(H erman L etumaat) , geb. in 1492, f 0 December 1888; J acobus van
d e r G oude , geboren in het laatst der vijftiende eeuw; A lbertus H er-
mannus , die. op het laatst der zestiende eeuw leefde; C ornelius S choneus ,
geb. in '1S30,' 23 November 1611 , en F lorentius S cboonroven , geb.
in of omtrent 1894, f omtrent 1648.
De S childers : S imon J acobs , die in het jaar 1 8 7 3 , • uitgelrokken
zijnde om Haarlem te ontzetten, sneuvelde ; Cornelis de V is s s r ; P ie t e r
P o u r cu s , f in 1 8 8 3 ; W outer C rabeth ; J an D u t v e , f in 1 6 4 9 ; J an
G o v er t z . V e r z i j l ; A art van W a a s ; f in 1 6 4 9 ; J an F ransz. V e r z i j l ,
f in 1 6 4 7 ; J acob R engersz. B lok ; J an D onker ; zijn Neef, P ie t e r
D onker , •}• in 1 6 6 8 ; D ir k M eerk erk ; A art V erharst , f in 1 6 6 6 ;
G ijsb er t van d er K u i l , f i n 1 6 7 3 ; en D ir k de V r i j , f in 1 6 8 1 .
De Glasschilders : D i r k P i e t e r s C r a b e t h , • in 1809 ; ‘W o u t e r
P i e t e r s C r a b e t h , f in 1812, en J a c o b J z . C o d d e s te in .
Den Bouwmeester W illem K eu r . .
De S ta a tk u n d ig e n : D ir k J anszoon LoNCK,!die onder anderen, in
1876, de nadere unie tusschen Holland en Zeeland onderteekende, f in
1602; Mr. H ieronymus van B e v ernink, geb. 28 ApriM614, f 30 October
1690; Mr. B runo van d er D ussen , geb. in 1660, f in 1742 , en
Mr. L o d ew ijk van T oulon, geb. 17 Augustus 1767, f 8 Januarij 1840,
als Gouverneur der provincie Utrecht.
Cornelis en F r ed erik de H odtman, Aanvoerders bij den eersten togt
der Nederlanders naar Indie, van welke de laatste vooral als Sterre-
kundige groote Verdiensten had.
Den L u ite n a n t Admiraal J an T aalman ; den Vice-Admiraal
R emmert V lacij ; en de Z e ek ap ite in s : A braham Z o e t ; W illem D eck
e r en J acob Z e ew o ld t.
D e o n g e l u k k i g e A l b r e c h t B e i l i n g , h o e z e e r n i e t h i e r g e b o r e n , l i e e f t
e c h t e r t e G ouda g ew o o n d e n e r d e n p o s t v a n S c h o u t b e k l e e d .
De stad Gouda is altijd met roem bekend geweest in de geschiede-
nis van ons vaderland. In de Hoeksche en Kabeljaauwsche twisten
hield zij altijd de zijde van Gravin J acoba. Die van Utrecht zochten
zieh, in het jaar 1488, door verraad er meester van te maken, doch
de aanslag werd tijdig ontdekt, hetwelk vier schippers , die er toe ge-
brnikt waren , het leven kostte.
De beeldstormerij , in het jaar 1866 , werd te G ouda, door de wijze
voorzorg van den Slotvoogd, Jonkheer C ornelis van der M yle , zoon
van A bend van d er M yle , Burgemeester van Dordrecht, voorgekomen.
Men poogde, omtrent dezen tijd, bniten G ouda te prediken, en liet.,
door zekeren barbier, het gerucht daarvan onder het volk strooijen;
doch niemand kwam ten gehoor. 4 Zelfs mompelden eenigen, om den
Predikant en zijn gezelschap te willen doodslaan.
In het jaar 1872, op den 21 Junij , werd Go u d a , door omtrent
zeventig mannen , onder beleid van Jonkheer A driaan van Z w iet en ,
voor den Prins van O ranje en de Staatsche partij , verzekerd, en is
alzoo de eerste geweest van de zes groote steden van Holland , welke,
uit vrijen wil, denHerlog van A lba het hoöfd bood, en, den Koning
van Spanje verlatende , zieh begaf onder de bescherming van W illem I,
Prins van Oranje. L umey , Graaf van der Mark, die zieh, door het
mishandelen en ombrengen van onderscheidene Geestelijken , bij On-
roomschen en Roomschen had gehaat gemaakt, werd, niet lang hierna,
op het slot Ter-Goude, en niet te Woerden, zoo als sommige schrij-
vers beweren, gevaDgen gezet. Naderhand, van zijn bewind verlaten,
trok hij ten lande uit.
In den aanvang des jaars 1874 zocht men G o u d a wederom aan de
Spaansche zyde te brengen. J a n H e i of H e i n , dìe zieh te Utrecht
. onthield, en zieh verstond met A d r i a a n P i e t e r s z . , zljnen srhoonzoon
te G o u d a , was een der hoofdleiders van den aaDslag. Men had voor
°m T v a t °F Februarij, te overvallen. Doch kort te voren
was Jonkheer A l b r e c h t v an E gmond , met een vaandel knechten binnen
de stad gekomen hetwelk de zamengespannenen geen kleinen schrik
aanbragt. A d r ia a n P ie t e r s z . sehreef aan zijnen schoonvader dat Te
toeleg haperde ; doch bewimpelde den zin van zijn schrijven, door
hem de krankheid eener nicht te melden, wier kwaal verergerd was
zoo dat haar thans de voorgeschreven geneesdrank geen baat kon doen’
Zekere boer zou den brief overbrengen , doch terwijl hij eerst een poos
“ f - eD’ Cn naderband, naar den stroom gaan-
S S A I Sj U,t fn 0ever betreden b*eld, niet wetende hoc hij
l i T W J Ü ,wacht,ers tot achterdocht, die hem daarop aangre-
pen. In het wachthuis betast zijnde, vond men eenig geld bij hem
en een kluwen garen, om hetwelk hij meer dan om het geld begaan
scheen. Dit verwekte nog meer achterdocht. Men wond den draad
af en voml den brief. De boer gevraagd zijnde, wat hem zoo bedrem-
meld gemaakt had, antwoordde : dat het water, schjnende ah enkel
bloed tegen hem op te rijzen , hem in zieh zelven had doen zeqqen
Heere God, zou ik wel eene bloedige boodschap dragen. Het vewaad
S d,7
r b de“ j ar,6 1885 werkzaam was, om den Prins van Oranje de
Grafelijkheid op te dragen, waren Amsterdam en G o u d a de eenige
in d t t ’iW zw?n&beid maakten. Ook stelde G o u d a zieh
m den jare lo84, ernstig tegen. den handel met Frankrijk. ’
v T - / n *<2* Jaar 1818 ’ de Äegering der meeste Hollandsche steden
hmten tijds veranderd werd, kwam Prins M a u r i t z , op den 30
October, ook tot dat zelfde einde binnen G o u d a . Doch hier geschiedde
m.,nler verandenng dan elders, het zij om het groot getaf van Re!
monstrantsgezmden , dat zieh in deze stad en zelfs onder de Régen-
27 n l k ’ D' f te st00ten» of °m ändere redenen. Den
27 December des vollenden jaars geschiedde er echter , door Geschfn8
Va“ . Stadho“der> eene meuwe verandering in de Vroedgewees't
waren T ^ ^ ’gewest waren, van hunne posten ontzet. die te ™reS in b e d ie nöt
ln het jaar 1 6 8 8 , werd de trekvaart tusschen* Amsterdam en
TaAdi:ll:,0kkpen’ r denT18 f e 0 « ! eerste S SM t .
nomen krp a “ ’" i “"« 1672 0ud«water reeds hadden ingc-
, kregen die van G o ü d a aanschrijving van de Staten om
te !eUenr0°Dit te ,°Pen.en ’ en bet omliggende land onder water
% S d e doSen Wd ^ °f de b°eren der naast om-
Pend on d oyerf T mm§ te &emoet z!endei trokken gewa-
de i i * j - aa“ ’ vonden de poórten geslòten. Zìi wilden
groote slms digt gemaakt hebben, hetwelk geweigerd werd, waarop
getal de stad6V V°n ’ d® ,ToIP00„rt °Pen en in aanmerkelijk
waar de RPOT " lr°^ke)“- Zij b«zetteden terstohd het sladhuis
hier stand ^rgaderd was. Vler en twintig uren hielden zij
Wege gL Ì Wdke" l«d ’. 200 va“ als van hunnent-
M i d d d e ä r I f VAU ° RAN3E werden gezonden.
G bIeVae. d C .no P n ! h -e- Sraa,UW ] “et hms Yan den Burgemeester D e e l hurgenj, onder de wapenen gebragt zijnde, deed
46