; , È e % e lo v e t e r .
Iz5.q.Vltitn.c.i. Itéra Lothariusîmperator filtusprsdi-
dlÉpdQtfidètiam ftatutaquçdaro aft legem ecclefiafti- ■
fcampertinentiaiecir, qaæLepPapalV.prdficctarob-
feFuarefevelle.vtpatetto.di.deeapiculis.Pluresetiain
Iraperatôres fubfèquétes Geimani ftatutaad legem ec-
‘ çleliafticatnpectinenttafeceEunt: vtpatet éj.di. vtnul-
J lus. in fuprafcripuone & extra de iura. c’alum. ca. primp,
i cura (imihhus. Item Ludouicus Rex totius Gcrrrianiæ,
ns prædidiLiidoüici,apud Moguntiam fuban.Doro.
£4/8. habuit concilium, vbi quidamnominëèptfchâl-
, -is hære tiens eftconu:di«s. Tempoieinfuperciufdem
’ Ludouitihabitum eft concilium Mogùntiæ, fub anno
Doin.85j.de diuecfis quæftionibus,præfidente Ràbano
Archiepifcopo cuni omnibus épifcopis Orienralis Fran-
Çis,Bauariæ, atq; Saxoniæ: hsc in hiftoriaFrancorum
plenius çpntinêntùr. Item (ùblmpçratore'Armilpho in
villa Tribiifij celebrataeft magna fynodus Epifcopoiü,
fub anno Doni. 894. vbi piurima décréta fcripta fuper
ftatu (àndæecclefiærpboi:atunt,VtinFrancarumLiftp»
iia.contitietur. Item Ottoî. & quidam Ludouicus Rex
FranciæGalIieæaffueruntconciliqfubAnnoDom.948.
inlngelheim habiro, præfîdeote Marino Epifcopqc«-
CcIefiæRomanælrgatpiinquohràltafupervtilitatererü
ecelefiafticarum difcufla fiiérunt.: IdetnétiatnOtto fub
anno Dora. 947V cumlohànne Pàpa VÎÿih ciuitatc Ra-
uennàplurimbs dé Italia,&'R.omaniaepifcopos aduna-
'uit,&:habita fyn od d,m ul ta pro y tîlitate fàndæ èecle fié
adinueriit, vt in Erànçqrum hfftpria çontinetur. Item
Henricus LL fub anno E>omsipô7,magniim concilium
Èpifeoporum pro obtinédo circainftitutioriemfeplfeoi|
patusBàmbürgenfisiconlènfuÂrchiepifcopiMoganti-
rtcnf &aliorumEpifcopotumprouincialiunij&ipëcia-
liter Epifcopi Herbipol. in cuiüs dicecefi- idem locus
çpnftirutus raerac, in oppido Franckenfurr congrcga-
uitÿVtinhifior.Francorùm, &in vita féulegenda ipüus
plenius çontinetur. Item fub anno Dom.idbj. inlocô
qui diciturTortmont, habitaeftmagnâfynodusEpi-
(coporum, vbiHenticusprædiâiusEpifcopis & omnib9
præféntibus piurima ecclefis inconuenientia commu ni
eorü confilio deineeps ftatuit prohiber!, & :optims no-1
uæ inftitutioncs decr., vt quando ipfiim Hcnricum, vcl
Kunegundim eius coniugem, feu aliquem éx Archiepi-.j
(copis, & alijsprincipiïtusin dido conoilio ptælèntibus
mori contingeret j tam per Millarum celcbrationes quâ
per paupCrum refediones aç erogationés pecuniarias ;
gcauispcjfièrpeccatoxumlàrcina releuarirprpuc hæc'in'
hifl.Francorumlàtius conrinentur. Item fubann.Dont.j
0 3 6.- præli dente Impcratore Conrado 11. habita eftI
fytiodus (eu concilium Epifeoporum in villa Tÿibutij, |
vbi multapriora func renouatadécréta, am alia
neçeflariaeedefiæ conrtitûta,vt in hiftor.'Ffancorûple' j
nius^dontittetur.Iterageneraie concilium apudMpgun-
ciam Leone Papa, X. & Imperacore Henrico III. præfir
deflJub^ habitumeft.fub ann. Dom.105r.in quo multa
ad vtilnatem ecclefiæfuntfancitàftatuta: vt in hiftoria 1
Francbrumpleniuseontinetur. Item Lotharius II. fub
annod^piAiijPan.WinzburgEpifcoporum eôcilium,
cui affuic Arehiepifcopus Rauennæ legatus Romans
eçcle(iæ,cbngregauitfv5 iInnocentiusPapaII.qui Petro
Leopiin eleâioneprxualuiçi àproediéto Lothario ÔCo-
xombus ibi con'gcegatis eligitur & Confirmatur ; vt in
Ftanco’rum hiftoria çontinetur :'quod ïamen qualiter fit
\ntelligendum,intraâatüdeiuribusr.egniécimpcrij,c.
1 fcripft.De ftacutisautem in çonciliis antcdibkis edicts [
pliirimacam;in corporedécretoiû, quam eciam in compila
tione G tegotiana decretalium contineiltur t prout
éxfuprafcriptionemultorüm çapitulbrum inbis conté-
torumapparereporcrucOilibétintüçnti. Vtautemea,
quæ ciEca cottgtégàtionera huiufinùdi êonciliorùm per
prædidos principes fada funt, canbnicis non obuient
inftitucisx intelligo qtrod prxmiflà, &alia pereo>s prdi-
nata concilia »dè Romanæecclefiæ fi generaliafoeranc,
fin aurem prouincialia, de raetropolitani aubtoritate fa-
âa.fuiflèi Conciliaëhimgeneraliâ fine.audoritateec-
clcfiæRromanæ(âcérenonlicetivtï7.di.c.i. & c.neclicuic.
& qüafi per to turn. Prouincialia veto hifi audbtitate
metropoiitanifierihOn licet: Vt i8,di.c.i. & cquo-
niamquidem.Quodauteip fuperius didum cftCaro-
lum Magnum,& (ilium eius Lildouicum, & Lotharium
ipfius LudoUici filium, Sc alios quofdam. lmperatöres
lubfequetes, multa ftatüta ad legem ecclefiafticam pet-
tinentia edidifle: intelligo quodeadem ftatuca fuetunt
^ Romana ecclefia'cófirmara. Nam aliterLaicusquam“
uisrcligiofuspoteftatem de rebusccclefiafticis ftacuen-
di iVu btdinandinon habet, vt; patet jö.di.bcnequidé,
Si.extra de con (lit. eccleïiaS.Marix,& dere.ecclef.n9n
atie;.c. vlt.cum fi. Vel poteftdici, quod fpecialeeft in fta-
tutis Imperatotuth» quod eomm ftatutaeciam rebus fu-.
perecclëfiafticiséditain quantumFauóremecclefiaftitü
refpiciunrvalent;nififintper.Romanamecdefiam(pe-
cialiter reprobata>vtnot.h.ift.ext.defolu.e.vlr.inmagna.
gl; & in fin. & arch, poft eum 10. di. c. lege. Ex prxdtdis
igitur',&alijs cb.cilijsiper deubti ffimatn didorurh prin*
cjpum oedinationem habitis, ..ac ftatutis per quofdam
ipforum ad ccelefiafticam legem pertinentibus editis,
manifeftè liquet eofdem principes zéliim Chriftianx
teligibnis non modicum habuifte,
C apV t XII. m ..-X
Dé diligentia extfht quum adhabendumfmüomm reUqÜMi&
Mnmtnt/tecilefiafticayttmsGtfmam principes biibufrunt.
FjQftreihpi vt ex his, quæ in principibiis (eculi zelus
JL Chriftianæ religionis expofcit ijiihil vëteribus Ger-.
manis principibus defuiffe monftrccur : feiendum eft
quodipfiad habendiimfanbtotum reliquias &: corpora
acornamentaecdefiaftica, fingularem qbandam &: ex-
quifitam diligentiam adhiberecurarunt.Nam Carolus
Magnus,fuper oçcupatione terræ (àndae 4 Sarraceniéfa-
6ta, legatis patriarchs Hierofolymitani, dk Conllantini
impèracorisConftantinopolitanirecepcis, eidem tens
lands co m parie ns cum magno exercic u illuc per u em t :
& cum recuperata eadem terra per Conftantinopolitfi
redirec, aurum, argentum, gemmafquc preciolas à præ-
dido impcratore gratacerfibi exhibitas rècipererehuit,
(olafque dbminies pâffionïs» ^ fandorùm reliquias pb-
ftulàuit. Praetniffo itaque ieiunio & orarione, de corona'
Domini parrë quæ tunc ipfo cernenre floruit, Sc clauum
vnum paflionis, partemqj crucis dominicæ, fudariu Domini,
Cathifiam beatæ Marisé virginis,Fa(ciàm quæ pue-
rum Rfum in eunabulis texit, acbrachiû fandi fenis Si-
meonisrécepit : quæ omniàmulcis mi raeuljsco m it an ti-
I busfecum detulit.ôi Aquifgrani lnbafilicam fandæ Ma
|riæquà,rhconfttuxeratïêcondifeciCyVtin(pe. hift.li.25.
[c.'j.&inchrbnicaMatcinipleniüscontinetur.IcemAà-
fbn rex Pei (arum,qüiexceprâ India tbtum pene tenebat
orienté m, Carolb Magnb| in ter csecera munera., etiam
corpora (àodbrumGypriani martyrisGarthàgihen.Çpi-
■fcopi, & S'perati epifeopi, &çapucPanthaleonis martyr
ristranfmiiît:vtin prædido libro,c. z. pleniuscotinètur.
Item monachus quidam fub anno Dom-y^p.eidemCa-
rolo ex parte patriarchs Hieröfolymirani muftâs reliquias
atttilit, vcinFrancorumhiftoriacontinetur.ldem
etiam Carolus bafüicamprædidàm Aquilgrani ex auro
Siargentoluminaribus, arque exære (olido canceflis 8c
ianuis ornaüit : ad cuius ftmduram cum columnar mar-
moreas aliunde habere tip pofîec^de Roma& Raucnn a
deuehi Fecicîfacrqrumqi vaForum ex^uro 8c argento.ve-
ftimentpriimqj(acerdotalium tantamin eadem bafilica
copiam'procurauic,vt in facrificiis celebrahdis, neciani-
toribus quidé mfqui vltimi ofdi n is funt_)priuato habit u
miniftrare necéfle fuiflct:vt in hiftoria Franëorû & chronica
Eulcbii çontinetur. Item Imperator Carolus II.
cögnbmineCaluusjI.udpuiciprimifiliuSjapud Copén-
diumjfandorumCornelii&Cypriahireliquiasattulitdn
quarum aduentu refponforium , Ciues Àpoftolorûm
fquod vfque nunc cantat ecclefiajçompofuit; vein (pe-
culo hiftor. lib. 25. ça; 43. çontinetur; / Item rcliquis
S. Hermëds martyrrs pet Impera'torem Lotharium Lucnricus^
;Ii»p- i
'Cmanii'
ionyfii
. artyiis.'
u°garôdbuiçi
Prtnc. Germ. Cap. XII. mm csdibus rapinis & incendij fiib annojl^om. 924. pen
I.' filram in Galliam mkcüntur, & apud Indam
irioiiaftcriumhononficèreconduntur ,vtinprsdido
libro^pectil. hiftor. 3 b. cap. çontinetur. .item Henri eus
I. audito quoft Rudolphus Rcx Burgundionum(qui tribus
ànnig in Italia regnaueracdo.no aceeperat.à quo"
dam co,naité'Ic^liæSamfQhenomin.e,la7ice'âmarteno-
ila^'figma elaböracam, quæiu-xt? mediam fpinarn ha-'
buiVVcrôbique quafijfëneftrann in media fpina cruces
e& clauibus roanibus & pedibps Samaroris noftri
ßon^ni I e s V C h r i s t i aflixis , 8c quæ Fuifle Co'n-
ihnrihiMagniS.Helensfllijdicëbatur.-adhàbetidam
hanclanceam (/Vt crac totius religionis amatôr) didum
regeth præmijs tentauit: quem fie emollife nequiens,re-;
gnum eius depopulari csdibus & încendijs minabatur,
Quia vero munus, quod pecebatur, illud èrar quod cs-
léftibus terrena côniunxerat : D É.v s Rudolphi Regis
coremolliuit iuftoque régi, iufta iuftè pétentiprotinus
rradidic. Qtfantoautcm am ore Rex Henricus èandem
facram lanceam dile^ërir^ id in multis rebus, turnin' hoc;
m axime dar uir, qu o d huius datbrem.non folum auri àrr
geb tique muneiibusiVprum etiam Alamatiiæleu Sueuiç,
parce non minima honbrahit; 8c hanc elle credimus,
q-|æ ex tune l^dieque in Regum:& Imperatorum Ro^
nïanorfi fo lét cUftódiapcr m anere Fhaçèin hiftoria Fràn-
corurtijdç chronica Ëuîebij fie feriptaleguntur. ReFctt
ramen chronica GorFudi, quofdam dicerejeandem lan-
cçama Bofbne Rege prouincis pér Öchonem.I, dibli
Henfici fiUum ad regftum & imperium fuiflé rransla-
ram. " Lieer autem hiftoria 8c chironica prædiâ»refera
nt, Hen dcumRegém inacqutfi tione façræ lances iu-
ftè féciflè : id tarnen quoad zeluin duntaxat Chriftianæ
rcligioriis ('quem in hoc hab u i t); i n tel 1 i gaver u m eflé r
non autem fecundum çonlciehtiàm iuftç Fecit. Pr*ter
ehim naturalimotus æquitateait,quod metus caulà ge-
fturaeftratumnon habeo ,vtpatetfF. quodmet.caufa.
l.i. Ecèftflmilehuiçquod légitur 8c not.3z.qusft.7V;
c.ofFer.ebat. & de.comjdi. j ,perlâtum. Nec cftputan-
dum quod férrum huius lanceæfic-njiidquo^vnus mili-
tum.témpore paflionis Domini noftri Ie s v Ch-risFi-.
fàçrpfandum latus eius aperuit. Nam hæc lancea capta
ciuitate Antiochis perèxercitum Chriftianoriirn,ac de-
inde per Turcos iPeriks & aHos Sàrracenos obfefla, ibidem
fuît in'ecclclîa S. Petri fub annp Dom. 109S. per
quendamruftîçum origine proijincialem, exB.Andfeæ
Apoftolireuclatione reperta. Dubicancibusàutëm plu-
ribus an eflèt lancea Chrifti,quidam Barthplomæus nomine,
cui Chriftusin v.ifti apparens de.lancea flgniflca-
uerat jcum eadem igné m 13.pedum, quem iulfit'fieri per-
tranfiuicillæfuSiEt.ficChriftianorumexetçicusfixmara
in Chrifto &’eius lanéea'gerens fiduciam, àd pugnan^
dumcumhû.ftibusfignofalutari præeunté,riîtrëpidèad
muros proCeftît, aede ipfis diuina fuçcurrcnte dementia
ttiumphauit. Hæc ex hiftoria Francorum ,acGot-
fridi & Martini chronicis funt çolleéta. Et iftius lances
ferrum cum hafta .^^ilhelmusDurandife vidiflereferC;.
Parifijs in capella Régis Francis, vt patet iri'fuo Rational!
lib. ^.rubrica de Sabbato fandæ pafehæ. Item quidam
Rex-GaUicæ Francis Carolus nomine, dido Henrico
ad dilarandum regtmm fuper Lotharienfes tendçn-r:
te> lhanum preciofi mattyris Dionyfij auro.&gemmis
inçlufam per legatum (uum fub anno Dom.; 9 2z. in pi-
gnus perpetui Foederis tranfrhifitiqupd mupus diuinum
Rex He n ricus cum gratiarum adioné fufeipieu.s fan dis
reliqui|s: prüftecnitur, & eas fummadeuotionedeofeu-
lans vènetatunvr in hiftoria Francorum& chronicaE\i-
febij plenius concinetur. Idem etiam Henricus ( vtre-
fert didaFcancorum hiftoria) altareS. Viti in noua edr-
bçraàurp Scgempiis yari jsmirificèad ornàu i t. Prætered
quantum zelum idem Henricus pro eonfemandis parh
tetiôc.augendis ornamentisecclefiaftieis hanueriçex co
patet, quod cum (uo.j ac.Ludouici HI..& Cpnradi-I.
prædecçfforum fuprum .temporibusHungari tune pa-
gani (peccatis populiGermanici ex'gentibus ^deuafta-
re Gcimaryam csdibus rapinis 8c inçendijs noh eeflâ-
tent ipfe ;Flehricus cum eifdem, Hungatis Saxoniam
currepcibus, bellum gëreré pro tunc cum eis.tuçum Fo-
renpneredens, Treugas perg.annosimrc datismune-
ribuseftcoadus. Qiiibusfinitis,conuocacisproceri-
bus & populo (lib anno Dom.9 3 j. eps inter aliafic affa-
tur.Hùcufqüe vos vcftrofquehberos fpoliaui, & ærari-
umHungarotiimrepleui:nunc tcmplaipforumque mi-
niftros vr fpoiiemcPgbr,nulla nôbis aliapeçuniàremà-
neme:cónfuliteyobisipfis,&quid!(uper hacrè fit facie
dumeligite.Theraurudiuinis pffici^ Fandificatu.colla
ne,&dabo ^predemptione yeftra inimiçisDeiïauteerce
cultui diuinP.adda honpr^vt ab.iplo pocius redimamur,
qui verénofter creator & redémptpr exiftitî Ad hæo po's
pulos vocibus in ccelu leuatis, clamauit à Deo viuo.&
vero deflderarç (ç redirai , bperâ fuam çpnrra didâ gen-
tem régi prpmittes.Ppftearex (ub anrio fequenti eandé
gentemad depQpplandamSaxohiaveniehtébellovicït,1
8c tributum,quod h.Qftibpsdarécô;(ùeuerat,diuino de-
putauit eultüipauperumq; largitioniDuà- conftituitdé-
'feruireJpræmiflà inRiftoria Francorû,&partimctiamin
EtifêbijChroniçacôhtinenturvIcémO,ttoprimusfi.lius
HenriciprædidaVcprpusfahdiInnoçetij;mattyrisàRu-
dolphp rege GallicæEranciaédono acçèpit, qUodad èi-;
uicatem Magdeburg.per eum ,obruitioné totiuspattiæ
çoriftrudam cum magno adduxit honore. Idem etiam,
Otto corpus fandi Mduntij.&quorundam foeiPrum é-
iùs(quodfubannoDom. 9ôx.per legatos EccIefiæRo-
manæ 8c quofdam Epifcopos (ibi dcïatum extitit) Pac-
thenopolun tranfmifit : eodém qùoq; die plurimorum'
reliquiæ (àndorum Apoftolpmnj' (èih martyrium >atq;
ïandarumvirginüregiOttoniRaufpon.allatæFüerunt.'
Icé(uban.Dom.:962.teliqaiæ(àndoium raartyrumFà-
biani, Eu ftachij, Panthaleonis, Hippply ti,Eu gei,Mina-
tis, Y alentis., 8c corpùsS. Laurentiæ yi^ihis,ab OttPnc
prædido mQuidelmbufgcrâfiniflsiibidéreligiPfiflime
funt fufceptæ.lté fub anno Dom.9^3. corpus (andiGe-*
roncij per quendâ Epifcopum de Itaha eft allatü, ipfoqj;:
Octone iubepre inMagdebiirgmerropohm Saxoni.ç eft i
/tranftpiflum. Ité fub an.Dem. 9 ^.'idé Otto multa (an-
dorupi corpotàdeltaliain^iypgdebuig per Dedonçm
càp.ellanumtrânfmi(lt: préçiofum.qupqv marmor cüm
'auto & gemmis.(a b eodé antioMagdéburgadduçiiin o-
mnib.quoq; côldmnarum capîùbtis fandôiü reiiqüias
diligenter inclùdi præcepirr proiithæcomriia in hiftoria
FrancotumpieniUs continentur. Item Imperatof Otto
fecundus,prçdidtDttbnis.filius,of(abeâtiBartholomçi
Apoftoli de ciuitate Béhëuétanà.peteüm capta pPrtaô,
& éà Roms in infulaTyberisin Ecclefia, quænuncvP-
caturlandiBartholomsei, in cphchaquadâmcollocari,
Fecît:& dum èain terram fuam per Tyberim ih mare ih
éadem concha deducere eogitaîIèr,eo morte pisuento,
preciofus thefauruseatundcm rehquiàrum ibidetriY vt
dicunc R.omani) téïnâfitïvtin Gotfi ldi &Marcini.chro.-'
nicis cori t i n e eu 1. 1 n d ida e t ia m Ec clc fi a ( v 11 e fe 1 t;Gh 1 o-
nica Martim)bi?achium fandiAdélbetti martyris & po-
tificis, quod fecumduXit.de Polonia epllocauit. Item
I tij p e j a c o t H e n r i eus Secundus partemdecruce, ac partem
cia ui paflionis Dominies, multorumque fan do,-.
rum reliquias^quasdediuçrfis lp,cisattulir,aepreciôfa
8c varia ornamëntsèçclefiaftica | proiie in prafenria-
rumcerniturl.eeeleiijsBanlbergënf. fimilitéretiam eç- •
clefiæBafilfenLpereumiflftauratisdonauit.'Ex^hisigi--
turomnibùs Scalijs.j quædéipfis'Germahis principibus
tirca hæc, Fcripra repe.riuntur, éiuieritèrpacëtëp/dém
zelu.m.Chriftianæ religionis ardentiflimum habuifîè;
i Licet autem'veteres. Germani prinbipes, de fortitudin^';
,liberalitate, multisq-,^lijsvirtutu]m mericis, digne comme
ndariac laudumptsconijspoITentextoili : dehista-
menpræmiflàjin fupraferiptis iz. c.comprehenlài s
:• t quæ principalius zelurn Cliriftianæ te-
, ligionisrëfpiciunr^ dîxifléfufi- f
I ci a t c] uo a d p 1 æ-, "• I .
alttüli 1 feAS.
Corpus SV-,
Mauriui.
Parrhcno-
polis, quæ
& Magde-
Multoru
fâbëboru
reliquiæ. ..
Oflà Bartliolomæi
Bcncuéto.:
rrauslaca •'
Romam.
I H
|Braçhiutri
'S.-AaelbcilianartyÂ
. 8c poncif.
Hentic.l!
Imp.incra
reliquias,
Sc ornanii
ta ccclcfia
fticaBarh
bergen f. 5
Baïilitui;
ecc lcfis 5
d o nâuit.
0 3 1 4 ■C'a py t .