GRIFT (DE), water in de Over-Betuwe, prov. Gelderland.
Het is een overblijfsel van eene vroegere vaart , welke volgens
S m e t iü s (1) , reeds in 1310, met toestemming van Keizer H e n d r ik VII,
zoudo gegraven zijn, met eenen hoogen grindweg daar längs, zijnde de
groole rijweg tusschcn Arnhem en Nijmegen ; doch eerst in 1608 is
men begonnen , van de Waal bij Nijmegen tot in den Rijn bij Arnhem,
op kosten der beide steden , door de dorpen Lent, Eist en Eiden ,
eene grift oi trekvaart te graven , welke Grift en Griftdijk, met den
töl en het weggeld, waarvan die van Over-Betuwe vrijdom genoten ,
in het jaar 1741, aan de Provinciale Rekenkamer , later aan de Domeinen
is overgegaan.
Deze G r i f t moet te Lent, door eene groote steenen sluis, van de
Waal zijn gescheiden geweest, welke sluis, volgens S m e t iü s , in January
1633, bij eene doorbraak is weggespoeld. De vaart is op som-
mige "plaatsen nog bruikbaar , maar op andere droog of toegegroeid.
GRIFT (DE), rlv., welke een gedeelte van de grensscheiding lus-
schen de prov, Gelderland en Utrecht uitmaakt. Zie G r e b (D e ) .
GRIFT (DE-BILTSCHE-EN-ZEYSTER-), vaart in het Overkwartier
der prov. Utrecht. Zie B i l t s c h e - e n - Z e y s t e r - G r i f t (De).
GRIFT (DE COTHER-), water in het Overkwartier der prov.
Utrecht. Zie C o t h e r - g r i f t .
GRIFT (DE-EUGENIAANSCHE-) , begonnen , doch later gestaakt
kanaal in Opper-Gelder, p r o v . Limburg. Zie E d g en ia a n sc h e - G r a f t .
GRIFT (KOLDERVEENSCHE-OOSTER-), kanaaltje bij Meppel in
de prov. Drenthe, hetwelk het dorp Ko'.derveen en omstreken, ge-
meenschap geeft met het Meppelerdiep.
GRIFT (FOLDER VEENSCHE-WESTER-), kanaaltje , prov. Drenthe,
in de nabijheid van en loopende evenwijdig met het laatstgenoemde,
en tot gelijk doel aanwezig.
GRIFT (DE NIEUWE-), vaart in het Overkwartier der prov, Utrecht.
Zie B i l t s c h e - e n - Z e y s t e r - G r i f t (De).
GRIFT (DE NIEUWVEENSCHE-), kanaaltje nabij Meppel in de
prov. Drenthe, dat het dorp Nieuwveen en omstreken in gemeenschap
stelt met de hoofdvaart van Assen naar Meppel.
GRIFT (DE OUDE-), voorm. vaart of grift, prov. Groningen. Zie
E o ssa tüm - V e t u s .
GRIFT (OVER DE), buurs. op de Middel-Veluwe, prov. Gelderland,
distr. Veluwe, arr. en 8 u. N. van Arnhem,, kant. en 2J u.
N. van Apeldoorn, gem. en 1 u. ten Z. 0. van Epe; met 28 h. en
ruim 140 inw.
GRIFTDIJK (DE), dijk in de Over-Betuwe, prov. Gelderland, längs
de Grift loopende. Zie dat woord.
GRIFTKANAAL (HET), kanaal op de Veluwe, prov. Gelderland.
Zie G r i f t (De).
GRIGA, d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, resid. Kadoe,
ads. res. Magelang.
GRIJP, voorm. slot of burg, in het Westerkwartier, prov. Groningen,
arr. en 3 u. W. van Groningen, kant. en 1£ u. N. 0 . van
Zuidhorn, even ten Z. van Grijpskerke, op de Waard.
Vermoedelijk heeft N ic o la a s G r i j p , de stichter der kerk of kapel van
Grijpskerk, van dit kast. zijnen naam ontleend.
(1) Ckronijh tan de Had der Datavieren, bl. 69,
GRIJPESTEIN, buit. in Rijnland, prov. Zuid-IIolland, arr. en
5 u. 0. van Leyden, kant. en 8 min. W. van Alphen, gem. Al*
phen-en-Rielveld; thans in eigendom bezeten wordende door den Heer
S. A. M e e r b u r g , te Leyden.
GRIJPSKERK, gem. in het Westerkwartier, prov. Groningen, arr.
Groningen, kant. Zuidhorn (1 k. d., 3 m. k., 1 s. dik palende N;
aan de gem. Oldehove, 0. aan Zuidhorn, Z. aan Oldekerk en Groote-
Gast, W. aan de prov. Friesland.
Deze gem. bevat de dorperi G r ijp s k e rk , Niezijl en Vis-
v lie t, met de daartqe behoorende geh. W e s te rw a a rd , Noorder-
w a a rd , M id d e lw a iird , Z u id e rw a a rd , Oosterwaard, Kom-
roerzijl (westelijk gedeelte) J u u r s em a k lu f t, G a a rk e u k e n , de
W e s te rh o rn , Hillemahuis en P ie te rz ijl. Zij beslaat eene
oppervlakte van 3216 bund. 22 v. r. 7 v. eil., waaronder 3173 bund.
68 v. r. 80 v. eil, belastbare grond; telt 428 h., bewoond door 808 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van ruim 2700 inw., die meest hun bestaan vin-
den in landbouw en veeteelt. Ook heeft men er eenen pelmolen en eenen
schorsmolen. De grond is meestal zware klei. In den W e s te rh o rn
is hij doorgaans hard en zwaar, doch op de W a a rd en , naar den
kant van den Waarddijk , eenigzins zachter en meer vruchtbaar. In
het oude land (aldua genoemd, in tegenoverstelling van de later inge-
dijkte Waarden) bestaat de ondergrond uit knipklei. Ten Zuidcn heeft
men laag land, dat door watermolens wordt bovengehouden. De
Ooster-, Middel- en W e ste rw a a rd bestaan uit eene reeks uit-
muntende boerderijen, welke zieh längs den provincialen zeedijk van
Kommerzijl tot aan Munnckezijl uitstrekken , de Zu id e rw a a rd ligt
längs de Zuidwaardster-Rijt en den Lage weg, en de N o o rd e rw a a rd ,
ook het W a a rd s te r-U ite rd ijk en Ruigewa a rd genaamd, längs
den Kadijk, builen welken de voormalige kwelders liggen, welke aan-
geslijkte landen van de heerlijkste soort zijn.
De inw., die hier meest alle Herv. zijn, maken de gem. van
Grijpskerk, Niezijl en Visvliet uit. — De Doopsgezinden behooren
tot de gem. Pieterzijl.
De R. K., die hier 3 in getal zijn, worden tot de stat. van Groningen
gerekend. — De Isr., van welke men er 20 aantreft, behooren
tot de hoofdsynagoge van Groningen.
Men heeft in deze gem. 4 scholen, als: eene te G r ijp s k e rk ,
eene te Niezijl, eene te V is v lie t en eene te Kommerzijl.
Het d. G r i j p s k e r k ligt 3J u. W. N. W. van Groningen, 1 | u. N. W.
Ta“ "Uidhorn, op den ouden weg van den overouden zeedijk. Het is
redelijk groot en fraai en van wege den doortogt naar Friesland zeer
vrohjk; heeft eene breede ruime straat, welke uit eene lange rij van
igt bebouwde huizen bestaat, en zieh sluit aan den straatweg van
roningen naar de Friesche grenzen. Deze weg werd in 1842 aange-
legd en voltooid. 8
Op de lijst van den jaartaks van 1800 leest men R o y g w e r d t alias
w u j p s k e r k e ; in de bulle van Paus P id s V, van 1861, E n g ew e r d t
>as G r i j p s k e r k e ; doch op het register der graslallen, van 1836,
omen Sebaldeb uren -b en ed en , G r i j p s k e r k e , - de U ite rd ijk e n ,
i e, Mugesant enz. onderscheidenlijk voor. Deze geheele streek,
sn l 's f en Se^ee^ e ^er waarden, behoorde tot het uitgestrekte ker-
Om i a ld e b u r e n , en noemde men eertijds S e b a l d e b ü r e n - b in n e n .
t l? .ree midden der zestiende eeuw, werd het echter van See
«reu afgescheiden, en bekwain een zelfstandig bestaan.