Chronicon
A
IftacUtari
B
C
■fin conti-
Achaz rex
ludseXlV.
47s SDeVriiSc
Zaeharia
filii» Baia-
chi*.
D
32
p V I. - V IL
Höfte rex Ifraelis mißt ad Adramelechüra AL thiopem
accerfuumIn aukiHum'*
V I I L IX*
Hoc noiio Ofte Dale filii regis Ifraelis anno , prinlüm
in ftruicutem duéli fiinc decé cribus Ifraelis, qui in Sania-
ria regibus parebanc. Nuncabdu&afimtin Medorutti &
Chaldæorum montes, à Salmanafäte Chaldæorum principe,
qui Ofee Dale filium Ifraelis regem fecum vin&um
traxic. In Samaria porro ducenris fexaginta tribus annis
verlad funt.ExIudæavéro trànslati funt decem tribus, ex
quo maiores eorum ex Ægypto prof edi erant, annos
dccccxxxii. Samariam tenuere,Iefii Naue duce,annos
d c c c x 1 1 . à defundioneab Roboamo Dauidisnepote
per Hieroboam Solomonis famulum re&i lune annos
CCLXH.M. vu. qui cum quarto anno Ezechiæ regis Iudæ
conueniunt. quopriusannopafchaàSolomone fplendi-
de magnifieeque celebratum elle narratum eft. Qui vero
in Samariam dedudi funt,à regionis nomineChuteorum
nomenclaturam fbreiti funt, quod ex Chuta regione,fie à
Chuta indigitata, translati fint. Eft Chutas prouinciain
Pèrfide,eiuiaemq;nominis ibidem fluuius.Samariç incola:
fiios qtiifque Deo coluere. Demum, trado nomine d
régi one, Samaritaniappellati coeperunt.
Hoc anno Sibylla Erythrea in Ægypto claruit.
Fuerc&aliæxi.Sibyllæ.
Sibylla Hebræa.
Sibylla Perfica.
SybillaDelphica.
Sibylla Adaenaftu Cimeria.
Sibylla Samia.
Sibylla Rhodia.
Sibylla Cumana.
Sibylla Libyca.
Sibylla'froiana.
Sibylla Phrygia.
Sibylla Tiburtina.
Sibylla Erythrea, iam primo loco numerata. Oriunda
hæcex oppidulo Erithrea d iâo ,è regione Chij. heroi-
cum carmen edebàt, cuius monumenmm Erithreæ hodie
è regione Chi j, iuxta t Steream vifitur.
ACHAZ rex Iudæ Ioathamipatris regno in duas tribus
Iudæ & Beniamin accepto, regnauit annos XVI.
A. M. MMMMDCCLXV.
RhaafTon Aramo natus, &Phacee Rhomeliæ filius dr-
cumfederunt Hierofolyma primo anno Achazi regis Iu-
dæ,nec quicquam profeccrunt.
II.
Vrias fùmmus pÖtifex & Zacharias Barachiæ filius da-
ri habentur,de quibus D eus adlfàiam : T eftes mi hi fidèles
fàcias,qui Acnazo vati cinaturi funt: lllud nempe: Ecce
virgoinvtero b débit, &filïumpariet, &vocabunt nomeneius
Emmanuel. Et iilud: Pradare celeriter, quamprimum Jpolia collige.
8c quæ fequuntur.
Vatidnati hoc tempore Ifàias, Ofee, & Michæas.
V I , O L T M P IA S .
m . iy . v . v i .
Achaz rex Iuda& Beniamin miftis ad Thilath Phal lare
m Ally riorum regem nuridis hortatus eft ilium ad belli
foeietatem : Si, inquit, feruus ego tuus fum, fi filius tuus,
opitulare mihi, & prohibe à me vim regum Syriæ & Ifi
maelis,quia oppugna t me, mifitque illi aurum argentum-*
que,& fide m adhibuit illi rex A iTyrionim,venitqüe in Da-
mafeum, & occupauitillam : Phacee vero fuftulit. Ofee
Blæ filius pro eoqueSamariam rexit annos ix.
V î t OLTMPIASi ‘
V I I .
Hoc ftptimo anno Achaz Idumæi cum eo prætio con-
grelfi in fttuitutem abftraxere.
V I I I . IX . X.
Hoc anno Salmanafàr Samariam inuafif.
Anno decimo Achaz, Olympiade vu. anno quarto
1 "j Romulus & Remus cum annum agerentquartum 8c vi-
! gefimum Romam condidere,vnde nomen accepere Ro-
mani, qui arma Herculi 9 in cdndita à ft vrbe Roma,de-
lofuere, quæ prius vlcus, Valentia, in foro Boiario dicé-
iatur. Gemini porro fratres regiam domumpalatiumà
Pallante nuncupatum inftàurarunt. Excirarunt & ingens
templum, cui capitoliuttl à capite, Romana lingua indi-
dere; quod eft caput vrbis. Addu&o autem Palladio è x ^ ^
Siluavrbeiillud ROinScollocarunt. Gemini porro cum com. in'111
in adminiftrandp regno diffentirent, mutais fe odiis prô-
feeuti RémusàRomulo fratre trucidatus occubuit,fo-
luique Romulus imperauit. Enimuero poft cædem fra-
tris, vrbs Roaia tota motibus aflidue agitata, duefque in
difeordias a â i, inteftinis ftditionibus illo fblo régnante
affidue tumultuabâtur. Quare ad oraculum fcifcicandum
profe&us, rogauit, quæ cauflà tandem foret , fe rege, tôt
mortuuna ciuili um.? Refponfum ; quod nifi frat er, que m
oeddifft t» illi in regio affideret folio, nullum diftidiorum
& turbationum bellorumueforefinem. Ergb fratris fta-
tuam, quæreferteius vultum& formam exaurofiericu-
rat,&ftatuam in fella curuIi,quafedebatipfe,pofuit,& fie
demcèpsyaffidenteiUifratreinftaruaexpuro pucoauro. g
fada, 8cterrætremor conquieuic, & inteftinæ ieditionés gadem ha-
fedatæ,&fi qiiid edicerec, tanquamfùo & fratris nomine
id facer et, hac formula vtebatur: Iubemus, fàncimus:quæ
confuetudo obtinuit apud reges,& hæret hodie in vfii
cum edidaproponunt: Iuffim us, decreuimus. Mific præ-^
'»ti&Glicas
rerea (Romulus) ad Qngulasduicates Romanis fubiedas
figiliaaurea, quæfuam&frarcis formam exprimèrent, vt
iuxta magiftratum collocarentur. Romulus vero, rex vrbe
meenibus cinda& ornata, Marti quoqueædem crexit,
eodemque men ft Martio feftam lucem inftituit, Martiq;
operatus menftm, cum antea primus diceretur, à Mart e
Martium appellauit. quam celebricatem Romani anni-
uerlàrio cultu hodieque profequuntur, eumque diem fe-
ftumin campo Marcio f nuncupant. Nec.diu feriatus
Romulus (. ircumin vrbe defignauit,quem hippodromü eo^fule.
dixit,vrfeditiofæ plebis rootuii cornpefcerèt; tumultua-
batur enim adhuc, & régi periculurq occiu fratris cauflà jdc Cîicol
creabac. Primus ergoequeftrecertamen ftu Circenfiàin-
ftituit in vrbe Soli, & fubiedis illi quatuor elemenris, ter- tum
ræinquam,&mati,ignique&aëndedicata. ratus ea de ^
cauflà Perftrum reges bellaféliciter patrare,vtquiqua- *èifj
tuor naturæ corpora venerarentur.Romæ enim anteeum *
diem nuiluseleméris honor,nec fèfta lux vlla.Oenomaus
vero rex Pilée ad Europæ partes certamen peregit menfe
Syftro,hoc eft, Martio, xxv. Marcii, in folis vt Titanis exJ
celfi,cultum.certantibus,inquit, terra &rnari hoc eft,
Cybele & Neptuno, cæterifque Sqli fubiedis elemenris.
Sors deind^mittebatur inter Oenomaum & alterum, à
quacunque ille parte orbis venifiet, quîcumOenomao
cercaturus erat.Ec fi quidem forte Oenomaus pro Neptuno
decurfurus erat, ve ftem fùmebat * coeruleam, quod is
color fit aquarum. Contra veto qui cum illo pugnaturus
eratviridi ornatu vtebatur, quod terra vireat. Sirurfum
fors Oenomaum pro Cybile defignaftèt.t viridi cultu or-
nabatur, & alter antagonifta cæruleo fchemace indueba-
rur, quod aquas & Neptunum im i taretur, Vidus morti
vidima fiebant. Ad quod regium ôc anniuerfàrium certamen
infinita hominum copia ex omnibus oris & v r bibos
Agoniftivenetus.
color mari
initiât us.
confluebat. Et maririmi quidem ac infulani, quique vicos
littorales nautæincolebant.vouebant illi vidoriam, qui
Pofidoms ftuNeptuni, hoc eft, f coeruleum fe rebat co- f Ven«um.
loremjquod exiftimarent magnam ,fi vinceretur.futuram H
pifeium caritatem,maris naufragia, fluminum ingenres
procellas.Contra qui çontinentem habitabant, mediter-
ranei ciues, & agricolæ, & tota agreftium t urba ilium vin-
cere optabânt,qui terræcolorem herbaceum ac viridege- 1 ptafinum
ftarec, rati magnam annonæ caritatem ac fameiti, vinique
& olei,frugumque omnium inopiam ftcuturam.f Âtque ! ybaepe*
Oenomaus quidémultos exadqerfàriis fifismulrisannis tur.
vicit, quod Apfyrtum aurigationis peritifîlmum haberet a^rjgatio-
magiftrum. Fuittamen vidus tandem Oenomaus &iri- ni, ümen-
terfedus à Pelope Lydo. Primus equeftrium certaminu .wr'
audorfertur Enyaliusquidam Neptunifilius , qui Libya
lus & louis filiain vxorem duda oras ad meridiem perd- (.
nentes bello fubadas ab vxore Lib yarn nuncupauit. Lu* ’
dosCir 4
rum fàpientiifimus cecinit Virgilius, cui accinit qnoque
Apollonius hiftoticus I^atinus cum Siluio. Ceteri tradi-
dere primos ludos equeftres in Burdone célebratos.
Romulum porro ac Rçmum narrant à lupa educatos
vnderex Amulius auus amborum illos veluti notbos in
filuasexponiimperauit. Nâ^SilulamaterMartis’ Sacer-
dos,à milite quodam coirupta eft, vnde nata fabula,illam
i Marte grauidatam. Edidit gc mi nos, quos propterea ab
auq , infiluis exppïïtosreperit pueflà quædam agreftis,“
quæ greges ouium pafcebat,miftrara elego nte s puer os la-
d e fuo enutriuir. Inltaliavéçqfiireftres' fæminas quæar-
menta paftunt hodieq;lupasnominaht,quodvitam inter
feras&lupos aganr. Hinc Romu'lus appcllaüit Brumalia
ftù Sacuxnàlia, qiiqd turh^ çqnfueflèt rex totum ftnatum,
& omnesPalatinoSjàcrriilitémenfe Decerhbri, çum bd-
lorum induciæfunt,.cqniÿuijsexcîperejCoepijtigiturpri-
mos vocare qrdine élementprum ab A, vfque ad Ù , ftnados
Circenfts autem ftuaurigatiQhem.muItq.rum curruu
Enyalius exeogitauit, quemadmodum Callimachusftri-
pcor ftpienrillimuS in Aetiis fuis notauic. Ehyaliutnftcu-
tus eft Erichthonius, ac deinceps ajij in yariisorbis parti-
bus^bft^ludps relebrarunt.Oenpmaus verp primus hpc
equeftre cettamen quadrigis, hpceft, quadri jugis, equis
bigam vehehtib.inftituir. vnde tancopere celebratqs eft,
vtfapientiffimi Characis hiftpri^ memfQrant,qui 8c ratio>
nem luriorum qqueftrium explicauU,cum pfteijditillos
ad vniuerfinaturam declarandam rcpertos, h.e.cqeli, cer-
ra:,marfsj Etenim dupden^oftia rt tuletunt ad^figniferi
ftu zodiaci figua duodena,cum zodiac us & cerram & mare,
vitamqjmorralium comrnunem difpenfet. perfpmam
hippodromiterrant re.ferebantto.tara ; Euripus mareab
terra cxcance diuifum defignabar; ftexus primus ad oftia,
oriencem, alter, fiue meta extrema occafum. Septem decurfiones
8c fpacia, motum fi derum feptem errantiurb, , ... KV,; . .....
&vrfae maioris. Romulus porro&ipfead cultum (Solis, j tuspopuluroepdeinmbdbinuitabat,&quifque vocabar,
o v r .il- IA - :.in : __ _ l i _______ mint»rAfpkor. ^inmilamm.vpmfit'Pmarnm & fubiedis illi quatuor elemenris certamen in vrbe priftmrme
quos voftbàt. Singulaiurn'verb tiïfmarum «;nrimus
cibîciries pfï-
die ad véfpèrani ibantad Cpnùiuatorü ædes, qui quos vo-
Jebant,ad prandiumv6cabant,&ibidem,canebant vfq; ad
ftquenoem diem,vti fcirenr âpud qiiefti efïènt pbftridie e-
pûlaturi qui mqs pbfinufc ln Repub. Romana ad hodier-
num vfq;diefh.Hoc eo fine Roitiülus fécit^vt deleret ma-
cuiam cuius cauflaRbmaniilliinfeófi'efaritVbdefah'tq;,&
concuméliæcauiraobiédabancjillum'ihdignumefre’re-
aüdorcelebfauit in ead. Occident is fiue Italup region
e,quadriugo curtu,hpc eft, terræ,mari, igni,aeri. In-
didit quoque Romulus his quatuor elemenris hæcqp-
nùna) à terra prafinâ fadione m appellauit, viridem nem-
pc co! oremmaris venctam, ab aquis nempe coeruleam;
fgnis ruflàtam, quod purpura ignem.colore exprimât,
Aerisalbatatn. Etinde quatuprinyrbefadiones ex-tite- . . . , v v
runt. Vpc iùw aqtemprafinam turbam ¥ præfèntem, quæ gno,qui cum fratre aliéna quadra vixifftt.&à pùeris vfque
voxiatinafignificatcpnftanterperm^néntem;præfentem j ad perfedam ætatem, quoad fegoare ccepifftt, alîpnim
en[m elle perinanere valet; quod terra virens cum nemo- i vidueducatusefftt,quo.fignificabahciUütnàEauftulpj:o--
ribus femper eadem petfiftat. Vençtam appellauit, quod i lono & Lupa vxore eiiiscum frâtre^ ^ liè^o ènütrituin
prouincia.Venetafubieda fit Romæ, cuius caput eft A- elle. Etenith & apud Romanos Si oninès vêrëfés vitio
qui!eia,vbicoeruleitinguntur panni, & coniungiturcum i vertebaturaliénamiftricordiaviuere. Vnde&in3y«Hp\3-
prafinàfadione,iiPceft,terra.Alj^atam Aeriaffignant,
E S.Ai «H.
-Ncc proçnl,
lum fymbolas, luamquefportulam &lngenamfêcumlà-
tàm in commune confé’rebanr, itaqué hodie sptenta ina-
iorum confuetudihe conuiuantur. ‘
Hinc Romulus ad contumeliam illam opprimendam
Romano nomine commiflàtiones illas appellapit.Bm-
mâUa,quod eftcxalienoenutriri, quemadmodü Roma-
nus fapicciffimus&hiftoricus Licinius memoriæ jpdidit.
quodirriget terram &eidem fîibftruiat,acopportunus
aer fit illi Fadioni Venetæ Neptuno fàctæ, ruflàtam affi-
gnauir, quaê ignem rçfert,eo quod aqüa igném quafi fub-
içdum ubi âeleat. ,Ç?terü R-omani hoc modo in fàdio-
hes dilfed i , promet ftudia partium., dum quifq; eameti-
piitfuperiorem familiam,cui ipft maxime fauebat,graui-
ter inter fe diffidebant,qupd quifque pro fua fàdiqnç yel-
u tp rp aris & foçis propugnaret. Odia igi.tur inteftina &
V l i l l v o t TM PI A s.- ;
diffidia grauiffima in ter fadiones in vrbe extabant.
Sed ab inftitutis hifee per Romulum in vrbe luais &
fpedaculis, crcuit adm odum exercitus Romuli vndequa-
que confluens , eratq; in vrbe ingens copia agreftium. mi-
litucri.qntbuspjrptànto numéro deerant vxoresjcumque
defidei;io fæminarumarderét,iuuenuni cQhortes,pafïïm
in foro matronas qÔtredabant,vnde turbellæfedirionefq; v
ciuiles exi ftebant. Cum que Romulus inops confili), quid . Hbcabno ftxtodecimo Achaz fimulit mare æneum a
àgeretaniringenderet Cdedignabatur enim fæminæcum j vitulis,abSalomonefadum. Et lubhoceratyriaspontiagrcftïb&
Hoc anno Ifàias 'de Babylohe friftia yifà prænunciauit.
. • XIII. xi v.
Achaz Iudæ rex aliud altareabVria làcèrdote fîmile
Damafceno, Hierpfolymis ædificari præcepif.
IX. Ó LT MPI AS. ;
s ß^rureftriturba rem habere, "vt qui in agro nati i fëx. , . .
àcbarbàri efftnt)èdixit, ;vt miles ducèret virgines,quas Ezechias filiusAchaz poftpatrem regnumduarum tn -
Brutidas vocabat,in yxores; fed nullus erat, qui ex ft nata buum.
ilHVvellet tradere , quod dicérent illos in diem viuere.
animafque propterafüduas expeditiones quotidie vénales
habere.Giuibus ergo Romanis fqam quifq;fiHam col-
loçare properabat. VndeRomulus d,efe«Stus. confilio ad
Oraculum conftlendum proficifeitur ; quodreipondit,
inftitueret fæminis fpeâaculum equeftre, quo exercitus
ali&nde fibiyxoïes quæreret. Ergo coadta in palatium ex-
ercitii,i|iftituit ludos, fæminafq;nihil nifi eqùeftres ludos
fpe(ftacurasinuitauit.Adsütigiturà,toôvicinia,re,morifqi
ciuiratibus Scoppidis ihnumeræ muliéres, Scvelutirem
peregrinam ßcinufitatam fpeftaturç cirçumJ[mplent ma-
tronæ iuxta ae virgines : inter quas & Sabinorum forma
præÙantes àdfuerc filiæ, quodvicinavrbï illorum effet çi-
uitas. Ded'eratpôrro Romulus clam in mandatis,ne cuiiis
quam ciuis Rbrnanivxô.r infpedfaculo appareret. Militi
vero fuo'edixitkvt (ex peregrinis & aduènis matfqnam;
nullam cotitingerent,fblas raperent virgines, & quæviris
omhino carerent: Et confcenfb Romulus theatro ftu cir-
cp Ibe^îiit ludpSjdunique feruerentaurigationés S^cer-
tamina, miflus abarcp miles'fpeétaculum inuafic , virgi-;
nefq; ex gradibus raptas detraxit, & i nnuptas fibiin.vxo-
res abduxit.Ho’c femel duntaxàt feçit Romulus,vt póeta-
Iudæ fùfeipit, annis xxix. A.M^MMMMDCCXCIV.
Hic Ezechias mandata Dei cxhàufit ad ynguem : Excella
cuertitjidola elifit,ferpenterii>quem Moylès fufpen-
derat,deiccic; multi qüippeilliadolebant.
Quin & volumen Solomonis;vt tfadunt Hebr*i,de o-
mnigenere morbomm curando, muro templi infeul-
ptum,reperic 8£ expiinxit. A '
Hocregevaricinati ifaiâs,Ó fte,Ipel,Michæas, Amos,
&Naum. . # .
HicEzechias numihîs firicefuscultor reparauit Hie-
rbfo!yma,®numIudæ, moeniaque vrbisdirutarefti-
tuit,&fôntem Siloe intra vrbis muros recepit.
H.
X. OLTMPIAS.
I I I . IV .
À'b vfqüe Solbmone rege; omiflàm Pafchæcelebrita-
tem Ezèchias cum magno folendore & magnfficentia ln-
ftaurauit, quando & Hierofölymitarii ciues translati funt.
Hoc anno Thales Milefius Tenedjà medio abüt.
VI.
Ezechias
XV. Bäc
Iudæ.
+7»4-