aduerfariæ forritudinis,& Luciferianç prauitatisirnago.
xSiquidcm iilum imitatur, qui affeiftayit fedem ponere
adaquilonem ,&finiilis effe altfffimb ,bonifate tamen
dedu&a. Si enim bonicatiftüderèteffe conforjuis. ne-
quaquam pocentiæaut fàpientiæglpriam prçriperemo-
Tirctur. Rcmunerandi tamen automate afpitauit for-
taffe coæquari. Imago Deiratisptinceps ,amandus, ve-
nerandus eft & colédusityrannus prauitatisirnago, ple-
rumq; étiam occidendus: Origo ty ra nnii hiqu 11 as ë ft 5 &
de radice toxicata mala & peftifeta germinat, & pullulât
fdrit, fi'eis docente gratia, rçéïe filins adùërfqs càrnem
hnâans 6c finguinem, 8c à pâtre gaudij& exiiltationis
benedicendus vtatiir, & eiraëmquafiflorido, frugife-
ro,& ipcundo iftdùitur vëftim'ènto. Sivero (ahguincüs,
fraterque,carnalis conteronens matris gratia familiar i-
catem, hæc omnia morumindumenta vjurpet, ncc frà-
grant, ncc deccnr, nec + parcendo deficiuot. Et hoc'cft
forte quodveftes Efàu placuiflè fcribuntur inlaeobv ôc
eîs *aùYnon vfus,aut odoremfûauitatis dcdiiïè patri'
non fcribitur EJau. Nam dum bonis àbucitur fenfibus,
integrisgratus efle non puteft.Ergovana bonorum fpe-
çies nec wtiat,nèc Iætific^t.hëc libérât,necexakat, Poii-
rro aduerfns luxuriam, auaritiam,cënodoxiafti,quædarn
fuperius di&a funt : virium affeéfotio quodammodo.
haékends manfitintaéla'; quæetfi Hbertatis 8c celfitudi-
his videatur afferre fuffragium, averitate vtrfofque per-
niciofius abducit errantem. Hæc eftenim qüæpêrni-
ciofîffimaminducit peftem,& tyrànnidis procuransor-
tum-,compagem quietis & pacis, qua nihil falubriiis eft,
molituréxtingüere. Siquidem hase fluminacharitatera
extinguunthis,quibusvita negàtur. In his Tantalus la-
j boràtihfobulis citrà fâtietàtem ,&fèrmo pfopheticus
■ dêgehtidm inhis aquis increpat fitircv. Sitientesergoad
aquas inuitat app alitas, quæ a fpirituprofluunt abfque
cbmiriutatiorfe gratisäccepturös à gratia vinum 8c lac.
Quare>inqu!t,appenffitisargentumbohin pambu$;&
Ïaborem^yeftrum non in faturitate? Audite audientes
me & comedite bonùm., & deleftabmu- in ciaflitudme
anima veftra.. Nonvtiqùe in ilia m qua deleéiationevn
non habet anima, fed càro; in ilia in qua recalcitraUit
dileétus* incraflàtus, impinguatus, dilatatus, fedin qua
benedicitur fiUus,‘ vtin rotp fuperuenrenmgratiæ£&
pînguedineliberiatbitrij voluntatemDeipruden ter inte
lligatj pQtenterimpleaf,toleret patiencerr Hæiraque
•impinguantes 8c dulces aquæ funt, & quæ alias ojnnës
temperahr,quia his falfuginem eanimabforbuit lignum
crucis, & dulcorauit eas, 8c fapiëntiæ coeieftis infufio,
eafdemïn falutem animirum & fatietatem fecit efle po-
tabiles. H» quoque libérant, & totiùs tyrànnidis in-
cutlutn impediunt, autpremunt, aut puniunt;. Non,er-
govanas vires, fed veritas libérât in æquità'te cdnfi-
•ftens, & licet vaaitas-promittat liberationem, yere li-
berincquaqqam fufit, nifiquos filius hbcrauit. Tuna-
turæ, gratis ,& gloriæ diftingde liberratem, & inue-
nies nullam èarum de vanitate contingere , nec tibi
conditio magis ferurlis occurret, quam tyfanni. Si c-
• nim vbi ïpiritus Domini; ibi libertés, miferrima pro“
feéto (èruitute deprimitur, quem Ïpiritus nequam exâ-
gitàtv \
G a p . X V IL
1 nquotyUnnw à principedfferat ,& de tnannidè fitter dot um,
& in quopafiot, fur, & merunarm *b
inuicem differunt. '■
IN quo ptihcèps différât à tyranno , dum reuoideretür
aurore PlutarchoinftitutioTraiani, fuperius diéldm
eft, 8c quæprincipi$fînt officia, auc reipublics membra
diligenter expofitum;'Vndefaciliüs & pauciorib. pote-
runt innotefcere,quæ è regione dicéda fun r de tyranno.
Eft ergo TyrannuSj Vt eumphilofbphidepinxcrunrj qui
violenta dominationc popuiû premit, ficutquilegibus
régit prineeps efh :Porrolexdonum Dei eft, æquitatis
, forma, normaiuftitiæ,diuinæ voluntatis imago jfalutis
euftodiai vnio 8c copfolidacio populorum, régula offi-
ciorum, exclufîo & exterminacio vitiorum ,violen tiæ 8c
rotins iniuriæ poena. Hæc au te m au t violetitia^auc dolo
impugnatur.S^quafi aut leonisirpmanitate va fta tu r,aut
draconislupplantaturinfidijs.Quocunq;autemmodo
id fiat, planum eft gratiam oppugnari, 8c Deura quo-
dammodoprouocariadprælium. PrincepspUgnatpro
legibiis & populi libeitate tyrannus nihil adura putat,
-nifi leges cuacuet, &populumdeuocet in feruitutem.
,'Imago qua dam diuinitatiseft: princeps, 8c tyrannus eft ^
arbor, fecutiqualibetfuccidenda. Niff enim iniqui-
tas & iniuftitia eharitatis exterminatrix tyranpide pto-
■ curalfet, paxfecura,& quies perpétua, in æuum populos
pofledifïèt, nemoque cogitaret dé finibus producendis.
E.ftent etiam.ficut magnus pater teftiseft Auguftinusyita
régna quieta,'&amica pacegaudentia,ficut in compo-
fica eiuitate diuerfæ familie,aut in eademfamilia diueifæ
perfonæ.Aut forte, çp credibilius eft, omnino régna non
éflent.quç fient ab ândquis liqùet hiftorijs,imquitasàut
pêr fe aut præfumpfit,aat extotfit à Domino. Et quidem
nonfoli regestyrannidem exercent,priuatprumplurimi
-tyranni funti«iumid virium quôd habent, inveticum
• efferunt. Necmoueatquôd reges tyrannis vifûs futn fo-
ciaffe,quia licet rex dicaturà re<Stô, quod ptinçipenvde-
eet,tamen appellatioeius abufu cadit-in tyrannum. Iodée
ftillud,
guo potuit populos quemquampèrducere liber,
AfïendiifiuprafynibU niJi regmreliquu - ,
Et illud ;
Spesmihipacu trit,dextram tetigffe tyranni.
Et fi offibium contra qfhcium, & reôte viuendirregùlam
dici licet, fententiavniusomnium f aperit officia,imo
vicia tyrannorum, Pho.tinus is cft,;a qup & ipfipoflunt
non immerifo appellari Photiani, primus in mo^ffris
pelleæ domus,id eft,inter alia portenfa Ægyptümmiin-
ditii&cmdelitate infignis, quiPompeiüm Jetho damnare
aufuSjautpodus mores tyrannorum fuetapræfum-
ptionè exprimens,ait,
lus& f a multosftàuntPtolem&tnocentes.
Dat panas laudtitafid.es, cumfiufimetyinquit,
Quosfartma promt, jatis accede dtùefe,
Et colefielïcts,yftfierosfuge,fiiderà terra -
Vt it fiant, vtfiitmma mari,fie vtile redo.
Sceptrorum vis tota périt, f i pehdere iufta
Incipit, euertitfy t aciesrtjpecius honefit.
bé er tasficeler uni eft, aua régna inuija tuetun
Sublatus^modueglaiïi'.fattreomntaftue '
Non impune licet, ni f i cumfads, exeat aula.
Qui volet ejfipim : virtus&\umnuipoteftas
Non coeunt,(imper metuitquem fia^pudebunt.
Ergoïefpeôtus honefti öciufti minimus aut nullus eft,in
faet€Ltyrannôru,& fiiieecclefiaftici, fiue taundani-fint,
omnia pofte volunt, cpntemnentes quid potentiam an-
tecedatautfequatuE; Vtrifqi'tattien hoc perfuaderi vel-
lemj di.Uinumnondum expitaflç iudicium , quo primi-
genis,& femini eoruinfliâum eft, quod' quia noliier unt
cum poflènf.infliôtum eft,nepoflintetia iuftiriçobfem-
perare cüvolunr. Nam & prouerbio dicifolet, qüiaqui
non viiicciiih poteft,nohvdqjpoterit cum volet.Huiüs
edam verbimagnus Bafilius author eft. Rogatus enim à
mulierculaiiVt pro ea principi incercederet, charfam eius
accip’ens fie feripfit principi : Paupercula hæc acceffic
ad me, diefensipoflè meapud té. Sic ergo pofliim, often-
dé; Ec dedit muliericl^artam. Quæ abiens dedic epifto-
lam principi. Legensque earn princeps j refcripfic h*c :
Propter vos ô pàter fimâe volui mifèreri mulicrculæ.fed
non potui,pro eo quod tdbutis fubiacet. Sanâus vero
referipfit en Si quidem yolens non potuifti, bene yteun-
quefe res habet: Si aütern potens noluifti,ducette Ghri-
ftus ad indigentium chorum,vr quando voles no poftis.
Sed organo fuo quo femper eleôtis adeft veritas * ncqua-
quarn defuit. Naminbreui princeps idem imperiali in-
dignationetèntatuSjduôtus eft viâus inter captiuos,vel
pasnafua fatisfaciens iniuftc oppreffis. Orationetamen
Bafilijpoift féxtum diem dç abduôtione liberatuseft,de- ;
feendente-;
E
al. opeiiq
G
«/.arecs.
H
Liber etfauus. > _ 1 , '485
fècndéccfigno imperiali ficut vir feniäui bptaùeràt. Ita-
que &tycanni nomine rex , & è çonüétfo ipterdü’prih-
cipis nomine tyrannus appcllaturî iu^fa illùd: Prihcipés
tuiinfidéles.focij forum. Etalibi: Principes fàcerdotum
^dêniorèS popùli boncilium feceVuïitin vnum, Vtle-
fumdolotenéreht, & occiderent, qûi vtique iupio legis
iùdicift dàbueratlibeîâri.Nam&infacerdotio ihueni-
untur cbroplureSjidtota agentes ambitiohe, &omhib.
artibuseiùs, Vt fub prætéxtu ofiicij, fuarnpbflmt tyran*
bidém estèfcereî Habét enim&réfpublica impiorûcà-
put & membra fua, 8c quafi o ùfi li b üsi h ft i t u€is,l,e^tci m ae
reipublicæ nidtur eftè coformis. Caput,etgö eins tyrans
nùs éft,imago diabqli,ani,ma hæreticî,fchifmâticiÿfacri-
legi fâcérdotés,& vtverbo PlutarchiVtârfpræfeâi f t p
giönum impugnantes légem ppmini; Qpf', cöqfiliärij
impi j qiiafi fenatus ihïquitatis. ÔculiJâùreî>iingua,ma-
tmsinermis,indices &legesiofficialesiniüfti. Manusar-
mata , milites violenti, quos Gicerô -latrones appëllàt.
Pedes qui in ipfis humili o ribds hégorijs præcéptis Domini,&
tentiaimperare.Quod vtiq; faciunt,quihumerishomii.-
rium alliganc bhëragrauia importabilià, & digito fuo.ei
éontingeferecufàiït. Ynde fequitur -i Et cum punÇÊ*
mam aqùâ biberitis, reliqua pedibus Veftris turbahatis,
& oues meæ his,quæ conûulcata pedibus veftris foerani,
pafeebantur, 8c quæ pedeS Vëftri turbàûerant', hæcÉÎ-
bebant., Proptèfeaecceégbipfoiudiçdihterpecüspin-
gûe, & mâcilentum| prb eo quod îatenbus & fiumèris
impingebatiSj&cornibus veftris vétilabatis omnia infirma
lëgitimis inftitucis àduerlahtur.Hæcomniapbf-
funtd fupcriorib.facilimé comprëhendi. Mihi veroin-
dignatinon dèbent faCcfdotes, fi 8C in eisfacear inuenirij
pöfle tyrannos. Alioqüin qüorfümeftilludpropheticû:
Filfhominjsprophetizà.depaftbrib. Ifrael, prophciiza,
Sc dices ad eoV.-Hæf dicit Do miniis Deuj: Vçpaftoribüs
Ifrael,qui pafeebant femëtf^fos. Nonne greges pafciin-
turà paltöribus ? Tàçébmedebatis,lanîs opcfiebamini,
8c quod ctaffùm eratbccidebatis, gregem autem meum
non pafeebatis. Quod infirmum fuît non confolidaftis,
& quod ægrotü non fanàftis, quod ftaétum eft,non alli-
gaftis,quod abie«Stiim,hoh reduxiftis,qùod perierat, no
requififtis, fed cum âufteritate imperabatis eis, & cum
potentia} 8c difperfie funt ouesmeæ, eo quod non eflet
paftor, & fa(3:æfont in deuorationenrbmnium beftiarü
agri,& difperfie font. Qui d fibi aliiid adeftè docet, E2é-
chielis hæc & imprecatio, Scincrepatio, nifipaftoribuS
abefte quæ adeftè debuerant, êc adeftè quæ abeflè opor-
tuit ? Proptereahæc dicit Dominus: Ecceego ipfèfupet
paftorcs,& requiram grègem rheum de manu eorum,&
ceflaréeos faciam, vt vitra non pafcànc-gregem meum»
*ec pafeat amplius paftores fèmètipfos, & liberabo gre-
gemmeum de ofe eorum, 8c non erit vitra inefeameis,
Npnné tyrannidë fàcerdotij videtür eXprimere manife-
ftam,& vitam illorum depingere,qui in bmhib. quæ fua
fuht,quætunt,& quæ lefuChrifti funt, pbfttèrgum foci*
unit ? Siquidem non meum, fed alienum eft, 8c profeôko
intemeratæveritatis oraculum,quo apud fomiliarem al-
tiffîmi inter merceftariüm paftofem.&forem ,differe’ii-
tia manifefta præfcfibitur. Bonu? enim paftor animam
fuam ponit pro ouiBiis fuis. Çuius fi quærisbfficiüjapud-
iamdi&üprophetamihuenies : Ecceego ipfe requiram
ouesmeas,& vifi tab o eas, fiette vifitat paftor gregem fu:
urh, in die quando foeritinmédib ôüium foarum diflî-
pàtarum. Educam eas de hübe, & congrcgabo de çaligi*
ne.inducam eas in terram fuäfo, & pafefm eas in monti-
bus Ifrael ,in riùis, & in cun élis fedibüs terræ,i n pafçuis
vberdmis.ih montibusexèélfîs erunt pàféiià.earuirt, ré-
quiefeent in herbis Viréntibus ; & iti pafeuis pingiiibus
pafeenturfuper montes Ifrael. Pafcàm eâs, 8c accubare
faciam,quod perierat requiram, quod abieélum crat re-
ducam, quod ëonfraâum fuèrat, aîligabo, 8c quod in-
fiemum erat»côfolidabo, & quod pingùe & forte, eufto-
diam. Hæc eft enim diligentia,qua gregibus debëht in-
uigilare paftores. Quod aute'm fubiungit, ôçpafcam illas
ittiudicip & iuftitia,èivtiquerefponaet qdbd præmifiti
fedeumaufteritate imperabatis eis&: cumpbtétiâ. Scri
P tüm eft e»irn jquia pondus 8c pondus,menfut a &men-
fura j vtrumque abdminabile eft aptrd Dèum .Apud ho-
mihes tamenqiii riegotiâtidhem cxerceiit,grandis vjde-
tur efle prudentiæ, fed tamen illicitaë » quafc callidîcas 6c
dolus eft,fialiopôffïdetevêl meti furâ fua diftrahànt, &
aliis comparent aliéna. At in prælatojfatid exigit æquita*
tis,vt quod aliis irripôhif onus. ipfe praiferat, 8c quod
docerevolueritjbpere ftudéat ädifoplere; Hôcëft eniiri
iniudicio & iuftitia pâfcere i 8é noninauôeritate & pq’
pecora,donee difpergercnEur foras.Mercenarius aii-
tem eues quidem vel fpecie pafeit, fed quia omnia facit
àd pretium, fi’lüpdfo videatïrruenrem, dimittitbues &
fugir, quia non paftor,fèdmerçcnarius çft , nec quidem
Quium,fèd lucri éùram habet: Canis vtiq; mutiis latrare
bon valèns, vt vel clâmorc &tùmultu lupum âbftèrte^
Vénientem.Siquidcmebm timer,qui temporàliumdirSI
pit foçülcatem,& cum non âttendir,qui animum cracià-
Curus eft in gehéhna. Cæcüs fiqûidem eft ad grahdia, &
qûæ nuUihs fuh t per hbrrëfcir.De his i n qui t‘: ptophè- :
tîsihfipientibùsquifeqüunturfpirituruum,'&nihilvi-
dènt. Q^àfi vulpës in dèfrrtisiprbphètæ tuiiffoél-êruntVA
Non afceftdïftis èx àduetfo »-hèqfdppofuiftif mùrü ma J
domo Ifrael,vtftaretis inprælipindîe Domihi'.Nihil e-
nim in ëis libertâtis eft,vt mùh^poteftafib;oblbqüâhtur,
hihilvirtutis.yt ventateminperic'ûlo tuèantor ',ih
omnibuslucrü, in nullis autpaucis quærunt falute ani-
marum. Dum in fufoobtiheant.dum àd ambitionis aut >
aüaritiæ fuccedat vocum, eorum q uæ Chrifti funt,ia&ui
ra contemnitur. Fiat pax in diebuseorum, fint fcetofæ
dues, boues craflæ, promptuaria plena, eibis&vàfîso-
nufta menfa in adm itarionem in t uentiu fplendeat » Va-'
ciæ 8C preciofie fupellèôtilis operofus cultus abundet,
honorentur 8c colantur à turbis, ditentur, vifitêntur à
fubditis in muneriBus y fit deniq; liberü impune, & fine
nota facëre quicquidlibido diétauerit, ad fi n gu la dicé t,
euge ,euge, vt iuxta increpatioriem prophèticam lutô
aBfqj paleiisliuifle peeçati induratiparietèm videànttir^
qui præripiçhteDbmmb, foeratfodieftdusyttuefet, 8c !
ab ominationes pefïî mæ -à domo Domini difperirèht. Hi
furif qui confuunt puluillos fub capitevniuerfæætatis,
cerüicalia fupponentès vtcapiantanimas^&làccômè-
dànt.lanis operiantur ouium, & quafiinfomhüm negli-
gentiæ vel audaciæindtixerunr.'f ar aptem conhificitur
àb operibüs foisiquia n ovènit iiifi Vt foretur»& oècida t,
&màétetj& pefdaf. Inimicus Vtiq^ perhiciofus&apertus,
qui bec rém paftoris habet qéc fpeciem,& née ad lu-
crtim pafeit, fed fuumJuerû fcputatictiarhcumoccidit.
Paftori i ta q; deb etu ra mor, quiadi 1 igit. M eteen â tiqjia-
tientia.quia videt üramantemimitariiFuri vérb noh'de-
bececclcfia nifipcènam.Sifciretpacèrfatriilias,quahora
for veniret, Vigilaret vtiq; 8c non fiheretpeffodidopiû
fuam. Vocem paftdris audiùnt olieV & fèquuntur. .Voi:
cem mercehàrij interdum àudiunt i fedeüîh quià nôH
vadit ad vitam,fèqui contemnunt. Ydcem furis afper-
nantur, liorreat & fugiünt, qüià ih foa&ju eiùs1 vident, 5^
in ore audiunt opera mdttisi Siqufoefo fibflmpdbfof,
fft & latro » fèd lupus rapax, fequipeda lednis, ijui rugi*
dns ‘circumit quærens quëm deuprec. Qüis efgd illdm ;
hbn repellafjaut faltein fogiàr, quiadh ofcqüile ingredi-
tur,vr ma<ftél»& décidât ? Si quisjÀpdftbîüs inqùit? epi-
fcopatum defideraribonumopils defiderat. SedHefcio
quopàdo resin çô trarium Verfo ë ft, vtcümômnes ferè
defidèrènt epiTcdpari, cum quod appétuhtâdepri foe-
rinr,ocio marCentifotquodturpius eftfi’hvahifàfis ope-
ribus occupatitur. Quanta Cürfatüt âmbitiohè vblùi
qùidèm fuperihsjfëd vrierësHabër,pkhe riori potufex-
planàre : &pr6‘fèâ:oqiiam iriùtiliter multi verfonforift
gradupptatû» foferre difficiles pdtéfci. Yhiittl tamên
fcio, quianon ëâ auiditaf G éurruiïè; v f pro âlijs animas
ponàfltsquiforfonæmunùfculà^velquddfe^iusdixç''
rimjgratiæ Dei temporalia doiiajin hunctarnèn cpncefr.
fa vfuiiijvt pro'mèreantdr ætema^écdfantin n«efti taié
fratriBüs erogàfo: Hànctatnen eue'paftdtàlif dfficij fot-
màm-i præmonfodüittafh exefopld, qüatn vërbd pafto-
r'unï priniceps. Ergbtânrocurfontesambifo,focfcenarij
Bibliotb.Vet.Patifeüt.ifi