3oor de respective kerkeraden. Later werd het överige gedeelte Tan
het klooster tot een Oude Mannen- en V rou wenhuis bekwaam
pemaakt lietwelk echter wegens bouwvalligheid in het jaar 1859 is
gesloopt. De grond , waar het gestaan heeft, behoort thans mede aan
hei. Weeshuis. . ..
De dorpschool wordt door een gemiddeld getal Tan 90 leerlingen
De kermis valt jaarlijks in op den eersten Zondag van de maand
Augustus en dunrt drie dagen. .
In 1355 werd bepaald, dat tot de dertig man, met welke Hnkhui-
zen den Graaf moest dienen, ook Grootebroek zijn aandeel moest
leveren. In 1478 verleende Maximiliaan van Oostenbuk, deslijds Ru-
waard binnen Alkmaar confirmatie aan de stede Grootebroek. ln
1 4 9 2 werd ook Gbootebboek veroordeeld, om mede op te brengentot
de vergoeding van de schade, door bet Kaas- en Broodsvolk te Alku
i n het^iaar 1681 op den 15 Mei, zijnde Hemelvaartsdag, ontstond
er te Grootebroek een zwaren brand, gelijk mede op den 20 Augustus
1 6 9 4 in bet oosteinde van Gbootebboek en het westeinde van Voven-
har sp e i waardoor onderscheidene huizen verteerd werden , welke
echter, in het jaar 1 6 9 6 , weder meerendeeis zijn opgebouwd. 1er
gemoetkoming aan den nood der ingezetenen, door genoemde ^ aiJde“
veroorzaakt, werd, in het jaar 1 6 9 5 , door de Staten van Holland
octrooi vergund, om, hetgeen toen nog schaarseh gczien was eene
loterij daar te stellen , welke buitengemeen veel opbragt. Op den 15
Julii des iaars 1 7 5 0 , ontstond er wederom brand in het Weeshuis,
waardoor dit buis en drie en dertig anderen binnen weinige uren in de
asch werden gelegd. ^ ,
GROOTEBROEK-EN-LUTJEBROEK, gem. W Dregterland, pro v.
Hoord-Holland, arr. Hoorn, kant. Enkhuizen (3 k. d., 16m. k., 5 s.d.);
palende N. aan de gem. Andijk, 0. aan Bovencarspel, L. aan Ven-
huizen-en-Hem, W. aan Hoogcarspel. |
Deze gem. bevat de d. Grootebroek en L u t j ebroek , beslaat,
volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1236 bund. 22 y. r. 66 v. eil.,
waa-.nder 1231 bund. 93 v. r. 88 v. eil. belastbaar land, telt 283 h.,
bewoond door 369 huisgez., uitmakende eene bevo kmg van ruun
1600 inw., die meest hun bestaan vinden m de melkerij , Het Haas-
maken en den akkerbouw, terwijl men er eenen korenmolen en vier
Schuitenmakerijen heeft. , ,
De Herv. die hier ongeveer 500 in getal zijn, maken de gem. van
Grootebroek en Lutjebroek uit, welke in deze burgerlijke gem. ieder
eene kerk hebben. ,
De R. K., van welke men er ongeveer 1200 aantreft, onder welke
860 communikanten , maken de stat. van Grootebroek en Lutjebroek uit,
welke mede in ieder dezer d. eene kerk hebben.
Men heeft in deze gem. 2 scholen , als: eene te Grootebroek
en e6he te Lutjebroek, welke gezamenlijk door «en gemiddeld getal
van 150 leerlingen bezocht worden.
Het wapen der gem. Grootebboek-bn-L utjebroek, bestaat uit een ge-
kroond schild van azuur (blaauw). beladen met eenen boom van zilver,
verzeld van drie slerren van goud ,. de kroon mede van goud.
GROOTEBROEK-EN-LUTJEBROEK (POLDER-VAN-), pold. m ürcg-
ierland, prov. Noord-Holland, arr. Hoorn, kant. Enkhuizen, S®“**
Grootebroek-en-Lutjebroek; palende N. aan den P o l d e r - van-Andijk ,
0* aan die van Bovencarspel , Z. aan die van Yenhuizen, W. aan die
van Hoogcarspel. j , .
Deze pold. beslaat, volgens het F a s t e r , eene oppervlakte van
1236 bund. 22 v. r. 66 v. eil., waaronder 804 bubd. 23 v. r. 7 5V eil.
»chotbaar land, telt 283 h., waaronder 45 boerdenjen. Deze poider
ligt en is begrepen in den algemeenen Polder h e t Groot s lag (zie
dat woord). Het land ligt 2 eil. beneden dagelijks gety van volzee of
6 voet en 2 dnim Dregterlandsche maat, gerekend naar den tegen-
woordigen stand (Maart 1843) van het binnenwater des polders. Het
polderbestuur bestaat uit den Burgemeester der gemeente en 7 der
voornaamste landeigenaren, onder den näam van Landnjken.
GRUOTE-BRUG (DE) , brug over de rivier de Lmge, in de l\eder-
Betuwe, prov. Gelderlantl, Benedendistrikt, arr., kant., gem. en u-
N. O. van Tiel., i u. N. O. van de buurt Zandwijk, 10 min. N. W.
van de Blaauwekamp, onder Omraeren.
Nadat in het iaar 1820 een nieuwe zändweg van fiel op Ame-
rougen is aangelegd, is de doortogt over deze brug, meer en meer
toegenomen; lenvijl er thans dagelijks een snelwagen (diligence) en
een postbode van Tiel op Amerongen overkomen. Deze brug wordt
door de liefhebbers van hengelen veel bezocht, omdat hier en aan
de Blaauwekamp de Linge dieper is , dan elders. De weg over deze
brug en verder tot Amerongen, is zeer aangenaam. Er wordt hier
van de rijtuigen toi geheven. ,
GROOTE-BÜNTE, landg. op de Over-Veluwe, prov. Gelderland,
distr. Feluwe. kw., arr. e i l 10 u. N. W. yan Arnhem, kant. en
2 i u. O. ten N. van Harderwijk, gem. en 3 u. N. O. van Ermelo.
Dit Levallige en uitgestrekte landgoed , dat het d. Nunspeet om-
zoomt, beslaat eene oppervlakte van 107 bund., en wordt thans in
eigeudom bezeteu door den Heer Mr. C. L. V it r in g a , woonachtig te
GROOTE-BUURT, b., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Tietjerksieradeel,
Zie B e r g üm e r b ü k e n . > , n *1.
GROOTE-ÖIEP, water in Oostermoerderdingspil, p r o Vrentne,
dat, bij Faithe ontstaande, met eene noordelijke ngting, längs Exlo
voortloopende, zieh bij Bronninger met het K le in e die% vereemgt,
om het Drouwenerdiep en verder de Oostermoersche-mart te vormen.
GROOTE-EILAND, eil. in Oost-Indie, tot de .
den bchoorende, aa’n de Noordkust van Flons ; 7 59 Z.B., 138 40 V.L.
GROOTE-FORT , fort in Staats- Viaanderen , in het Land-mn-Jtaa-
zand, prov. Zeeland. Zie F b e d e b ik - H e n d b ik . _
GROOTEGAST, kerk. ring, prov. Groningen, klass. van Groningen
Zij bevat de volgende 12 gem.: Grootegast-en-Doezum, Let-
t e r b e r t , Lu t j e g a s t , Ma r u m - en-Noordw. jk, M.dwo de-
en-Leek , Nieber t -en-N u i s , Niekerk, Old k e rk - e n -Fa a n ^
0 ostwo 1 d-Lage-en-Hooge-Meden, Opende, S e b a ld e b u r e n ,
Tolber t en Zevenhuizen. „
Men telt er ruim 11,500 zielen, en heeft er 17 kerken,
door 12 Predikanten bediend worden. „
GROOTEGAST , «fern, in het Westerkwarher, prov. Groningen, arr.
en kant. Zuidhorn (1 k.d., 4 m. k., 1 s,d ); palende N. aan Grijps-
kerk, 0. aan Oldekerk, Z. aan Marum, W. aan de Friesche griet«
Achtkarspelen. t . • ™*
Deze gem. bevat de d. Grootegast , Dpezum, L u t j e g a s t ,
Opende en Sebaldeburen, benevens de geh. het Dorp, de Le s t