B
C
Scrüitus.
&
Æq u itasin
p d ic a h ^ o .
qux ad deliberandum pertinean t ,. qîiam comtcmni je
8<repudiari tanquam return impetitos arbitraptur.Affe-
tftiqihac, vcvideimiriniuria, qi^æruntquamuis inïum-
m'aiaude quid àécùlefnt | auç id finèqueant i illud ipflim,
linuidiam diligent« tibicenfeoiugieiîdam.SçdlaDuntur
in cam maxime, dui.eupTdiglQriMiianis.xomnc libi lan-
dem Undent ven dîcare » neç^oluntcum casteris ecmu-
niçareîvt vîdère in maxirnistebusdecernendis foft vide-
ànturkQuxlaus, 8c fieftmagna, coniunëla tarnen cum
cîuiuminiuria ,plenaçft often tatidniSôc infolentix,pa-
ricqüefîmuitates eôntehuo{às&dircordes,quoenifi tue-
rîiit êxtin&x & fubja tæ, perni cism afte r u n t .ci u i t a ci, cæ-
t*edscpntrat)irentibus & imprObantibus. Qiwprçptec
aëhdjendaertmoderàtio edihitacis, & opfimorum ’çon-
ju 1 ta t ibi, P e fficnia. due s/à it Plato ) careanr fplendore,
lateant bpprèll^ -y .’cia , nullulq^patcat ad tus ad dignitatem,.
nec ynqftarn exrdllantur. Ac botrprum cohfiliis
honeftifiRmis tefërtafit.eiuitas .Teruear optimprum àù-
fpiciis refpub. duâuqvdlotum éxçantin aciçm, & pro-
cedantlegum decretôrumqj vçxilla , &paciscohortès
itlisdùabuSFuô infoco-ftatuarltur. Vbi a| împrôpitas
valet , ’rip raidi périuni il ltfd; quid enr d i ce n du meftfiioti
ciuitajjfnonielp. fed tyrannis,;& ft ç.effi.0, & tiftbuleqtia •
flçàïiptum te merar ia, pExccpsT ad.§mnià'ftagitiay qpo
quum deduâa rèseftjquçaliapôflùn^ue^tere didjfates,
îi næ<^nmi èVeÈt^nt'apcquoatandemcdhûl^ift àma-
lisexprtëlancUun eft. nid vc bonis k o æbeant oppügna-
tpresi'&iîntimpediroento quidqutd ad gloriàE^ad^de-
cus ,.àd honeftatem decernacur ? propenhad ltbidiùem,,
adin{utiasinfèrendàs,adexcitanda?ledirionéS,ftatum-^
que ciuitdi&eqeÖc nd api. .Parati eïançrqRin Gerflpres-'
R.om£èyqiii p- .'rîmumquemq;$enatupellerenr,qiia
grh'tàte 8£ qraciqquid fa'n<5liùs| Flotuifi&Morum rempübr.
videmùs,qüairfBmbonôrùgï^ jj
Pofteaquam y .'adnèfariosperduiSt.! reseft, orcæciuiles!
difèbrdice, bellaq; iniêftina .remàiqdmpetiùminflulc-
riind Ne>ri pofiuht imptqbihcniôftadï^créj'qnibùs'ipfî
fintinfenfi:& præftareÉoh polfim.-Qiiis legem à'duerms'
feiplUm ferit^ quiseônflliump^quisfûflragium ? I^um
expe&andüm, Vt aùt: ab;adulrerO adidt^lâi aut àrare|
farta noua lègç réprimander .Qbrtabunt pprius^, & ’
‘quanrbmaximopôr«ùntconâtu^duerfab.urîtugre^fi-
merèi(dlentib. A çcëdït ratio feruftutis| qua^ôih'jeb oÿ
ni s, quam maliseft infeftiox. fiônitasslibeïtategaudet,
^uxinlegib. & deèretis.mâiqrum polira eft,imp^bitas
aàvnibil æqucatdi liÉentiadcfedtarur, qqx nîfiïpre’tis,,&i
concülcaris legibus vagari non poteft. Quum a. leges in-,
tereu nt, deciditur extempld i nferm tutem, qua mbojiif
nullo^ùdbymâKfaiii'eperferunt. 'Eamdbre^Philip-
pusAlè^ndriparerquumqppriffierë Athenièn(lumTi-j
fie«atètü flâ.tm&r>dÂri
vt e&rum confili^ fpbtiàta’ciuitas,fa^uîm?dîrcr
'&; feruitüteRî rrâhereturlntçil igebateafli^.üs rexiion
plus valere Fo^ ftrenuum feilitêm, qîiam egregium ei-:
\Uetb?domi, ad-remp. dèfCndendamy à quo quun^uèt
deftmitqÿcifiusquâàmintedefercae^eretur.'Sic'apjjid.'
Homem'mAgaraemnon plurèjifibidâri incaîtris Nelfo-
-res quam Açhillës pptabatj' qubram alteri manu , àR;eti
■ confilio vaierënt. Sed'nec magîs (unttransfugæin exer-
ci t adtfccn do,' quïm maliciues'irr regendaciuitite fûgi-
ëiidi.*llli yiiô impetuyfx poflbfit nocérevm'fempcr viîo
conflliôcunâCafanditiKlabefaâànt.Sëdiarh adrcliqua,
pergamüîijTertiumFeqüiuir,quodpofîturn,acaû;usiudi-
candispraççipuamiudicjtintëgritat^poftulat^ftpgqà
'rês&pr^l^tàtibiyciüitati;falütMii,nulliuspriuatam
amicitîàni ira cb lë ^ Ytpublica iura violeKrur. Plurisn^:
deCus ciüium yquam amici gratia faciendum eft,âtn|ç/-
tias^fta nullms ptpfèqüi;yr^Ôn èxiftïmes
jdenique nec prëele nec
«qaicatismuri mean,
t uX .7 ':V'n d ë fircimlesp rocéllàs ce excu tiân t .t um d èmum.
abédndqrrièftpTôpugUâCÜlo/,-quumlpcûrdip/umfalua
I rapiôriëndiimbft,' pâÉri^&moemb.bsôc leglbusdçfendendis,
hoftes h. publici func vindicandi,qui iquitatem
pppugoanc y qui tuctury is defenfor libertatis diccndus,
& faiuris publics propugnacor. Quod quum in cxteris
magni ficum 8c glorioliim, rum his qui ciuitaci prarfunt
neceflariumaSolebat vcteres/£gyptii principis cofio ap-
pendere veritatcm, quam iudicium redditurus Temper
oculis fubclaufis intueretur. Extat Samii Py|hagora:ve-.
tusSyinboiiim^ Legibusopcm fercndam efle. Ihiquita-,
temdebellandamiStateranon'trarifiliendanVjCor no e*
dendum.C^ibiclatiflimusphilofophusapertemoner,
quale fe prasftate debeat, qui ^agiftratumgetat&in rep,
verfwur.HabenduseitanimusincpfulendodiberjiniU'
dicandolibcxior,vteadicas quxfentiaSj&Tentiaseaqu^
legibus cqnflrmara ad publicam vcilitatem referantur.
b^ec ftateram trau Alias, id. e(|, qaod sqdumiaftunique
fit netrariigrediare. C or non edäs, id cft , nullius animi]
perturbationibus fubiictarei Agitur amici caufe, vide tie
minor lit, quia amici, futura fencenda. Accufeturinimi-
cus,nec ob hocquidcma(perius,quiainimicUsjne.rcio
anetiamleurasiudicandum. pdnandaTuntrfipqblica:
rpriuatdciuium limultates.vc nq.qüid tibi libeat, .fed qd
illi; expe3iar c0git« ^ prrqpinq%> didlus eft dies| caue
bib paUi^p'ropinquttatis ncqubia^ejitcax. Denique
tibi per(uadeas, op qrtere'Outxi qui magiftratum ineac,
exuCre ftatini feiplu m^ & bmiie Tuum ftudjum & cupi-
ditaxemcum yeffede^rrere,induefequepublica
fonam vniuerfa: ciuicatis, omnia & priuata & publica
I fin mxFsÄtbitfarr yex iftifti are quicquid reTpubli-yel fin-
gul^quilquedetrimentipat^t^adfiiaixugiibminiam
dedccufqueredundare. Sedramenitacorporiconfu-
leodum eft, vc lingula membmconcordi afienlione mo-
ueantur, hi^qhebtbm^o«möd^g^le.lot^-de|cra-
tiir, niliil quod non fab fed u a t i , Ip Mi te fua. Itaque in
hoC;eom'hftiqi bQnoelabqrandumcft,vthonfqlum.in
d ig if^ ^ ^oliris, fed^iai^priu^tjs cim
ne^ndfiuiftugt, ne quid dceyret ,,&.veiuxi lolumatque
abfcj/umatota repub.abelfe videavtur, fintque, omnes
participescommunis bqni, nec alter a.Ireriiniuriamin-
rferar,^ur;i’nferri patiatur. ,v -Qöodjta fieri poteft,(jmon
magi’s' doleant qui acccperint iniuriam. quam qui non
ipfi iacefluntur. Nihil^im täni eft magnum atqu^ irri -
pedftum, quo'd fi^ex dm ni Tui psate c o h g r e a t t
ridn faeiilnne verräturSc^cedat, v^auium mägns nipl
lesepncördinexü^eompgiäE&cdl^gataeparuamanuin
maria pelluncu^. Qu» confepfio,rerump, nulla via ma-
gisprasftaripoteff, quagi pari »quabilitateinomnes,v-
nicuique tarnen iuxca dignitatem tribuendo, & li nullius
rei nifilpubUcs v til^atk cefifeas habendam ratio-,
ne&. Hoc igirur fccundurn^]igipnisQhreiuahti^m&:
confultatiönem bonorum morum^ptscipuum eft.in
maslftrat'u bene,gefendo, vt quum'.te toturn advcprhmodum
ciuitatis inltruxeris, in hoc te armes, pro hoc
qiiobens opus fit peprslieris^^
tum fert epmmunis ratio, ext^liendum puteFi depximSdum
neminem, fed eas publicusarbitef legumqjinrcrpresnufiamihpartem^
nifi^üo^eillMufep^itasy^cat,
exiftimerqjtibiiuftiti£edefendendcgraria,quamuisgra-
^i-vnus ex leptem eAhabiru^fplitum dicere traclunc
yet5rcs,b|al|e Tcintqr i^micos, quamamicosfententiä
fcitS; ":Naim ex inimicis a l t ^
rum inimicubi fdturu^ Qupdquamuisitäfehabexer,
eflfetarnen fi'quandp ylu veniret, xquitacetn amiciti»
anteferepdam,ctiamji alter eilet inimicus. Haeccenen-
da lex eft in ludicirs, ne iniuftitiam vnicum malum (vt
Spcmesjbiebal appellare^ ȟftitisi quo
bonum, an teponamus. Nä qui amore, auc odio, aut fpe,
äurrhecuiüdicat,.is aBämplifliina tnaieliate Tuarccedes,
vitxofficiaperuqrt^ mediocremfacitiniunamlcomt^
uni iuceyiqlatp. Quo quid po^eftefle a-
crioii fupplicio magis dignum? Earn ob rem quum incg-
teris rebuVhoneftiprevocabutbYtirolcänclpgumintcr-
prctes,i' h*c turpifilma appellation^ C,otrhpt^iudida
vocauerunt,quodautprimumde defloratapudicitia,aut
dfrijs refills dici con Tue u i t , qu« in mhilum euaneiciint.
feerrupt?
pdici*-
5 0 7
vtcórrutnpanl ar* Quib.reb.ficutiniudiéfiscórtumpé-
fuperbe, «»gitiofp, iniuftc fjcias, dicas, pemiittas,
dis, prscipuè aduerlafcur integrita*, vt plane intclligerc
Accrrimas dcftnforpublica! lioncftatis.maiime omnium
oflimuS, hancpotiflitnum reb. iudicandis prreftandam
elfei Quod fi quid ci defie , qui iudicium eft redditurus,
quod ad moderatiflimS gquitatem pettinear,integcr ap-
pellari no poteft- Quum a.vairia finthpmirium omcia,vt
boni öfcöpbfiti patrisfamilias dOmu inftituere, liberos
erudite, bopiagricolae, agros bene colere, fodere & ara-
re etiam condudlos, vt boni ciuis^ iufto imperio, legib.
inllitutis parere, fiiis commodis ciuitatis ytilitatem an-
teponere, yt optimatu, bene de epmmiihi libcrtate fen-,
tire, magnificentius viuere, vt matur» »tatis, conTulexe
lib’ete, dèfènderc honcftatem-, iuuentutem'ebercere o-
mnivia deCus pubiiCum augere, v t adolefcentum, vefti-
giamaiorum imitari,excitariadlaudem,gloriam yirtute
& ingenip qugrerejvc v^ilum ylbem cuftodire,pro por-
tis cxcubare, vt deniqj omnium homiiiu diuerfa ftudia.
Eius y. cui commifla fit relpu.nullum eft fingulare rn u -
nils, quod praster c»tera tueatur, complcdti tut omnia o-
milium omcia, quiecunq; ad contmodum, falutem.or-
namentumteip. pertinent,^tueriq^commune officium
debet, effieereqvvt fiium quilqi tueatur,neqiiid^dQmus,
ne quid agri, fiue fiht illipriuatiliue publici, denique ne
ciuitas omnis aliquod amciatur i neommodo. Meminif-
Te, ad vtilitatem ciuilisfoaetatis.ad lalucem omnium fe-
feeflecpnftitutum ,* cuius quanto amplior eftdignitas,
tantofuntdeliótahabendagrauiora. Quippequümpü-
blico fungatur m unere,delinquere fine publicaignomiJ
nia n on p ote ft.L audandus v.eft, qui fua dign itate feruata
ficviuat, vt iiifeacculari nonpóflir. Quod licommen-
dandaeftfrugi patrisfaniifiasdiligéria,quidpmamfru-
galicate & modeftia regat, mulco camen vehem etius ex-
tpllehduseft,& omnium clariflHpus & laudatilfimusiu?
dicandus is, qui magiftratum bene gerat.Cuius illud érit
ftudium aCerri m um, cunclam rem publi cam, veluti'do-
mefticam fupellciftilem cpmpöhcre,expolire, gubemar
re, vt quanto viro maioi: famihaeft , & familiaciuitas,
tanio-huius opera G. reële adminiftrauerit,infignior, fi
pfaiicdetéftabilibr.Namfi vigilarequemq; fuis reb>'ho- ‘ nécdömumyllam,n.ecciuicateih, neïgentem^^aee hp-
neftuin eft,quanto honeftiuserit reipublic» prpuidere ? rhinum vniuerfum gënps.ftare, nec, rerum riatutaro ö-
Cdntta ft^fiégllgérerëtn'faifiih^in%'baaum'ceiftendft mnem, necmundiimpö5e. Qigwtii dediuiria lege dieft,
qii* ad leges & iuta tam hamana, quaiii diuina pec-
tincant, habeafq; ante oculo! prxclaram illam Hcra-
cliti fententiam, Leges, n i nlummeflbdefendendas.
.quum multo periculofids fit ciuitaremlegibuscarere,
quam vrbem muds. Tum qui legis ciuitatis oppugnan t,
Iccleftiores habendi funt, quam quimuros, necTolum
hoftes iudicandi, fed ètiaih parricids, quum ea tollänr,
quibus falqs& omnium vi^a continetur. Etenim turres
& propughacula vim externam depellunt, qux raracft, j
& non nifi i potèntioribus infettur, vixq-, muleis feculii'!
fpletaccidere, yt mcehiapulfëntur, leges a.qüotidiano ‘
prxfidio ciuitatcm ab inteftina iniuria tuentur. Muri, ne
ab imperatOribus, ne a regibtis capiantur, opem Ferunt,
quorum imperium a;quum&tolerabilëeflepotëft,le-
gesprohibent, ne rurpi &flagitiof« multitudini, ne im-
probomm libidiniferuiamus', qux rés ferna viris magni
conftaritis anirai nullo modo, potëft. Vt quifquisleges
è ciuicate iuftulërit, quiëtem omnium libertatérnduc lu-
ftulerit, quae ad publicam ytilitatem omnium lalütem
fimt excogi tat», vt quantum de legibus, tantum debèa-
ta vita Sc libertäre,de ciuium omnium incolümitace lub-
trahacur, earumenirncuftpditur ope libértasi authoritas
bonorum retinetur.rccunditurtemericas improb» mul-
titudinis, limqltaces & contentiones fammoucntiir, ali-
tur eoncordia, res foris domique amplifieatur, paffimi-
gitur honeftum ociiim, eomprimitur tumultus, Topiun-
tur inimicitix, extinguuntur odiai omnis omnium ciuiu
perrurbatio,depellitur,fortuhx,öpes,dignitates,dehiq;
bona ömhialëgibusconferuantur, fiprent, amplifican^
tur, vt mjilto hxmior fit eprurn gloria^ quipärto impefiö
legibusmodeyatiTunr,quamquibejlopépcrerunt.Sunt
quiaffirnient jdicere ToliturriDiógenem, fiucfuerita-
lius,ègrege tarnen philofopfiörum fuilTearbitror. Qua
ih. ciuitare neq leges valérent j nëc amnis currensinrer-
flitèret, in eapernóélandum (apientihon eflè; Et quqd
a Platone diëtum nóftri auto res vfiirpäruht, Sine legibus
ft libérpsdeftituereimpium, quanto magis commu- d a yi^cantur, cftunduntur tarnen ad ciüitatumiura,
ni reipubl. dcefle, pattiamj ideft>xeipfum, hberos,arai- qu» ex illa priore tah^uam ihriubVèyiüö fonte manacos,
propinquos,parentes,dëd,sfraiudare»&irapium'&l:runr.Tcnendafiunt&natUr»ïuraJcognationis&focienefatium
eftiudicandum|i|ulcigifur rei pnihis ëft dili- [ tatisy pietatis
gentiaadhibenda, nonfqlum, nè quidëxmagiftjatutpb iniuris.ncquidfxaüdis interfocios, nc libeuparenti,bus
reTpub.capiacdecfimëhtiifèdetiam multomagi%tepö- [ aduerfentury^ ne diiroluatur.amicitia*nefiibeafinÈa^
cordia, vtmbrib; vclegib.inftitütiscrefcatitiullaq; parsjyudo,quo vicionihildeceftabilids:i &ab vniuerfi hUma-
ojnnino fitycuidébita cumdiligencianó confulatur* At-: hi generis foejepate magis a lien üm he cui dèfendendi
queita fiiprema faftigia curanda'(unt ,.vt infima non ne- |yfoi facultas elipiatüri hë bbdis viris hbhos non ex-
gligantur, qUëtóadmodum in pulchro & prsftanti cor-'j hibèaturi he wreferaturmendacium;vcritati/"Q^b-
pbre lauandus quidem poliendüfqj Vultus,fed nèc capik! mnia ïpra nathr» funt, vt cogentè nemineVnuilöqj proqmd
li tarnen vnguiculiqj negligentius habuendi fiunr, quiim
patua labe magna fiepe ornamenta foedentur. Si n. cafte,
fi manfiiete, fi iufte géras mültä ,8c tarnen eXiguum ali-
quid relinquas officii, yel etiam fi abieéïifljmis facies in-
iuriam, vna macula fordebunt omnia j tanquam minus
intégré ex omni parte geftä èflcvideancut, ycih iuBlimi
& magnifiée ftcuäa ddmo n6 ferelaudatur arefiiteäus,
fi vel bafis vna paulö fît incul tiox, aut lapiä quàmuisèxi-
guus intorte collocatus.Vctus eil Platonis comprobario
delyra, in qua fi vel vna chorddftön confohet, omhis
cöncentus offenditur. Par omnium Fortuna conuenien-
tem qaendath efficic in rep.&çquabilem cöfcnfum mul-
titudmisj-fimodo nullius dignitatioc virtuti dettähacur,
mxta mérita çui’q-, tribuendo. Prajclarahxc.quidem';qüae.
diximus, ßcprxftantisin rep.vfti omamerità, fedadferc-
türaliaquxdam non obfcuciöra, & qùxeolpéâient,vt
’oftendanevirum inmagiftratu c5 fti tut um 8c reip.guber-
nacula tencntem, non vna virturecontehtum elfe,fed ëü
vututüm Omni généré præftàré ûportere, vcfitiänquahi
Ipeciilum quoddam honeftatis clàrum1 atqÿlplëhdidû,
& quo fe exteri componant ad bene fandcq; viuendum.
Caputa.huiusprxceptioniseft Iufticia, ad quam Vnam
refetuntur omnia. Eft itaq; omni ope tibi ènitendumVhé
Bibliotb. Vet. Fatr.lom. 15;
pdfito fup p li cio, q ui fq-, tarnen ptitet elfefetuarida, edd;
élus a natura, quîé quofdam excitauic irt nobis igniculos
8c fomenta vircütis; nonâprxceptore ttadita ,féd ebitiK
ta ab ihgenid; Acced un t eode m ritus gentium, natiohü
radres, inftitfita ciuitatum, décréta maiorum, qux nullo
modo lunt edntemnenda»Euértenc n. funditus contêm-
ptaciuitacemicüiusfelusmhisrebusmaXimeeftconfti-
'tuta. Tum qua de re ferenddeft fentehtia, iudiciuro fed-
datur, alien^ fencentix noh temerc derogecur. Seruàn-
dà«iàm diligenter quæ nüllà lege conftituta, tamën.CQ-
fenfu o rnniuin probata, rçccpta, vûrata |unt, qux âtfeo-
fuetudinem referuntur, tum qux adyeritàtem.vcilita-
tcm,honeftatempemneant, qux ex aèquo&bonoeli-
çiuntur. Nihil h. popularius x^uitäte | multo fq; habet .
’honeftaSaflenforcs, pluies cümÿtilitatéconiunâà. t*a-
meri cauendutn ,v t feruënturprpnsi fia, paëla cdh lient,
non refeindantur conuentä, iura quæfitaneminiaufe-
rantur, largitiones non intercipiant ur, lëgata reddâcur,
tributa pendantur, veéligalia perfoluantur. Hxc fi prx-
fti ten's, co mplexus cris omnes Iufticixparcei i quacih hii
rebus fere tota yerfacur. Etiam nph con tcmnenda eft p.
pinio bonorum, vc quimaguis rebusgerendispliisfibi
auëloritatis comparauerunr, à dign itate fua non deii cia-
Yyy