s ä s s s t ^ r * ’, l “ l •, 8e” ' “ 1 “ ■w - " " - * »•
u n ü u etVbU lten p 1 ' . b e s l? a t f n e o p p e r v la k te v a n o r a t r e n t 1 0 b u n d . , en
» o i d t th a n s m e ig e n d om b e z e te n d o o r d e n H e e r P . D aane Cz. , woon-
FERRIFR°H ANTIVan w i c T ? deS winters iu de stad Tholen.
l- i o • ^ EST-) , verl. plant, in Nederlands-Gniana,
kol Suriname, aan de baramacca, ter linkerzijde in bet afvaren * paÄ
r s ä t 1; miiitairen p°st Braat’
FERWERD, d., prov. Friesland, kw. Oostergoo , griet. Ferwerderadeel,
arr. en 5* u. N. ten 0. van Leeuwarden] & e T S S
W. ten A. van Holwerd, aan eene vaart, welke het verbindt met de
vaart van Leeuwarden op Dockum.
f . - T t Y'j f ° ° te ’ meest bestrate en wel bebeuwde plaats
hoofdzakehjk bestaande in eene straat aan den rijweg, waar tusschen
een dorpsplem is het V rijtlio f geheeten. Het isdelioofdpl. der «riet
geboutd * " h'e r ’ iD 18 4 1 ’ 6ett nie“W “ f- a i Grietenlhnt
Men telt er 240 h., bewoond door 336 huisgez., uitmakende eene
bevolking van ruim 1600 inw., die meest hun bestaan vinden in den
landbouw. ok zijn hier eemge cichoreimolens en een wind-korenmo-
len op de terp voor het dorp.
. ,I)? ’.T -’ dlen °P 9 na alle Herv- zÖn i maken eene gem. u it, welke
tot de kl. van Dockum, ring van Holwerd, behoort. De eerste die het
leeraarambt m deze gem. heeft waargenomen , is geweest Ü wekdos
B e e id a , die in het jaar 1392 herwaarts kwam, en in het iaar 1606
van zijne dienst schijnt ontzet te zijn. ’
De kerk is eenfraai gebouw , met eenen zeer zwaren, hoogen, stom-
pen toren , met klok en uurwerk. In de kerk vindt men een vrij goed
orge . Zy staat op eenen heuvel, die zoo hoog is , dat het kerkhof
aan de noordzijde een schoon gezigt over de Wadden en naar Ameland
opievert.
De 9 Doopsgez. welke men er aantreft, worden tot de gem. van
Holwerd-Bhja-en-Vischbuurt gerekend. _ De dorpschool wordt gemid-
deld door een getal van 140 leerlingen bezocht
Yroeger had men hier de staten: Cammingha, Juwsma of
Jouwsma Tj a l l ingahui s F e i t sma , Smin i a , Meik am,
Gc rbr anda , El inga Dema enz. Men heeft er eene jaarmarkt
welke den tweeden Donderdag ,n Mei gehouden wordt. Ook had men
van hier vroeger een veer op Ameland, hetwelk sedert het begin dezer
eeuw vervallen is.
D e b e kw a rn e S ieds J ohashes R ienks , b e k e n d d o o r h e t m a k e n v a n te le s -
Koopen e n a n d e r e m a th em a t is c h e in s t r u m e n t e n , b e e f t o n d e r d i t d h e t
<mck« g ew f e b e v a n z ijn w e rk z a am le v e n d o o rg e b r a g t.
FERWERDERADEEL griet., prov. Friesland, kw. Oostergoo, arr.
W a r d e n Unt Uolwerd (3 m. k , 3 s. d .); palende N aan de
Wadden 0 aan West-Dongeradeel, Z. aan Dantumadeel en Tie-
tjerksteradeel, Z. O. aan Leeuwarderadeel, W. aan het Bildt
Zij IS de tweede griet. van Oostergoo, ontleent hären naam van
het d. Ferwerd, en bestaat mt de volgende 1 1 dorpen : Ferwerd,
Hoogebein tu m , Hallum , Ma r rum, Ny k e rk , Wanswer d
ly a , Genum, Re i t sum, Jeslum e nLi c h t a a rd , waarvan de
vijl voornaamsten gelegen zijn aan den noordelijken hoofdwegvan Fries-
lana, van Leeuwarden naar Holwerd en verder.
Oudtijds bevatte zij drie kloosters, namelijk: Mar iengaard e
F o sw e r d e n Ge n a a r d , G e n e s a r e t h o f N a z a r e t h . Aan
oude staten ontbrak het hier ook niet, als : A b i n g a , A y 1 v a ,
Douwma, Fei t sma , Gosl inga, Gr a l d a , Hars ta , Kamminga ’
0 enema , Roorda,. Sytz sama , Swama , Tj a l l in g a , Unema
en anderen. Van deze allen bestaan thans niet meer dan Ha r s ta -
s t a t e en Goslinga.
F e h w e k d e r a d e e l beslaat eene oppervlakte van 8123 bund. 65 v. r.
65 v. eil., telt 950 h., bewoond door 1428 huisgez., uitmakende eene
bevolking van ongeveer 7200 inw., die meest hun bestaan vinden in
den landbouw en veeteelt.
Het land is hier, vooral aan den zeekant, zeer hoog en vruchtbaar
en levert zoowel schoon bouw- als weiland voor het vee op. Dezen vetten
kleibodem heeft zij te danken aan de sedert vroege eeuwen menigvul-
dige overslibbingen van de Noordzee , tegen wier geweld zij nog met
zware zeedijken moeten beveiligd worden. Doch ook nog na het aan-
leggen van die dijken is de zee voortgegaan om, wat zij elders af-
sclieurt, aan de noordkust dezer grietenij aan te spoelen of aan te
slibben. Hieraan dankt zij aan de noordwestzijde de reeds ingediikte
landen van het Nieuw-Monnike-Bildt en het Noorderleeg, met
nog daarenboven eene groote uitgestrektheid schorren of buitenlanden
het Noorderleegs-Buitenveld, de Boerepollen, de Keegen ’
enz., die, hooger dan gewone vloeden liggen, en uitmuntende weiden
opleveren. De noordzijde dezer grietenij is meest bouw-, de zuidziide
meestal weiland. .
Aan water is deze griet. niet rijk, maar vooral komt in aanmer-
king de Dokkumer Ee en bet Wanswerder-meer. In de eerst-
gemelde vaart of zuidelijke grens onllasten zieh de binnenwateren of
talrijke dorpsvaarten van F e r w e r d e r a d e e l .
De Herv. welke hier ongeveer 7200 in getal zijn , maken de vollende
5 gem. uit, als: Blya-en-Hoogebei ntum , Fe rwe rd, Ha l lum,
Marrum-en-Nykerk, Rei t sum-Genum-e n-Lichtaard en Wans-
werd-en-J i s lum, welke 1 1 kerken bebben door 5 Predikanten be-
diend wordende.
De Doopsg., van welke men er 150 aantreft, behooren tot de gem. van
nolwerd-Blya-en-Vischbuurt, Oudebildtzijl eh Hallum.
De R. K. van welke men er hier 7 heeft, worden tot de stat. van
Dockum gerekend.
Men telt in deze griet acht scholen, gezamenlijk bezocht wordende
door een gemiddeld getal van 650 leerlingen.
Het wapen dezer griet. bestaat in een veld van azuur, beladen met
gevoerdwerd VM ff°Ud ’ We*k wapen reeds in bet Jaar 1393 door haar
W;ii£ R ^ 0 U D E 7 °[ FerW0LDE ’ d” Prov- Friesland, kw. Westergoo,
griet. Wonseradeel, arr. en 3f u. O. van Sneek, kant. en 2 u!
I« ■“ d“ z “ di' k » de z " id>™ «» ä
Men telt er in de kom van het d. 11 h. en 80 inw. en met de
daartoe behoorende buurtjes Doniaburen, Scharn eb u re n , ook
Ol fe rde rburen genoemd, F a l l i n g a b u r e n , Bamburen en
in vee“!6 h“ r e n i ^li 6n 200 inW' ’ die meest hun bestaan vinden
lien V ne e“ landbouw en aan den zeedijk goede bouwlanden hebiesmp
i,aa Fal l ingabuurstermeer jesmeer, die voor eeuwen ingepolderd zijn. en het Aalt