VQtiufi i*
Lue. u
Pcrpulcra
t Tr; ni taris
c o ui para-
6 J 2. Explicatif) Symboli
diuinitas fie. Ec quoniam tees animænon funt in vna ra-
tioriali anima, quæ tres vires habet >fed vna anima eft :
; quare ilia (eparabilis diuifio in vnitate diuinitatis eilet,
cum omnia de Deo creatafintîNequaquam ergo dteen-
dum eft,tres Deos aut tres Dominos efte » fed v nus Deus
-dicitur, quiomniacreauk, & vnus Dominus, qucm o-
mnescreaturx Dominum inuocant, & cuiusouespro-
priæ funt : & ideq prohibendum eft, ne vlla fingularitas
in vnitate diuinitatis habeatur, quiavnusDeus eft. Et
Pater à nullo eftfadus, quoniam ante eum n ullus appa-
ru it, à quo genitus aut creatus effepoffit, fed fine initio-
æternus eft. Filius au tem ablque oinhi feparatione à Pâtre
folo eft, n,on fa dus initialis, nec creatusin membris,
fed genitus, vt lumen in Solefine o m ni Iëparatione eft.
Hic çarnèm de virgine Maria aflii mpfit. Sed tarnen dar;
ri tas diuinitatis abeo non receffit,- quia-ætemaliter in
diuinicate cum Pâtre fuit, quamuis fub tempore induv
men turn fuum *videlicetcarnera, de matre virgine in-
duerit. SedSpiritus landus vitaefi.quæomniaipirami-
n a increaturismonet: & hic per nullum fpiramentum
vita fadus, necetiam ab vllo creatus, nec ab alioivllo genitus
eft : led Patri 8c Filip in diuinicate eoæcer nus 8c co-
æqualisexiftit.Ipfe enim in prima creatione mundi ad-
c rat, quiaIpiritusDeiferebaturfuperaquas, circulum
totius orbis illuftrans, cum yet bum Dei dixit,;Fiat. Et a
Patre.& Filio Spiritus landus in veritate prophétisé pro-
çedens, Prophetas prophetare fecit, qui-tamé multoties
profunditatcprophetico ccul tab 3n r* licettextumferi-
berent, quoniam velutin vmbra & invifuno<ftis,inter-
duro per fignificationem loquebantur. Inigneis.quoq;
linguis fuper Apoftolos veniens, eostptos replebat, &
cos alios homines fecit quam antèfeiflënt*ita:vE ipfi eâf-*'
dem linguas vidèrent, & cadum ciufdem Spiritus ian d i
fentirent »quiante natiuicatem Chrilti nullt hominü fie
apparaît, nec pofteaappatebit r quoniam Chriftus vm-
geniuis D éieffiQuodautéinigneis linguis eisapparuit,
hoc idco fadum eft, quia virgo Maria in ignéo calorei-
pfius, Filium Dei concepit, & fie etiam ipIëàPatre &à
filio procedir.Et quoniâ A poftoli eum in igné videbant;
cum fapientia ôt intelligentia manifeftè loquebantur.
Sed ÔC quia FrliusDeiin Maria virgine de Spiritu fando
conceptuseft,Spiritusfendus inipfo manlir, & manet,
& ienrper cumipfoeft,nec vnquamab ipfoiouicem fe-
patantur.ideoqj integca&pura fidesert,qu6dSpkitusS,.
a Pâtre ôc Filioprqcedic,vrprædidü eft. Hoe vero quod ,
Filiusçhxit,Quj àPatre procedit,ad hono rem Patris di -
cébat» attendens quodincarnatio fua ex tempore fuit,
cùm.parernædiuinitati tempus nô affir. Itaq-,vnus Pacer
eft, &.non trèspatres, fed vnus pater: quia fi pater non
efiët, filium non genuifièf.&fi films genicus non fuiffet,
mundus creatus non effet, Vmisquôq-, jîlius,nôn tres fi-
_lij:(cd vnus,perquem omniafa d a (une,patricófiibftan-
tialisi^îvnus Spiritus fandus,& non ries Spiritus landi,
fed vuusviuifieansomnia,& mouens Nam vnaquæque
radix viriditaté inie habet,de qua frudus prQcedit.Iftud’
autem inçqualitcr irtipicitür,& ram.en in v no funt;Qua-
reergo creator omnium, in Trinitacc ‘perfonarumnon
eflët ? Perfonaenim patris,per radicem : perfona veto fi-
liijpér frudum : perforiâaùtesn Spiritus fe u d i, per viri-
ditatem intelligenda eft :&abinuicem non (ëparantur,
fedvnus Deus eft.Etin iftaTrinitatis vnitate nuhil peins
aut.ecedendo, nihil póiterius fubfequendo, nihil maius
in maius magnificcncia, nihil minus in impotentia : fed
totç huiusTrinitatisperfonaE fine vlla vacuitate jn vnum
le coniungunt, Sein æternitate &inæqualitate coæter-
nx fibi & coxquales éxiftimt, k a vt-iheifdem përfpnis
nihil fir, de quo leçundum diuini tatem dici poffit Eft &
ponTnit-,-magnum &paruum »quoniamDeus initio &-
finecarens, nnilu ra tiugmentùm, nullum detrimentum
recipit,quia immutabiiis eft. Opus autem Deiin creatu-
ra prius non formaru mjmodo formatum apparet,& per
tempora tranfiry fe-in maiusdilarando, & in minus lë
eqntrahendoiTres ergopeEfonæin vnttate^vnufq)Deus
intrib,perfqhiscolenduseft,qaoniamipfeomniaerea-
uit>& vitaeft,per qufam omnia vitalia procedunt, qùod
quiliber fidelis indubitanter ficaccipiaÉ.Fidelï etiam ne-
ceflàrium eft, ne à fide Catholica fe i'epacet: lëdincarnationém
FilijDei veram effe credat,&feipfum,quomodo
cieatus fit, & quompdooperant cornus cum rationali
anima, vnum fit, confideret. Deus eqim antetempora
forrhamhominis, in qua carnem affumçret,prseuiderat :
8c quicunquein hocdubitat, fcipfumabnegat : née credit,
quqd in duab.nàturisanimx&corpdris per très mo-
dos vnus homo eft : quia fi vnum de tribus i ftis, (cilicet
anima., corporè& tationalitate(dequibus homoçon-
ftat)deefiët,homonon efiët.Nam homb rarionalis in a-
nima eft, quæ incorpore quæl-ibet cum'ïono verborum
pèrficit,quoniam creaturæhomini affunt, quemadmo-
dum rami atbori, quia homo non fine reliquaereatùra,
ficut nec arbor abfque ramis creatus eft. In veritate etgo
redafideseft, quod Chriftus DefFilius, antç tempora
natus, Deus eft, & etiam per i ndumentum cârnis vêtus
homo eft. Deus itaque eft ex fubftantia patris, quoniam
ilti fine tempore coxternus 8c coxqualîs eft, ante fecula
genitus,quia omnia pet ipfum fadafunc : fed per humâ-
mtaté,quætempus habec,ex fubftanriâ matris homo eft:
IpfësCtenim plenus Deus eft irt integritatç ætcrnitatis.ple
nulq; homo cü rationali anima ôtearne munda,& ablq;
vlla virili commixtione humanse naturæ,atque coxquà-
lis patriin æternitate diuinitatis eft, minor autem eo in
humanitate,quætempushabet. EtipfcDens&homo
exiftens,non induosdiuifuseft, fed vnuseft Chriftus,
non tamen perGommutationem diuiniratis in carncm,
fed per affumptionem carnis,quam diiiînicas fibiadiun-
xic, & quamelaricafefuà fie perfunditjVtradius Solis in
Sole lucet : nec ob hoc vlla cbnfufionè lubftantia diuinitatis,
(e u fub ft n ntia car n is iivinuicem confuiæfijnt:
fed in vera vnitate perfonæ, ynuà eft GhriftuSjyedÉt)ei
Filius; Sic enim in rationali anima nulla cômutauo per
carne hominis eft, quin ipfa rationaiis fpiratio fità Deo,
quæ totum corpus hominis peifundit, & quæfeun&a o-
pera operantis hominismouét-:.& vtfic anima 8c earo v-
nas eft homo., ica etiam abfqûe omni dubio Dei Filius
ante iëculanatùs carne ex virgine affumpta-pleniter (vt
prædiâum eft^indutus.Deus & hotno exiftens,vnusèft
Chriftus,per vnâionem vtiquè grariæDèi Chriftus di-
ftus. Qwinlànbla humanitate fua j pér fîxuram ?clauo-
rum 8c lanceæ vulneratus eft propter vnum vuinuapii-
mi hominis,quod cuniftogeneri (uoilleinfljxerat, qua-
ténusliuore .(ënguinis fui illud fanaret, &c vinfttonefo-
lëi gratiæ'illudpëifunclerftiacperpQenitentiam illud li-
garet,cnm hamofe peccalfe dbleret : VûlneratuSautern
défeepdit ipintualirerinputeüinfernaHs profundi,illio-
que perplurimosdibï atrraxir* f. eidemi'nferno jsrimum
homipem abftiiiïlf & bmnesquiDeumînmoribus hu-
manæ honoriÇcentiævnquamtetigeraht, & eos in lo-
çum dchciarurfi &gaudiorùm , qüetb fn primo parente
perdiderât, locauit.Sed quoddie cerciafurrexità morte
dormientis corporis, in;hoctrtfs pérfonas deitatis defi'-
gnauit »atque.eodfem cbrpoieafcendensj ad coeios iuttj
ibique dominando fédet ad dextram Patris, quæ falua-
tio credentis populieft, illis vitam tri b uehs,quos fangui-
ne fuo redemit.Et ht omnes ante tempora'omnitim prin
cipioru præfciti fiint,quoniam yerbum Patris,perquod
omniafaâafunt.carneminduit.vthominem quemfor-
mauerat,redimeret.Idem autem Filius Dei,in fine feculi
iuftus iudex veniet iudicare viuos 8c mort uos, vi uos fei-
liçec, qui opus fidei operantes,in codem opéré bonoin-
uentifunc : mortuosautem,qui opera mortis per infide-
litatem operati ffint, cum in voce vocationis canentis
tubæ, homo eidem FilioDei per iudicium vt fcabellum
fubiacebit,quoniam funceumvidendo, qui dignus eft,
cognofcit.Namin aduen tu iudicis huiu^s per præfatam
vocationé,morcuicum corporib. fuisrefttrgent : quem-
âdmodum etiam per fonum vcrbi-Dei*, omnis creatura
procefllt '.8c omnes de proprijs operib. fijis, quæ in mo-.
ritûro corpbré bpératifuht, iudici fub refpohdebunt, ;
nec vllus fc excufâfépoterit j quia vnufquifqne opera
lua> quæ prius le fëcifië tantum fciebat,tuhc cognolçen-
dopalàmvidebit,quoniam ipfis velut in indumehtbeft,
vnde :
Symboli S. J th am ß j. < m
Malorum
bunicio.
Boftores
tcoocio-
Jitorcs al^
Luuur.
Defcripci
becoiis.
m Explicacio]
pufdem
loci.
vndé 8c ilia eum vbiq-, fequentur. Et qui iufta 8c reéka o-
perafecerunt, ibunt in maiorem clatitatèm vïca^quara
mundo h uic fol, luceat, animabus eorü gracia il luftratis,
vnde 8c angeli Deum laudant, quia ifti tarn magna opéra
operati funt,quod eisgloriofe circumdâtur, velut homo
preeiofàvefté qua induittit. Innumerabilcm quoq;
| multitudjLnem hominum ill orum, qui an re fine m fuum
vel etiam iti fine fuopoenicentiam perfeéte egerunc, ac
Deumin peccatis fuisGofe fli funt, filius hominisiu fan-
guinefuoadfeeleuabit,& vnicuiq-, feciindu opera fua
meçcedem in vita rétribuée. Sed malide iniu ftis operib.
(bis nullam exculationem ha b entes, & quid dicerepof-
fmt.nefeientes, 8c qui per acres diaboli fim ulacra adora-
uetunr,& cum diaoolica turba mala opera in finite ope-
racifunt,eôfufioneoperamfuorû veftientur.&inputpü
inferni cum diabolodefcendeùt,quéoecupauit,eü Deo
fimilis effe voluit. In veritate igitur 8c fiducialiter credé-
dum eft,quia vna Diuinitas in crib9 pëtfonis, 8c très per-
(bnæin vnaDiuinitate/, vita vna ætetnîtatis fiint qui
fie non crediHerit,de die (aluati^nis eradicabitur. Vos a.
ô magiftri & d oéfcores populi, quare cæci 8c rnuti èftis in
interiori feientia literarum,qua Deus vobis propofuit.
quemadmodum folem, lunam ôc ftellas inftituic, vt rarionalis
homo tempora têmporum per eascognbfCac&
difeernat. Scientiaferipturarüvobis propofitaeft, vtin
ilia velut in (olari radio ynu,mquodq; periculûcogno-
featis, 8c vt per doélrinamyeftram in infidelitatc erran:
tium hominum vt luna. in renebris noâis luceatis, qui
funt vtSadüçæi&hæretici,&vt ali j multi in fide errantes,
qui inter vos inelufi funt , & quos etiâ multi ex vobis
fciunt,prona facie pecoribus & beftijs fimiles exiften tes.
Nam nec vident, heefeire volunr, quod per fpiraculum
viræ rationales funt, nec capita fua adillum eleuanr, qui
eos creauit,&per quinq; fenfus régit,quosipfis donauit.
Quare ergo in 'rationaiLhomine fimilitudo proni ani-
malis eft, quod per fiatum aeris fufeita tur, quem icerum
exhalat,& fie fini tur, 8c q.uod aliam feientia m nô habet,
quâ qûoa iënrit 8c fëriencem timet , & quod per (ë nihil
opera tur, nifi ad hocimpellatur ? Et quo modo dececyt
homoin focietate pecoris fit ^quod ipfi per minifterium
fubiacet,& perquod pafcitur,ac cùi impérat 8c domina-
tuc,quoniam rationale non eft? Vnde iummus pater ad
filium loquitur, ficut per Spiritum S. feriptum eft:Reges
eos iti virga ferrea.tanquâ vas figuli côftinges eos.Quod
dicitur; Qui tibi refiftunt,reges eos in virgafecrea,quæ
dura eft,caftigans: 8c tanquâ vas figuli, quod dè luto fa-
éfeüm eft.côfringes eos,quia 8c ipfi déterra funtéOftium
enim réâitudinis per fidem non ingredlümur, nec pet
famam bonorumoperam egrediuncnr, quoniam fûtes
funt,& pet proprietatem voluntatis fuæ,ma£tant & pet-
dunt,quodyoluht,quiahypocritæ finit,legem fibi in
perditionem euertentes. Vos autem qui in magiftrà-
îi do'ârina velqciuna&ftellæaudiëntibus eftis, qüibus
tamen magiS prop cet honorem 8c diuicias fieculi, quam
propter Deum,(criptur5 ruminatis,audite &inrelligite,
quod multo plus necefiariâcfiër, vtnoâurnas tenebras
etrantium&infideliumheminü fcinderecis.qui ignorant
in qua via ambulent, quatenus il los per fidé ad nos
tràheretis. Nunc ergo regice eos j-per verarn admonitio-
nemipfisoftendentés,quod Deus in principio propter
hominem cælum 8c terrain ÔCreliquas c?eatliras creauit,
&hominem in volqptuofnm locü paradifi pofuit, eiq;
præceptum qùod p ræuarica t us eft, dédit : quapropter 8c
in tenebras exilij huius expulfiië ëftv In eadem v. præua-
ricatione demonftratum eft, q magnum piaculum fuit,
(f homo non creatori,(ëdii!li quieum feduxir,obediuit:
quoniam iuftüs eft qbedrte Domino, qua fallaci (ëruo,
quife Domino fuo affimilauit. Cumhis ecenim verbis'
impiété cordaillotum in virga ferrea, quatenus cogno-
fcànt, ne fed creatore fuo auertanr, vel fi per infidelitaté
ab ea declinauerint, q» in fepulchrum iirfcrnicumillo,
quem imitati funt,càdanr.Nam quiininfidelitateperië-
ùerauerint, tanquam vas figuli, quod figuloindignum
ficut née male faduvas figiili reparatur , lëd confiinge;
tur.Hçë vos qui popùlu regitis,intel 1 igite,« âdinuifibû
lem Deum,que nemo expugnare, nec carnalibusoçulis
videre poteft,adfpicite, ac quomodo villicationé veftrâ
regatfs,quâab illo accepiftis, attendite, quoniam in no-
mine illius magno honore glotificat? eftis ,& fiepopulü
regite, ne in die iudici) corâ illo de regimine veftro ëru-
befcatis.Cauete quoq-, rie per voluptacem çarnis 8c deli-
cias (ëculi ita tædioafficiamini, vt vix oculurn vnum ad
cæleftem dodrinamaperire pofficis. Hæc autem dura
funt vobis, quia qui diligenter cæleftia attendit ÿin his q
régit, totum corpus fuum yulhcrat, quoniam defideria.
carnis fibi abftrahir. Igitur proprer timorem Dei,qui vita
& veritas eft,hominé in foemineà forma hæc (cribétem^
ne defpiciatis,quçdodrina literarum indodaeft,&quç
ab infanria Fua vfq; in ^ o . æratis fiiâèannum imbëeillis
erat,& quæfcripturam hancoculis 8cauribus exterioris
hominis non vidit, nec audiuir, (ëd quæ tantum in inte-
riorifeientiaanimæfuæeam vidit &audiuit. Nblite err
go mente myeftrammâltumextpllere.eamfpétnendo,
quoniam Deus irrationale animal loqui fecit, ficut-volui
r. Vifio a. hæc, in quaëgbpaupërculaforma ifta vidî,
ah infanria mea vfq; in prçdidam.ætatem ab animamea
non receffit:& hæc quæ prçdida funrjin loco ifto Icripfi,
quiàquibufdam tyrannisdeftrudus, per plurima curricula
annorum dçfoiatus manfic, in quo reliquiæ S. Ro-
bertirequiefeuht, qui nobilis fecundum dignitaré præ-
fentisfeculi fuit, Ôcqùé Deus in vicéfimb ætatisfuæan-
noad (ë gloriofe cölljgic, qui lbéusnùnctandépoft ebl-
demdefblationis annos, per gracia m Dei in miràbilibus
ipfiusreftauratusexiftir. Dominus chim in hoc fando*
fuo verborum illoru memor fuit, quæ ad difeipulos fuos
loquens, ait i Veftri capilli capitis omnes nümeçati funt;
nec omitteré yolüir, qüin eura reuelaret. Derhèfitis été--
nim fandorùm fcribendücn eft j quatenus bona& tedà
fama in aures fidelium Toner, quemadmodû etiam créa-
cura Deolaudes fonat.quia ab ipfo creata eft,Deus quip
pe æternus eft,& Opus fuum ad laadem nominis eiüs fa-
dum eft,quoniam fi anima in corpore hominis, no effet,
homo non yiueret, nec anima fine carne ope ta retur. Sic
angelus iriDeo laUs eft, 8c homo Opus in Deo eft. Iraq;
lausillifitin omnibus mirabilibjj|jui$,&in meritisfan-
dorum,quiveraæcerniras eftfdffiacreahdó^&inno-
niïfimo die cælum 8c terram renouando., cuiusaltitüdi-
nem & pfofundicacem nullusalius tecigit,Sc cuius fcien-
ciælatitudiné nullus comprehenderepotêrit. Hæcitaq-;
fcriptura,à fidclibus audienda & irirelÏigéndaeft: O quâ
gloriola Diuinitaseft,quçcreando 8c operando,per crc-
curam fuam feipfam oftendit, quemadmodum in tribus
pueris fecir,quos i ta in fudit,quod fine omnivifionè fcri-
pturarum abfq; dodrina hominum, in cammoignis
ipfum laudabanr.Sicut enim Felix anima exu ta carne,ni-
hil aliud quam Deum faperé&cognofceredefiderac,ita!
iftibeati trespueriâdhuc in carne viuentès, Deum atr
denree defiderando,natucam animæimitacifunt.DE VS
etiam pater filium fuum per increduÜEatem ignoran-
tiæ nominari voluit in Nabuchodonofbr, velut etiam
maligni Spiritus ipfum fciunt, nee ramen eum confi- ,
tentur, quibus omnibus mitabilia fua D E VS læpe o- ’
Rendit. Omnipotentiamquoquefuam inSarafonfor-
t-iffim'o manifeftauit, qui fortirudine fua leones & féroces
beftias fuperans, ab vxore fua f ficlif Adarn ab
Eua ) deceptus eft, qui tamen deinde vires(uasrecipir
ens,ip(am mulierem &reliquos inimicosfuos vicir,ficut
& Chriftus infetnnm defpolians, vim inimicotumluo-
rum deuaftauit. In duriffimo autem prælio Dauid con-*
tra Goliath præfigurauit.quod per humanitatem filij fui
antiquum ferpentem ligaturus eflët. Sed in molletn
muliebrem fenfum tantam vim mifit, vtmülier Holö)
fernem in n o d e interficiens j Ifraelicicum populumli-
berauir,& in hocgqnetricem filijfuiprçfignauit,per quä
fidelispopulusliberanduserat, In antiquis enim fandis
per propheciam prophetarum 8c holocauftaarietum &
Continua
infirmit authricisV
Malth.ro, ft aModeorictua ;
yfa Mq detr oitra u..
incongruumq; videtur,confringétur:&quia Opera fidei | tauroru,m,padum foedçris figurarc fecit,quia Ecelefiam
Ponfecerunt, in ætetnam vitam incröire non poterunti per copulatiouc defponfationis filto fiio adiungendam
BibltOif). Vet. Pat. Tom. i
htdit.lf.l