£o ‘6
Matth, Z f.
Eùangelu,
quod de
idécèmvir-
ginibus lo
quitur, in
terpretà-
Maith. «I
'CWâfheïYegü Laudenfis
vos attendus audituras vehemëritiulque iultéptUrasv
Nam fi milirum ariimi commoueri admodum foleritj
cum militïria ëxetnpla pcoponi fibi audiunt, quid mi-;
tum 'fi vosvtiqüe optimas virgines 'pirginum audita argumenta
magisexcitabunc ? Scribit autemnon fruftra
Doïhinum cum & illas commemôrarct quæ recariiintrauèrunt
ad nuptias, 8c contra quas clahfit oftium, &
quibus refpondit, «f/fiô>Of,'vttafqüesy^irgines dixifle
propter continentiam,& quinque pçqpter carnemedo-
rnitàm quinariopraeditàmfenfii» orrtatasvtçafque lam-
padibus propter bonorum opcrum,bbnaeque confier
latiohis in confpedu hominum lucentifliïnam laudem,
vtrafqüè obuiam fponfo èuntespropter expedhtiÔnem
qüa Chrifti éxpèdatur aduentus. Sed tamen alias fa-
pientcs, quas accepérunt oleum in vafisluis, alias ftfil-
tas j quasnonillud (ëcfim tulerunt, in tam roUltis parcs.
Hocfolp tantum impares, quôdvidelicet fepientes b-
leum in vafis fuis,hoc eft intelligentiam gratis Dei portant
in cordibus fuis ,fcientes quod nemo pof it effe tontï
fibi poflit diuinas gratis ac probations ftatum. Qtjpd
cum veriffimutn efle quifque fateatur; quisaudebitiam
integritatem vllam ffiam aeftimare qua peruerti cor-
rurtipique facile poflit. Qjjjs virtuti vllifua confiderc,
,qua nihil habeatftabilitatis, aut certitudinis. Qqod
intelligens Salomon cPmmonuitnos praeclara ilia fua
fententia. Sunt iufli dtque faptentes & Optra tiorum mmam
Dei, & tamen rtefcit homo vtrum amort anodiodignmfit,fed
omnia in futurum feruantur. Jncerta,eo quod vniuerfa x-
que eueniant iufto &iniufto<bono & malo, mundo &
immundo , immolänti victim as iacrificiä'contemnenti.
tiens, nifi Deus iet: &hbcipfiim fapientiae.deputantesfçi-
re cuius hbcdohum fit,ftulc* autem largitoriomnium
bonoriïmgratiasnon Agentes tuanuerunt tncogitationibus j f
Hac adcocognpuit Paulus, fummusilfe con-
templator diuinorum confiliorum, yc dicat fe timere
neforte cum aliis prasdicauerit ipfc rejSrobus fiat* Yn-
de& quife (inquit) flareexiftimat,videatntcadat. Chry-
foftomus quoqfie de contpunftione cor die ad Stplochum
fcribens dicit Verfeftosfanftitate homines, qui pet o-
mnia placuerunt D eo, ad maioris perfedionis confer-
uationem quammaxime cogirare debere naturam pec-
caci velocem, rapidarn, furreptitiam, 8c ob hoc incerta
efle qua futura funt, & admoduro dubia, omnibufqfic
periculis fubieda. Idco ClimacusVN’fi confidasf&h) ad
Matth, if .
j Nefcio'vos
quid fit.
Galat. 4.
xiam fun-
damcntû
eftlaumi-
litas. , -s
Sànôitate
jpcifc&i ad
maions
C ' F
ÿèrfedkio-
nis confer,
uationem
quidco«
liant.
Matt. 1
ruu,&obrcürimmMMtmmmum. Dicentçsfecflè® iUom pcmcniffe ftatum fanélitatii, ionec fuptcmam
pientei ftaltæfaâæfaut.- Da qnïbusfana nullo modo fammi iûdicis fentcnnam tecapem.mcmorejaspuius
nunc dcfpetandum cft. antequam dotmîamus, fedd ita mantioncm faclt 6nanm Euangehum, qm vocatus&
M i W m m a p l i m I q» - 'm s ? îm m (M « . ad a
iam nancidbimrfponfus, & cüigdantes,hQcaftiafar- j « É É >» ternim m m m , Ht tflflem g H
gantes temanfatantforis, non qmayitgih« non font,, tiw». Inde&Anfaltnns, dutnLauzonem monach™ a
fedoüianefcientasvndehabcantquodfuntftaltævit pcrepiftolanunonetet Qumkm {> «n tt ) MtrmultosTU
gines merito fôris étant ,:quia intente affeaatn grati* VKimpMâ f u t tkSi. Cancar qui fe depaucts efe am
6 <* /-x . iudicaf, ne ftatim de fccutitatc eleaionis conhdat,
quippe qüoniam rieino noftrura feit in quantaqi paut
citatem redigantur e le â i, nullus vtiquenouit fiiamfit
Matth. 10..
& X2.
non iecum ferünt. Quibus dicentibus : Domine Domine
aptrinobù. Re â e illis refpondetur : Amen dico vobishefeio
vos. Ule quippe hoç dixit quem non latetaliquid,(êd
nefeio pornihil eft aliud quàm, nefeitis me quando potius
de vobis eligitis,eonfidète ; qiiam de me. Gum enim
dicitur qùod nos cognofcit Deus, cognitionem fuiprç-ti
"fltat nobis, vt perhocintelligamus ne hoc quidem elfe
tribüeùdum nobis ,-quod nois-i^imus Dcum, iedeam
qùoq; feientiam illius mifèricordiç tribuamus. V nde eu
quodam lp.co Apoftolusdicéret : iduncautem cum cogno-
uerdû Deum : correxit & ait : im cognitifitisà Oe^: quid
aliud volens intelliginifiquodeosipfe fecetitcognito-
res fuôs.' Nemo autem cognofcit Deum.nifiqui intel-
lfgit.ifiud éfiefummum atque incommutabile bonum,
cuius participatione fit bonus. Hase Auguftinus in li-
b t o ^ ^ r û noui Ttftatnentt. In eo autem quem fcripfit
Virginira- defantla Vtrginitdte, cuius etiam tetum ytpotenecéflà-
-■ xxe,ccu%-| rium iéetc iri humilitatis commendatione fundamen-
tum,eadémfentit interpretàtionê quinque (àpientum.
ac quinque ftultarum virginum, illud fimul àffitmans
(quod ex animis veftrisforpresnunquam elabi finatis)
vtprimafitindüendæhumilitaus,cogitatio,neàfefibi
putet efle Dei yitgo, quod talc èft , ac non potius Hoc
donum optimum defy per defender e, à pâtre luminum,apudqutni
non ejl tranfmutatto nec momtnti obumbratto: nihilque cu
ftodire bonum virginale nifi Deum ipfum qui dédit
efleque humilitateni huius cuftqdis locum, ira enimnô
putauit modicum fibi eftè dimiflum vt modicum dili
gat, $cignorant Dei iüftitiam fuam volens conilituere,
iüftiti*Deinonfubiieiatur^ ,
Defecundo remedio : Quoi nuüus, quamtumuis fanÜwcertus
aut fecurus eßepoßtt diuinagratta &
probat tonif.
H Is lacis demonfirafiè vobis v^jpmus quam ptaeci-
püa néceffàriaque fit curandae æfiimationis confi-
dentiseqüe medicina : cognitió gratis liberalitatjfque
drains: cuiproximamconucnicntemquealiamadiungimusnoh
minons Cette vtilitatis. Quamquam enim
fummainehatrabiliaquëfinrin nos Dei beneficia: cogi-
<aretarnen ópqrrèt neminem eflè quaütaÇUnquëexcel-
lat fanóUtatc, qui firmum vllum aut cértum polliceri
inter paucos eleâos, licet iampaucomm fit fimilis inter
multos vocatos. Nullus igitur retro refpiciendo
penfét, quam maltos in*via eaeleftis patrispraecedat :
fed indeclinabiliter in anterioraintentus fpllicitecpnfideret
fi iam pariter çum his, de quorum eleâione nemo
fidelis dubitar, incedar. .Sed & Auguftinus de-
monftrans non aliunde incerta hæciiidicia Deiinftabi-
litatemque ftatus noftri prpficifci, quaim ne vlla (andi-
tatis noftræ elatione.ac confidenria capiamUr,itainli-
bro de Vïrginitate feribit : Nam qui fu i t ab initio pudtcusper-
tnanet, ab iUo regitur ,& quïfquis eximpudieopudicusfitdbiüo
corrigitur, & quifqtiis vfqueinfinemmpudicUseft,dbillodefe-
ritur. Hæc autem illo occulto iudicio facere poteft :
iniquo non poteft. -Et forçaflè ideo latecvt plus timea-
tur, Sc minus fiiperbiatur. Deinde iam feiens homo
Dei fe gratia efle quod eft, non incidat in alium fiiper-
biàe laqqeum, vt de ipfa Dei gratia fe extollendo|per-
nat caeteros. Qüpvitio alius ilie pharifaeus? & de bonis
quae habebat Deo gratias agebat, 8c tamen (e fiiper
publicanum peccata confitcritem extollebat. Qjjam
(èntentiam pùlchre idehi libro 11 . de .ciuitate Dei nos
do cet i ta ihquiéns : Hodie non impudenttr béates vocamus,
quosvideniHhufte ac pie cumJpefutura immortalttatis hanevi*
tam duiere.fme ermine vaftantéconfiientiam, facile impétrantes
pro peccatis huius ïnfirmitatis dtuinam miferitordiahf, qui
licet de fuaperftutravtiapumio certifint, deipfatamenperfe-
itérant ta fua reptriunturincerti. Quit enim hominum feina-
ilione, profeüuque tujhua perfeueraturum vfqutinfinemfciaf,
nifi aliqua reuelatiohe db illo fiat ctrtus*, quidchaciuJlo,l4‘
tentique iudicio non omnes inflruit ,ftd neminemfallit.-Lioto
: quoque vigefimo primo, pari nps doôfcrina admonens
ira dicic : sicut enim per vnum hominem peccantem in hoc
tamgraue malum deuenimus, ita per vnum hominem, euniem-
que 'Deum iuftificamm ad illad bonum tamfublimeveniemus.
Nec quifquam fe debet ab ifto ad ilium tranflffe confidere, nifi cum
ibi fuerit vbi tentatio nuüa erit, nifipactm tenuerit quam belli
huius in quo caro concupifcit aduerfusfiritum,JJriritus adutrfus
carntm, multis & variit certaminibus qttarit. Quare hæc
Ifidorus alta confidcratione profpiciens in cô op«re
quod edidit de fitmmo bono incertitudinem, inftabilita-
temque humani ftatus oftendic his yerbis : Sicutignorat
homo teminum lue» & tenebrarum, vel vtriufque tel quit pits
— --------------- r — ■ -------- i f i t - '
hjpflimus.
m m
S.ifidorus.
W Ê Èm
Difpofitiö
fupern* .
jifhibuti;;-
ooisiniw
cß. U;
fittitaplenius ntfcitquis ante fuum finem luceiuftitiaprauenia-
WyVilquis peciatorum tenebritvfqiit infitum terminant obfcure-
tur? Aut qûis ppft Iapfum tenebrarum conuerfus redeat
adlucem, cun&ahæcDeo patent, homini yerolatent,
quamuis iuftorum conuerfatioin hàc vita probabilis fie,
incertum tamen hominibus eft ad quem finem fint praç-
deftinati , fed omnia refetuatifucuro exarpini. Miradi-
fpofitio fupernæ difteibutionis, pet quamhiciuftus am-
plius iuftifiçatur i impius amplius fordidatur,mahis ad
bonumaliquâdocpuertitur, bonus àdmalumaliquan-
dorefieëtitur. Vult quis efle bonus& non valet , vült ah
ter elle malus & nô permit citur. Icerüm datur ci qui vulc
eflèbbniïs, alius nec vult ,jnec ei datur vtfic bonus. Ifte
nafeitur in errore & moritur, illç in bonp q» coepit vfqué
in finem perdurât : Tamdiu ifte ftat quoufq; càdàt.- llle
diu maleviuédoin fine iàluatur,refpeâufq; couertitur,
vult prodefle in bonoiuftus, nec pUalet, vulçnocerc malus
m multi
funtj& a-'
pud Deum.
elcdis&è'
M a t th , z 2. .
S.Giegô- ’
dStf, 7;,^
{ Saplus o-
wnium i
®*uibu$
IjpidauK
s«phao5;
& valéc.Iftc vult Deo vacate,& fieculb impeditur,ille
negociis implicari cijpit necperficit. Damnaturmalus
pro bono, bonus damnatur ^pimpio. Impius hçnbtatur
pro iufto, & in hac tanta obfeuritare non valet Hqmqdi-
uinam perferutari difpofitionem,^ occultumptaedefti-
nacionis petpendere ordinem; Nohnulliqüoq-, (ait Ifidorus)
viri fæculares elatiône mentis t'umentes poftmbf
ignorât. Demum quia nohnunquam(ait) mentes audien-
tium plus exemptafidelium,quam docentiumverba cornertere,
refert hiftoriam trium animarum fiiarum Tharfilla fGor-
diana, atque Æmiliam : quæ cunélæ facrse virgines fue-
runt, vnoomnésardore conuerfæ,vno cqdemquetem-
pore facratæ, Tub diftriftione regular! degentes,iudo-
moque propria Tocialem vitam ducen'tes, Cumque
eflent diutius in eàdem conucrfatione , coepere quo-
tidianis inerementis in amorém conditoris Tbarfilla
& Æmiliana fuccrcfcere, 8c cum (blo hic eflent corporc,
quotidfe animo ad æterna ttanfiré’. Ât contra Gbr-,
dianæ animus ab amore caloris intimi pet qùotidiana
de trim e n ta tepefeere, 8c paulifper ad huius farçuli àm o-
rem redire. Quod crebro Tharfilla dicere Æmiliahæ
forori fuæ cum magnq gemitu folcbat, dolens perditio-
nem quam videbat Gordianæ. Quibus randçrn fani^o,
perièuerantiqUe fine confumptis j Gordiana mox vt fo-
lam remanfifle fe reperit , in prauicatem excreuit, 8c
quodpriuslatuitin defiderio cogitationis,poft effeëlu
prauæaâionisexercuit. Nam oblita dominici timoris,
oblita confecrationis, condudotem poftmodum agro-
ruro fuorum maritum duxir. Ecce(inquit) omnes très
yno ptius ardore conuerfæ fimt, fed hon omnes in vno,
eodemque ftudio permanferunc, quia iuxca dominicàth
voeëm ; Multi funt vocati, pauci vero eleüt. Contrarium
dèiddëhuic aliud exemplum commémorât. Fuilïc liquidem
dum ( ôuerfi ad Domittumreligipfe fequUntur obedien-
tiamChrifti, & qui an tea célfitudine müdiali tùmebant,
poftea ipfam elarionem in ftudium humilitatis comma-
tant. Qqiiam funt, qui iam fccretim conuerfi fiint,qub-
rum conuerfio quia non prôcedit ad publiçü apudæfti-
mation é humanam ,quales fuet üt taies adhuc eflè putaf
iam taméin Dei oçulis furrexerunc. Item quidamadhuc
humanoiudicio ftare cetnuntur jiam tamen in Dei ocu-
lis ceciderunt.Multi apùdhomines reptobi funt & apud
Deum eléâi \ atque item multi apud homines ele&i pu-
tantur ,& apud Deum teprobiéxiftunt. Nullus ergo (è
putet eleâum, ne forte iam apud Dèum fit reptobus. Im
tellexit hæc veique, docüitq*, præftati iudicio Grégorius,
ham in ea parabola Saluatoris qua dicitur : Simili eft
regnum calorum homini régi qui fecit nuptioffilio fuo : mul-
tofque ad eas vocatos efle,paUcos yero eleâios. Tre-
mendum eft ( inquit) valde quodaudiuimus. Ecce nos
omnes iam vocati per fidem ad cæleftis regni nupcias
venimus, incarnationis eius my fterium 8c credi m us, &
confitemur, diuini verbi epulas fumimus, fed futurodie
iudicii rex intraturus eft. Quia vocatifiimus noUirnus,
fi fitnus ëleâi nefeimus., Tanto ergo neceflè eft vt v-
nufquifquenoftruminhumilitatefe déprimât, quanto
fi fit elcâus ignorât. Nonnulli bona nec incipiunt, non-
nulli .veto in bonis qu* mçeperùnt minime perfiftunt,
alter verb vicam totam ducere in prauitate confpicitur»
fed iuxca finem-vitte à prauitate per diferet* posnitentiæ
lamenta reùôcatur. Alter elëftâm videturvitam ducere,
8c tamen hune cpntiogit ad errons nequitiam dcclina-
re iuxta finem vitae» Alius bonum bene inchoat, fed
melius confummat. Alius in malis aeftibus à primæua
ætatc fe déficit, & in cifdem operibus temper jfeipfo dë-
tetior coofummatur. Tanto ergo fibi vnufquifque me-
tuat follicite, quanto ignorât.qu,qd reftat, quia (quod
fiepe dicendum eft & fine obliuione retinendum ) Multi
funt vocati ,pauci vero elefti. Nam , vt àlio lôco dicic : ;
Qtàifit hodie, ajpic'mus, fidquidtrasfuturumfit vnufquifque
nefeimus. Plerumque & qui poft nos venire cernitur, per
agiliçatem nos boni bpçrisîhtecedit, & vix eum eras iè-
quimur , quem hodie pràîiïe videbamur. Gerce cum
Stephanus pro fide moreretur, Sauluslapidantium ve-
ftimenta feruabat, omnium ergo manibus ipfe lapida-
uit qui ad iapidandum omnes exerces reddidit: , & tamen
eundem ipfum in fanëta Ecclefia laboribus ante-
ceffit, quem perfequendo ^lartyrem fecit. Duo ergo
efle dicicqu* loHicirc penfare debemus, ^uia etfi multi
vocati, pauci tamen eleâi funt. Primum vt dë fe quifque
minime prjclumat, quia etfi iâm adfidcm \^ocaçus eft,
vtrum praemii regno dignus fitnefeit.-Sécundum vt v-
nufquifque proximum,quem fbrcaflè invitfis confpicit,
defpicere non audeàc,quia.diuin® mifericoTdiâî'd'iuidas
in monafterio, quod iuxta ecclefiam fandorum
lohannis & Pauli fi tum eflet, mon achum quendam fan-
â x 8c placentis omnibus conuerfàtionis, quem & fccu-
tus fuerat non ftudio tamen religionis, germanus alter
eius longé illi difpar vita.& moribus. Nam erat ineo
omnis verborum, fadorumque leuitas , inconftantia,
arque temericàs, neque non modo d quoquam fe rcprc-
hendi patiebatur,fed omnes infiiper deridebat, afperna-
batur, co ntemnebac, religioiàmque quam maxime yi-
çam tanquam vànam 8c ftulriciæ plenam detéftabatur.
Qui cum molçftus ita cundis eflètjæquo tamen animé
fra t ris caufa y quem omnes plurimum amaban t »tölera-
batur. Gontigifle autem tempore inualefçentis in vrbë
grauiflimæ peftis,vt lethalivtique morbp cotréptusad
exhalandam vfque animam decumberet y aftantibus illi
monachiïjDeumque pro falute animæ eius rogantibus,
confpedoque tuncterribili,' qui deuoraturqs eumyide-
batur,dracone clamaret quantavi oris pofléc.vt cédèrent
draconi, qui iam brachia eiuscbnipreflèrat,fiiffo-
caueratguttur j caputque penitusabforpferat, vt parce-
renc pro eo amplius orare, quorum precibutf repreflus
draco deuorare eumnequibac ymaiorçque prpinaecrh- j
çiatu torquebatur. Âugentibus autem precës&lachry-
mas mohachisjliberatum eumtandèmàtamgtaui,hor-
rendoque pericalo ,npn corporis modo, fed 8c animæ
infupergrauiustlifcrimeneuafiflè, Nam prb partalib.c-
ràtionë non çeflans gratias agere Deo ypuit fe eiusfer-
uicip, in quograuiorepbftcaogpjeflascorporislangpp;
re meliüS etiam defundus eft. Êcçe fin quit. regorras);
Gordiana, quam fiiperius dixi à fandimpniali habitu
corruit ad pcenam , & frater hic dé qup ifta parra-
uiiab ipfo mortis articulo têdiit ad jeternam yitam- Nemo
ergotcit quid de fe in, oceultis D E i iudrcns aga-
tur, quia multi funt vocati ipauci vero eleftï. Qma igitüy
nplli dé ie ccrtura eft èlédum fe eife , reftactvc b-
mnes trépident : Omnes de fiia adione fortpidetiti
omnes in fola diulhailhîléricôrÿa^wlëanç;'-,- nullus
de luis viribus præfumat. Memorabilia enim.funt h*c
quç Gregoriusexempla retulic.diuerfum firnùl at<j;'fnô^
pïnatum finem habuiflè. Sed non min oris facienda
’qu* recentiorë ætace noftra d.uo vtique alia: pari di-
uerfitate ,>parique.expedatipniS fruftratione conti-
gcrunc. . >-
Duos enim C h R i s t ï fideles à Màuris ca-
B
Hiftoria
'trium ami
rarum S.
Gregorii.1 j
Matthäi
Exemplu
dequodâ
moaacho.
ptos fuiflç abcepimus , vnum religiofum bominemi
qui ad obfcUrandam conuinccndamque Mahumeti
impietacem éo profedus prac. Alçerum pirâtam
8c - rapinis omnibufque flagitiis dedicum. ;.. f ocr;
tps autem arâboS : ,• grautffimfiquà _ tormentis
affèdôs'
^étoo.fçic
quo:d de Çc
iq. o^iilt^s
Dei iudi v
H J
ciis aga tur.
Exemplu'“
de duobus,'
altcro réli-
.giofó,altq-
Éto.Ttfo.pï-
racààMau.'
tris captis.’''
G g g g ‘4