I Vfit. I».
iae.i.
Benediftio i>ei.
fufpenfnmyl’ atmmeXjiam rcliquit.jvuitoiitas.B-eliquos
autefibi calculos diljge^sjp.erldru^ator exquirat. Quondam
multa acceJTu tcragpri? infctipcufi« dmin^-Hapt
cl,ara,qu# nujacvidenturadrcondita.Incortclufiqnibus
verpja^tfommamtotiasPralmifubbteuitatecomple-
6temm •, aut contra hierefes aliquLddiccmus deftruenr ;
das.Ipfaeltanim Domimveraajle<ftio:adu^^
odiohabere perfe&o. c
.,'.iXV. Deeloquentiatctius Legis diuina. .
TjL o q u en ria lcgisdid^Kjbutpanis-po eft formatafer->
J^mPnibus:nc^iCpnfofisinceft^€erturambagibijfs:V-tf
auc a rebus pratbritis oblwibne difeedat, aut .prafeibitt.
cbij£ufio,neturbetur:autfuturojud.ql^
tur:fcdcordi,npn corporalibus^urib^slpquensmi.agna
ycdtate;{nagna pr<2fcientfefirmitateeuq<Si:a diju^cans:
audoriswi.vedt&te eop^ftlt.. S it enim ip'i'ttangelio^de
Domini, (^ rifti pr«d^aitipnpdi^:utn cfl/i-Loquebatpr.
autem ficutpoteftat<to baberis^pn ficpt ScribgcomK
Pharifafi.Tlle, indubitata loquitur, cui omnia praefentia
font: & reruexitus probatureiJe^biedtus.jEloquentia
fiquide cftad vnamquamqi'rcpi competens,&dpePfa
locutio. Hate igitur eafta.fixa, verax, & «tcrna. predica
cioi liimjs pufiffimo nitetploquio; cuiusy.tilitaslpcet:
maln^fielptia^Victuti£apparet jppieratip^ialutis.arddpt:
ficut fiipj^.pfai.di^brusejb
uifie^bitmc.£.t iterum: LP.cernapedi bus rPeisVerbUm
tubfti boinine,&lUmep femitismeis. Re Yetaljppen;
qui^fer^erWittha
mpu,et: cadeftia perfuadec.
Hibc&,Do<%brgenddminepift.ad^or£cribit:Nop
emmjni^rmone eft regnu Dei, fedinyircureTdec&ad
TiW;zftz.mc*oinitdicen|:C>i9i^^dpmradi»^nitufin-
fpirata,vtilis eft a4.docendu,ad arguendu.aderudicndu,
adcqrrigjehdum inAifeiplina, qua: eftliiftit vt.perfe-,
diiis-ftrbotno Deiadomne opqsrbonu^pftru.^us* ■. H»e,
ftcpt PatusHierpnynji teftatur aubton tas, Spud Kebr.
aiitrytHcno ,aut me tric^ cqnft atj $ge comp.ofita, qu*,vt
^fidicun^i^^tij«.toa^etORjfftfttttiqmi^.%cc.c^a?-;
cafac^ftccptid.'G&ius^Yirrtttc^^ordiligenspetlCcni-.
taris,auc!iApb^olunaad^FJeBf.diy^ircm:yiuus eftenlm
Dei ferrno &^fficax, & acrior Prnni.gladio ancipiti: &
pettingeiis vfq; ad diuiiip^panirn^aP ^idtusvcpippagu'
qiioq; a | medPllarumi&d^ -
tlpputn cordis. Scriptfir»a;Aiuin*lanbt^
adeo eomunes fermpnes'habetvteam vmuerfiincun-
ftanteradmiccanc.Scnrus.autem recondir veritaiis arca-
Uos,: vrih’qifis ftudip.fiSjme yicalii fentetiadebeat ihda-
gaci. Nam,bam revfera ^11edipfnarn,lj!nc maxiipcdatur
.intellig'iqjindotti fu b tilifiima,teropcralesa:terna,non
nifi diuino repleti
i ^PoftrfernoTquot miracufeiu'giter fa&a funt ? donee
iferipttira ipfa mundi ambitudiuulgatavc6rnpreret,ficut
Script umeft.In ornnem t erram exftHt tonusePrumj8c in
psnesorbisfterrs verba eorum. V nde,ad prohatione per-
tinet maxima: quia,lexdiuinaper eundas mundi partes
cognofcitur fuille fufeepta. Hxe multis modis genera
rusekxyitiQnis exercet; diffinitiomb. fueeindta, fchema-
: tibjdecorajVerbprumqijpprietatefignata, fyllogifmpru
complexionib.expedita,dif:iplinisirrucilans, no tnab
eisaccipienscxtraneum decore,fed potiusillispropriam
epDferensdigni.tacem.j^scn.quadbindiuinisfcriptu-
ris fplendent,certaatq; purilfima funt. Gum vero.ado-
pinioneshominum,&quip(li 6 nes in%ni ffimasve niurit,
ambiguisaltercationu fludtibusagitantur,-vc, quod hie
eftfirmiilithe femp^r yerum;yfrequenter alibi reddami:
incertu. Sic& inlipgua noftra^duiu Pfalrrrodiam canit,
n.objlitateyetitatis.prnafur. Cum adfabuias ineptas,Sc
blarphema(everbac6ucrrerit,abhonoreprobitatisex-
clpdjtur,fieut A'poftdlus Iacobus dicit: Ex.ipfo ore be-
nedicieous Deum & Pactemj& ex ipfo ore maledicim us
hominem.-quiadimaginem&fimilitudinemDeifadus
eft. Hsc mundanarum arrium periti, (quos tamen mul-
to pofterius ab exordio diuinorum librorum extitifle,
manife ftum eft)ad coiletftiones argumen toi u,que G ric
iT opicadicunt,Scad artèm DialcÖiicS, & Rhetorîcam
tranftuleruntiVtcundiseuidentcrappareac,priusadex-
primendam veritatem iuftismentibus datum; q» poftea
gentiles human« fapient-iæaptandum eftè putaueîunt.
Hæcin leâionibus (àcris,tah qua mciar i flî m afîdc ra,
relueèntj &rfignificantias rerum vtiliffimiscomp'endijs
decèfiterilluminant:qüÆnosbreuitetlocisapÊiffimis
adnyonebimus. Qucnia rés-ipfö cominodiffîmè dedu-
centu^ad-mediuçn ; perquas cpnçeptifenfusclariüS^lu-
ccbunt. î^ïnT&Pater Aüguft.in li.j.dcdodfcrinaClhri'-
ftianajita profelTus eft : Sciant p literati ittodis Omnium
locutionum j-quouGrammatici Græcp nomine trppos
vqeant,au<ftoresnoftrosÿfosfuiffe.Etp^ulopoftrequi-
turquostamen tropôsji.e.modôslocptionûqüinbue
Eant.agPofcuntihhtetisfa^^ii-jeorum^fcicntia.adeas,
tntell i|efli da^àl i quap tùhim adrauantuiï Gmus rél&ifi
ali]s€odiçib.fuis feciteuidentiflin2â'mmentrpnem. In
libris qùippe,quosappellàuit de mddis locutionum,di-
uei£àrchematafæcuîarium literarum inueniti proiiiuiti
ihliterisfacris. Àlios a. pröprid.%modos in diuinis eld-
q'uii'sèftidéclarauitjqûosGrammatidiyfiuèRh^e^^
nitUperiusattigèrunt. Dixeruntvhpc àpudjnps & alij,
do (ftiftimiP? tres: id e ft.HierbnymuSjA mbrofîus, H ila-
rius : vt nequaquam nos præfump tores huius rei:fed,pe-
diffequiefle vidëamur.
Seddicit alxquis: Neppartes fpf* fyllogjfmorum,nec
nomi ifaCche m a r um, ne.cvocabula:,difcipiinarum, nec
aliahuiufcemodivllatenusinueniunturin Pfàlmis. InV
[Tîeniünrôrplarjcinvircuterenfüum,npihefta,t]onevër-
bprum:Sicenim vinàinvitibus,meftemïn(èmine,frpn-
dèsin radicibüSjftuétusjnramiy, arboresipfas fenfucp-
templamnrinnucleis.Nam& dë|)rc^undiflrmaabyifo
defiçioi^is piïcis attingitür/, qui tamen ante captionem
fiiamJiumàniS oculis ribn Vidétur. Merito ergo pfte di-
cimus, qu* inefle-nihilonvinus viEtutefentimùs.bîsfam
& ÀpoftoKis vetat i nos-fè^uci per vanam lapientiam
“Mundi; iftavérononabnegatinliceriseflediuinis.
(Dèrtè accedamüs ad Pfalmos, & interrogemus, quæ
omni difputationc maibreft,rerôfidem.Iftudergo^tîn-
ci pale, Vi rg> ne um, & falurare lo eu tioni s genus ;plcruq;
res aliquà&refèçt : & iæpe longe alia, q audiunmr expo-
nit.Simplicitasduplex^^finedolbbilinguirasifîcutfer
cit Ioft'ph; qpi;düm fratres fuos aipedtu ipfo & fermone ,
parriocogn"oui(kt;jtaei.svidebàturloqui,vtnullatenus
ppiret ^nöfdiqiïód.npn eft âd deceptipnis/ftudiü fitm-
ptum4fedadc0mm'odümag.naèvtilitatisei|eétumijpe-
br*psvlcnnonés adbibetiCaulâs^fündiffimas inmiétes.
Vnam remin mpo,&inbpnoplerunrq; ponit: vr,quod
nomine videtur elFe commune ; prpbëtiir 'quâlitatibus
dïfcreparé. Gæleftiâterteniscomparat;yt,qubdincbm-
prehenfibilis magnitndo vetàtihtelligij pér nôtiffimas
fimilitudînes ppflît aduerti. In verbis aùtém lèfendis,
-mira potentiaeft: vtfubito.ppprca^iobiSjâtque incom-
pfehenfibiliaiduobtistribusq; ièrmonibusexplicentur.
Quid btgüiqs dicam ?freqüenter etiam, vna (ÿllabàjin-
eiFabilemDotnininaturamdemonftrat;vteftillud:Qui
eft, niifir me. Cuius omne Verbumfubtiliterinquifitu,
copiofis fenfibusfeaturit. Nam, ficutfoeçtindiifimus%-
ger,Pdptiferas herbas (aluti noftræproducit adebmmo-
(das,fieIéótóo diuina, cum per fingfiia verba requiritur,
femper illic cura m en tis fau ciæ reperi t ur. De cuiusëlo-
quéntiçmPdis,muleW?atreslaMas,proliiiusq;dixerunt:
quorü nomina in librisintrodudtorijs com memoranda
perfpeximus. Sedfbns ille cæleftis, quantü aftîduè confiât
h auriri, tantumnefeit expendi. Àc né diutiusinge-
neraiibùsremorëmur; foeciâlia Pialtérij, Domino<iu-
uante^tangamus^ Quojiiam ipia res euidenter agnofcir
tur,quxcommunibus rebus præmiflis,poftea fubaliqua
proprietate deferibitur.
XyhiPepropria eloquent)* Pfitlierii.
T>Rimum eft : q u ÿ jpfitantô Pialmifingulari nomine
A vocitanmrrquos^nosadhibitishuiusJinguaspèritifli-
mis,cpm.corum yolumineeonferétes, (èruato vfupfal-
len tium ,fuis ver fi b us æftimauiip,us eftè red dendosrne fe
* Caflîod.
Pfaltcrii.
BenediBioBei.
inpræfumptura ordinem au^oritas permifta ecôfunde-
ret.Deinde,quodnullumaliudp.pùsauôtorita.cisfiiuinç
15 p. fcélipnibus continetufc Vbipnim tôt Ticuli diuprfa
leguntur varietate eonfctipci,jfiîe.4liudvotiuum nome,
alléluia,ih fuperferiptionib.inchoauit: hîe,çpmmemo-
ratio hjftoria^de Regum traâta volumineiin ipfo limine
poûta,virtutes noièitur indicare P/àlmorum : hîcetiam,
diapfalmata tantum interiedtamonftrantur;hiç,PfaImi
(ecundum yirtütes fuas.numerorum ordines tenent.Li-,
berineh.oansàbeatitudineÇhrifti : Noûide veterisTe-
ftampntiftcramcta percùrréns, laudibus lacris & (ànôta1
iubilacione conclujdicur;vtmerito,fe;tali tpuqere eonfo-
leturEcçlejîæ;quæhîcmulcarum calamitatuCognofcif
a(fl;(ftionib.{âucia'ri.N6uit n. beneficie Dominiirium-
pharé de fuis cladib. ingrauaca : Perfecutionibus liquidé
proficit,affli(ftipnibusïèmperaugefcit,(anguinëMarty-
rumrigatuE|triftitiamagis erigituf * angutba dilatatur,
fletibus pafcitür, ieiunijS reficuur, & inde poems erefeir,
vndc mundus déficit, Qpjd enim inillo librononinue-
niesy vndé fe humany mgeniis debëat fuauitercôfelari?
Thcfeurus inpeélore m un dofe mpe r e xcrélce ns; co n fo-
latio magn a 1 ugemiuiri, fpes beafaiuftorum, periçlitan-
tium vtile (ufFugium ; vndc femper,quod expèdit, tolli-
tur ; eiufq; tons, indéfeéta pereiinitace feruatür.
B. quoq; Athanafius Alexandrin» c.iifitatis Epifcop.
inlibro,quem Matceijino fuo chanfiîm^lftinauit ; de
proprietate Pfalterijyt verbis ipfius vtaj#ro» dicit : Qui-'.'
cunq;*Pfalmi verba recitat,quafi jpprikverba decantât;
& tanquam à femetipfoconicripta vnuspiallit ; & non,
tanquaalio dicente,aut dcalio lïgnificaca fumit&legir;
fed tanquam ipfe de femetipfo loquens, fiç huiufmodi
verba profert. Et qualia font, q dicuntur,talia velue ipfe
agens ex femetipfo loques, Deo videf ofFerrç fermones.
Pfelterij quoq; propriümëft, q, per eum légis diuin»
fenditasintroitur. Non n. tyrones inchoanc à Genefi,
nonab Àpoftolo; nonintcrinitia,autaudotitas Euan-
gelica fandapulfacur.Sed licet Pfalteriü quart us Codex
fit diuinæ aucoritatis :p;rimum tamé tyrones inchoantes
feripturasfandas, inde legendi faciunt decécer initium.
X V I I . Laus Ecclefu.
/ ^ \ Vere fanda, o immaculata,ô perfeda mater Eccle- :
V-^fia : quæ,diuinagratialargiente, fola viuificas, fola
fandificas, & perdit urn proprijs culpis, in fti tutione fua, 11
hutnanü genus inftauras.Cuius piæ confeffioni nihilad-
di,nihil minui poteft. Per omnes quippe Pfelmos,per o-
mnia Gantiça,præconia S.Trinitatis interferis : vt,cuius
funt (àcrata verba, quæ loquimur :ei lau.s femper 6c dul-
cillima gloria tedderetur. Quîç folûfeculi huius, & hæ-
reucorum læuiflimas procellas in arc» illius Noe fimili-
tudine,quæ tuam euidenter gAjrtauic imaginem ; fola iu-
ofFenfo fidei cur(u,fine pcricülo diluuij,çonftanter ena-
uigas ; nec, vllis erroribus acquiefcis: quamuis adhucinter
prauitates^uius feculi, grauifiîma neçeifitate verfe-
ris. Quidquid n. reperitUrpræte'r vitale gremiurn tuum,
mottiferficonfiât efiè naurragium. Nam cumSabellius
deteftabilis erret in pâtre, demens Arius delinquat in fi-
lio ; Mânes facrilcgus neget SpiritumS. Alij feeletati ve-
teriTeftamento dérogent; Nonnulli.nouigratian) non
fequantur : Tu tantum deuotionè fideli, præftante Domino,
inofFenfe cunda Complederis. Patrem quippe
doccsingenitûv Filium,genitum,Spiritum S. de Pâtre de.
Filio procèdent é: Vnum Deum,fandam prædicans Tri-
nitatem coætcrnam fib i Sc æqualiter omnipotenté:Do-
minumq;Ghriftum>manentemindiuinit'atefua;&car-
ne humanitatis aflumpt» ; felua vniufcuiuiq; propneta-
te naturæ,vnam confiteris elïèjpetfonam^yeteri Tefta-
mento.de n o u o fidem facie ns : nouum d v c teri ex or t um
efteéognofeens.
Et.vt breuiter cunda compledar; nefeis loqui, nifi q,
expefiit eredi.Nam quamuisdiuerfis hîiMfficiarisangu-
ftijs,&dolofi hbftis contrarfetate quatiaris ; camé de to-
tius mundi circule congregata refplendens , in modum
puicheirimæ.pyramidis,ad æterna rcgnapduceris. Quæ
huicfçhcmati non immerito compararrs; quoniam de
i0 5 j
vimietfis-gemibusextoltens vertices prcÂiBfùm.iBftorura
animas quafi lumen caitniû ad fuperda régna tranf
urltriç.Meta£runientisplenacçlëftibus,dcdiuérlîsgepnbnsfandto.
ru beara colledfcio, ferenarürtVenrium lam-
pabius coecus, infolubij is con ftrudtio de viuis lapidibus
fabncata.bearommomnium a;ccma félicitas, folclua-
dior,niuecandidiorjfinefnaaila,fineruga.De quaferi-
prumcitirrCantico Canticorum:quæeftifta, q proerc--
'd.tqrqHafiauroracpnfnrgens,pnlcraïtlnni,elèàavt
|>J,terrrbilK vt eaftrotnmacies ordinata. Etpaulo poft :
©etui tui columbaruro,abfq; éo,quod intcinfeëuflàtet.
Gums denses,ficut greges tonfarum,quæafcéderuntdé
lauacro,omnesgemellisfoetibus,&fterilisnoheftinteE
cas. Sxcu t vitta coceinea labia tua, mater & Virgo ; f e a
^ & iÂcorrùpta,cuius osyirtucum omnyimffegrat
odoribus. De quafponfus dicit: Odororls
tniucutma'lprum. Et ppft paülulum :>@dprvnguento-
rumtuorum fuperomnia aromata. Fauusdiftillans la-
bia tuafponfa : mel & lac fub lingua tija. Ç^xae mtreris
deniq; ofeulari Chriftum : & decusillqd perennitër'cu-
ftodire virgiheum. Tibienim dicitur; Ofculeturrhe pfe
culp orisfui : quia, meliorafunt vbera tua vino-fragran-
tiay nguçntis optimisiEtcætera, quæliber ille diuinus
myftica prædicatipne com.plçdirur.
Qu.ipiopter,fadisaudicoribusperquandà ifagogeii
fquæeit iequentisoperisincrodudio, index coeleftium
myfteriorUrn, & fecr» prænunciadjdionis ) y t ppjüor,
fufficienter atronitis : Ôc defidetio fupernb diuinâ lalfgi-
tarefiammatis.-nuncad ipluenda^q.promifla funt,Chri-
.ftoiuuantc,yeniamas, Præfta Domine,cuius eft omne,
quodexpedit;yt intelligenter, vt libenter, vt profiçuè
I mereamur audiri. Tuis enim a'diutorijf omniinodisihj
digemus : vt valeamus conceiïb fermone., afiquatenui
verba tu* maieftatisèxppnere. Amén. ’
Prolegomena,id eft,prædicentia, antequàm cdsleftis
Pfelrerijmella deguftem, & campos illos glo'riÿfiffirhæ
Palfionis, Domino præfiante.condngamcquædam mihividencurdiuiliscapicibus.
de textuipfîuscarmïnisintimare
: vt & legentçs di.^iniftius débearnüs edoterc, &
nosordincsiplosfinealiquaolFenfione.Curramös.
In prima itaq; parte,Domini carnalis vita deferibitur.
In fecunda, uaturaDeicatis ipfiusfubtiliterindiçatur.
s Tertia,mulciplicatosdicitpopulos,qpi eum nitebantürexftingueré.
! ,
Quarta , Prophera in eifdem monicis perfeuèrat : vt
delinanr Iudæimalacogitarë, vel facere;quoniam fëno-
ùerintdiuinis vircucibus deftruendos. | ^
In quinta, Doniinus'CHriilus clamac ad Patreni vt
eins audiatur oratio : & in re/urreiftione jpfius mundo
ptofiitüra concédât.
Sexta,per totum P/älmumverba funtpmhifeptisi'cni
iunguntur eiufdem modi alij fex; quitam&n ihebneiu-
fione 50. Pfelmidefcriptifunt.
In leptima parteChriftus humilitèr quîdem petit, vt
ei fubueniatur a Pâtre,fed habet fiduciam re<âæ cotmcr-
fationis ; quod magis ad eius pertinèt Dëitàtém. Sed
more humanitatis alfiimpt* fibipoftülat fubueniri: ne
diabolus animameius, iniqua præluinptiohe diripiat :
& gloria ipfius in pulueremdedu&a drfpëreat.
In P<ftaua,Parabolis& tropicis ailufiöriibus cohgre-
gatis.fubfequens drama decurritùr, & perallegorieasfi-
militudinesomniarefçruntur ad Dominum Chriftum.
Qu* fehemata nos locis aptiilimis cuideritilfimecpm-
monemus, vt leótoriftudiofo ambiguiras cundarollat.
No.na,PoftmultiplÏGiapræcbnia,qüæmbdo'‘àDeita-
te,modOabhumanitate ipfius,muratisperfphis;&tiru-
lisponitur Alleluia, quodfigoificat ,Laudate Döminü.
Décima,Sequuntur Gradales, qui animüm flöfttnm
.ad Dominum SaluatoEem, pura & humili fatiSflÄiofie
perductinr.
V ndecima, Variatis verbis, itetü laudes Domihî, hÿ-
m nidica exultärione concelebrat : -modo Patris.y mpdo
Filij , modo Spiritus S. precans maieftatem i vc hlillf fit
dubium,S .Trinitatem lingulariterPmnipotentem,qn» 1
vult,facerein coelb Sei n terra.
Cant. 7;
B'tblioth. VetfPat. Tom. / jV S ss s z DuPde