19* loan ft- Saresb .
Idem 'yPalcalmt NorwicenfiArch'tdj,
É p i s t . C C L I Ÿ .
ORasfinitvir db&iffimus Sc eloqueUtiffimus ex caufis
A dicendi fumendam elïç dibtorum intelligentiä, quae
reguk.fiin ferrnone meofuerità Vobis feruata, non pu-
tabor quæftus gratia dixifle quippiam, cui tnendicandi
cam deçft necefiuas quam voluntas. Veru dulce eftpoft
exilium quinquenne eo quo fieri modo licet cum ami-
■ cis non vifis à multo tempore gratum communicare fer-
monem, quis eorum ftatusfitexplorare.Natp calculum
fortune eo rum excipere parattjs fum, & oporcunitatem
defidero obfequendi. Nec diftido per gratiamDei,quin
m fireui facilitas offeratur,cumEccle'fiæpace mihi vide-
rc yidearaeçeleràre, Sc Dominû Cant. Sc condifcipuios
Pétri, qui fub tempeftate naufragii huius in regenda na-
ue fudauerunt ad optatuperuenire portum iàm fere con*
fpicuü fic.Nam quae capici fchiiroaris con fcrebant mem
bra cointereunt; Epqj fuccifo corpus totum hecefle eft
interne. Vidimus , vidimus hominem, qui confueuerat
elle ficuc Leo in domofua, domefticos euertens, Sc op-
primens fubiebfcos fibi.la teb ras quærere, Sc tanto terrore
concuti, v t vix tutus efletin angulofis abditis fuis.Illum,
illuhilmperatorem qui totius orb is terror fuerat,vtinam
vidifletis ab Italia fugientemciim ignominia fempifer-
na,vt his cautelam procuret aut ruinam,qui CathoHeo :
rum laboribus infill tabant ex fucce (lib us 8c furore dus.
Ergo conceptam lau dem Dei filere quis poterie ?ipfe.e-
nim eft qui mcitmirabilia magnafolus, qui çonfolatur
nos in omnitribulatione noftra,ne ex acceptis beneficiis
hominibus obligemur, quieifölidebemus, quod viui-
mus,abimdainus,8cnunc quam quondam in patrià raa-
gisinexilfohonoramur. ' Â
" IdemMagißroNigello. E p i s t . C C L V.
TNtercapcdoloconim non præiudicat fidei, 8c a mici-
* tiae titulus radiat clarius in7aduérfis. Licetautem iam
fim quinquennis exul, & quod mihi fiiturum grauius
crediderunt Ecclefiæ perfeçutorçs,proferiptus : tarnen
non tarn fuper jadturâ propria moüeor, qüam quia in
articulo neceflitatis fere npftratum'nullus. qui naufra-
ganci Ecclefiæ ferat opëfn. Nam cum multos in pace fi-
liPs&amicos habere videntur.eofq>clarps eruditione,
ôeinfignes virtutummeritisjàlatere eins mille 8c àdex-
rris eius decenimillia ceciderunt : 8c qui cfoceis indue-
bantur,amplexati fiunc ftercora.Sed iam per gratiamDei
turbinis impetuseneruatus eft, Sc Petri nauis optatu in-
grediturportum. f Quod tibi ideo curauiinnotefcere,
quia te gaudiis Ecclefiæ non ambigo congauifurum :
præfertim cum amicos recepruius fis in pace Ecclefiæ,
qui honorem ôçvtilitatem tu am potèrùnt dudtore Do-
minoprombucre.Dominus enim Cantuar.qui pro omnium
d im i cat lîb&rtate,virum induit, qui i^onoii Ecclefiæ
velitiugiter inferuire.
Idem Hvgoni Abbati fanfti Ædmundi.
E > i s t . C C L V I.
QVodinfalutatiönc varia; ur infer.iptio, caufain ab-
foluto eft,quiavrgfente tempeftatis articulo aütnö;
quia mihi cundta non modo adnecefliratemi fe^
ad honorem & magnificentiam perveterésamico^mi-
niftrat ChfiftuS.Etquid'em ho noftrivheritistotcoexu
lantes &profcriptPs exhibet in terra alienage dEcclefiæ
fuæ pareil & profpicit.' Dominus enim Cant, publipam
procurât vtiliratem,pro Cauia Dei d}micat>hdnofëÇleri
Vendicat, Ecclefiætuetur Ebertatem, ädhuc ramen-fuis
ftipendiis militât, aut quod noftratibus infamiam in
! gerit i&caökdamnàtiotiiseft, miferatiöne gentisaiiené
| îetuiteipopülusqdéRoncognouir,&ipfiusfangiîiném
: fitiunclumiprincipesSacerdofum. Quis^cclefie&ftätus
fit àut Regum conditio, lator præiêntium plenifliin è re-
fe ra ,cui quod placuerit ie^uri(firne poteritisintimate.
' idem AzjniMMiacbo. E p i s t . C C L V I Ir
À Ffeâùsab effeiftu conuincitur& plerumqj fermö
-boqus donum magnû tranfeendit in gratia. Quid
ergodicam, qui obice. tempe ftatisejtclu fus amicisferui-
fenequeo , nec liberum eft mihi illis communicate vel
v^rboiScribam ne?ied alienusportitor rarusihtermeat;
Mittam^projpriurh/ fedmeis tenduntnr ihfidiæ:n,eceft
aliquis qui Ce in præuifum periculum iponte prpijciat.
His ergo difficultatibus rarius & minus ficrib© : fitd cefte
hon minus amö : facilius 8C verius dixerim magis. Nam
vtinfirmiratis humanæconfciùs & in vetgis iæpius.at
tentamur. Sed aubtoreDeo procella quæ cpllifit Ec-
clefiä iam daumefcit,& vtii^ipfum conndimus prorfus
euanefeet in breui. Interim,mihfprppofitum eft,gratia
præeunte/pro cauia Dei,& libertatê Ecclefiæ Domino
Gan tuaf. cqmmjilitarè,qui cum publieæ feruiat vtilitati,
adhuç tarnen militât fuis-ftipendiis': aut (quod proWo-
(uni noftratibus eft) gentis alienæ. Vtinam illi quantu-
lumeumquefolatj miniftraiIes,quodDeus fcit,obtuam
quam illius'magis loquotvtilitatem. Mihi autem nihil
precor, nifi vt Quintilianum quem petij feriptum & e-
meridatuni mittas. .
Idem iklmo de Diccra. Ei? i s t , 'C C L V I IL .
lq Xpefientia return fideliftimam feientiatn parit:Et èft
A--in vna quaqj facultàte probàbilc.quod exéa videtur
artl^çi. Artis-autem cuiçiq,* præceptaintcllééfu qüidem
facilia fiant, îèd vfu non ira; Dimciliora tarnen funt in
Ethicæpræceptis,ideft,in virtu t um officiis excoièhdis.
At in iUis omnibus obtinet chantas principatum 'quâm
ego nihil aliud eile quam veram amicitiam dixerim cqtf
fidenter^re<ftè:quænon modo fui raaieftate,{edetiâm
raritate, omnia in terris expetendà tranfeendit. Hufe ab
I ifieunte ætate operam dedi,meqvmultos bbièquiispro
l,meruiftè credideram , fperahs qrjod in a|fe<5Îionev4i'lèi
«äionis mihfreferreht yicem. A ifidiuitàs ergo arqfiidi $i
I obfequendi contulit-vfum : &ille verfusin ha.bithm' me
• Temper amafe compellic eriahi non . amantes. . ' Ne&ta-
nfeu præfumo me folidatüpi eftç-imehariràté, quæ reli-
gi oihs culmen eft, licet illarn fitiat anima mea.Sed mihi
teueraiu quandam fäteor adeftè affe£tionem berieup.-
lentiæ qua .cönuiueiitib. eciam npnnullos gentiles, legi
musplacuiife. Hocauter^Énon radicis fitmituftine,
naturç tarne,genere&inte^^iis fine prçfettiminChri-
ftiano cadras eft. Cæterfi n l ^ inuenfus eftinjotoexliij.
mei quihquennio.qui mihffependa.t yice:Vnde&maior
gratia habendaeft raritatf. Sed incuiusaüre quere 1 am
hancdeponioportuic,nifituam îqui&dtjlcë aifeâio-
nem a<l cpnuenientes habere dignofcerisfeämq;radiCib;
fidei fplidaile iriDomlno.Neq^ querd Deus & confeien-
tia houit, querela depofitaeftde amicis, yt faciam quæ-
ftü.quia mihi necefiaria minlftratDc’us ad abundantiam:
(cd quia iocundum viium efteiingratitudinp exppnere
aliorum,cui omnia loqui poftis vt tecum.Hoc duntaxat
in calceexigiturliterarum, vt carita tispr ofe «ftuiparke r
intendamUSjÖc in nie femper & vbiq; reputes tuum»
mina fUpprimendafunt,autcommerciis vten dum. Sed
nö ideo minor eft reuetentiä perfonarum ,fi dign itatum
ritulüsrericetûr,neccharitati præiudicat cohibita liber-
tasobfequendi. Nam plërumq-, 8c vein pluribus Poeti.
cum illudobtinet: quod licet Jingratum eft: quod non
licet, amplius vrit.Jät mihi quidemmagnofururum èrat
folatiojfi in afiquo liceret feduMtati nje* erga amicos of-
ficiosü eile.Et ficut in beneficiis obligati necéffe habeo,
fic aliosmihiconringeret obligare.Non eile tarnen ptæ-
tervös fère quifqua, cüirn racionc dati & accepti tenear
oblrgatüs, eu omnes fub prætextu metus inanis quærant.
ingratitudtnis fu« folatium. V ndeôc vobis artius reneor,
idmfuo Gaufrido. E p i s T. C C L I X . 1 #:
qui me citramcrita totiettsin benedidtionib.dulccdinis.
præüenîftis. EcceeftiniexiliimeifextuS annusaftat pr,o i 4 _______ ___
foribus,& hullieorum, quimihidum florerem in patria Knon crediderim excufandam. Ad quid enim proficiteîi-
kmilialeserantautdebitores, eXftititionéroiùs, & p e r f cufario,vbiculpapræceffiiTenon crtditußNamnecillfc
gratiamDei neceflitas nondü ingruit in preces deicen-<| quem delatoremhoc agere cönatuseft/ vt de tua diledéndi>
/^Ommunis Dominus npftefinnocentiam tuatfi ä-
V-A pud me finis reddidit excufatam,rlifi,quia eam anTé
—Ept/ioU.
Äione aliquidfiniftrum fufpicaret. Hocautemfolüm
habeo aduerium te,quod me tahta facilitate cprruptibi-
lem credidifti^Tmb eiiäm pbrruptum. Nuihquidenim
cprruptüs non eft, cui fhggeftfonis impetus excutit cha-
ritatem'? Aut fi nofti ediilere, qux fitr corruptio maior,
quamauulßo ch^ritatis. Gerte «que neceftäviummem-
bfum, necininehibris auimae, necin membris corporis
inueniiur. Si &haectua culpa ptirgabiliseft, eoquod
ipfuthgenuliTevifuself zelus,foui(Te-timor,amorisfem-
perindiuidua cotpesfollieitudo fitmalle. S ic& Petrus
trepidauit vbinori erattifndry &impedire cönatus eft
humans {äj.utisrhgfteriu, dum carnalisaffeTtio ftuduit
ab ilk Dominum prspedire. Non fum adieoftupidusj
quin perpendarn ueceifira*tes tuas, quin anguftias fen-
tiäm, quip metiar diferetiono p , qua oportet temppri
more gerere,&tranfire per infamiam & famam bonam,
feruata tarnen radice fidei & virtutis.Si taces.fi non feri-
bis,cautela declinas iuiidias.Expedit enim vt officioPum
ropderatrix prudenria fepientis aftus yetba difpenfat.
Mentis auteagitatio nulla vip^tefteohiberi. Necaquae
multsprasualent extinguere caritatem. Huius inftintftU
latorem prsfetttiiim emifi,ivt de atnicis ceitificet,.5c eös
deftatujmeo faqiam certiores. Valeo enim &iocundor
fifisjilli. Valete.
tim,
idem.'Wiihelmo Priori de Merit on.
E p is t . CC LX.
A Vdita pfomotmhc yeftra ganifus fu m,videos ilium
Dominom_eo & ami^o iubftitui:j§uiadhonorem
Dei ScytSitarem fratiurn neminem in fôta Ecclefiacen-*
(ui pi;æferendum. Nam quanta affeétione Ecclçfiam di-
ligam ^ nouit ille folusquidedityt amarem, mihiq; ter
ft un oui ùmqual ep o te ftco nfc i c n t i ar e dd iûNe c d 1 ffido ^
quin pergratinm î?ei inéiâs fuccedatis charitatem, qui
fucceififtis in federn : & quin apudyps ilium tencam locum,
quem.tenere confueueram apuclipfüiB. Vtautem
exanimi fehteh)ialpqùarf,meinterpnmôs ç.hariifimoS'
’ repatabat, 8k paucos &c multbs qui me prçcdferaht me-
ritis , gratia præ.cedebam,' Nam de mentis gloriäri non
poflum;&fi voluefbjvidebor & ero infipieiis.T ota ergo
glpriatiomeaninii aliud efthifi diuinâ'mifçratjo,& me-
ritum alienum?b6no:rû dïeo,quorum poft Déum,& pér
Dèum,ope, fum modicum,id quod fum. Honjmmeri-
tum eft i quod firpra & coritta méri ta mea de fterCore e-
rexit m'eDominus, & direxit,cum fim puluis 3^%inis. Et
nunc proferipto in genre èc rerr^aliéna bona dédit ad
abundantiam &hqnofèm. Sed quia male mihi mérita
refpoqdét,& cafumtimeOjVeftris quasaftèéfcuofius precor
& alibrutimentiü Dominuln precib. necefle habco
adiuuari. Et'hoc quidé eft mearum fummaprecittn. La-
tbrpr'æfentiumybbis no.çus eft^cutn quo,fi placet^ibitis
ad Dn.'.Winto'riiénfeip ytnégodUm eius promoueatur:
fi non poteftis.mittite fidèlem &fapienrem.
Idem (idem & fratrïbus vniuerßs. .
E pi s t. CC LXI. <
QVotiens vbbis prëces porrrgimus , nonéasde no-
ftris meritis dùcimüspromendas,fed de benignîta
xommendata^quiaipfepro libertate Ecclefiæ dimicans,
ftipendiis propriis & laboribus,omnium feruic ytilitati.
te veftràquægratisnos diu charoshabuit, & in multis
ftuduitTubnénire. Nam qnod extilib. Ôc-profcriptis fuc-
ceditad réinporalium abundantiamôç honorem,vefttis
orationibu« & meritisconfidimusprouenire.Nos enim
quid nifi flagella meruimus & tortores ? Ipfe tamën,qui
noscon (olatur ih omni-tribulatio'në noftrà ,plenïfiime
f qnod ex cpnfciehüatfi cim us) n o ui t qui ano nho c m e-
rùeramus ab illoquinos perfequitiniicet à Deo merue-
ti müsgra uiorà. P ræce pit ill i fg r tà fle Db m inus, vt male-
faëiat nobis ; & fiita eftybdôrefur (àcrihciùm.Vbbis itar
queproftrati mente fUpplicamus attehtiusvquateUusye-
ftrisxjtatiohibus impetterisäPomino. vthoftrTmemL
necitin bonutrr. Nam qui nouic figitientum'iuum nos,,
feit quid figmetö expédiât, hoc eft vnicum quod ppftu-
lamus,denuncia ntes in caritat<ç,quipDeus eft,nede tem-
poralibus vëftris vel çogitetis n obis ferre fu b fidium. (Sit
quoque vobisEcclefiæ caufàÔC Domini Cant.operofius
y - ^BjbltotJ): Fet. Patr. Tom. i y.
Idemloamtdeltlebia. E r 'isT . C C L X I I . ,,
A Vditafenïtatetùa & VetboTalutis,qUometuadi
■ AA-lebkio cenfuit honorandum, gauifiis fum medica
tionereuerfus in témporâ mëlïora, quibus&Ecclefia
Dei pace débita, Sc nos fub optimo Domino fbcietate
gra t i ftï m a gau d e b am us, v bi PhilofopEi $ rheditatioiexe-
cutio ïuris , officiorum mutuà coihmuhicatip , ebllafio '
literarum, difeeptatio vtilis & ioeünda fidium propul- i
fabanc. Sc contrahebant moras temp oris,vtferefemper
ad agenda videiretuf Auguftum; Sed dû hoc loquor,iam
mihi vidéor intUeri amicum,culfermodirigitiir.Philo- ■
fophùsénim eftauditisindighafïfernionibùsi&mihiex
caritat4cbmpati^.länguenti,veletrami,veLaltemtrum
fimulanti.Timeo namqf ne ex præteritorum laude præ
fentiavideataccufare,ÔCamàtor hiiius pro (pefi tabs quç
videtur aduerfitas, & non eft. aciileisfiipèrati. Sed fi ita
eilèt,fruftrapeffpintum,4ui rotas propheticasûbiinùi-
cem éohærentes, & connéxas'agit & erigit Sc fiftit curb
Patribus & filiiS Ptophetârum, Chaldæam, CKaSlailb,
Ægyptum perluftraflcm, autp.eragtaflem defertum, aiic
tranfeendiflèm montesSamariæ : ÔC poftBabylohicàm
captiüiraté finexaufa redilTem ad domum Domini : non
illaradico manufatftam,quæhircorüm ÔCvitulorüfftn-
•guiueeXpiâtapurgabohejmbtatiliirrepafabilitèrexcilâ
ÖC euer Ùl eft mi ni ftéri 6 Ro m an otum : (ed illam in qua m
Apoftolus iri trodu ce ns, & p ota ns me quatuor fl u m ini b.
Paradifi docet omnem mundi fupelle<ftilem,vt ftercora
contemnendam, vtfbluminqno omnes thetauri expe-
tibilium. funt lücri faciam Chriftum. Et quidem vt ad
tUpsgehtilestrahfeamj'nonmodoStoicijfedètiàmEpir
curei, Sc omnium philofophantium feâæteruni mun-
dlalium.cohtemptumprædicaht : Et fi eis vtèhdUm prb
necefiitare çonditionis 8c temppriîi probabilirèr aibi-
tfehtur,ficontriftari deddrmiéntibüs,eorümduntaxat
eft, qui fpem non hâbènt, noKUe probrbfumçft Chri-
ftiano præfertim Philofophum prb.fitèhti fiipèçàmiifio-
ne temporaliutn ihacerari ? Non eft tarnen (vt irifipien-
tijam verbis vrar, accufantiùmfbrtunàm autdefenderi-
tium,quod ei debéam imputarè : quia fie témentatfmâ-
lignantiUm in meicôrifolatibhe occurrirgratia, vt pèr
• mifericbrdkmDeiä'jitiquörum bëneftciis.amiçorumffi
forte véniatur ad < alcuUim) plus collàtum m^hi viderf
debeat qüam ablatum ; fed 8c-hicîpfà procella iàmDèo
propiciantederumuit: Sc pâx ËÈclcfiæ videtur îjftarepro
tbhbus.Tu intérim pàfce oues höftras non iuxèa,fed in-
tra tabernacula Pa ftorum. Valeté. s
idem Ktcoiao Vuecomiü Pjfexia. E p i ,s i . CC.LXTLI.
S O mites à focietatis parti cipatipe dici quifquis ignorât,
ignarus eft literarum quas liberalisinftitutio primas
tradere confueuit.Nam ficut alii præfules in partem
follicicildinis à lumo Pontifice euocanrur ytfpiricualërn
exercean t gladium,fic à Principe in enfis materialis corn
munionëm Cpmices quidam quàfiuiundàni iuris præfules
afcifcuntur. Et quidem qui hoc officri getant in
palatioiuris âU(ftoritace,Palatihifilnt:Qui in Prouiriciis
Prouinciales. Vttiq; verb gladium portant, non vtique
qup earhificihas expleant veterum Tyrännb’rum'/fe,d vt
diuinæ pareant légr,Sc ad normam eius vtilitatipùblicæ
iëruiant, ad vindidä malefabtorum, laudëv. bonorum.
Tu ergo quia Prouincialium vices agis,prout loci Sc no-
minis index eft titulus, vtinâm fie exequarîs quod ëxigit
Pcinceps i ne qffendatur is, qui aufërt fpiritum Prinèi-
pum.terribiiis apud Reges terr* ,• cuius Eeclefiafponfa
eft, qui in facerdotiifui'fic àriimaduerterit contémpto-
res Sc malefartores quafi pupillam appetierint oculi (ui.
Quæ enim fibi iàpiens optât, tibi dàtotfâpiehtiæ largia-
tut. < Tibi debitorium , 8c de affebtione quam ad me Sc
meos habes quantas poffum gratiasago ,; cet tus quod
cbndignasrëpendec Altiflimus j Sc benigniilimusretri-
butor.Status meusauétore Deoiocunduseft,feddetUo
Sc amicorum certiorari delidero,8c fecure poteris quod
pla cebit latôti præfentium intimare. Vale te.
D d d i