I l
nüs potenria obtineant, né im pedïahtürquidem, qu odj
fiidtum Sc inurilefit eas obtreitare-viLëSj^uas ip(e foue- |
ris. Ariftoteles quöque CaliftHen etb auditor eirvruumad
Alëxaridrum mitteris hor ca ais êftvVtcumconuhciiïaw,
aüt iocUüdiflime loqueretur, qurb fcilie. apud tcgij&auv
resveIfilentiótutior,velfermdneefleracceptiofc,|\tille
diim Alexari'drumPéfficafalütatibnè èxultahtépbiiir-
gat, &mörcseiils;ftudetcompöncrc,vitïpriüjltus eft.
Idem Ariftoteles de femëïiprd'in neutrampaf temlo-
queridumeflc dicebat,quohiam land are fe vani,& vitu-
perarife ftulci eft. Agefilaus cum aduerfus Rempubli-
caftï Lacedxmoniorum ottam feditionedë hodeeóm-
periflec,léges Lycurgi conti nub abrogauit, quee de inde-
mnatisiuppiicium fumi vetabant.'Gomprehenfis autem
ÖCintetfedis fontibu^j è v'efiigrbeafdem reftituit, fimul
vtrumqiie prouideiïs, neTalutaris ahiinaduérfio vel in-
iufta eflèt, Vel iute impedire tur. Hann ibal n aüali prseliö
vi£tüs*timens amiflx claflïs pceiïas dare,offeh{am auer-
titaftutia. Nam exillairifelidpugna ,priufqüam nun-
cius mail dorriütn venireq,vnum;ex amicisthific Gartba-
ginem; Qmcuriarn ingrëflus, ftatim qtisëfiuit, an cum
Rómanotütn cöpiis , qux fuperitenecuht1 j opórterer di-
riticari.Senatu vero acclamante, opqrtet,dimièiaüit,in-|
qüitnuncius , & fiïperatusefti\nón relinquehsèis libë--.
turn j.vt dam narentfa&uiriqtïod ipfi ihdicauéraritfa-
ciéndum JGorgias ^Leontinüs IfbcrariSlSc cbmplurium
I magni ihgenij vh'OEum prxcep.tpf, éa innöcentia vixit,
vt centefirnoëc feptimo 'annpintecEogatusj.qüarë tam-
diu in vita vellet mahere,quia n i hil,i nq u i t, ha b eó,qu od
fené&utém itieam accüfet.Hoecïed o accidrfle exgrat ia
6c muha peritia literarum ^quibus^ratefiia prxftffeat,
adeovt primus in cónuentu pofeerë aüfiïsfit;qiiade ve
quilque audirc vellet, vndë&eiin 1 rfhiploDelphici A-
polli nisvh iuerfaGrxeia, fiatuam ex fölidó'au ro.pofuit,
cum cxteiörumadidteropusauratascollocolTet.Qc
J fal-njifefia;
: J3I. læfà;
Hon efi stem autfolam, autpra cater is expetendam, & in ta tota
liberalitan locum ejfepracipuum y&contra auaritiam plurimutn.
giiier.ftn.-.
Qlc vt autem gloria, qux eft^vt CiceroniplaCuk, fre-
>^0uens, fama cbm laude, aradice virtucis oritur, Sc
pfiuslrttoinc duntaxat illuftratur, i,ta ignominia confu*
fib ,& liquid aliud dedecet , avitio trahit originem , &
prouedlum. Siuecnim äütföla boneftasbonumfit, v.r
Stbicisquibufdatn placet,flue prjecipuum &pf£eC£eteris’
expetendumificutafleruntPeripatctici, hoc vrquequa-
qüe iridbbWm eft, quia nihil expetendotum aduerfatur
höneftö.Laudanturc3stera^&horiinfipienterbpcan
tur, vt bona va letiid o ,clä r usßin gu is, rerum tbpia, fed
nihil iftbruiri'tbrpemi& hbneftum bominemfacit efle
laudabilemiSiquidemdevaletudinebonavires,deviribustemeritaS',
detemeritate violentia, cle violentia'fti-
mulusvltibnis, quafi odij & bellorum fax accenia in-
flammatur, feqoiturq-j iuftiti*cöntemptus,legum prie-
uäricarib, Sc concuflib inqUieta publici ftatus.-ClariTs
finguiselationem park, pprentiamdfFe£tat,conculcat
inferi ores spares contemnit j'fuperibres^h abere dedigna-
tur, loquitur grandia.totustpmetf alto magribqffan-
gbibe,tanquain feeerit ipfe aliquid,propter quodnobi-
lisefle debeat ,'fuiimmemor, eotum qui retro efle vi-
dehturi öbhbifdtur, & fein anteribrafine-culcu virtu-
tis ridiculus Thrafonis imitator extendie. ■ ' Inquit E-
thicus:
MalopatertibifitTherfites, dtmmodattifis ’ „
JEacidafimilis, Vulcaniaquearnia capef<kj
Qtutmte Tberfitafimilem prodticat Achilles.
Nolptarnen,vt in lmuriamfuamdidtum nofterSimbni-
des bpfnetur 5 ätauis quide'm edftus regibus, & Gapito-
linis generdfibr &: Marcellis , &'bmnibus ad podium
current multa huiöfmödi, quæ laudis ve r i poteriint i fpedlanribqsV & quäfia purioribüs & felicioribus buis
prçftarem ateriam ,fiquisànci qu oru m vafte’di éïavel fe
d a ftratagemâtà, & ftràtâgématicà quoque 'rëcenfeàt.
Gæterùm quiafaepe ftratagernatummentibfada eft ,&
resnproinishon vfquéquaqûè eundisinnotüit : Vale-”
rius Mâximusfttatagëmata fi’édiffini t , vt dicat, quia eft
patscalliditatisègregià,Scab Omni reprehenfionéprô«
.culremota, cuiusopera quiaappellatione vix'bpte ex-
primi,p‘qflunr, Graeca pronuriciatfori bftratâge'màta ajp
peîlantur.Proprièramen'ftraragernàtafunriqtxîEadrem
pertinent milïtarèmi' Nam'& ab eo dieuntur ftratflàtes.
Quae vero contra ptopriat appeUatioilis notam adres à-
lias pertinent•, Iulio Frontino tefte i ftratdgemànca ap-
peHantur. Diftatenimilraragematieumaftratagerpate-
qüoftiodb genus à-fpéciedifferr. Redit iterum Piibl.
GlodiUs, vt ipftuç paüca;fubijciàm , qborufn vcl mitti'-.
mum dixifle maiuseft,&?frudbc fius ad gloriam, quam
fefcifle quodfaciunt-, quiieip(bs«uifcerant ob inanem
laudisamorem. Aic'etgo'
" ' 3eneficium aUepitdando,quiaigna dediti '
Feras non ctilpes, quodmutari non potetf.
Cuiplus licetquampar ett3lplus vult quam licet.
• Comes facundus in via pro vebicultresii
FrUgdlitds eft 1f infertariimoris boni, b
a Furorfitftpius f lata pat tent ia.
ImprobeNeptmumaccufat ,qui iterumnaufragiumfe-
. Nimiutn altère undo veritas avtittitur.
' FarsbeneficiieR,quedpetiturftcm neges.
^ ItaamicümhabeasiVtpojfeinimicumfieriputes. '
1 : Veteremfetendo miurum, inu it as nouam.
Uunquatn-pÜriculuinfinepericülovincitur. ip
]$e(effeeïl,vtmtiltostim'at;qüemmultïtiment./ -
Pofttemoveltenuivirturisihdictb/fiuéinverbofiuein
operçftamàprotenditur, & vivtUte.relida, qiian-
tuslibetlümptus'non tamgloriam,quam
■ igttoroiniam parit.,
exclufes’èrwpif j^ermanis & vtcriniä, vtei atteftantur,
llbnge nobihor eft. Ctediderim faeile quicquid fince-
rum, & defaeeatiorisnatùræinmaflageneris ciusabin-
itio extititjiriipfum vt quafi’gentis fukftellapraeftflgear,
confluxifle, qnôdVerè f faéculentiüs & obleurius, refédiffèingérmanis&
vterinis.Lætanturfamenficutin
ldaritareilliris,^ficinpropripabiediotié,'né nobilitate
generisVeum rese'xegerit,>excaufacognationis:prohi-
beäntur eum finitimis màtrlmoniocopulari. Geflènlnt
ergôSîmonidærégdS,'&prîefides,principes,'t?tribuni,
centuiiones,'& ƒ priiniprouineiarum fua mediocrirate
rcontentf, nituntur virtutefua, nihilinofficiislegiiimis
vile ducu rrt,a u tigno rn i n io fu m -, & culinæ, fites exëge-
rit ,nbri dedignantur häberememoriam,ant-peritiam
cxercére/ Recoiunt quia animalia muta non generofa
putat quisÿnifffoi'tia, S :
V — —hempevoUitrem '
Sic laud.imus tquum failli cuiplurimapabna,
FerMit & exulta raûco Ytßorfa Circo.
Nobïljs hic quocunque vènit de gram ine, ctùus
p Cldrdfiiga ante aiios, & primus inaquorepuluis.-
* Sedvenale,pecttsCorjthapoßeritas&' '
HirpïnifiraraiUgo viâàriafedït. : ~
‘-^-—Dominosprétiis mutareiubentur \■[. '
Exigüüßntoqüetra})untepiredia,collo.
Siqtudcm '
'Nobilitas fola (>l at que vnica virttts. J v
Ergogenerofitgsôcclabfanguini^lupiëietfieamagnum
quid elfe: petie Simqqi,des glojiçtur, nihil aliud Turn;,
qqàm morum manifeftatip/, glorioïa quidètn,, fi boni
fueïinrjpgnpminiôfafimabiHqctamen vnun^mèo ja--
dicio^qqicquidilierentiati.bqnùmftabetgenerofîtas,
quod neceftïcatem indiçjç/probk^ At return copia
nunc auaririam accepdit, nunp in exicium Sc extèrmi-
niuen luiluxuriam inftruit. Huius
-------Ingeniofa gtila eß «;v v*?
Haec Ad pradamjtrepitumque Inert fuffragiavertit,
vt fit,Venait* populus,vendu curia pair urn.
]
H*c vire« foluit,& vtrurntp (exum frangic inVenereni,
jçgis&naturæimperiQTeludlàtùf.Hancabrciga^extinfepelft*
Hançibfà.t gUltjbC uat>eneruaç,& fubuerrit. Lék
[«/• egere.
nacius inhærec ab n<p
cet ab ex ter m inio cjiaritatis. In.Ae eft quod rifbculam &
miferandam çum fenibus contraxic farailiaritatem, vt
quo minusegent, auidius coneupifcaut, & quo rebup ;
funt citiuscarituri,eas pàrcius miniftrent vtilitaci ; Nap •
ôc manusin iuuentute porreda ad dandum, in feneda-1
te contrahitur,& quae'iniuuentute cotrada eft,au t nun-
quam.aut raro in fenibus dilatatur. Cum vefbeisbepe-
Hcio nature libertas yicina immineat, fcipfo.s vano timoré
miferrimæ fubijeiunt feruituti. SiquidemDioge-
nës ait, mdfgentïa nature,fortunam non timet. B eatus
quoq*, Hieronymus,grandis, induit» e^uitatio eft anime
, cum parub contenais fucris, mundutn habere fua
pedibus, 8c omnem eius potentiam, epulas libidinoias,
ÖC ea propter que diuitiae comparantur, yihbus mutate
cibis,&grofljpritunicacom'penfar,e« Ideequidem lau-
dab ilia fiint, fi no hunt àd famam, fed ad confcientiam,
qukomniaequaniinicerpbrtat.Vtenirnait Xenophon,
confcientia iufti/cit maledida contemnère. Vfiis ergo
f erum laudabilis aut culpabiliseft, rerumduntakatdif-
feretia eft. Vnde Diafpenis,pecunia profufo decus, aua-
ro fupplicium eft.Fusiehda funt,inquit Maci objus,omnibus
modis Scabfeindendaigne Sc fetro, rotoq*, artifi-
cio (èparanda languor à corpo re,i m peritia ab animo,lu->
xuria a ventre, à qiuitate feditio, à domo difebcdia,£c in
commune à cundis rebus incemperaiitia.
ergo ipfi non eft»&Ginatura fere ociofa & ebda eft,
Quarit fe natura,nec inuemt. Omnibus ergo
Ifyrtaplacenttfraftig'eneruicorporcgrefius,
Etlaxi f dues, & totnoua nominaveflis,
Quac^viriithqumt. .... .. .
Sedvtmam in hac doininatipneluxuriaB imieniamurW*
fi Vel muHcribiis fimiles, nature tarnen aüt legi obtem'
perant'ibus. Ek Hispatet, quia nee valetudinis,necgenC'
rofitat&inec copiae eft laus prima, fed virtutis, cuius hsec
inftcumenta funt,& * ideb appetenda. Siquidem no de-
cet natutam,qu£e virtutem aut lolarn.an t fecit pr* caete-
risexpetendam, ei nbn ekpetendä fecifle inftmmenta.
In eoqj redius v.idcntur fentire Pcripatetici, quodcum
virtutem fins fateantur ad exefeitium gecendof umtex-
erCere inftrumentis,ipfa quoqj inftrumenta,etfi propter
aliud fatentur eixpetenda, S toicis tarnen placet fibi vir-
cutem fufficcrc aid beatltudinem: nec ego'eos errons ar-
g ao, {ed expeditiore dico per inftmmenta virtute. C * -
terum vt alias dixifle me memini, cum obanis vir tus grä-
tiofäfit,liberalitas gratiflima eft,eo quod plurimispro-
deft-, & certe vbi facultas deeft, eftundit vifeera', id eft,
proprium largitur affedum. Alioquin quomodo iuxta
Apoftolumin eo chacitas roanet,qui pulfante neceffita-
te proximi,mentis vifeera claudit? Econtra ingratiflim ü
Sc odiofiflimum vitium , quod nec effedu prodeft alijs
nec aÜfedu. Hase eft auaritia latcnciüm indagatrix lucro-
rum.manifeftae prsed* aUidifliraa voragoiheq-, habendi
ftudufelix,& cupiditate quaetendimifemma.
Quid non mortaliapedoracogit,
Aurifacrafames}
Herip hile viti vitam äurodiftraxit. Suäm Philippo vettdiditGr*
C k t , X V I.
Vi qu*t!torflummbui,qu<i dtfintt libidinù criuntnr F.picurts.
faciunttfedtluutum, quofere munditt mtrgatur, de a quit sóh<
Grants
EÓ quidem hæc vniuerlà concutrunt ^vt bftendanir
quietum ftatü in rcbufpubl. aut priiiatis,nifi à fonte
cialibertatem. Etinipfam Valerius-Maximus]fl|B||||L— I H ^
his exemplis inuehitur. Cum admodü locupieti L*.Mu- fapientiae, quicqiiid, fentiat Epicurus, prouenire ttS pof-
nitioBafiUofidfimteftameDtnmquidäminGt^difub- fit Hancenimeffchorttimdelitiaram
■/. Sepd-
Bulii.
% Apimijàlii.
t corripuieciflet,
eiufdemq-, confirmandi gratia potentiffimosci-
uitatis noftrae viros M.Graftum,&Q.Hortenfiutn, qui-
bus Munitius ignotus fuerar, tabulis heredis inleruiflet,
quanquam euidens fraus erat, tarnen vterq; pecuniae cu-
pidus,facinoris alieni munus non repudiauit.Quam tarnen
culpam,quamleuiterretuli ; luminacuriæ, orna-
menta fori, quod fceluS vindicare debuerant, inhone fti
lucri captura inuitati,autori tatibus fuis texerunt. V erum
aliquanto maiorcs vires in Q^Caflio exhibai t,qui in Hi-
fpaniam Sillium & Albinum f Purnium oeddendi fui
gratia,cum pugionibus deprehefos, quinquagies fefter;
tium ab illo, ab hoc fexagies paâus dimifit. Anne dubi-
tes fi alterum tanmm daretur, iugalü quoqj fuum aequo
animo illis fuifle præbiturumï Cæteram aUaricia ante b-
mnes Vitij f Septimuîi praeçordiapoflèdit, qui cum C.
Gracchi familiarisfuiflèt , caput eius ab feindere i Sc per
vrbë pilo fixum, ferre fuftinuit, quia t Opimius Gonful
auto ipfi repenfurum edixerac. Sunt qui traduntliquato
plumbo eum cauatam pattern capitis, quo ponderofius
eflèr, expleflè. Fuerit ille feditiofus,bono perierit exem-
plo,clientis tarnen ftelefta femes, in has vlq-, iacentis in-
iurias,efurirenödebuit. O dijsmerita\f Septimuli auaritia.
Ptolomaei autem régis Cyprorumrifuprofequen-
da.Nam cum anxijs fôrdibus magnas opes tcorrupiflec,
propcerq; cas periturum fe videret ideo omni pecu-
niaimpofitanauibusinaltnmproce(fillet, vt dafleper-
forata, fuo arbitrio périrent, & hoftes præda carerent,
non fuftinuitmergere aucum Sc argentufn, fed funitum
necis fuæ prasmium , domum reuexit. Proculdubio hie
tton poflèdit diuitias, fed à diuitijs poflefluseft, titu-
Ib rex infulæ, animo pecuniae miferabile mancipium.
Haéc Vàleriuff. Sedpofluntetiamnequioraauaricia! in-
üéniri esémplat Siquidem Prophet® oeulos cupiditaS
cxcæcauit, Sc pecunia corruptus Apo ftolus, Dominum
innocentem ctucifigendum tradidit manibus impiorü.
Poteft quidem deturpati verbis, fed non firtis, quia de-
fbrmibr èft ôc turpioriquâ vt orchnmanopoflit exponi.
Itaq; autèm eft auaritià ftudiofius declinstnda, quia terms
didlum eft ,■ de qùb quatuor virtutû puminabriun'
tur. Ediuerfo&Epicureorü hortus fontem fuum habet
libidineiü, qui ÔC ipfe f parturitflumilia,quæ irriganty-
riiuerfamhane valleni lachrymâr'um&miferiç,îhquam
eie<ftus éft exul, qüi quöd liBuic, f Sc quod licuit,fecerc
præelegit. Et quidem quafi vnus riuus eftamor Habendi,
quo ad fufßcientiard return copia quæritur, in tjùo a-
uaritiâ laborat præter licitum poflideie vcl feire. Alter
vèro luxuriæ Ienocinia diffundit ,ÔC defluit in varias vo-
luptates, d ü ad tranijuillicàtisi & lactitiæ gaudia çendens
afpirat. Tertius vires colligit, quibuè tueattjr natur* li-
bertaté, Sc cuiufuis moleftiæpropuliare po.flît iniurias: ,
Sc cum viribus abundaueriti profilic in odiBilem tyran- j
nidis venam. Qnartuè ab appetitu celebritatis, Sc reue-
rentix, dumeminentiamquxrit,fallaciterintumefcit.
Hæc funt quatuor flumina, qux infunduntèccitcum-
eunt otbem, & defonte peruerfx voliintatis fcaturiunt j
quifedem habet in imo,&originé contrahtintà luto va-
nitaris. Cum autem excreuetint j diuerfos ex fe pariunt
riuos, & quafi jntumefeentibus aquis diluui j , mundùm
obruunt,animantia perimuntj Ôc fîcbmniadelentiVt
terra videri poific in folittidinéredigetida, nifiquia pau-
casi id eft, oéto attimas, refurroftionisfeiliCetnlios do-
miis Domini area confcruat. Hi funtvtiq-, quos ex omni
carne Dominusi prÇelcgit.Vcrun tarnen quifunc in dilu-
uio aquatu multàrum, ad eum non approxiroabunt. Et
quidem amorcominodi,de qiloprçdiétumeftjhas qua-
fi in mare altum fundit aquas, Sc inualçfcente mâlitia,
velue cataraétis eoeli àpertis, varias pluitDomjniisin aù-
gmentum diluuij, delinquendi occafiohes i perihittens
Vt fubtraâa gracia, qui in fordib. eft, fordefcatamplius,
& quéproprio committic arbitrio, quàfivlcifccns fetit.-
Non qüod appéritü commbdi fi temperatus fit j dicarai
efiè culpabilenJjauc copiam rerurii fufEcieri tem, âut lx-
. titiarn mentis j aüt nàturalé libertâtis amorem, aut emi-
nendi meritum ducam ih crimipe : fed nihil iftorô quod
p ollicet tir afferc ; ëo qüidé modo qùd quxritur, contra-
ridm potius ôperaturëfFeâum.Hxoautem omnia bona
“ '' 'S s I ' fünf
W\
aU partitUt
in qu a tilo r
flumina.
■L quaüti
q u od;