d en , h e tw e lk ook h u n , g e lijk d o o rg a a n s , d e n h a a t d e r h o v elingen ea
d e v e rw o e stin g h u n n e r b e z ittin g h e e ft b e ro k k e n d .
In h e t j a a r 1 4 8 2 b r a g t men tw c e F rie s c h e Hoplieden W t b e J a r ic u
g ew o o n lijk S c h a m e w i j b e g e n a am d , en H omme L ie o w e n s , door de IIo l-
la n d s c h e S te d e h o u d e rs He e r J o o s t t a n L a la in g en den He e r J an t a n Eg-
mond , b ij h e t s to rm e n d e rh a n d in n em e n Tan H o o rn , geTangen gen om en ,
h e rw a a r ts in veilige b ew a rin g , w e lk e , Tan d en 3 Ju li) Tan d a t j a a r
a ld a a r geTangen z itte n d e , n ie t e c rd e r Trij w e rd en g e la ten d a n n a -
d a t ie d e r Toor d u iz e n d g o u d g u ld en s (1 4 0 0 g ü ld en ) zijne Trijheid gek
o c h t h a d .
EGMOND-AAN-DEN-HOEF , d. in de heerl. Egmond, p r o T . Nöord-
Holland. Zie E g m o n d - o p - d e n -H o e f .
EGMOND-AAN-DUIN, d . in d e h e e r l. Egmond, p r o T . Noord-Hol-
land. Zie E gmond B in n e n .
EGMOND-AAN-ZEE, gem. in de heerl. Egmond, proT. Noord-
Holland, arr. en kant. Alkmaar (3 k. d., 1 1 m. k., 3 s. d.); palende
N., 0. en Z. aan Egmond-Binnen-en-op-den-Hoef-en-Rinnegom, W. aan
de Noordzee.
Deze g em . beTat b e t d . E g m o n d - a a n - Z e e , b ijn a als b e s lo te n
beb o uw d . Zij b e s la a t eene o p p e rv lak te Tan 1 0 b n n d . 7 4 t . r . 8 8
t . e i l . , t e l t 2 0 0 h . , bewoond d oor 2 7 4 h u is g e z ., u itm a k e n d e eene
b eT olking Tan ru im 1 3 0 0 i nw. , die m e e s t in de v isc h v an g st h im b e -
s ta a n T in d e n , tb a n s u ilg ev o e rd word en d e do o r b eh u lp Tan 2 7 v isc h -
sc b u ite n .
B e H e r v . , d ie h ie r ru im 3 0 0 in g e ta l z i j n , m a k e n een e g em . u i t ,
we lk e to t d e k la s s. en r in g Tan Alkmaar b e h o o rt. Na h e t inToeren
v a n d e H e rTormde g o d sd ien st h ie r te la n d e was E gmond- aan - Z e e en
E gm o n d -o p -d e n -H o e f in h e t k e rk e lijk e T e re e n ig d , en o n tv in g e n
to t h u n n e n e e rste n L e e ra a r J o h a n G e r a b d i , die in h e t j a a r 1 5 9 7
h e rw a a rts h e ro ep en w e rd en in h e t j a a r 160 1 OTerleed; doch n a h e t
j a a r 1 6 1 9 werd E gmond- aan - Z e e in h e t k e rk e lijk e Tan Egmo n d -a a n -
d e n -H o e f g e s c h e id e n , en e e rstg em e ld e g em . o n tr in g to t h ä re n e e r ste
n a fzo n d e rlijk en L e e ra a r T h eo d o r u s N ic o ia i o f D ir k E l a e s z , d ie e r
in 1 6 2 1 OTerleed. O n d e r de P re d ik a n te n , d ie e r l a te r g e s ta an h ebbeu ,
v e rd ie n t T e rm e id in g J ohan P ic a r d t , e e rste geschiedschrijTer v a n D r e n th e ,
we lk e e r v an 1 6 2 3 to t 1 6 4 3 h e t d ien s tw e rk w a a rn am .
De B. K., van welk men er ruim 1000 telt, behooren tot de stat.
van de Egmonden.
De R. K. van de Oude Clerezy, welke er 900 in getal zijn, maken
de stat. van Egmond-op-Zee uit.
Men heeft in deze gem. slechts eene school te Egmond-aan-Zee.
Het d. E gmond- aan - Z e e , E gmond- o p - Z e e of E gmond- B d it en is een
oud , maar aanzienlijk zeedorp, en ligt l.| u. W. Z. W. van Alkmaar.
Men wil, dat Heer W a lg e r t a n E g m o n d , die in het jaar 1036 over-
leed, de eerste aanlegger van dit d. is geweest, door het bouwen
van tien h., welke hij door eenige verarmde huren am niet liet be-
wonen, terwijl hij hun veroorloofde vrij te viss.chen, mits gevende
den tienden visch aan de abdij ; waardoor, bij de verdere opkomst
van het d., de kloosterlingen het geheele jaar door van visch voorzien
waren.
Dit d. heeft onderscheidene straten en bezit een Raadhuis , als-
mede een Gasthuis.
In het jaar 1036 werd hier, door voerzeide W a eg e r van E gm o n d ,
eene kapel gesticht ter eerc van St. A g n e s. De kerk , welke hier na
EG M.
döze kapel gebouwd werd, wa* vöör de Reformatie mede aan de H.
A gnes toegewijd. De Pastoor dezer kerk werd destijds door de Graven
aangesteld, en moest, volgens het register van de goederen der abdij,
de tienden aan den Abt van Egmond betalen. Volgens hetzelfde register
plagt de Graaf van Egmond eertijds den Pastoor der gemelde
kerk te benoemen , die dan door den Abt voorgesteld werd aan den
Aartsdeken der Ulrechtsche kerk. Doch naderhand heeft de Abt dat
regt van benoemen den Graaf niet willen toestaan, maar zieh zelven
alles aangematigd. Aldus heeft de Abt H en d r ik U it t e r h o r s t , zekeren
N ik ia a s P ie t e r s z . , die eerst door den Graaf benoemd was geweest
den 10 Maart 1801 tot de pastorij van E gmond- aan-Z ee voorgesteld ’
welke pastorij open was gevallen door het afsterven van W illem tan
B ev ervfj jk. De kerk te E gm ond- a a n - Z ee plagt een fraai gesticht te
zijn , hoewel in de laatste tijden aanmerkelijk vervallen, zoo dat
er alleen het middelste gedeelte van gebruikt werd. Door de zware
stormen en hoogen zeevloed, heeft dit gebouw zoo veel geleden
da thet tegenwoordig voor het grootste gedeelte in zee ligt. In den
jare 1717, tusschen den 24 en 25 December, werd de toren die
weleer in het midden van het dorp stond, aan den zeekant, ’vöor
een groot gedeelte, door een ongemeenen watervloed, ondergraven •
doch door het aanleggen van rijswerk tegen het nederstorten behou-
den. Op den 24 November des jaars 1741, zwol de zee zoo hoog
dat zij met eenen enkelen vloed, 2 2 voet gronds van het dorp weg-
nam, en drie dagen later, op den 27 dier maand werd er door
geen minderen vloed, welke het dorp, gedurende eenen vreeslijken storm
uit den Noordwesten, vergezeld van donder en bliksem, overkwam,
wederom 22 voeten van de duinen afgespoeld. Hier door stortte een
groot deel van den toren aan de westzijde neder, terwijl tevens de zii-
muur van de herberg de Vergulde Wagen geheel weg spoelde, zoodat
de bedsteden over het strand hingen, en een ander huisje, achter ge-
melde herberg, msgelijks instortte. Het overige gedeelte van den toren
viel, den 7 February des jaars 1743, omverre. Deze toren was een
dik zwaar gebouw en zoo hoog, dat hij tot eene baak in zee diende.
d a t e T ’ werd] noS l t°t m de lente van het jaar 1748, gepre-
van toi r e . y erden de godsdienstige vergaderingen op den zolder
van het Gasthuis gehouden , tot dat men, in het jaar 1746, eene
meuwe kerk !n Lbef n van dorp, zoo ver van zee als moge-
SeinTpk’sje | een net steenen gebouw, met een
R' K\ V®n de 0nde Bisschoppelijke Clerezy hebben hier mede een
fn W ? ke,:kSebouw ’ ^egewijd aan de H. A g n e s , dat
e n t e r plaatse v a n ’ de vervalle“ ’ na
z in ? ^ het mis?en het gezigt in zee op den voormaligen toren eenig-
’ 13 ä f i T O 1 7 4 4 > eeniSe W M meer zuid-
-Van Unen> Tene ffr00te door guldens is aangenomen. In het jaarb a1a8k3 4i feiss lediedz, e wbealakke
aoor eene meuwe vergangen, welke ruim f 6000 heeft gekost, gcsteld
de in d -F h° Ä b,nne"du,nen aan de landzijde, in de rigting van
oudtiid d J3re gestiehte lichttorens , die, bij ver.vanging van de
S Ä Tdaar Ses‘elde vuurbaken zijn gebouwd, waarvan deg noorde-
in w e i l • J a n S p e y k s to re n geheeten, sedert 2 1 Augustus 1841,
gebroitilr r - gedenkteeken om dien toren voltooid was, met eenen
8 onsden ljzeren staanden leeuw, ter zwaarte van 18,000 pond,