlijke hoeveelheid op den hout-
wal, bij Dommerkolt, te Gorssel, wordt aangevoerd, om aldaar te
worden ingescheept.
De IJssel, welke längs deze gem. stroomt, verschaft den inw. eenige
uitmuntende weiden, waardoor zij zeer veel boter van de beste soort
aan de inw. van de nabij gelegene steden Zutphen en Deventer leve-
ren. Men heeft er 3 windkorenmolens. Vroeger bestond er ook eene
verwfabrijk.
Van de Herv., welke hier ongeveer 3100 in getal zijn, maken 1700 de
gem. van Gorssel en Almen-en-Harfsen u it, welke in deze bürg. gem.
drie kerken hebben , als: eene te Gorssel, eene te Almen en eene
te H a rfs e n , terwijl de overigen te Deventer, Warnsfeld en Bathmen
parochieren.
De R. K., ten getale van 180, onder welke 130 Communicanten ,
worden tot de stat. van Zutphen gerekend.-— De 3 Evang, Luth.,
welke men er aan ¡.reft, behooren tot de gem. van Zutphen.
Men heeft in deze gern, 3 scbolen ; als: eene te G o rs s e l, eene te
Almen en eene te Epse, welke gezamenlijk, door een gemiddeld getal
van 280 leerlingen bezocht worden.
Het d. Gorssee of Gorsel , ligt 1 | u. N. van Zutphen, aan den weg
van die stad naar Deventer, en is eene pleisterplaats tusschen die twee
steden. , : i
Men telt er in de kom van het d. 80 h. en 600 inw., en met de
daartoe behoorende buurs. Eefde en Ep se , 239 h. en 1800 inw.
Ditd. komt oudtijds voor onder den naam Coerselloo, d. i. plaats
waar een koer- of wachthuis stond; terwijl er nog een bosch bestaat,
bekend onder de benaming van Gorsselsche Loo. Voorts zijn er in
de meeste marken dezer gem., Heidensche begraafplaatsen opgedolven.
De Herv., die hier 367 in getal zijn, maken de gem. van G o rs s
e l u it, welke tot de klass. en ring van Zutphen behoort. In het
jaar 1633 heeft J ohannes Sartorius in deze gemeente,, die thans cen
vrij beroep heeft, het leeraarambt waargenomen. De kerk , van een
toren voorzien, doch zonder orgel, is in 1842 aanmerkelijk vergroot.
Als een offer van dankerkentenis aan God , voor den zegen eener vjjt-
tigjarige echtvereeniging , werd, door den Heer, J, H c e t en diens ccht-
»enoot W. M. L e b b i n k , in het jaar 1834 aan deze kerk geschonken |
voor de bediening des doops , een prächtig doopbekken ; en voor het
Avondmaal een schotel, een wijnkan, twee bekers , twee servetten en
een keurig tafellaken , waarin geweven is de offerhande van A b r a h a m .
Dit alles, ”even onbekrompen als smaakvol ingerigt, is gelegd in een
s i e r l i j k koffertje , en voorts besloten in eenen ijzeren kist ter waar-
borging tegen schade en verlies.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 90 leerlingen
b e z o c h t.
De kermis regelt zieh naar de Deventersche, es wordt op eenen
Maandag , zes weken later , gehouden. . _
De voorouders van W igbold Müilman , Schrijver van het werk : JJer
Christenen sterke troost tot maatiginge van hunne droefheid over het
afsterven van hunne geloovige vrienden , f in 1746, als emeritus Pre-
dikant van ’s Gravenhage, hebben te Gorssel gewoond , in een door
hen gebonwd huis, den Muil genaamd, het welk door de Spanjaarden
is afgebrand. ' T .
Toen Don F rederik van T oiedo , zoon van den Hertog van Alva , in
het jaar 1372, Zutphen ingenomen had en alle de burgers , die hem
in handen vielen , om het leven bragt, deed hij er op eenen dag 330
in eenen boomgaard, digt bij dit huis , ophangen.
Op sommiger voorbeeld, om niet in de kerkgebouwen, maar op
eene andere daartoe geschikte plaats, begraven te worden, en het
bijgeloovig denkbeeid, hetwelk de kerken tot begraafplaatsen bestemde,
tegen te gaan , geviel het vier gebroeders Alexander Hendrik , F redederik
Benjamin , R obbert J asper en Alexander P hilip van der Capellen , benevens
hunnen bloedverwant J ohan Derk van der Capellen tot den P ol, in het jaar
1784, in het open veld, op de Gorsselsche heide, en niet ver van het
maagschappelijke graf< in de kerk van Gorssel gevestigd, eene andere
begraafplaats te doen vervaardigen. Nadat de geerfden vaif de landstreek
er in bewilligd hadden , werd deze grafstede, in het jaar 1783, naar
de teekening van den ßouwmeester Otten Hbslt, in eenen eenvoudigen,
doch welvoegelijken smaak'j voltooid. Men hing het geslachtswapea
der Capellen aan eenen witten naald bij dat graf, en deed, m
blaauwen steen , het volgende Latijnsche opschrift beitelen :
Hoc MONUMENTUM , ÜT G a PELLENORUM GENTIS
CONDITORIUM ESSET , SIBI SUISQÜE POSUERUNT
viri Alex. Hend. F red. Benj. Rob.
J asp. Alex. P ril. van der
Capellen , F ratres , et
Hild. Ann. Bentinck
Jo. D. vander C a pellen
vidua.
(d. i. Dit gedenkstuk hebben de gebroeders Alexander Hendrik , F rederik
Benjamin , Robbert J asper en Alexander P hilip van der Capellen,
en Hildegonda Anna Bentinck, weduwe van J ohan Derk yan der Capellen ,
voor zieh en de hunnen opgerigt, ten einde tot familiegraf voor het
geslacht van van der Capellen te dienen). Vermits nu de reeds in het
jaar 1784 en 1785 ontslapene J ohan Derk van der Capellen en diens
echlgenoot Hildegonda Anna Bentinck , in den kerkelijken grafkel-
der te Gorssel waren geplaatst, konden dezen, bij hun afsterven,
niet in de nieuwe begraafplaats worden bijgezet, waarom hunne
lijken in het volgende jaar, toen het voltooid was, derwaarts werden
overgebragt. Ongestoord sluimerden hier die overblijfselen tot