I I ^ ^ . ■ „v ^ -,
pfiftis,.noftras forteliterasafnifcrünt. htas àu'tem quo- j ream, perluà'dcri ribn póteft^qüodpartis àduëriæfihimodo
poflumus acerbicatem vtriufque infortunij rel<
uantes, nuncios qui vos vice noftra vifitënt, & lirera-
rum damna reftaureritjfiib'omni cderiraread fèdem A-
poftolicam deftinamus : rogantes vc caufam Monacho-
rumfandki Bertini , 8c OsbeitiEboracenfis Archidiaco-
ni,8cfi qua ad nos,8c rcgnunrAnglîæ négocia fpe#ant, |
vfque ad illorum aduentum protrahi iaciatis. 111 is
enim audicisauchore Domino , lingula lalubrius fta-
metis.r
l o a n n e s R r n u lfb . E p ïst . CXIT.
AMico fuo intimoMagiftro ErnulFo fuusloannes là-
lutem,$cverædile&ionis obfequiüm. ‘Dominum
Cancellarium fcio emergentium tumultu negotiorum,
variis Curiæoccupationibus, & reifamiliaris neceflita-
tibus impedkum,amicofüm petitionibus promouéndis
nifialioincitante vacare non polTe. De veftra itaqtîèfa
miliaritate prælumens,precor,vrinfpeâ:i$ literis,qùas ei
mitto,ipfum ad réformandum mihi Domini Regis gra-
tiam animetis,8c récurrente feripto veftrum mihi cpn-
filium fignificetis.Quandovero DominusRexDomini
Papæ Cantuarienfîs Epifcopi, Cançellarij fui peritiones
àccipiat, diligenter literis yeftris, fi placet,referibite. A-
micum liquidem longe honeftiuseft veraciter præmu-
nire,quam fallaciter decipi.Iacula quoq; minus lædunt,
quæ præuidentur.
Canceüario Regit. E p ï s t . G X I I I .
INter multipliées ,N8c graues in mefæuientis fottunæ
iniurias,nih il eo moleftius ferô,qupd amicorum fola-
tio defiitutusnemihem curàrum lorium.aut parcicipem
mentisinuenio. In quoçalculofors'mèa verietur, citra
meæeonqueftionisiudicitim, exhwqudé vîdetis 8c au-
ditis, &quæ longo didiciftis experimento,facile poterf
Ära adüerfus déxteram Itömani Pbritificis pr*üaluerit.
Leuita,men geftamineintégritatém virgihisopprtflam
Maieftatis verbis, fraüdulentaSehonum irruptióne fere
fubueilammemihi. Debuitaf RqmaSenonés 8cdo-
ha ferentes habercfiifpeïtos.Sëd Cubicularii ScAlTcffö-
cesPrincipis , & facti PalatiiQuxftares diligentifiimi,
liib imagine iuris Prtefidenti^otte religionem circum-
ve,neiTinr,&Gairös,dumenmngerentür,cenfueruntad-
micti.Non equidem inüideo fuccelfibuseoruiri,fed tust
Dornig Ptieccncoiis lxfioni compatiot, tantb magis,
quanto minus'his mal is meÜcri poflum. FiéieS namque
rerum., qua: apud vos funtrojhiignota eft,ncgotij vires
exabfëntiamea plena hon poflum ihquifitioncdiicute-
re ^ïncidcntesarticulos citra partium alTertiones exami-
nare non valeo, 6t obhoëin reincëttation poflum certi
confili)facerccopiam: hot tibi, authoreDominö,in-
näta^&exqüifita.prudentia, amieörurri fidä ledulitas,
lapiehtu'affeëlatainftrüétió lon^e commodius pwefta-
bitjveruntamenfine confilij praiudicio,-interuerituDo
mini, AltifliodorenfisEpileopi, v tpieces DominbPapas
pro te porre&as admïftat, ftudiöfius follicitabit, 8c
per èundem, & alios minifteriumtonnlij partis aduerfie
diligenter inquires , vt ex eo caulam tuam facilius 6c fe
liciuspóffisinfiruerë.Si prëcescohtentpftfrit,eum quafi
inuitus trahesadiudices, maximèfi literis Apoftplicis
aliorüm iudicio ftare non cbegeris. Neque ebiröj’n hac
patte aduerlariorum vocibuscredes, nili Principis apices
praefentauerint. Si iudicibus tuis.execiitioncm man-
dati Apoftolici confequi potueris , adquiefeet »finau-
tem,honeftam interiüs caüläm,fi ad Dominum Papam
pröficifci dilponisi amici tui'Formahunt, quos rerum
qualitas & cauf^ calculus vifibili Ipecié plenius edoce-
bun t. Ego quoquein quo poflum tibi noti deero jliteras
tisintelligere.Vttamènquifitpaucisaperiam. Èx qub^'fqaas ex parte meat)ómino Papæ trades, aclipiës j lato-
loéii noftrià vobis redieruht, cümmunem Dominum, | re praefentium,tibi 6c fratribus Domini Præeentoris borne
ferëexcufö, nifi cum onera fiierint fubeunda, fuum j num optantes, Sc vtinam obtinentes l Si affeëlùm effepromiflis
8c tumoribus effecerünt.
Nön equide)n inuideo3miror magis, /
Si quid ergo pöteft apud excellentiam veftram parui:
tätis mes deiiofio, fi qua eftantiquae familiaritatis memoria,
fi fpe<äat£eamicitiarSdem,fortunje impetus npn
fubuertit, id agite,-quo Sereniflimi Domini nöftri Regis
gratis in me concepra indignatio mitigetutL, vt pro
arbitrio eius excufem innoeentiam meam', aüt fi riia-
, lignegratiämeiusdemerui, fatisfädfionecongtua ean-
aem mihi liceat promereri, 8c exitide honeftias 8c libe-
rius,6c gratia litcrauum, vel-occupatione alteriusdudii,
tantxTolicitudini, laboribus, fuipicionibusöc periculis
. .meipfum fubtraherc poteto. Noncenirri , fi quid re<äe
fiat,alij,- liquid male,mih,iadfcribitur.Noueftmalum
in ciuitate, quod ego non faciam, me forte exculäbit
commbdilfime ablentia mea, vteius.animum facilius
poffitis-inclinäre. LiterasDotbiniPapaspromefacien-
' tesdileiäioni veftrae traiilmitto, quas li placet, mihi re-
ftjtui faciatisreas nflhi fine referipto non-rogatus attulit
nuncius Domini Elienfis»; Hane Domini Papse petitio-'
nem Dominijs Cantuarienfis literis Fuis prolequitur.
Dfe cterero rerum velkrarum ncis ctirara habere prxcepi-
iHs-:libens pareo, etiam nunc prqfi eit cüra mea. Dominus
npfter propriarum Ecclefiarum vobjs fubtrahi prx-
cepitauxilium. Refiftentibusmihialiis, ftuftra contra
tOrrentem direxi brachiamea. Vös aütem fuper base ei
referibire. Deftatulnlulas 8c Gürise familiaribus vpbis
pjuraferibere vereor, cutn pedniiidiamFortunat, litera-'
rum mearumaliseincidantin latrones,a'li2e naufragium
patianttir ,' alia‘mco difpendiö fe impudenter^Pfinef-
numoculisingeranc. In n js tarnen, 6c aliis, quid me o-
porteatfacere,seicribetisl, . t
Matthäo Vfdceriiofi sentnenßl TEL p j s t . <j X I V.
âus non lèquituri animum Veteris amici non argues,léd
fortunam.
CellenfiAbbàti. E P i s t . G X V . .
^VCcafionemferibendivobisgraranteranipui, .cum
. apudnos viderc hominem,quern ad vos credeöam
reuerfurumi Nuncio igitùrfàlutationis veftraebénigne
Fufcepto,cum eo de re^ren da voBis falutationc contra-
xi,fub accepta cautione,quia perlbna mihierat incognita.
Q^akaquecirçâ:melûrit,expart&deferibQ, Sc'poffem
vtinarh ferihereïscioca 1 Poftqua.m àb Ecclefia Ro-.
manareuerfus film,tântæ acerbitatis fuç nrölëftias in me
fortunacongeflit, vt fere nihil aduerfitati exiftimemme
animam prgtuliflè*Mitàmjni forfitan ,■ 6c obftupêfcitis,
quid me tantopere potue'ritibermrbare. Htecin àure veftra
pâUcis apériâm. Serënipjnii Dönlini, Potencilfimi
Domini Regis, lnuiétiffimi PrincipisnoÜdtbtain nie
mcanduit indignatiq. Si caufam quteritisei forte plus
iü ftó fauijpromotioni fuaë vltrâ quarn opprtuerit inlliti,
ad hoe toto dellcletio cördis fufpirans, vtquem fortu-
riâinüidià credebam exultantèm, .miferationçdiuina
regharitem eèroeië'mjri patriitii föliö, ôçfitra diÊlantem
inpçpulisScnânonibusjSicfijrtedecreüitDominuspu-
niréih pcënitentiam defidetîûm rtiel. Quiequid eniln
impatienterimpeditur,8t fuga 6c acceflh tiploris importât
acuJebsiHüius.tamëh culpç non argüor.fid qubd virés
meas omnino.t;ranfcénditi8c pàruitâtcmmcâmagni-
tudinefuipbteriteXculare,ininnoceiuiâ tneam impiri-
gitur.Solüs in regporégiam dicor hainuere Maiéftatem.
Gum admiifi rneiFa<5üdilikentiüsexprimünt,hj?titï ca-
püt fheum ihtörquent. Qubd quis hotaen Romanum
apud nos mùocùt,mihi imponunt.Quod itt eleólipnibr
cëlcbraridiSjin caufis Ecclefiaflicis éxaminandiis,ÓC vmbfamhbetEatisaüdeffibiÄnglpitim
fecclefilryehdicäre; j
Mlror, amfee, 8c doleo', fi ppmintis Papaindulgen- kmihi imputafuriAc fiDominhmCantdaricnfem,&alibs
dae fiuebeheficium reuocauit, 8c teillprum prx- Epifeöpos, quid facercoportedt foluS inftiuam: Hisde
cepitfiibire iudicium, qui tibi merito pöflun reffe Tulpe- caufis tpens cöncutior,quibtis edahi.Vrge.iitib;. mihi cre-
cH,8cabfqiiefqptema8cFereihujncibilidif5 cdltatenon HiruFexilfumim'ttiiherg. Egp^illpdpröptcridflKiam,fi
poterunt cbnuchiri. 'Mihiquiäem , licetpäuii(perfi«E- oportucrit, non m.bdo gqüanimiter , fed etiam cuifl i
. '•’1' . • ; . .. ,y . _ - gaudto
gaiidfö tolerabo. Vndeinfra Calendas Ianukrias tnë o-
pinor ab Anglia exiturum, 8c quidêm habito confilio
veftro, 8cmoraturdm in GaUiis, 8cindeadRomanam
Ecclefiam trahfirufum» Interim quäntas pofliim boni-
tativeftraîgratiasago pro h,ooorc 8clibertate , quam in:
fratrem ideüm exereuiftis, 8c vt vice mea Abbati Val-
lècuftçhfi de vifitatione fratris meigratias refëràtis ex-
brö ; Poftqiiäm Prior de Cantumerulæ iiteras iftas le-
créco SnlpeXêrit,rie ad oculos 8caurës pludurn tranfeant
prouidece.
Thöput Vr&pofito Cettettß. E p i s t . C X V I .
TNfpeétisliterisi, quas Domino Cellenfi tranfmitto,
Aftatum meum pro parte conijeere poterit prudentia
veftra.* Quod autem fpecialiterad voslpe£lat,àmicum
yeftvum P. lànumeflefçiatis, 8c incolutnem » Scinma-
gnaprofpedtate.vérlàrr. Ilium vero quem veftrispreci-
bus Domino Cancellario Régis commifimUs,.ego 8c
ThelaurariusEboracenfis, nuper fanumin bono ftatii
vidimus,licetab exadionibusRegis non oitudno poflit
efie.immunis* ' *
DominoPdpAAlexandrö. Ë p i s t . C X V I Î .
CAula, quævertitur interSuänum 8c Ealdcwinum
Sacerdoces, fuperEçclefiadeiGhiteldif.ab audito-
rio venerabilisfmtris jnöftd Richardi Lond. Epifcopi,
appellationls auxilioad veftram tradaeft audienefam.
Agebat itaque memoratus S . vt iam direda 11 bi reftitue-
turEcclefia.qUa fe querebatureileiniufte & finpiüdicio ,
deftitutum. Baldewinus adhtec dilacoria exceptione -
oppofitade Fuperroemorata Eccleliadeiure conueniri
non poflc dicebat, citra reftitutionem bonorueiufdem j
Ecclefiæ, quæ fibi vi 8c fraude præfatiS.dicebat ablata:
paratus tarnen de principalfnegocio relpöndere, fiS.
innoeentiam fuäm del^to fibi. iuramento purgaret. '
S.vero necfiibire voluir iuramenri dilcrimen, nec re-
ferre , aflerens iudicio Domini Lond. intentionem
fuamnon poflè alieuius exceptionis obftacillo fubmo-
ueri: Quod cum parsfateretiu aduerla, dicens fe ideo
appellaflè, quia vna die ab eodem Lönd. cum ifto
aliaduoperuçrlà iudiciareportauit, S. adpræfentiam
appellauit veftram, præfigens Odauas Apoftplorum,
cum tarnen vtrique parad eflemus omnera iuftidäm
exhibere.
Domino Papa Alexandra. Ë p i s f i C X V IIÎ.-
Haritatis fraternæ compaftibf nos äditionet > pro
>-*• venerabili fratre^ioftro Wileimo'Noi'Wicenfi E-
pifcopo veftræMaieftatis fuppücäre . vt vexatioriibüs,
quas éi "Wachelinus Archidiacomis inccflatitet continuât,
finem debitum imponfprxcipiatis. ■ 'Quod quäm
necefle fît, veftræ iîticeritati ir.noteftere procurauimus,
iniqiiitatis'odio 8c àbominationefëàndali potiiis^quant
altqüoperfonarumiiitilitu. Fadurii éftfiqüidem Lond.
tiiiper ëum Gonuentum celebraremns, exigentibus
qiiibüfdànl necelfitatibus, iam didusEpifcopus vene-
rabilem fratrem noftrum Lpnd. Epifcopum, cuivideli-
cetj 8c Wigdtttenfi Epifcopo cb^iti^mem' ädcnlatip-
nis, qùa W"achel. Impetïtur, delegaftis ÿ'ïniferabili ad •
mbdumftipplicatiohë cönuenit, vt falcémeadiej qua:
ei hirtctéttiâfiieratpérettlptoria confticuta, poft mül •
tas i 8t bonorum virörürii multprum vexadönes eius*
admitterèc probadoneij qdöd iamdido Af chidiacoiiö
iuxtamähddti veftdfbrtharii ablatafeftituiflet , 8c iufti-
tiamexhibuiflèt, riifiihomttibüS pêr ipfum 'VjC^acheL
ftetillet; Pröduxitqtie in niediiini copiam viforürii re-
ligiofprümj Abbatuni •; Archidiacdnorüm, Pnorüm i
8c ClericPrUm j ëÔrumteftirilôHib , qiiÖSi allegauetatj
probatiirus. PrdCeflerurit Sç àliiquamplurësillælæopi-
nibnisvin jquiamôrèiuftitiîé j 8c ad confiiliönem ins*
qiiitätis dieèbant fe parätps elle prob'aië, quöd fiepe di-
duhi Archidiaconum audieraht i pfleiente Epifcöpoy;
^^•ffîonerri oriinium rëftitutibnüôi qtias rèpolçebjit,'
&’infüpe'r de proprio, Ix. rflareds atgenti , ea coriditiond
vt éi äblöludörie cdmihurii fubfüm idêlit Epifcbpuè iirf-
petrarét j 8c EpiFcopuni rep'udi'âflVpartiiri quia non po'-
' ' Bibliotb; vet. Patr.Tom; tj:
terat, partim nevîdcripoflèt pfo tantorum criminum;
redemptione marcasrecepifle, in quibus cum vniuerfi
tam Glerici quam Laici, fupra modum fcandalilaren-
tur, diflimulare non potuit nec voluit Domifuis Lond.
prædidas probationés turn tertio ptodudasfuiflé led
’Wachel.nulla trium eitationum peremptoriatum ap-
paruiflè : 8c adjecit, quod fine Wigornenfi Êpilcopo,.
cui condêlegata état caulæ cognitiô, 8c non apparebat,
die cbndidonihil deCernere poterat,8c debebat, Sitita-
qpe Veftrædilpretionisin breui, fi placet, læpedidi At-
cnidiaconi fubWfugijs,:fugijs, iihn qquuiibbuuss ccoonn.ffiiddiitt,, oobbuuiiaarree,, 8&c
vexationib'üs tachdiu afflidi Epilcopi, pacis remedio
lubuenire.
Domino PapiÂtexdndro. Ê p i s r'. C X Î ’X.
A DuerfusOsbertuttiPresbyterum fiiperEcçlefiade
richeftana, lord.Pqor Acreüfiæ inftituit contiro-
berfiam, dicens, eum pir^fatam Ècclefiàm poflideré,
quam fine Pridris aftènfu/& altërius Adudcati,citra lo-
lemnem otdinem iuris, '8L regni corifuetudinem^ inuitis
8c reclamantibus Pàrochiànis ingreflùsfiiërat. Ad hæc
Osbertus fe in eandcmEcclefiamCanohicuiningrëflürn
habuiflè reFpondit, Aduocato Comité Warén, ibluin
prælèntante, S c^ ile lmo Archid. Nord ic, vice Ébrar-
di bonæ mctnoriæ Nor V ie . Epifcopi, introducentc, 8c
eicümdmniiurefiioiamdidaiiïEccle.iiamconcëdënte.
Adiecit eriam hoé lèginmorum tcftium.aflèrtionë in
prælèntia venerabilis frâtris noftri Wilelmi Norvf'ic.
Epifcopi Fe probâlîe j quod 8c Epilcopus 4 eftihatis ad
nos literis teftabatuf. Se tarnen minime cogëndüni elle
diéebat, vt poflèflïonis filæ laùdafet authbrem, aut ritu1
lum diceret,cumreus8cfi mhil præftetyobtineat^utho^
re non probante,quod intendic.Cüm ergo venerabilis
Frater |noftër Epifcopus Giceft. inftaret j vt Prior, fi in
caûla vellet procedere , füarti fundaret intendônëm,
præfatus. Presbyter ad veftram audiendam âppellâuiti
diem præfiniens Dominicam , qua cantabicur j Latare
Hierufalehi.
DominopdpdAÏexanâro. Ë p i s t . C X X .
VEnerabilis frater nofter Rödb.-Battbn. Epifcopus
diledo filio neftro, fideli veftrb Wilelmo Gummi
^Ecclefiam deCerda rcftituit.iuxta mandatum mifedcor
diæ veftræ, quo præceperatis eandem fibi appélladone
remota reftitüi, fi ipfum Dunelmehfi Ecclefiæ plenè
fatisfecifle conftarer, Dicitur autem Clericus quidam
nomine A* vt hbë beneficium clëiiiéritiæ veftræ infit-
met adfedem Apoftoiicam proficifei; Nôsitaqûé quas
poflümus Maieftati veftræ prô W '; preces pôrrigimus
fufficietites,vt qilod ei mifëricordîter cbnferre dignata
eft bonitas veftra, fidellter conferuare dignetur, ÔCvt
ipfum in petirionibusiuftisclemènteraudiatis.
Domino Pdpà Alexandro, E p i s t . C X X I .
ÎN omnibus quæ geflit bonitas veftra, nihil Domino
Régi Ànglorurn gtariüseft beneficiö qubd Wilelrao
Gummi fideli veftro milèricorditcr impéndiftis. Hoc
àufëra nidtur cuaciiare Frater quidam tibmirie A. de
Cerda, vtinanj mêlions; vitæ , 8c intégrions Famæ 1 8c
Maîeftatem velirâm leuitàti8çinconftanriæ,quod abfit,
fub mit ci defiderat.Redius, Pater,fuerat,omn ino no audité
clamantem, quam gratis dëftitüefé reftirutum, 8c
abfqi cillpàdeijcèrë légitimèpoifidéiitem. Placëat ergd
dignationi Veftræ iiifte cdnlèruarë#qüdd mifëricordîter
cprituliftis,8cipjjum iii petitionibusiuftis clementerau-
dire. DeÇîë’terôfcpifëopusLexoùiéhfis màllëùs iniqui-:
taris eft ad cbhterëndam Ecclefiani Dei, hic in me pah-
përem raotàm Regi.s cdacerâuic indignationem, vt Do-
îiiino Cantuàrierili 8c Cànçellatio' fuo Rëx ipfe denun-
ciauerit, me Maieftatèm Regiam minùifle, 8c ob hoc â-
micorum 8c fideliiim numéro excludendum. Auditis
etiam literis j quibus innoeentiam mèam veftra behi-
gnitasexculauit j mendofus ille 8c mendax dicere aufùs
eft, Dominas Papafcripfit qüod voluii, ego Domino Régi referi;
quod verum tfotfLProùidèat igitùr mihtpietas vc-
: ftta, 8c Regis gratiam ftùdeàtrëfbrmare.
m i