I f al; Phi.
lippüsi
Ucurixliumf ' . ?
4 6 0
bantur. Noluerunt enim ca liberorumfuorum animes
imbui,neplusmoribu5noccrec, quam mgeniisptodel-
fct. Itaque maximum Ppeta,m,autcerrèfummo proxi-
mum.quiadomum fibiinuifam obfcoenis maledi&isla-
ceraucrat carminum,exilio mulâarunt. Simili fete fen-
tentia , condemnata ell lalciuiacàrminum in N alone.
NunquidIicitumeftatidiriinpoculis , quod ieiunafo-
briecas non audebataudire?Eademciuitas omnibus,qui
per aliquam religionis. fimulatiônem alimenta,inertiae
qu*rcfônt,çlaufashabebatportas,mendacem 8c fuco-
detft.ApudEunuchdmGomiciaudiGnathqncm; & an
ipftim in familia gloriaritium videas» diligenter Attende.
Ey?,inqui t,genus bominum, quiejfeprimosfe omnium re-
ftimvelint, . •:
Ntc flint :bosconfttor, bit ego non compara mevt rideant,
SedhisvUroantdeo, &eorum ingema admfrorftmul
Qutcquiddicunt,laudo ; idrurfumfi tugant,laudo\id quoq}
Ntgat quit,negOytti^aioipoftretn'o imperaupegomet mibi
•"Omnia aftentari, is qtufiut nunc eftmuUovbemmut.
femfuperftitionemfummouendamefleexffiin"ians. Hi) TaleAne vidiltialieubi.? Imo nec.queropjam i omm
tameri qui luperftitiortis fibi cofeii funt, præcipuam par-') qui Felices efle videntur, line huiufmodi ma lpiofgßo-
tem vendicantapudeosquiiaudis amore maceranrar. oifti»àdepquefeii;.um Kominçm^biqûwpert,e^
_ t * 1. 1 / n / • _ • n . .. .C .,\t,e Ç/trtPf V ft, Porro ficut auarum à largo, ita & prodigum quadam
contrarietate differre cenfiierunt,qui duo vniusqpinati
lunt elïè contraria, quantitate alterum,alcer)Lim qualita-
te.Siquidem mâgnanimitati timiditasadùerfatur, qua-
litate mala dum audenda metniti & audacia quantitate;
dum plus quam audenda præfumit. Prodigalitas itaque
eroganda , &n0n^rogândàprofundit incasrês , qua:
huliam font onmiho autbreuem habituræmemori'am.
Id an c adeem eftiifionem Cicerone aüforecomméndàfle
di<^us eftTheophraftus in libro que de diukiis feripfit.
In quo multaprEclare , illudabfurde,quodmulmrriiri
laudanda magnificenria,&apparitibnepopulariurn mu-
nerqm,talramque lumptuum facultarem, ffubVum diui-
tiarumputac. Quanto Ariftot'elesgrauius &veriushas
pecuniarumreprenenditciFufiqncs, praefertim cum ne-
que'neceffitatifubueniant.necaugeantdig- itarem , i-
pfaque.illa deleâatio définies rriültkûdiriïs, adbtèue
exiguum que tempus fit, eaqueàleuiflîmo quoq; in qùo
tarnen ipfo vnàcum latietate,memoria quoque moritàr
yolupcatis. Benè etiam colligithæc pueris,& muliercu-
lis,& ferais,& feniorum fi milimisliberis grata efle^gra-
ui verohomini&eaquæfiuntcertoiudicio pondérant!,,
nullo modo pofléprobaxi.Valerius Maximus, fed & Cicero
refert, quod in Alexandra^ qui largitione beneüo-
miner exftultù,ÿt ait VwrnçnQyprotfiùjnffticsfocict.y idé 8c
quid de Fefentiat Thrafo.
. iftud jnqttit, eft datum
I ProfeäOyVt gut a mtbifinr quitfacto omnia,
V4 rex Jenifer maxmatmibi agebat gratia*,quit quidfece-
ram. Altis non ita-
. Me ftmper babel at in octilis, omnem iredebat txercitum,
Conflit a, ÿvbieum ftttetas
Hominum,aut negotijßqumdo odium ceperat,
Requtefcere vbi volebat, viillam expuerit miferiam exa-
MMO, '
•f Turn meconuiuam folum AbducebAtfibt.
Inuidere owner mibi,
Mordete lUnculum, egofloccipeniebam,
lilt inuidere miferbt
ego alios palam reprehendebam, alios mbrdaciter irri-
debariM’c rifii emormntur omnes qui Adetant.
Deni que mttuebant omnes iam me.
Profeblo magnus hie eft in oculis Fuis , & non eft ei Gmi-
lis in rota Comeedia. Dignus eftergo qui intromittatur
a J Thatdem.éxclufqPhædria,, quiitieo non minus in-
fanit. Doletexclufus, aferuo doceturrobrio,vtrecedat
à mefetrice.bonoque fitanimo.quia.fi ad ignem accefle-
rir.calelcet plus Faris/nec patfatur contu melias meretri.-
lentiam Macedonum fe&abatur, haneprofufionempe-
Cünia; Philippus arguerit,&epillolaequidem verba lunt •- * . . . . . *• . -«■ •
bsec!Qùoate,maluq1,rationis iniftamFperhinduxit, vt ! cun:'»qu® vnafallakchrymula, quamoculos miferete-
- . . 7 ^ . . 1 . - • 1 ■. . . . ri-nrtn uiv v iK vnrp lW in r «•IfrinO'PhfsmanriS hi CITl . OC
eo&tibi fidele$putes,quos pecunia corrupilFes ? An tu
ideo agis vt Matedoncs non te regerri fuum , fedmini-
ftrum,& pratbitorem pucent ? Quod quidem regi lordi"
dumèflenonambigis , & corruptelam, quam largitio-
hem potius diciï-Fit ènim deccriqr qui accipir.acque ad
Idem femper éxpeClanduni paratiqe. Quid nu tem eft
ftultius,quam quodfacieS, libencer'cürace,vtid diutius
Facére non poflis'? Largitiqnes imriloderatasrapin®fe-
quentiu': cum enim dandoégerc^ïÈperiSjbonis aliénis
tnanüs cogefisinferre. dtaque cum bèneiio!entix com-
patandx caufafis peodigus, non tanca fttidia aflequëtis
èorhmquibi¥sdederis,quancaeoeum:bdia quibus ade-
méris. Quamobtemnecitaclauqendaert:res familfaris,
vt eam benigtiitas ap’etire non poflit; nee ita referandaf
Vt omnibuspateat: led vtrinque modiïs adhibeatur,'«fq; I
reFcratur.ad Facultates.Et quidem elegaritèr fiuetPhilo-
fbphus, fiüealius popularfs huius profufionisimmode-
fationem,cohibuit,qu? quidem gloriam vidcturafFerre,
led more nieretricio cum res dëfecerint,cüanefcit.Nam
gratie,quam non virtus,fedfortuna conciliat,amorrnc-
retricis re&iflïmè comparatifr.
■ C A.pi I l i l ; . . F .
Quod ottinis pioféftiofuos T hrafones bah e t , & de per fonts qui ad
fmihtüdmem Eunucbi Terentiaiüfint apud indniterglo- ;
rianter quod vmaglorid meretrkis more locu- 1.
s los fequitur.
ES t , vt diximus, in quauis proFèflïoneinuênire
militem glqriq.fum , qui obfequiis Sc^uneribus
luam Thaiden» , id eft .gnomen celëbrë,& qüafi Famaï
graUath caprat .Sëd ei hèc Gna^höjVtUëcipiatsnècPna!-
dt ia,qui laudém pf^tipiat,nec'duiddda corrqrilpatiadb-;
lelcehs,aiit (èruus Piritienó / qui defipieriterh irridear^
rendo.vixvicxpreflètinc.reftringencamantis bilem , &
vitro accufantcsidagent, vt vlttoriëum fuppliciumprq-
ftent.Nam lapienteramare nemofacilius potell, quam
ratione inlanire. Hoius èrgo Phaedriæ & Thaidrs ea con-
ditione intereft verbis,^t Miiod veriim audierit,taëeac,&
contineat optime y finfirlfumaut vanum , autfiÓlum,
continuo palam eflundit:
r ,m Plenus r mar urn eft, bac at que iliac effluit.
Vtrümquearguit, irridet vtrumque,quandoalterum
Fallerejalterumvidetirreuqcabilicêrinfanirer Aitergo
extlulus &gemens præ dolore: V -
,, O Thais vtidatn effet
Pars aqua amor it tec ton,xc par iter fiertt, vt
AUt hoc not do 1er et ,aut ego iftudabs Ufail urn nibili pende■
rem!
Ad hæc Thais :
Ke éructa te obfecro anime mi phadria,
Non'pol quo quem quam plus amtm,aut plus diligam,
. Êofecifeditaerat res,faciendumfuit.
Plané credo,inquit Parmeno, miferapraamoreexclufithunc
foras.
Quid multa ? : IdagitFallaciameretricis, vtvnus àmail-
nlm altcri priores partes cédât pet aliquot dies, dum de--
teriusrebùsamiflîsemungaturadmrirus., Moseftetiim-
gerendusThaidi, quæprofufiores& perditiorésadmit j
tir; Intérim qtiiddonarequeant,aut mittete exclüfi,délibèrent.
Nam potiflimus eft apudeam.qui nouiflima
mittit.Vbi verópriorem cmnnxerit, reditalter, exclufo-
quepriore ,' delegatei moeftarn doloris fui prouinciam.
lolânitergo miles t & in impetu doloris potius vel rao-
riendum eflèdecernit ,quam in Fe contùmeliam tam in-
flgnem aecipiatl Fàmiham coriuocat,difponit bellum,
«pro -
Liber Ottautu.
al.xuum
4 -Si
& proftibulu collcôlis viribus expugnarc decctnit. Pro-
greditu^m«ôte&qw.rettoluiciniuriam^LoquftiKgran-
dia,minis feruet : fed cüm ad confliâqm accedit,memor
am otis priftini,praïcepcurn rocolit militare,quo ex auto-
rinte Scipiohis liquet, quia omnia prias confilio expe-
riri.quam armis Fapientem dccet.Thaidem efgo fuam ex
paélo fie conudnitdure non viribus agens.Primum
T h a is h o c m i b i r e fp o n d e ,c ttm t ib i d o i f i a m V ir g in e m , d i x -
t i n b o s d ie s 'm ib i j o l i d a r f t e f
Thâis.’^witf t u m pofte a î
Concedere videtur,quænon negat:
ThraCo: At mibi ante oculos coram amatorem adduxifti tuum.
Et iliaiQuidcum toétigasi
Eccc quia amicæ patroçinio', nec vetba mifeere curait4
ualilicitumeftj 1
Cum eo inquit te mibi clam fubdux fti.
Ètillâ* , ^ ,
ubttityinqnit. Pampbilam ergo redde buc,mfmauU eripi.
Æquùm & iuftùm videtur pëtete , cùm repeti poflir,
quod ob caufam datum eft,It ca fecuta non Fuferit. .Q^id
multa? Ad clamorem mere tri cis contribules,conuica-
neique conueniunt.tutba fit.conuitiatur niiles, petenti
viribus 8c iure refiftitur, denunciatiirque furcifero omnium
inept ilïïmOjVtlinguam manufquècqhtinèât,quia
fi quippiam turbx fècerir,aut moliminis, fibi lo e i, diei,
tórtorifquememoria intlftibne fignoram, promirticur,
in feum protendenda. Iritçrrogantem Fe Thais quxrere
iubet qüi relpondeat fibi.Miles opera & re perdira,cogi-
tur redire inglorius.Éthuncftuólum reportant milcria-.
matores ; eo tarnen addito, quod alius rebus, quasilli
perdiderunt,abutïtur.Etquo magis doleant,qUieas me-
retrici furripuic, fibifUcccflïfletion putat, nifi ftultitiam
& infortunia amantium, fuofqueFuccelîus inluditu o-
mnium prxconetur&publiéet. Audi Chaerèam occul-
tum darePamphilx corruptorem.Qujd merettice decc-
pta, lo quat ur egrediens.
Nurn quit bic eftïiJcmo eft. JUurn quit bic me fequiturhemd
homo eft.
lam ne trumpere hoc licet mibigaudiumï Prob lüpittr,
N une eftprpfettoihtèrfici, cum mepojfttmperpeti :
JUe boegaudium contammet vita agntudint aïiqua.
Sed mmtnern htc curtofum interuemre nunc mibi
Qui me fequatur, quiqueiam rogandotobtundat,cruciet,e•
necct,
Quidgeftiam, aut quid latus fim,quo pergmï vnde emer-
gam,vbi film
V eft it urn bunt nail tie, quid mibi queeram,fantufim,an in -
faniam ?
Interrogatus hæc omnia, iplo ego inquit te obfecro An-
tipho,vt audias omnia, audias diem teftuni, iocundum
euentum,fuauem fortunam , insuum omnibus hifto-
riam memorandam. Et lui quoque fii.roris-fubtexuitdo-
los. In fumma totius atgumenti eo adpraelenS vniuetfa
Jiaeç axbitror polie refcrri,vt confte t pro certo.quia ami*
î citiæ profti tutx fides haberi non debet. Nam quae venir
à finceçitaçe animi,fiâélis,cetta , & fixa eftJqux ab area
Vel loculis,Guida,incéi ta,erronea,& déficiente viatiço c
marcefeit.
G u m f o r t u n a m a n e t v u U u m f e r u a tÜ a m i c i ,
Citm cecidit,turpi vertitit or afuga.
Omnis enim resquçin Commercium venir,ah vno tràn-
fit ad aüum,& ditiorem & auidiore m comi ta c ut em p to-
rem.At foro ifto nihil iniqüius eftjqub rem (êtriel ëmiflè
non proderit,ili(i'lèmper ematur , & vbi quifqùe rem
ab alio vendicam vendicat, nifi & ipli deprecio latisfiat.
Quisenim populärem fauorem vendiderit^ ' Si publiée
habendus eft, ematur ab vniuerfis. Singulis enim h'on
licet publica bona diftraherc. In péouerbii quoque
confuetudinem venic, quiaincauta largitio non habet
fundum.Prætcrea quem popularis fauor ad mhheraex-
tulitjliforccThrafonismoreemptara eelebriratexti exi-
gitjcontumeliis affbélutft,honore fpoltetUm.Thaii alt^
afama, & quauisThaide minus fida, à praeempto honoris
graduarcet,deprimir,ôçrepellit. Infqltatriualis,fo-
. brius t correptor exultât, G nato vix fub m ur m urat,dum
,tarnen fpes eft, aut filet om nino fi defperat , & ad alios
tranfit, quiaeiconfiliuraeft,femperfelicioribusadhx.
Quod nullum vit iutnpeius auaritia, nec amaripofte quifu/peHut
eftuuaritia:& deduplicifonte liberalitAtis.&veerfit
potior,&de Confidio & Gtllia.
NE c ramen etfi prodigalitas yide^tur in culpa, lo-
cumarbitrorauaritisrelinquendum. Nullum e-
nimvitium deterius eft,nullum deteftabilius, præfertim
in his qui principatum aut magiftracum aliqu,cm in re -
publicagérant. Non enim res ipfa.fed etiam opinio c-
ius vi tanda eft;&omnino impoflibile eft,vt fidelis Videà-
turalicqi,aut amore dignus, qui.éX meritoapüd gtaues
& circumfpeólos viros auaritiac fufpitionem incurrit.
Cum vero laus 8c Fàuor humanus quail à duplici fonte
proueniant.operæ fcilicet & pecunix 4 faciiioreft , hie
prælèrtimlocupleti. Sed ilia f lautior & rplendidiot&
dignior vito fotti & claro. Nam qui virtutis opéra 8c in-
duftria liberales erunr,quo pluribus profuçrinc, eo phi
res adbenefacieridum habebunr admtores. Deinde be-
neFaciendi confuetudine paratiores crunt,.& tanquam
exercitatiores ad bene de multis prömerendum.Si tamë
arcàrappeteret,nihilglbriqfiuseftealiberalita,te » q u i
confiftit in donis.-maximè cum & Socrates,vt dicitur,interrogatus
quxnam efletfubftantiabcatitudiriis,dignis
donate refpondk. Ego quidemSocraticam diffinitio-'
netn fic in terpre tandam arbitror,vcdignitas in accipien-
tium necelfitate çredàtur elle vel merhis- HI** cnim qui
promcruerunc,donare iuftum eft ; & eis qui indigent,
fubuenirc pium : itatamenvtidrefpiciaturinfingulis,
quod in Facie Fapiencis fine rubore & nqtâ valeat denur
dari.S iquidem imita ri debemus eum,quilblem fuu facit
öriri fuper bonos 8c malos, & pluitfuper iuftos& iniu-
ftos. Si enim pauperem h.iftrionem videamus.aut mi-
mum , non debemusvtique fouere inàtiriamjfed corre-
ptam,& fi fieri poteftemendatam,frateFn«ç charitatisiu-
re öportet fuftentari naturam. Exp edit quidem ompi
petenti tribuere,vel atfeólum mentis vel folatium chari-
taris; Interdum ramën increpare pigrum, meretricem
vel hiftriooem Côfundere Falubrius eft, qudm quod exi-
giint clargiri. Quid m oror.?Quicquid charitas eroga t.
remuneratura Domino. QuoddiFpenfatvanitas,euanè-
feit. iri'Quinto.Confidiolaliibetrimiexempli,neefiniè
paruo iplius fruótu l.beralitas,referënte V aletio,annotâ-
ta éft,qui Gatilinae furore ita confternata tepüblicâ î vi
neàlocupleiibilS qiiidedebitipécüniæptoptèr cumu-
litm precii pöflslfionü diminuti folui creditoribus pöP
Cent, cum céntfcsatqüe quinquagics feftertiilummam
in Fcenore haberet, neque de forte quemqilam debitö-
rum fuorum, neque de vluraà luispaifluseft cohucnirii
q nancumcunque iiîipfo Fuit amàritudinèm public* çÔ-
fufionis pciuata tranquillàce mitigau* Opportune mi-
rificeqtieteftaiùs,lè nummdirum fiiotum non
guinis efle fæneratorem. Nam qui mine prsecipué ■{■ ne-
gotiationedeleôfcantur$ cum pecuniam domutri cruen-
iam retulerunt.quam imprbbando exultant gaudio,co-
gnofeent fi diligenter SenatuScoriflilcum quo Confidio
gcâïixaârxluntjlégere non faftidierint. Subnedlit hiiic
A grigentinum Gilliain,qùem projtemodum ipfiuS libé-
tahtatts præcordia confiât habuiflè. Ërat pp'ibüs cXçel-
!ens,fed mùltoëtiàm animo, quàm diuitiisiltJcuplerior.'
Semperqueincróganda potius, qüamincortipiëjlâpé^
Cuma oècupatu5,adéoVt domûsïras quafi quidam mm
nifîcehti* ófficina^êredefetpr.1 lilic eh»® |JûbliciSvftb.t^
âpta mobuménta extruebâtur,- illin i 1 g ff tav publici* ÔcÆ;
lisfpëâacula edebantur f îlline épùtarg iqâgMfiq,
î at us, labentiqüe annoriæ fu b fi d i a ö rie ban tu r. ^ fit cutT\
ha&vniuerfiSjpriüaiirhalimenta inopia Iaboraribus, à&g
^•ai.làâda-
Bibliôtb.Vet.?aii.i omdy Qa... i
■ fal.foeDë- ^
ratioqc.
H