Hum iü ta s
cordis.
ijl .
Tr+Gmlberti T órnacénfis
m \ . ;
ledionc lui & proximi procediturad dminam. Mens e-
routatu*. HocautemfimdusPaternörvfinediüinocre-
nim pacifica hac gemina diled. one puigata tanto deuó-
ditur feci ffë coftTiTio,vtcün>ais,qui aderat, iuuenis pati-
dus,quato lecurius, in diuini tatis ftdicesgeftitrüeteam-
entia patefiéret, &,pmnes quï interérant conuiuio pati-
plexus & nïmio luccenladefiderio yelamen earn is exce-
entixérudircntur&rcficcrent^rcxernplo.Vtctiampa-
dit.&ab i Ho ineffabili lu mine ab illainuluata düleedine
ccmceneaSjprouocatus&irritarustaccas.Videinpafiione'Dorriinüm
penitus abforhetur,& &ftqfiIentio a rebus corppralib.
tencritem filentium nec proferentem impatient
fMfibitibuslmatabilibüsjprjeuiadiuins j^ni'tatisgrada ^ «verbum .vel .prófercn , «. ^^. . . . ................
difcipli'
primo fragilitatis human* procondicipncVi* perlpifca- na paritnifirafuper eum. Quandoigicur aliquis nos pvouo-|
ceminDcum figvrafpë&um, ybijntêrfuaucs apip lexiïs
charitatis labbatizat fabbatiun iabbacoturn :panit ‘etiani
canticum cariticqpim*duiainiüfica,ti ex fidc3 per dile-
' dionem operan te,pacem habentesin p?um.
na pacis riéJlrdjupereuni.Q^tidotyituTdiiquis nospr'ouo-
c^tjötad iurgium yócat,fileni:iüm tèeeamusjtiec inuti fi-
ènërübëfcainus,fitaceasLfidiftirnulcs, folèt dicere eön-
üi£iatör:qard tatei?Re^>öride fi audes. Si non audes j e-
lihgne'm fdfeciiTac;cdó té-v?ci|f?d luace^s itle plus' pró-
t ufbpitut'&(lnïn irrifüm Vidern^pti fê vidQrem;led fcyi-
pötiüsarb'ifratuft Si fefpo'des iniiifias mulriplicar,
& adijcitfapenotèm'fécreditiqu'iapacemihuen'.t.&di-
^t'ift\fi.i^e^ilfedbn^ditus'i3l;'^edepiiuiciantein ille
cobjyttpfesiv’ef^ tóptö^ëIilrëÊjras,hócdieetur »ambo
conuièiari fiiftt,hcmo abfoluitür Vtéfqüe condemna-
tur.-Iufii auccm éft^ppn dfffiihu jare^^^ fu^
I.confcientiaè puri rarem Sc paccift cu nf pröximo, nee red-
fdöetaïionévNon'enirn 1 red ip o teftapr ox im on i fi prius
l*fö^^c^^d't(^pifij!*^'nïn'é'éftitö';i^d^in-rebuJ eft.ha-
bcfaiiquidquocorrümpi pöffir,& lzdi, ferrumrubigo
l&di t,lai, am titféa9 gre^es'èiüiürri ]u pïtsy vihum rhutatiö
ace ri:mel^m atitudocov rumpit,'tTöcetzr ügo lègecibus,
grail39~vïöe*^ibfcufta?ê'd<^ibijsr&'sèhiciiBV^.èd'eftiöb1ö?:
|bisaliU(^yirtusfeiiiCet,'qi'2nonlsdituraatfcorrupitur
S rC A p v ^t r X X VI L - ,
Nutritapax augetur.
MAnfueti b&redttabtint tenant&deleftabuhturwmultitu-
.dweputw.ManfuètbSjriianu dicimus/Patieh-
,tes Sc muës qui alie^jf iniquicates tolerant ,& ir ip a ^
tientfepefreaerantdftipacificepoffidenïterrasïüay.quia
inpattmtia veftTappjddebuUaMmasytßratßit'tt Detenus ,y é ti
autempauentiapacemrelinquit&rbbbrar.Situcvcncis
vaïidis & impèllentibus radix atboris firitiius 14 terra» fe
iolidat.Pacemigitur obtinés perpatiënciam jliptpfun-
darhhumilitaterrtteneas, fi prpupeacus raccaSjfi taCThs
gaudcas.fi iudiciüm'Humanurh nón timeas: Profuridam
humilitdtém teneds rihaendpDeam. qüiacorqna^ipiwtutejittmorD
«mwireplenspaeem&'ïalütisTrn<^uny. Pa- - - - - - - -T-Y J . ^
tiericia quidemdé tranquilliras vera fine profunda ccudis ! line nobis,ad cam extrinkca non pei tingic la'lio, eu XC
KamUitatejnecäc'quiritqr newenetuftfediï^dqhüifijlirU^i^^intrirffccusihlatïbu^
ris fontedefcenderit,nullius rei exjtinfecus patiocinió | ujtijsWirtus,ne timeas paüi ertafëmon i ® ?’
indfgêbit.Hancïencamuspercordisaffc^rnjnpb qua-J'ris.nölftX^erclangüoie.N
dam falia, humiliationcverbotum, vel quädam ineSina- j ne appet^yanfcacrs honorepi:Nón in |ibé’ttare generis,
tione capitumtquödfre'quenterefthurnilitaris ve i* fi-' i nc timèasferuitüté.Non fn^äxotp'ötis^tie cimëasmpr-
gmenturo,&höc habet humiliatioïiüiuy^uqd non eqdyfiQCqnMftinafgenr^
ftinetreprehendi.Cura enim'qiydam ad I'SbBat^nrPya* ! nis vel aureis ,, neeiif p h d ^ is fo r i^ ic ^ in yftó^ate
monemtalc,mhurmliarionenaverbis~6<liabitdpr*ferrp/|-eprfui6tforticudinepèdüib^^^^
adueniirec.öféumfcjpexhortarétur vtoraret,illéiham|firmirare,vtinpr*liisfmpërtern^m
indigniutemällegans, vtnec viuerc mercrctur> & dele | aduerfis velocitër prbpiiöm poffitekitio libcrare leflo'
muka.indignaFatepct.ur,monniteam:diö:us Pater, vt.no ^ réifi:Sfc in-litómihé^irÉtiii^ft'nó extrinfècis,féd
diffurreretdtioiusjèd in cellarëfidèn's, cum-eiletrobu- ihha^biturihentis,lHiï»n.aufërri póuüritpebyiöl^ntiam;
ftus muenis, exerce^et fe (éciHidum reguïani.(eniorum | vel iniuriam,fed fnentis habitus.qöerh virtuté-dicimus,
virilitcr,5f Rumditer fuutnopus,&£eligeterpriusVfecun- [ auferr^ió porefta hbbis»necin caladimur propter culdum
Apöftoi>üm.manibuVoperai\ qu|ra'äbcna munïfi .. pamnokiä&quamücunqimachinetur diabolus per iua
éëntiaiul0b;niatnA'4'Ho^ill^tinïdm^hèiïir'R tpft\eiaxti,ycr fallaciamviuis cnim'niächins]*dereiob nó potuit, fed
nee vultudilfimulare vajiér^trartvarmidinem 'corde con-: magts é'ó gloriofum effeeic»nét enimdaria facültatü,nec
ec p t a m. A d q u e m P a të r. Qui d e ft q u o d ad fnnplicem ad- ( caluidni*,nëcppprdbria, nee exilia, nycagritudinesBt
róohitipnem tanta te^yideÖ incfigpatiope eonirnetürn’ cruciatus^nedipiamors l*düthominës,(cd redduntètia
vc neqj occultare poffis impaticnt!s:ngrnini,cun£tis te per patientiaelarioics.Bcnüenim hominisinaninii vit-
prius edmjniÈusdnerabas ^ted fóriïcan ab' ore meolau- . tute cor^ftir.Hi eau te l*ditür,epm fpbliatur facultatib.
diy fcntc^tiam expcÄabM.Iilaeft jidmiliras vera coidis | veropprobriaTuftineris verbum impifi ex ore föoprotu-
qu* nön dé humiliatione verb or um procedic;aut figno j lit. i-sfuligiturèft per fiiatn impatièn tia tn n 6 pér aliena
eorporis?frdde inciraaafFe<Stk)rie.rhentis qd® tunc eui- j malicTaSK^üurn probare 'volumüs , hdb phalcras vt di-
4enri(fimispatiènti*fulgetind;ë1js;cum quis non iple ; Ólü me ft »a tt édim us, fe'dfim e mb i is, p èd ib us ,v n^ulis y a-
dé fe criminaab alijs pon credèhd^ia6laucrir,(èd ab alio j lidusficinfpieimusinecappröbamus vir.ea proprer dif-
fibimet irrogata contcmpferjty& ihiuriasmanfueta cor- 'fcECii^ditatë fmdtuurh Sc
i i
disæquanimitatecoletauerit.Sedeftfalfushumilis, quo
quanto fe grauius&enormius coram proximoyicuperat,
eo magis iupétficiçm fus (an<5titatis in omnem ventnm
ventilans,& afliftentibus vendicans promercede’ afie-
äätxreligionis premium labiorumlaudis & humani fa-
uor is expédiât, &,vt vulgari ter dici tur, Vent us dtfert quic-
quidexfudat.Nuncpatientiæ veræ per prædidti fiatrisop-
pofirum alteriusintroducamus exetnplu^I-egimus quod
in Abbatis Pauli ccenobio plufquam ducentis fi atnbus
çongregatiSj.quicaufa fqlennitàtiscuiôfdam de aliis co-
üuxerc cçenobijs. Gonfide n tibuârtionaqhisi n eprdibus
(dis, cum quidamifratfum (ufçeptüm ferdulum Paulo
tardius intuliflèt j'(ub occafiône îfiius tardiiatis,didlus
Àhbas Paulus .qni'in mipï(b;ancesiöllicitcd:fcijrrebat,
exporrefta paln\ïfratrém percuffitcoram omnibus ,ita
vtlongiusiüribûsconfidentiumrefultâret'fonu^’Sed
iuüenishçccàgtaaniinilenicatefu(ccpit};vt^nontaRtum
nullus fucrir>c1x cwç ,éiüs impatientii^fermo prolapfus,
veltcnuifiînuini mutnuircacita labionimagicationefiyliiardro.^
fè^fiic'àtidKtçs; q nâefi t vc ra vif tus b dminisin-
teribrd bqna (èftamur,nbn'hæremus in extrinleciS'. Tüc
enimhomihc^'propriclædidiciîhïlsjcumihiplaviriute
fueritiæfuSjjb/ cqgndfciturveiapatieritia,veiadiximûs,
nô fîmulafâ',i(mexpcrimurin e%quiiêpatientesrepUtât,
fi vidèntés proxirnos cfle cômotos quadâ taciturnicate,
ge ftu,veli r rifor i o m 6 th fub fan'n an r ,‘ôc cos prouoeât fî-
^is^quos dçbuërâtmitigârëyeçbis. Non.n. tant umDq-
mi nus côfiderat fe t moné, quantü hominis volu n tatem.
P rbjûoc a t u t e ti a an imu s magisfigpoquam prquoCaretur
vërbbiQuid éhim difFeft^vti ûglâaio pèremeris fratrem,
aùt aïiqua fraude côp ule tis eum ad m ort é:n o n ne reus éft
& ille,quiproximum manu fuàilfaquëauerit, & quila-
queum prçparauerit, autan fferre noluerit cumpotuerit:
ità tacëfeïhihîi prqdcftv jSi propter hoc lios tacemus, vt
quidagendumfucratconuitio taciturnitatefaciamus.af-
(umentes quofdam geftos irriforios, qui bus firater, qui
cutari oportuit vehementius in iracundiam inardefeit,
de terius eft.vidcrëydlqnt taies lauÇlâti dé pa tien tia,
gnatum.oédnecotiitrâ^uillitasautcolorquantûcunq^ÿquianihilproferaQtÿorctàcé^etiâgaudcasproùô'cacUS,
i S É S i ï i j É i i i r ' i i ; i - ^ " i
i
iephanns
rotornar'
didimulans animi vircute conuicium,<! xperiens fpit itua- ■
legaudiun^fîçenim m’vjlieribrcis oblcdladvitufuumific
ibani ApcjloUgaudentes à cenjpsüu conrilij, quûniaïtigni funt pro
ntiwie lejii contumliapati. Sic prie abun dantia deuotionis
minuit J t vis doloris,ficPaulus inter médias in imicor um
infïdias cçfus verberib.aifedlus iniurijs.afiurgebat in gra-
tiarüadtiones Sc vndiq-, reportabat vidlorias triumphales,
plus defiderabat pro Cbrißo mortem quiftn ali'j quiefi
cere pb ft laborem;p.lus puniri pPoÇ/;r/y?o,qUam coronari
fineGhrifto.Qupniam amantifyncereC/in^wwj fupplicia
luntdulcia, & catena pro Chftftoplus complacet, quam
coröna:& iibentius proGhrifto recipit & luftinet paffidr
hem, quamanpçtanc ali j ^rd 1 abore mercedem,hanc vir-
rutem tenebat in manibus coeleflis militiæ fignifer, protomartyr
Stephanus » qui liée lapidis formidauit idtus,
neclapidantium manuSj& fub tanta perfeçutionis ama .
ritudine non amifit animus eius dulcedinem»fe.d exube-
rabanc eius vilcera pietatem ab inimicis, Sc pro inimicis
Dominum precabarur,&dé coelis confolabatur. Afflige-
batur ex illata Ix ui tia cqpatiebatur ex in alita mifericorv
dia gratu labatur ex inlperata gloria, vidçWtinferius vn-
depateretur ifentiebatinterius vnde compateretur, vi-
debat fuperius vndeiuéundaretur:&ex ëodem peâore
procedebat pietay cum iucüd:tate,&ex e'odem’ vafe raa-
nabat oleum cum melle, & mirum in modutn crefcebat
indolore deleâatio>&expa(fionércpmpa(lio. Pofitis.n.
genibus magis miferabatur inimicis fuis,- quam membris
(tequenter deterior,non placent prolibusmeliora ;pen-
demus ex alienis iudiciis:&quod mülroshabet laudato*
res Sc appeiicores, id videtur elle optimum hobis.
C a p v t X X V I I I . . '
Paxauftaperficitur.
B Vemadmodum bonum pacis per patientiâjhpér-
fecutionenutrimëntum accipui ita gratia tontenvi
plationiseàndeni perficit} led duplex haec perfëdtioi prima
in via»fecunda in patria, & àd vtramq} contemplatio
eft necellària. • Pacem habebat Simeon , quantum ad
prarfentis temporis ftatum. Erat enim homo fah&us &
timoratus, habens in feip'lo Spiritum fanâuim ,fed de-
fideransplehatn pacem patriz. Nunçdimttü ,inquic,fer-
uum tuu n , Domine, fecundum verbum tuttmtn pace. Rur-
fum acceperat à Ipjritu lando vt'videretChriftum in carne
mortalem^ SedafficiebatUr vt videret eiim fecundum
manifeftaih gloriæ vifibnem. Ibi enim perfedtio Pacis
plenilfime polfidetur » cum meus humana non occæ-
catur ignorantia, ncç carnis impugnatione conciititur j
In præfenti vero non lie plena pax agicur, fed interim
dum fpiritum noftram Deo lubiiciihus & fpiritui càr-
nem. Etficerigimurad creacoriscontemplationem per-'
fetftç pacis,fecundum prælèntem ftatum experimur du 1-
cedinem. Nam anima contemplatiuà in D eo pacificé
requiefeit, & in ea Deus, quia in paafaüus e fils cm eius,&
in tyo#, (quod Ipeculam lonat ) habitatio eius. Nequit etifpc&
aculumiplpicercnt, credo quod fuam turpitudij
nem.ab ho rrere nt 5& quoniam ab interioribus tëmpéftas
c8f?ditur turpitudinc amphorem fiue mentis agnofee-
rent.nccpacem aut ferenitatem, vél m le,vel in aliis per-
turbarenr., Quartum cft,.yt ludiciurnhumanum nöhti-
meas,vnde Dariieli dicit A ngel iis.No/i timtre iirdefiderio-
ruWfpaxtibi: confortare &eßo robüßtiSy liiudiciaiequamur
hominum fiepe turbabimür.modoboni, modo inali di?
cemür,raodo qui magni laudäbimur jrn'odo.qul parui
vdtuperabimur, li coeperimus av via petcuntium lubrica
declinare lingujs carpimur. Si alios reuocauerimus ab
eriröre,vel li voluerimus cum.pereuntibus deperire céle-
berrima via communis S^publica nos decipiet, & argué- “
mur, nili pecoium rita lequamiir äntecedentium greges,^
vtviuamus ad aliorum limilitudihem,nec vitam nofträ
com p oh cm us ad rati o ne m Sc v irru tem próp ter h oc tan- ■}
taeft reproborum coaceiUatio,ve!utaliorum.luperalibs
tuentium>quod in magna ftiage Homiuum euenit, cum
fci^lurbpopuluspremit cadunt indifferenter, fed nemo
«a cotruit^ut exqrbitac, vt non atiümdn fe actrahat: Sc
qut primi proceduntöt cadunt»fequcntib.pericuiqfunt.
Sc fic videmus in morib. huma nis, quodälieuispenmus
excrnplij.Sanabimurlileparcmura tälibus non rimen*
t«s eorum iudicium,qui przferurit quod' commune eft,
Sc publicum, nocet applicari änteccdentibus , errorem
? • 1 fa* donatu r defendere popül us, vBi pars maior yibi
Eiblioth. Vit. Patr.Tom. if.
nitäs ? Nili enim quieta mente, proculdubio pat ificus
fponfusnoftcr non quxritur; necinqnietum aliquid nec
coinquinatumad negotium amoris pacis admictitur.V
lnleäuloöckcretö mentis pubiculo poteft dilcâus dül-
ciusqu£eri,liberiusinueniri,tutius&diunus retincri. Sc
ipfo méns vberius frui:Quiaquantonoftramens erit ab
occupatiönibus liberior, tanto eritinamorcdiledliprd-
penilionï# leftulojn qui t,&c.
\ Ânguftuscftiûelediulus.imononleâi led lédlulidi-
rainutö.ccnfeturvocabulojcoquodnon poffitellc prö-
lixior conteraplationisdormitio. In l e ê l u l ó , per
nottei quàfitii>qüialicut diei &nodtis retfta viel (li tudo voi
tiittir ,fic contcmplatiiiàmehs ,nuhcin exercitio pij o-
pçtis,’ nähe in otiö c öntemplafibnis lacra: verlàrur, net
diifoluitur in requie, nec infidelis inuenitur in operc.ft d
Deo vàcans Sc Dép laborani,Deö moriens,Deo viucns,'-
in omhib’uSägit officium charitatis. Charitas ènim com-
pàffiônis äd proximum nos adxulmcnalt userigetcön-
templatibnis, Vnde feriptum eft: Exui meßoUpaas, indé-
atitem ritéfacco àbfecràitonù, & clahtabó adAtiißiniMn in diebus
nudüßoldm parit quödMpmodö.nbs exuimus ,Scfaecum
obfurationit aflurnimu^& cl^mamus contemplatibnii;
dulceditiem omittèntes, fratrum neceffitatibus campa-
tientesprçdicatiohi ètiariii vacantes,& in cohfpeâuDo-
tóiniprëcibus&atnatisgemitibusinlïftentes. ;
Ihtcrrumpéndi eft entm contemplatio & prçdicario-
Vifió feu
contempla
tio duplex.
Lue. i.iy.
füis:&politisgenibusoraospietatisaffc<äumoftcndit.& | nim mensincontemplatiönelpe{iuiafidiuina,nifitrah-'
eftufumeftoieumintätum vtrefperfu ex odorc vngué- | quilla fit à lolicitudinibus ôc tenenisdefideriisfeque-
tiadolefcèns,quiemihùsfefidebat,&defcenditynguen- j ftrata. VndeMoylèsviditDoniinumihdelèrtb, quém
tum in oràtn veftiihçnti eiuls qui veftimenta lèruabàt,lêd nonvideratinÆgypto. Audjuit vocerh eiusiij ihdhtëV
vç nobis,qui ficinardelcimus ex modiciscaulis,vtvideä- vbi doâus eft, nq,n in valle. -*Hæc.eftigitur contempla-
mur alpicientibusintenderêrabiem inlâniæ velfuroris. tionisgratia, quæ mentcm humanam liberat &expur-
AnneimpatientU,liueira,fiiC£)r elfe videtur &.infania fui ; gat,liberatam eleuar, eleuâtamilluminatadadmiratio-
decoris oblita?nec amicitiærhemqfeft,&inidquodcæ- [ nemvocat, vel potius aliénât ; libérât d terrenisconta-
petitpertinax&intenta.'&.fiplacet^habitusiratorumin- | giis,eleuatinfupetnis, illuminât diuinis, proiiocat Sc iri
tuere,videbiseos,vtinfanosfurere. Audax& minaxeft j admirationem excitât vilionibus & reuelationibus in-
talium yultus,triftis frons,torua facies,ci tatus g; adus in -1 folitis, libérâtérgo contemplatio mentem, & i ficut di-
quieræmanus,color mucatus crebra & çx intfmis tra6la 16lum eft,lpiritualem eidem tribuit libertatem; quoniam
fulpitiaj thicantoculi,multusinore<rubor,languine ab ' in pace fdftuseßloius eius, & in Syonhabùatio eius. Pax igitur
imis prçcprdijs æftuante labia quatiuntnr, dentes cépri- < proponitur,quia eft quædam preeparatio contemplatiö-
muncur,capillifubriguntur, fpirituscoadtus ôc ftridens nis.Nam turbatus animus,velira,vel cura, vel câtpiscë-
articulorum fe torquentium fonus parum explanatis vo- i cupilcentijs, vel terrenis defideriis, non accedit ad ilium
cibus Setmo perruprus & côplof* fiepius manus, ôcpul- fpléndorem inacccflibilis luminis,qui nonattingitur,ni-
fata pedib.humus. Foeda yjfu & horrida facies depràuan- j fi à deuotis mentibùs& (erenis,imb pér noéles in ledtulÖ
tium fe & intum.elcentiumdé iràtcencium, vtncfciàs vtrü quserit dileéta dileâum,habens ab occupation ibus ani-
mägisdeteftäbilefirbocvitium» an deforme. Quid am- ! mum feriätum. Habens enim in le&ijlo fecretum cubi-
plius?linquit decor omnis iratos, qualem putamus intus ! culiimi& in node filentium § Sc quae maior ad Conteriv
elfe animam,cuius imago intus carp feeda eil: Vtinam ira- plationem commodttas,quain lèduii & nodis oportu<
Pfil. 7j.
PPP