Liter 1.
•{•cura
Vbihoefeciriincircuitu du^gttntesfantSiibiLcmarie-
ret,vbiiftaf ccir,'noneffettnag ïàs & tettibilis iapmaes
qui i n circuitu eius fun t.Quia veto tbip à praedi cattiitf v t .
inde fui no minis mittcrcc prædicatorcs por pnines gen- ;'
tes i coco orbe terrarum faciendo.- miracùla per feruos
iuos , faôtus eft magius Sc terribilis in omnes qui in circuits
eius funt. ' jjjk |
Interrögatlo X C IX .
Cum pjlmifta dicat, Prope eft Dominós omnibus inuo-
cantibus ft in verirate^MOtwad'o Salomon dujf,Inuocab une
me,& non exaudiam?
Rejponfio.
Multi Domin:um-inuocanr,fed nonin veritate, quæ-
rentesab illoterrenarum rerum lucra vel pi çdia. Alia ab
illo quærunt,& ipfum nó quærunt.Quî autem Dominü
ipfum à quo acccpertint de quibusgaudent,pramonQnt
omnibus tebus qnas acceperunt, Sc ipfum Dcum non
propteraliudall quid,fedpropterftmetipfura quærunt
& a mare videntiur* ij omnes in. y eritaté inuocant Domi-
num,& prope cueeisDbminus creditur.Non omnibus,
feilieet qui Sc mala ab illo petunt .& tranfitoria quæiüt:
fed hos tantum omnes dicit.quibus inuocantibus ft in
veritate proximusfic, qui ea fibi à Domino dariexpe-
tunt.qcæipfi Domino placita funt.
Interrogatio C. |
Cum in Prouerbïù Sulommü fcrjptura ex voce Dei loqmtur
diems,inuocabunt me.&hôn exaudiam eos : quomodo in
! film) oclogefimoquinto;lnbi:nr, tu Uomine fuauis & mitis
es,& multu m miftricors omnibus inuocantibus te?Si o-
tnnes muocatesfe Deus exaudit,quomodo hie dint,in uocab uuc,
& non exaudiam eos?
R.fponfto.
Suntenimqui inuocâcDeum propter Deum,&fimt
qui inuocant propter aliud,quodDcus darenonvulc.il-
li qui (ecundum Domini voluntatcpetunt,qux Deus Vr
tiq-, ’uflit,inueniunturinp(almi huius verfu quo feribi-
tur,Multum mifericors omnib.inuocantibus te.llliaute
qui Deumnon propterDeum inuocant, fed aliqjuid fibi
dari contraDei voluntaté petun t,hi reprobanmrDomir
n< voce.qua dicicur:Inuocabunt, Si non exaudiam cos.
Quidam inupcante s,non inuocant Dominum,de quib.
d ci;uYjDommum non inuocauerunt:fcd propterea inuocant,
vt veniàt ad eos peednix haeredi tas, & fecularis
d gniras.Qu1 ficinuocar Dominum, iibi adiutorem po-
nitcupiditatum,nqri exàudirbrèm Hefideriorum. Vide
jnuocantem DeU.m in alio Plàlmo: Vnam petij à Domino,
hancrequiram. Quidéft quodpetiit?vt inhabitem
in domoDóinthr per omnes dies vi t ç meæ.Vt quid hbc?
vt contempler deledlationem Doinini. Si ergo amator
es ft(yneeriffimismeduUiscafttsqlftifpiras,'ipfum dili-
ge, ipfum ama, i 1 li Hagra, illi inhià, quo iucundius nihil
inuenis.Si ergo fie dilig s,& fic inuocasDeum, per tines
ad ilium verf um ,& mulcum miftricors omnibus inuocantibus
te.
Interrogatio C L
Cum Salomon in Promt bits de via iniquitatis loquatur dims,
I om n is q u iam b u la t in c a ,n o n reuertetur;<7«o#70(fo Paw us
1 dperfecutione&bUJpbemursdmsdicit,Qii\(ai b la fp h em u s
! & p e r f tq u u to r ,d r Petrusanegationead flitum conuerjus,rt-
Jpeftum c brifti pt omeruiti
Rejponfio.
I Per feipfum’homo poteft in ilia via iniquitatisjambu-
larejnön pöteft autem per.feîpfum redire, nilï gratia re-
, uocetur. 'jà ■
Interrogatio C I I.
j Cum Salomon die at I u ftps manducans replet anim am
fuam,anifnx airterh Mupioium in egeftate font : quomodo
Pstilus A o/lol-ijU vt qf.ji-.is erat,quafi eccntrario diuLat,Vfqj
é w t è w m t m m ^ *• w & tuudvU
j dtcit,In fame & in ieiuniiS multis?
Rejponfio.
Iuftus fine intennifiiouè cibo ftrmonis Dei alifcûr, t
cui impius nun participatiir,h\)c pane cxlefti & iuftus
fàtiatur.&jmpiiis aftftinctur, Si ideo Paulus non deifto
pane coelefti fe dice bat efurirc,dc quo pleniüs fatiatus e-
rit,fed dcÉfto corpotçô pane, qtio vital hominis fuften-
tatur. . y: 'y-v
Interrogatio C 1II.
Cum Salomon die at, Cor regis^^in mariu Deicft,&vbi
voliierit verier illud : quo modo Daniel e contrario viietur de
N abiuhodonofpr dtxijfe, Qupsyolebat interficiebat,&qtios
volebat perçu tiebatvquos volcbatexaltabat,&quosvo-
lebat humiliabat?5i in buiufmodi bonoribus &perèi$mtbut.
exaltatione& b:-.imitâttone,non eft neiprouidèntia, neeprdee
pturn,fed eorum voluntas, quipercutiunt quós volutrint ér exaltant
quomodo ergo act ipiturjor regu in manu Dei effet
Rtjponjio.
Nifi forte fan&um aliquem dicamus regem.cuius no
regnat peccaturn in mortali corpbre,&cuius ideoferua-
tur cor,quia in manu Dei eft. Qujcquid autem in manu
Dei partis fuetit.niilius poteft raperc ex ea : & quicunq;
raptus fuetit,intelligitur in manu Domini non fuifte.
•i Inteffogatio C IV .
Quomodo S ilomon pro diuifione aquarum vtrumoj prac-piat,
id eft, & in plattisaquat fuas quifquis illc diuidat, cr icontra vt
Jbluileqe habeatl Ait ewiw,Deriuentur fontes tui foras, & in
plateis aquas tuas diuide:# eçotra, Habeto eas foiüSj&c,
Reftonjio.
’ Àquam prçdicatorde cifternafuabibet.quvim ad cor
fuum rèdiens,prius audit ipft quod dicit. Bibat fui flué-
ta putei, fui irrigatione infundetur verbi, vbi bene fub-
iungirunDeriuentur fontes tuiforas,&in platei? aquas
tuas diuide. Rcéfcum quippe eft, vt priusipft bibat, &
tune prxdicando aliis influât. Fontes namq; foras deri-
uare »eftcxteriusaliis vim prædicationisinfundete. In
t plateis autem aquas diuidere,eft magna auditorùm am-
j plitudineiuxtavniufcuiu% qualitatèm diuinaeloquia
I difpen(are.Etquia pl vunqj inanisglorix appetitus (jib-
I repit, dum fermo Dei ad multoruin notitiâ currit, p oft-
quamdiüumeft,in plateis aquas tuasdiuide,re«fte fub-
iungitur.-Habeto cas folus, nee fint alieni parti cipes tui.
; Alienos quippe,malignös fpiritus vöcat , de quibusper
: prop hetam tentatisVoce hominis dicitur;Alieni infurre-
I xefuntin me.Aitergo : Aquas tuasinplateis diuide, &
! folus eashabejac fiapëriiüsd’icat:Sicinece'flçeft.vtpræ-
! dicationiexteriusfttuias quatenusperelationem mali-
I gnis fpiritibus non coniungas, ne in diuini vetbi mini-
fteriohoftest^osad te participesadmittas. Aquamergo
• & in plateisdmidimus,& ramen folipoflidemgs, quan-
j do exterius prædicationem late fuiidimus, & tarnen per
cam humanaslaudesaflequi minime ambimus.
Interrogatio, Ç V.
Quomodo Salomon dicat , Peccatores perftquitur malum
:&etontra Hieremias, Bene eft omnibus qui prasuati-
cantur&iniquc aguntï
Rejponfto,
Propheta cumDeofuperhacimpiorum profperitate
difceptans,anxiusproaffli<5kionefan6torum,videnseos
xrumnis variis ac tentationibus fubiacere, & econtra
peccatores non folum abfq; vllo humiliationis flagello
curfum mundi iftius pertranfirc.ftdetiam affluentia di-
uitianim , acfumma rerum omnium profperitategau-
dere:intolerabili zélo aefpiritus fui feruore fuecenfus,
exelamatiC^re via impiorum profperatur? Bene eft o-
mnibus qui praeuaricantur Sc inique agunc? Haec pro-
phecadicendo.non approbauit quod bona praefemia
peccatores pro meritis confequancur, fed quur eis qui
male agunt,hic bene f it , quodammodo anxioft con-
queritur. Duo iraque fupetiota fibi contraria non fiint,
dum pec.catores fie in præfenti ftculo bona praefemia
ftquantur ,yt tarnen futurum eos malum excipiat, dum
male viuentes,& bene in præftnti feculo habcntes.fubito
adinferha defcendëre prxdicuntur.__
ï Ig ' I ™ Interv
Interrogatio Ç VI.
Quomodo Satomonipracipienti , Laud et te os alkniim, &
non tiium,ëxtranei màgis quam labia tua -.vtaeatur lob
contraria âixifte ,cum laudesfuasfie (narrat dicens ,Oculusfui
coeco,&pes claudo,&c. |
Reftonfio.'
In eoquoddicit , laudet te os alienum J 8c non tuùm,
appctitum-vanæglori* prohibet;ideft,vt cum bona no-
ftta aliis nunciam us,n ou noftram,fed Dei gloriam au gère
cupiarhus. Quia qui plaufibiliter.faccre intendunt,
vtvercimmundi à domino reprobantur. Sciiptuméft
enim : Immundus-eftapudDeum omnis qui exaltât cor.
Iam!vëro cum viri fanéli de fe bona pronunciànt , non
contra fùperipri? pr*ccpti regulam âgunt, qulin,vir- J
tutibus quas de fe prxaicant, & in bonis qux feeg'lïe
commémorant,non fùam »fed Dei gloriam narranc.Nec
ve ipfi apiid homines fùa oftéfione pro fician t , fed vt eos
quibus ptædicant, exemplo fuo ad vi ram trahant. Ergo
Cum fie fuas laudes hunciant, noprefuoft laud a n c : quia
non fiiam, fed domini gloriam-in fe prædiçanr. Vnde
non erunt præcepta fuperiorî contraria, quia non ore
fho tideft^ vitio appeténdx laudis de ft.bona pronunciànt
, fed fpiritu Dei,quo introrfus aguntur, dona Dei,
quxin ft cernunt.vtique narrant: SC ideo alieno quafi o-
re laiidantur, quum fpiritu Dei,qui alienuseft vtique
à mundano contagiç, bona talium prædicantur. Vnde
& Apoftolus : Qui groriatut1, in domino glorietnr. Non
énirütqui ftipfiim cômendar, ille probatùseft, fed quem
Deus commendat. Nam & Möyfts non ore fuo * ftda-
lieno laudafle fe vifus eft, cum fpiritus fanóti yegetatio-
ne,compulfus,ficdefetânquamfi de alio laudem pro-,
tulit,dicens: Erat Moyfts vir mitifiimus fuper omnes
homines qui morabantur in terra.
Interrogatio C .VII.
catorum,quod Augüftinus ira exponit : Confummetur,
inqait,perficiatut,ftcundum illud quodeftin Apoca-
lypfi : Iuftus iuftiorfiat,&c. Vidctur enim confum-
macanequitiahominum ,qui crucifixerunt filiumDei:
fedeotum maioreft, qui volunt te ôte viuere,&oderunt
præcepta veritatis, pro quibus cruçifixus eft filius Dei.
Confummetur ergo,inqtiit,neqùitiàpeccatotum,ideft,
perueniatur ad fummam nequitiam , vtpoffitiuftum
iam venire indicium.
interrogatio C I X.
Cum vnafttmltfia, ttftantt Salomone, Vna eftperfeôta
mea.vnaeft columba mca Jtcentequoque Apoftolo,EcclcCiz
Dei viui , . quæ eft columna Si fitmamen tum veritatis :
quomodo lobannes in Apocalypfi Ceptem fcripfit eeelefiis ? ^
Rejponjio.
'< N,ifi vt vna Catholica ftptiformi plena fpiritii défi-,
gétur, ficut& de domino nouimus dixiflèSalomonem :
Sapientia xdificauit fibi domum ,excidit columnasfe-
pcëm. Quæ tarnen ftptem,vna efft non ambigiepr,décente
Apoftolo : Eçclefia Dei viui, quæ eft columna &
firmamentum veritatis.
Interrogatio CX.
Cum fcriptumjit in libroSalomonis, Spiritus dominirè-
pleuit oibem terrarum : quomodo e contrario in Efychiele't-
dem ipft fpiritus di feurrens dicat ur, vel in libro fapientia modo
mobilis,M0<foftabilis nominetur?
Rejponjio»
Çur ifte fpiritus qui implet ômnia,fîmulmobilisé
ftabilis dicatur,fi ad vfum confuetudinis humanæ recur-
rimus.fenfüm citiusloquentisinucnimus. Homo quippe,
quia in ea regione in qua eft, vbique difçurrit, pro-
culdubio vbiqueobuiam venit, repente vbi noncre-
diturinhenitur. Omnipdfemisergofpiritusvtvbique
præfcntia fignaretur,'& mobilis& ftabilis dicitur. S ta-
H H , U , . . , j P 8 . bilis, quia per naturam omnia continet : mobilisautem
Cam Sal,mm iaat, Generauo prsrer.e, Segenerano didraï ;quriavl )ique, etiam nefcientibus, occurrit. Te-
aduenitvterrâveroin ærernum Habit:quomodo lob dieu, |nens trgo pmnia. , ftabilis , præfcntem fe omnibusexhibens
omnia hxc humiliari & aufecti i , mobilis àppellatur.
Rejpbnfio.
Quod tamen facile diftutimus, fi terra & caslum, vpl
qualiter tranfeat, vel qualiter maneac', diftinguamus.
Vtraquenamquehasc-peream quam nunchafecnr ima-
ginem, tranfeunt, ftd tarnen per efftntiam fine hnefub-
fiftunt. Hincnanque per Paulum dicitur: Prxtericenim
figura huius raundi., Qux quidem non alia condenda
funr,fed hxcipfa renouantur.C*lum igitur Sc terra tran-
fiët, &erit, quia Sc ab ea quam nunc habet (peciem, per
ignemrergitur,,& tarnen in fua ftmper natura feruätur.
Vnde & per pfälmiftam dicitur: Mutabis e a ,& muta.
buntur. Quam quidem vltiniam comutationem fiiam,
ipfis nunc nobis vicifficudinibus nunciant, quibus no-
ftrisvifibusindefinenter alternant. Nam terra d fua fpe-
ciehyemaliariditare deficit, vernähhumoreviridefeit:
caelum quotidie ealigine no 6t is obducitur,& diurna cia-
ritate renouatur.
Interrogatio C V Ï I I .
Cum Salomon dicat, Non permanëas in opete malo:.
quomodo in Apocalypfi angelus loquitur ècontra.Qm nocet,no-i
ceat adhuc:& qui in fotdibus eft,fordcfcat adhuc
f t ' - “ fV Rejponfio. ,
OmnisquiDeoveraciterpettimotem fpbditur,no-
uit voluntatem domini iubentis, vtdeclinetämalo, Sc
faciat bonum. Ergo quocf angelus Iohanni loquitur di
eens. Qui nocet, noceat adhuc: Sc quiin fprdibuseft,
fordefcat adhuc: non praecipierido, fedprxdicendo vel
prophetandq id loquitur. Ncc prxeeptum inducir,
vt hominibus expediat nocere, vél fordidaré, fed prxdi-
cic potius vel pro.phetat, quid pro confumm^ta iniqui-
täte talibuseuenirepoflif. Ad'hocetiam pertitftt ver-
fiis illc pfalrni, vbidicitiirConfummetur nequitiapec-
’ B&liotb. Vet. Patr.Tdm. ir 1
Poteft & aliter
telligî.f:r In ftnôtorum quippe cordibus , iuxta quaf-
dam vittutes fern per maneunixtaquaftlarn vero, recef-
furus Venir j Sc venturus recédit. \ In fidè etenim, fpc
atqueiçharitàte, Sc in bonis aliis fine quibus ad cæleftem
patiiàm non poteft pèrueniri, ficut eft humilitas, chantas,
iuftitia, atque mifericordia, pcrfeôtôruro corda
nop deferit. In propheriæ vero virtute,do6trinae fa-
cuhdia,miraculorumexhibitione,e!e6tiifaisaliquandov
adeft,aliquando fe fubtrahit. Adefi, vt elçuentütad fc-
metipfnm:Cubtrahit,vtKumilientur.
In^^bgatio, C X I.
Cum in vtroque t eft ament ofpiritus domini bonus ejfe legatut,
jtcut intercatera illudm Salomone ell .* $pifitunn tuum bonum
dediftieis domine : quomodo in Ubris Regum feribitur,
quod fpiritus dominimalus itruebat in Saul, vtrunque videlicet
fonans, & domini, & malus J Si domini, cur malus} St
malus, quomodo domini dtcitur ï
Rejponfio.
S piritus Deifanôtus, qui tertia eft in Trinitate perfo-
na,bonuseftvcique,de quoin libro fapientiae leg tur,
quodfic multiplex, fubtilis, mobilis, diferrus, incoihqui-
iiatus,certus,fuauis,amans bonum, acutus, qui nihil vêtit
benefacere. Hie aucepi fpiritus qui,& domini dicitur,
& m^lhs, n«n nifi diàbplusdebet intelligi: domini
videlicet per licentiam potèftatis iuftæ,malus autem per
défiderium voluntatisiniuftæ. 'Omnis enim voluntas
diàbqli,iniufta eft:Sc tamen permittente Deo,omnis
pOteftas iufta.bfam Sc ipfe dicitur fpiritus malus,propter
nequiffimam voluntatem : fpiritus domini> propter àc-
ceptam iuftiffimam poteftatem,
Interrogatio C X I L
Quomodo in fap'Untia hbto dicitur Deo , Cum fis iuftus,
T iufte
Apec. ï.
i.Rtf.iS.