
ï . ,
t'Cpr. iivij&
m m
T pro.nata
lc i'o lu in ..
Accphalo-
rumha-TCIfr
'
a l.Cór.6.6
g g * & Ë
b'Marft p\
m
i f ë o ; \ S .E lm t h e r i i
1 ucis in Ecclefia claxttas folfitpcr vnius hor* fpatmm,y-r
bi petminiftetium angelicurii San blus abcépi c quality'
tis eui^ac noqciam: E t quantum ad ycniamiccttitudinis
argumentum. Certificatus ergo Rex pprfcriptum ab an-
geloreuelatum.tam dc culpa quam dc veniaDeögratias
agens , & ad propria rémeans fan&ö Dei contulitgra-
,tUito müita dona. Sic ergolucèrnaiapèrcandelabrum
pofirafulfitmiraculis,qu^poftmodumdifFulficarnplius
falutaribus döcumeritis.
C a p v f X.
Dtmiraculitfaftis in oftenfidne reliqüiarumfanftarum
cum Rm a redijJfetB:Eleutherïust
a Voniam , vtait Apoftolus, h*refese0sopottet>vt:
quiaDominofuntpÈobatibanr&hominibus ma-
nifèftijftirréxeruntindiebusillishjercieSjvnicaEemdiuir
n*clïènti*,myfterium mcarnacjonis-filijjprocelfionem
Spiritus famSfci déftruentës. Poft verborumaurem iürgia
córpórum vérberafequebantur j ita vt mulri Ca'thblici
peïhareticommviolentiarn & infidias,'in Scaldaïüuiijq
n e ca ren tur. Dëcim ö fi quidem ordi nationisfiias ann ö,
praefidentePapa Anaftafio, Gclafio.iam defon&o, dif-
cölos reduxit adfidem &inc^edulösadCatholicam'v* ■
-nipnero.Ec ^niafctqncnxeCerumpinnregulunitquod occul-
ttustftconfotutn, quartódecimo fuiiPraéfulatusanno , vi-
dehs vipereamXpbblem matirisEcelefi* vileéradiüidenT
tem , Sc contra diui'nkatemvnigenitiFilij Dei toxica ris
linguis inuerecundius ohlatranterh;Rom*iam prasfidé-
tem S y mmachum adiic, semwa« Cathölieos eidenf ob>
tuht,8cfufceptusabeodemhononficc.Rcuerfus ad fhatalia
confudic hsrecicos,& conuertit. in diebusautem
illis,inualuit Acephalorum haerefis.ReuertiturPontifex:
Chrifii Romam, & anno Pncfulatus ftti vicefim o quintp;
mortupiamSyromacho, reperit prsfidenrem Hormif-
dam^cum quo fu pecEccle fiae/u aenegotiis benigrre eön-
tuli c,& i Papa venerabiles reliquiasMari* fcilicet i£g.y-
ptiac®, cum B.Scëphani Profomartyris humero ,• pius
Paftor iinpetrans > h*csd na'cale lölum deportauit; Et
dum reuerteretuEjoecurrenti fibiTornacenfi'clero v &
pppulb euro debita veneratione ,i ntontem S. Andreaé
(quj tnncdicebatur Mo«/ tbefituri ibfiótiditi) legitut af-
cendifteifet'cumteüerentcnter oftenderet reliquiafpo-
pUlis,quiaderant,vniucrfis,civrCuhifulfit eas immcnHtas
claritatisj- Êtlaborantibus in tufBaduabus mulieribus,
.& qtiatïior Viris;*gricudihèiq'lr£$ü'lgo óicit^tfatwigijis’, .
antevitospoCuit Protomartyfisbumerum; ante-mulfcr
tes-vero caput,^gyptiacas glöriofnm:
PrO'jibuere omnes, u.tentiqueoratenebant,
& excitapsSan'dtus popuii midrihidiném ad oran'dam-.
ian'^ós öbfectót vr ftrccorrarit fjpfó'feftams cum fivduciad
non csflatdram ab oratione mul citudi nem,doneccu ra-
ti fuerint,(jui laborant; Om ifi vi r i có n fta n t ia! p ro cedes
!de cqrde purp,&confeientiaboria | &<* fide non fidlaj
Vere óTwni^ o foJüèdlA/hnt credenti.Vb'dead tatitce vocis
'efficaciaró funt omnescömmunicer liberan. Ecce data
eft vOeifiiae ianta victutis efiiCacia ï quod carp,quam a:-
gricudodorröftr^t,öudraeryfipelaseonrumpfërat,efter-
jain ( di^u mirabiié'J continuo rëftituta;
C'A P V T - J C f . ' '
ïïtconflittitSanfti cumbtreti. is. v'
IA M tempusaduenerat.iamroeritorumdignitasexir .
gebar.ytpoft multipliccm pugn»,yiétpdjtm^. yocar'e-r:
turmilesemuitusad eoronam. 'Sjcenim exiegisciüilis
iuftitiaafcripti militesJ&eramentó pro Republipa-fideli^
ter, militantes olim pxpletisatmprüm exfercitHs, legiti-!
mis ftipenjlusioluebanturiÖC praediis vndeviuerentaffigiracife/
fdetarandcmadptppria:mittebantur.Gertamc
tarocn fortededit eiDeus vt viueret, 8c finisglofiofior
appareret.iam quadrag'inta ferme laboraucrat annisin
omeio regiminispaftoralisi^nouem fiqaidem ahnisEccleiiam
Biandinieniêm, triginta & vno rexetat Toma-
een(èmJrerufçitaüiteiDommusaductfariospertmaces
' hasreticosjCàtbolici dogmàtis ôcCljrifit nominis inimi>
^ cos.Sed qUoniam in ani marum gràflàbantur p:e.rnicie,m,
Paftor bonus ePrüm non ferens iiiquieiudinem, ex de-
cféto fummi Pontificis pepuluà feptis demasnibus eiui-
tatisÉ èos duntaxat qui redire riolebaOt ad Ecclefiafticæ
gremium vnitatis. Sed ne pcenam.ptopri® iniqùitàtis
ad(criberentf*ùitiaîpoteftatis,vcScnpturarum auftori-1
tas frontës obteretetimpudicàs ; diem ad diiputandum
de fide Catholica ftatuuntj Sy nodumEpifcopus conuo-
catiVt harréticos fupcrér& confundat, 6c confufis indi-
catfilerttium&imporiat.Cionuocâtisigiturvtrifquepar-
tibus.exurgens in medium , & manu filçntiumindidus,
fidemcônhtetur catholicam, &exponit publiée Paftor
bonus.Exponit enim qua venërarioneDews Prfterdicatuii
quoiàçramento Ir/w Çhrifttis Dominus nofter eius filius
habeatur j qua per-feiftiôneiàn 6tüs eius (piritus liomine-
tur:QuomodbB;Trinitasvnum in fub ftantia,fed &ipfa
péffonalitereftdiftimfta. QgispartusVirginisvqùaever-
bi in carné natiuitas ; quod facramentiim Crucis*,qu* v-
■ tilitasdiuini ad inferos defeenfus , quseRefùrredtionis
gloria,& animarum deinferiscàptiuitas reuocata. Quis
ptiam àicenfus in coelum,.&expe«ftatibiudi.cijiadfutüri.
Quid Ecclefià-, quæaduerîuseam conuenticülavâ'niça-
• tis. ‘Qnæpécçatbrum remiftio : quæ carnis refutrei^ioj
qûævitaærerna,-quis intérims ièmpiternus. Hæcàutem
omnia diffufiùsprofèquitur fermoeius Quid plura? Fi-
dem;ynantoireK?athbllciconfit5tur;H*reticicodfun-
duntur,confufi fugiurir,&ad argumenta nequitiæ-lÆ’Cpr
uertûnt.Dedit èrgp cértanti viétbriam, qui ccrtandidederaraudaciàm.^'
vincendifidiiéiam.SicergpGoliam
rohuftum térribilib11* atmî? & ingenti formamünitum
Paftor Dauid vno lapidis ibbu proftrauitj exterorumca-
ftra turbauitjATlopbylbs effugauit.Iamenim feptuagefi-
mum primutn agebar annum , cum adeptus eft hune
triumphum. ^ 7 ; ' '
C Â p , v t X I I .
T)eirifidw& vulnerihus iUatis S. Eleutbcrioper r
hxreticos. _ ' ^
TTVlpe s Samfonis; etfi facies Iegatur habere diuerfas,
V^haoenttamen caudasad inuicem colligatas. Viden-
tesautemfilijdamnationisæternijquompaoproceden-
te temporis trabfcu Catholicorum Ecdefia TorhaÇènfîs
meritis & y i r tii ccflo reret,&e id e m dedieindiem profpc
ritasarrideret; collegerunt confilîum aduerfiisElêuthe-
rium,qu’omodb eum doloïenerèntj&qcciderènÉ &pe-
rire't.DiCebâtçnim : Quid facimus,quiahiohomo fîgna
mukafâçit?fiditnittimuseumfic|pr©broducemur,çq-
tVmnemur;exfitfflabimuriVenite;o.ccidam'us eum, atëx
nvbttuodilafâbiturnomen'noftmm. Faâ:umeftijgiçur
vetbum in illis diébus.quod qui audierii?,,f tinnient au-
resei'uy. Exierurit itt dbio virriangûinûm 6c dolofi,& v-
nanimiterimpetumfederun miniftrum altaris, S.Pô-
nfrcem,ChriftumDomini,ciuetn coeli. Ceteraquispro-
fbqüatut ficcisoculisPin manibus éprum vaia mortis ,1a-
téorbfemisnteshominibu? poftangulilatebrasocculta-
tis. Àt paterE/ftt/Aeri«<,Ch ri fti hoftia mox futurtts,anno-
rum numéro,meritorura titulo, iam grandxuus pariter
&præclarus. Agebât eiiim feptuagelimum (èxtum annum
, cum Anaftafio Diacono 8c Audoeno fideli difei-
pulo,B.MariæVirginisegrediebàturtemplum. Et ecce
genératiô pràua atqUe peruerià, femen Cnànaan'& non
lùda, viperarum progenies, fcçléftæ fablionis fatcllites,
capüt illud angèlicis rcuereridum aipeaibus non verë-
tur profüdis vulnéribus araire,fulcare,&verrerei&facié
illato ad coeleftiispulcritudifiisfigurf.tam imaginem no-
ïisturpibusdeformare. Quid parricidænefarij, quid
fraudulent ficarii}virum egregium de grége Carhblico-
tùm eximitis? qufper incenfam deprecationem allegans
paulo ante feruenter oblècrabat in templo pro yobb?
SediHiminutatim idlibusiterafis | & plagis impofitis^
WÈ Cculto
Sermoneï.
IM i t t h . i . l i
bVirgi-f '
anLucan.
E
Jibcr ob»
j- Fort.dc
uis ferino ,
cultofem in vinea, Pootificem anre Êcclefiam , Patrb-
num infundOjPaftorem in caulis>Patrem£imilias in fuo
prsedi o relin quen tes feminëcem.abieru n t vt confotmarenturljominicaB
paftioni, difcipiili reliiöo paiiore
fugerunti Audiens ergo qüodf-iéküm eftCenforihusCaj-
far,in maleficpsvehementius.excandefcic, 6c cos fubla-
turus de me4io,trucuienti(ïïmp crucis torméto propo-
nibPubjicpnamque iuftiti«.intereft vrctudeli fupplicio
dë!eantur,qui nee penm timerir, nee Ecclefiae dcferunt:.
hec faniftos diligunt, néc cenfuram Canonumrcucren-
tur.Scd,o'triirapatris& f inblitapietasj Dqtfihüimitas^
pro malefaótorum falute ludicem deprécatur; qui tandc
eius précibus 6c reucrentia tem perarur. O quantuslu-
ftus fideliumJquanta prsecipüe lamenra & gemitus egë-
nprum.Lugent promifcui fexus vin & fbëminèe, f pias-
gentes commune difcrimcn omnium', imp & proprium
finguibruth.
C a p v T X I I X
De verbis & exhortattonibtu eius nowßimis.
uti turiliis diâis vox audita cùro clafiraréyifà difparuit*'
San élus autem in gratiarum. adtiones mira biliter mox
erupi t. 4 Qnas' qui videre defiderat, Sentions eius ( quoi
p ropriis lo cis faâbs caufa vit an d æ prolixiatis otuifimus)
diligenter legad%; ^
C A p V 't - X I V;
De SUtbana.quem vidit s an ft us aflatitem.
SÔllicitudin'ehonpîgros fempelçtëgimus extitiflè Sah-
(ftos:8c quoniam hæreticorum fermo ferpit vt cancer i
libros& Set’monesmultiplicesCbnftruxerunt ; ne fidei
vallum irrujtiijpereÉur»velptrtinaciter,yellatenter. Et
ideo per documenta Sanâorum firmum ftat fidei t fun-
damehtùmi Inde eft, quod B.Pontifex Eleutluriusin ex-
tremisagens , 8c accerfens Audoenum, iubet vtpofti-
pfius Pàtris exccfliim dileôt us filius Romam aCcelèrer^
8cmunimentafidci, quæ.Sanbtüs copfecerat , fiirnttip
Pontificî [ Bcnifàcib] rcpræfehrét. Et icerum çenuer-
fus ad orationis dulcedinem * vidit à finiftris Sathanàm.
afliftentem. Volebatenim.;intërruropere fermbnèm'Ô-
rantis.vel terrore fua: prxfen tiæ con tin bare fpiritüm ex-
euhtisV Sed funeftus ille furcifer apparebat in irrittim,ci
duntaxat, in quo nihil repetturus erat propcium vël fu-
i'neftum. Qijem Sanblu^ bbiurgans-yetBisconfufumei-
pellit,oftehfo illifignacuio fenâæ Ctucis. Hinc monè-
mur .fratres, vt cum extrema depi ti finis immine t horaj
exercerp non debet oratio continua. Si enim a j ignota
vèllonge pofitaloca nos in Hbe mundo trânfire difpôf
nimus, modo nos prpxiinomm oratibnibus cqmmen-
damus, modo nosipîbsin ip fopr ofédiio n is arti c ul o cô
tinualaciymaruminundationeperfundimus.obfecran-
tes Dcumyvr placidis itinerum congreflîbus f propere-
mus. Et fi nos tam ftudiofe manentes adhucin fæculo i-
ftudagimus, quanto ftudiofius in fine taliafacére debe^;
mus. Vr.de 8c beatusPrælùl inceftanter orabat adDo-,
milium, recommendans in manuseiusfpititum fuunu
Et percepto corporis 8c fenguinis Dominici facramcn-
to,coronalaurcatus immarcëffibili, cum immenfblu-
mine cundis qui aderanc videhtibus 8c gaudentibus
tranfiitjinuitatus àdepidasparadifî. Sicpreciofàmar-
^ al.docu-
meutu ni ;
JP'Lebat ergo Rachel filium vteri fui, nee poterat con-
Nam quit eam, ttifimentis inopsjtifuntrenati
Fiere y>etet.-Z-<^
In illis przcipue ctuentis, exfequiis , quibus debet 8c
compaifionem animus, & irrigationem oculus,& vltio-
nem iudiciaria manus.DcferturPpntifex in ianguine fuo
i manibus baiulorum ad domura propriam in locum,
I quem fupradiximns , oppidanum* lubetftratum fibi
1 conftrui cilicinutn} 6c quinque fuperuiuens hebdoroa-
: dibus, vtfan&iras eins excellentcr emineac, in illo tem-
: porisinterftitiocaecumilluminat , aftedos & affii&os
j variis sgritudinibüs plures fanat. Etiamin fpintu prse-
] fcius mortisfu§.cum vicinam corporis refolutionëm at-
j tenderer,indicauitaftantibus fimm exitum imminerej&
cadcm hebdpmada fe de carcere corporeo, de carnïs repel
, gaftulo migratururrjjficut experientia dedarauit per eui-
' dens argumentum. Videns ergo,quod tranfiret de hóe
mundo ad pacrem , cumdilexiireifuos.in finemdilexit
eosj verba promens in mortis articulo fuper mei 6c fauü ..................................
perdulcia.monet eosfuper vnitate feëtanda, pCeuitentia j g^rita quondam ab homintbus conculcaca nunc the-
facienda,caftitatediligenda,parier.tia acquiienda,vani- . fa^rizicurin ceelisjhonoraturabahgclis;fruicurpra:fen-
tate fapculi conternnenda: Et poft motum;exhorcationë tja rpi inicatis,digna thelauro regiojdigna palatio, digna
fubnediit verbis prolixioribus vtilem de diuinitatis 6c . C{£]0 . neeam'piïusergaftulb claUditunpaupeitätepfe-
humanitatis fidefermpnem. Mox inter dolores corpo- mitur,exilio relegatür •, ièd libëre cöntemplatur. Hic
ris Sc mcerorés mentis,velut in quodam meditullio f-pn- gft enim ÊÏÈleutbetius, proprtus Apoftolus Törnacënfisi
fti tutus, gemitus fudit Sc fletus; Sc in fe qutdem corpöre £uangelico mi nift erio Matrtyr, fanguine propribi'5 Mar •
patiens.Écclefi^ vero corde compaciens, conuerius ad tyrem enim caulafacit 8cpcena. CaUfa fuitineoMarty-
pqminum,fidem fuam verbis ignitis lecitat; pro amicis HdèiCathplickrpmnafuica'c^bitas-paffionis,
8c inimicispeum obfecratjEcclefiam Tornacenfem,- 8c \\\^x.Conf<jßrerncitïm nihilomirius reddidit tigprabft -
cos quifpécialiter deuote tenetent eUndem in memo- n^nriac:vigor pöehitentia: : Virginemmentis puritas;Sc:
na,Dominorecommendat.Vidißijnquit,Domine.fgonem • • • • - j -«t
tneum.noftidefideriutit meum.Ego enim iatn ddibor^nam vni-
uerft carnit ingredïor. Tempus eßvt terta commendes , Domine,
wpuf EWf«m.Sicut ceruus dëfiderataquam fóntis; viator
finem itineris, ièmiis remunerationem operis i'taSan-
«ftus perfrui confpedUbuSSalil^toris.Nonnenobis dixif-
fe videturhoc yerbOjGupi te n deretur eiusprolixiorago-
nia-, Deftdtrioferor.Corporeamoleretrabor: banefardnattt.tem-
poreprolixo por tutti; diufuper populummtbi cnditum vigtlaui.
-yelttmab bacobedientia Itberarisgfauhimu indtimentö, qttadge- _________ H H | ____ I_____ ^________
ß e,expoltdri>fubtiltore Pefiïfuinte.Dmm, confidoyt^viduede^ | iare?ur Ecclefii,^^cüius fidesperfeuerabitinfeculumilii
ßderojeiequirö-, te[tmper intenUpdfitut Coluï, cuimcutadile- • (jaca>
éhonedeuoui. Libera me, Dominè Deus mcus,qut es in ficulnum
proxi;^
mcmuS.
carnis ilfiregritâs \ quibus emicuit gratibfë- : Nunc verb
floret,in patriaglbriosè j cuius corpus fepulturæ tradidit
gloripfus Pontifex Nouiomenfis 8c Coufeftor Chrifti
Medardus éidem in Toriiacenfis populi legimenproximè
fucceftùrus , 8cfollemnibusprocurâtisexfequiis (quæ
îiuagis funr viuorum folatia quam fubfidia mortuotutn)
illud venerâbile fandi Spimus organum de,cprnmüni
confilio in B- Petri Blandinienfis Ecêlefiaeft fepultum:
vt qui fidepn puer inter fidèles teniiit , ado^efcensean-
dem docuit, pro qua veÇeianus occubiiit,in eius tumu-
I|tEltion>|6
‘Dtcriiurn:
facula benedtclus. Et eccé mox pertu m exauditibnis indi-
ciurn>per afpc;£tum fcilicet ôc auditum : (rFulgocen i m
jnagnus apparuic , vox de cælp velut alarum aqù.ilæfo-
nuit. ) Eleutheri, t%a eft exaudita drf>reca^io;Pignus efiinm o-
perarius dbofuo':7rm\tatem C4r/Ml.4?fàtod^rviji/inf
lie tte decertaftt.Nunc verù fi naliter exattditio mtfficacidm repor -
C A' p V t X V.
De multere caci, & muta per Sah ft um cur ata.
» TE r e pretipïâ eft ih çonipèâu. Domirii mori
^ ___ ..............................., ( Sanife,opim,, >ficut indie-dypofitiopis Qqçfyflbps
t in trntttmliber '&nü 1 G/jr^fadum ^ manifeftum.C^,edame'nim mulier cçtneendium
iacictur'fed voluntas Domini efly vtpofibac Èçdefiireë ^ ca-8c muta, dum ahtcaltaré dücitur,du^adimittitur,di-*
Èiblioth. Vet. Patr. Te mdf; Q . miiîà