bewaarplaatsen der gevangenen, en onder de vierschaar plagt de vleesch-
hal te zijn, welke later tot eene S c h ool gediend heeft, maar thans
tot eene Waag is ingerigt.
De K e rk , aan de Kerkstraat, in het jaar 1483 gesticht, was
voor de Hervorining aan de H. E l iz a b e t h toegewijd. Het Pastoors-
ambt bragt jaarlijks 20 Rijnsche guldens (28 guld.) op, het Kosters-
ambt niet meer dan twee gülden (2 guld. 80 cents). Onder de vroe-
ger aldaar dienst gedaan Kebbende Pastoors, verdient vermelding, de
later als Leermeester van Keizer K a b e l V , en als Paus onder den
naam van A d r ia a n VI, beroemd gewordene A d r ia a n F l o r is z . B o i je n s .
Deze kerk was weleer een schoon gebouw , voorzien van een koor en
hoofdkapel, rüstende op eene rij pilaren, en prijkende met een fraai
orgel, door ouderdom echter bouwvallig geworden zijnde , begon men
voor ongelukken beducht te wezen, zoodat men er geen dienst meer
in durfde verrigten , en gedurende dejaren 1707 en 1708 de godsdienst
op het Stadhuis waarnam. ln het laatstgenoemde jaar maakte men
met de bouwing van de tegenwoordige kerk eenen aanvang , blijkens
het volgende boven het portaal staande opschrift :
B a st ia a n C oomans h e b e t d er
b e r s t e n S t e en t o t h e r b o o -
WING DESER IvERCKE GELEGT
o e d e n 2 8 J o n i j A n n o 1 7 0 8 .
ZÖ heeft eenen zwaren Vierkanten toren, die ongemeen hoog is , en
reeds bij de ojide kerk gestaan heeft, zijnde daarvan in 1467 de grond-
slagcn gelegd , boewel zij eerst in 1512 geheel voltooid werd. Op de-
zen toren stond weleer eene spits , maar de meer en meer toenemende
scheepvaart, vereischte dat er op eene verhevene plaats des nachts
licht werd gebrand, om de binnenkomende schepen tot eene baak te
dienen ; hiertoe werd deze toren zeer geschikt geacht, en dien ten
gevolge werd er de spits afgenomen , en in diens plaats een huisje
gebouwd aan den zeekant met glazen ramen voorzien , waarin des nachts
een sterk kolenvnur brand , waarvan de kosten door het Rijk gedra-
gen worden. In 1833 is de oude vuurkoepel en stookplaats afgebro-
ken en vervangen door een verbeterd kapitaal kustlicht, bestaande in
een lenticnlair lamplicht, hetwelk in het begin van het jaar 1834 in
werking is gebragt.
Vroeger heeft hier nog een klein kerkje gestaan in de Catharine-
straat, de P a ro c h ie k e rk genaamd, voorzien van een spits torentje.
Deze, in het jaar 1482 afgebrand zijnde, is sedert niet weder herbonwd.
Vroeger was hier ook een Gasthuis in Ae Kerkstraat, waarvan het gebouw
thans dient tot huisvesting van bedeelden; alsmede, even buiten
de stad, omtrent het Havenhoofd aan de westzijde een L a z a re th , in
het jaar 1737 door de gecommitteerde Raden gebouwd, welk gebouw
thans dient tot berging van gestrande goederen.
Men vindt er geen Weeshuis of Armhuis, maar de armen en weezen
worden bij eenige lieden besteed. De behoeftige ledematen der kerk
zijn onder het bestuur van den oudsten Diaconie-armmeester, en de
andere onvermogenden worden onderhouden uit de inkomsten van de
gemeente-armen, welks bestuur door Burgemeester en Assessoren wordt
uitgeocfend, door welke een Boekhouder voor de administratie is aan-
gesteld.
De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 90 leerlingen
bezocht. — De kermis te G o e d e b e e d e valt in den eersten Maandag na
18 Junij.
... ccucii vreesseiyiten Storni uit net IVoordwesten het
zeewater zoo hoog opgezet,'dat de stadsmuren hezweken, veel schade
aan de scheepvaart geleden werd, en de duinen grootelijks beschädigt!
werden, ln het jaar 1475, omtrent Paschen, wanneer het bestand
tusscben den Koning van Frankrijk en den Hertog van Bourgondie was
geeindigd, besloten drie zeeroovers op avontuur te varen, met drie
karveelschepen en namen al hetgeen zij rnagtig konden worden ; na
veel omzwervens bezochten zij ook de Zeeuwsche stroomen, namen
eenige vischschuiten van Goedereede, van welke zij de manschappen ge-
vangen hielden, uitgezonderd eenigen, die zij naar huis zonden om
losgeld te halen voor de anderen, die gevangen gehouden werden.
Ondertusschen voeren deze roovers naar Katwijk en Schevcningen,
van deze beide plaatsen insgelijks eenige vischschuiten nemende en de
gevangenen op rantsoen stellende. Die van Scheveningen voldeden
aan den eisch , en bragten het rantsoen aan boord der roovers : dan
eenigen tijd daarna, bemerkende dat een der roofschepen in de nabij-
heid was blijven liggen, besloten zij het te overmeesteren en alzoo
het geld terug te bekoihen, deze aanslag mislukte echter, docrdien
zij de manschappen niet goed verborgen hadden. De roovers, den aanslag
bemerkende, namen de vlugt naar de andere schepen. Middelerwijl
was de tjjd daar, dat die van Goedereede , hunne gevangenen moesten
Jossen. Deze overlegden de zaak beter dan die van Scheveningen. Zij
hadden namelijk onder in cen schip eenige kloeke en welgewapende
manschappen verborgen, op het dek bevonden zieh slechts vijf personen
in visschers kleederen , wel gewapend. De roover ziende dat zij te
na kwamen en voor verraad bevreesd zijnde, meende weg te zeilen
maar die van Goedereede deden een teeken dat zij kwamen om de ge-
vangenen te lossen en de visschers den roover toeroepende , vroegen •
>> of hy met eene boot naar hen wilde komen , of dat zij bij hem aan
boord wilden aanleggen.” Hij liet tot aan zijn schip naderen en drie
gingen op het roofschip over, omhet losgeld den roover uit te betalen -
de andere twee hielden intusschen hun schip aan des roovers schip
S S r j?ver mei!; V1jf zes zijn er manschappen op het dek zijnde,
oordeelden die van Goedereede het tijdstip günstig te zijn, om hun
voornemen uit te voeren; zij zetten het geld bij den mastbank neder
en hegeerden de gevangenen te zien. Op dat oogenblik gaven de twee
j °P, n sch,p gebleven waren, een teeken,. waarop de
gewapende manschappen te voorschijn kwamen en zieh van den Kapiu
« ? / j a z'jnde roovers meesler maakten. Ondertusschen
erden door de anderen de luiken loegespijkerd , om te beletten dat
^ovenge manschap naar hoven kwam, en die van Goedereede, zieh
n l l ya" roofscblP meester ziende , bragten het in de haven van
OD rant,“ ’ T J T " f “ anschappen 4 ^ ZU wederkeerig
ten buit mä aktl ’ t6rW1J Z'J ^ SChip m£t de daari“ Z«nde schat'
t e l o n ^ '/ 31, ^ ontstond er in de stad feile brand door de acb-
I r S . T eC,ne Vr° r ’ W°nende biJ de Catharijnestraat, die heete
dede Heb l ST ! ien'r ^ leLu fSenstaande alle aangewende moeite brandt
f en® l 6 oefS n ib o t 188d l,aiufi’z e^n, staa ntde aan de Cathheart iinepoort. bet hospien
¡ n w e n d i ^ e b 0'11’ H9° e6" DeeDSCh roofschiP °P z ee zw ie r f e n d e u i t -
d a t sch in . i Pen f e e r v e r° n t r u s t t e , n am e n d ie v a n Goedereede v o o r,
voornemeii Dgeel?unkkttep Z°zno o wefl, Ada°t° z“ijT helitj kt et e„ be“ aS‘%en. Hun stout G o e d e r e e d e binnenbragteD.