2 P'S Honor. Tie Prxd'ßintt.
etiainfecerint ,/aluanturliberum Arbitrium penitusColli'afti- ;
matur,&bi qui damnantur, nonfilum lain fine culpdy fed et-
iam intufte punirt putantur.
. Vuderogote, de hac re latiusdiflerere;nec minimum
iccupulum alicui hébeci vel casco vltca rélin-
querè. • ';V: • V ' )
Magifter.
Cam lummi doétores dé hac-matèriamultaedide-
turit opufcula ï quidameampliuspufcitis quiadcom-
parationemillorumfumelinguis?
Difcipulus.
Illi quidem egregie difputauerunt: (cd diüerfa (vt
nobis videtur T’fcntientes , incertiores nos reddide-'
runt. Tuautem (vt verum fatear) fads nobis bré- ‘
uiterquodammpdppalpabilc, quod ipfi longistra’óta-
tibus non fcccrunt faltem confpicabile.
Magifter.
Quod peris, non denego; quianön mea, fed qux
funt caritacis quxro. Phaleras vérborum contemnó;
dura fratrum fimplicitaticónfulo: liuidos quoque,Rentes
inuidorum defpicio : quia auxdium meum k Domino.
. —
Difcipulus.
.Quasfo vt me vere infipientem TufFeras ; 8c ign'ö-'
I rantiam pfer me fcircitantium', verbo veritatis corri-
gas.; /
' Magifter.
Veritas.fe quaere ntes detenebris errorisliberabit, &
luce ïuae claritatis illuftrabic. Si enim infipientem te fa.
citcauilacaritatis , occurrettibilapientia cum lumine
veritatis* |
Difcipulus.
Tres nodi nexu nimis perplexo ie inuicem compliant
; quosvix aliquis tranfit -y quin c(sinhx-
Vnus , quo aficritut : quod fili Pradeftinati faluan-
tur.
Alter, quo aftruitur: quod per folam gratiam homines
falutem confequantur.
Tettius, quo dicitur; quod folum liberum Arbitrium
falutem operetur.
In primis itaquc feca nodum Prxdeftinarionis;qui
quadam violentia , catdinem obligar totius qtixftio-
nis. Putant enim quidam, quod Prxdeftin'atió ad e-
leótos folos pertineat, cum Apóftolus djcat:'jQoof *u-
tem pndeftinauit 9 hos & vocauit, iuftificauit, ■magnifica-
ttit. $ ■ h ' -• ^ ■; . •
Vnde primitus obfecro, vt dicas, quid fit Pradefti-
ndtio,
Magiftèt.
Nihil aliudeft Prxdeftinatio, quam pro meritiscu-
jufquèi vel ad glpriara, vel adpasnam, sterna Dei prx-
paratio. .
Eftautem gemina Prxdeftinatiojvna, bonorum ad
gloriamaltera malorilm,ad poenam. k
'} ■ Scd quia quidam etiam de Prouidentia & Prafcientia
muffitanc ; quafi hx neceifitatem omnibus inferant:
fciendum eft , quod nee Prouidentiaaliquexh com-
pellitad boni ftudium nee Praedeftinatiovllum violenter
trahit, ad‘Vits premium. Similiter Prsicientia
neminem cogit ad peccatumj&Praedeftinatio nullum
impejlitneceifitate adfupplicium.
, Porroquipracuifiiuntinbonispermanfiiri,ad gloriam
fiintprxdeftinati : qui veto prxfciti in ma-
lo vitara finituri , ad posnam funt vtique pracordi-
nati.
1 Ergo quos Deus praefciuit in Filium fuum crediante
fxcüla praedeftinauit>: hos fuo tempöire ad fidem
vocauit i hos per Baptifma iuftificauit : hos yirtutibus
magnificauit:hos Vafa mifericordisp glorificauit. Qapy
autem minime faâuros præfciuit, hos a tegno gloris
reprdbauit, & vafa ir s & contumelise, apta adpcenam
prsdeftinauit.
Difcipulus. ,
Cum feriptum fit : Pater diltxifti tos ante mundi confié
tutionem j videncur neccflitate faluari, qui ante mundi
exordium funt dileäi.
. Magifter.
Deo nihil eft futurum : fed omnia funt ei præ-
(entia , quæ iam funt^ .& quæ fiitUra funt. Omnes
ergo futuri lemper in Dci prsfentia fuerunt, & ideo
ante mundi conftitutionem funtdilebti ; fed fiio tempore
p r o m eri tis ad gl oriam elebfci. '
Qups ergo Deus ante mundi conftitutionem pts*
deftinando elegit , hos non neceflitas , fed proprium
meritum ad gloriam traxit. Qmbus ipfe in
fine mundi di&ürus erit : Venite beneditti Pattis met,
percipite regnum , quod vobis paratum eft ab origine mundi.
4
'' Et quod hoc regnum promeritis éis detur »draina
vox oftendit, qüæ mox eorum bona replicando '
quitur.
- Difcipulus.-
■ Remoto ergo repagulo Prsdeftinationis, eia iam
ingredere filuam exipebtatæ difputationis.
Vt quid fit liberum Arbitrium.
Et quomodo ei nonrepugnet Pradeftinatiovcl Pra-
feientia.
Et qualiter concordet Gratia, refera , Sc quae-
cumque hinç inde capita furgentia enleratio-
nis refeca.
Magifter.
Die tu mihi , quid fit liberum Arbitrium , arbitre-
ris.
Difcipulus.
Mihi videtur, liberum Arbitrium dicilibenasbonum
vel malum eligeftdi.
Magifter.
Hæcdefînitioiicet plerifque placeat,vereorneper-.
(piçax ratio earn ab nuat. | ■ pH
Eleftto namqué non nifi de duabus vel pluribus rebus
dicitur > vbioptio eligendi de multis proponi-
tur.‘ , ;.. ‘ i;, <;•’*
Angelo autem velhomini', quibus folis datum eft
liberum'Arbitrium , non nifi folajuftitiaproponeba-
tur: qua feruata , «terna beatitudine fruerentur. Igi-
tur definitio non videtur conüeniens Jibero Arbi-
trio.
Difcipulus.
Quid fidicatur : quod moris;& vita homini prppo-
fita fint;&ipfe mortem elegerit?
Magifter. , j|
Non hoc eft verum : non enim mortem elegit, fed
deceptus altiorem feientiam jconcupiuit.
Difcipulus.
Quid fi dicatur : quod bonum àDeo proponatur;
màlum autem à diabolo fuadeàtür, & in libero'Arbi-
trio Kominis fit, quid eïigere vçlit?
Matt
Magifter.
De homine hoc vtrumque dici : de Angelo non
& mandata eius vojuntarie feruaturos , hos \ poteft , quum nemo fuerit , qui ei .aliquid malj
Et libero Arb'i trio. 3*1
Bod.raodo
loquitur \
D.Anlclm-
Jib. tic cone-
feor. Przft.
IcPw.deftftjrcafin.
c.
B. fol. n<t*l
col.l.
[ B I
p^fuàferiç» Porro inter bonüm 8c malum nihil eft ' iam reatum Efàu odio habitus, qui iieedum aliquid fuiflir
r j j ........- 'roaii operatus eft? v . v . itatit^iqûid
rnirpuim.) il : ' b J? " cs‘f- H • r ' I..BjIB\ Mj :.,A. i (, ffi ' lent aui
Sicut fuperius diâum eft J Deo nihil eft futurum. > Vtiê-
Sacra Scripcura teftaturlacob fimplicem , Efau providelicet
deieritTiuftitiam , quam feruare debüit, 8c phanum. Et quod ipfi fuq tempore p^er liberum atbi- pro>olîtfi-
' " ‘ 1 ‘ quam deuitandam non i- triume»ntfiitHri,hoc;,antequamnaticflfcnr, erancin, Deimane*
confpeau Domini. r« , non ex
Ergo quialacobinconfpeâiuDomini fimplcx.fùit; .°Per‘^- É r
ideo Dora inus eu m dilexit : quia yero Efau prophanus eft
erarpdeoeumodiohabuit* ci:'Qu i
Dilexi autem præreritum cempus, propter tfeternita- maior ler-
tem pofuic : quia ficut prætàritum, femper eft præterir uietminot
lm.luprà
b diuexf.
’‘-picibus.
Wfedium. Sed fi homo "in aliquo inedio conftitutus
vidçretur'v î tune fortaflis »reifte , liber tas bonum
yel malùm cljgçndi ei inefiè diceretur. Sed cum in
bbfip tantum lit cohftitutus , & nihil aliud fit malt
ihcfio , quam quædam animrin bono defeiftio, cum
: deferic iullida:
4 iniuftitiam déclinât
gnorat.
Difcipulus:
’ Scd qua: fiteius definitip magnopete cxfpedto.
Magifter. ^
Arbitrium eft pro prise voluntatis iuaidum quid ve-
ii t , quidue nolit* Hoc liberum dicitur : quia hon eft
neeeflarium y fed qùibUs inéft ratio, ineft etiam yo-
lcftdi nolendiquëlibertas.
Et quia libêrum arbitrium profolaiuftitialeruan-
da ( in qua falus ànimse çpnfiftit ) dàtur, Cius defiuidp fie
congruaæftimatur.
Libertas arbitrii eftpôteftas feruarïdi reiftitudihem
, voluntatis, propteripfamreiftitudiriem. Re^a quip-
lodmodo, pevoluncàs e ft, veîlc quod vultDeus. Deus aütem
| j g B vuic , vc rationalis creatura ei non çoaifte , ^ 1 Iponrè
ÉlCarb.! fubditafit, vtei benefit; quahdp&hopipfii viilt, tune
pS« cél.i"yoluntas ciusteéfca eft. , i
luu! Kceff Ad hanc reiftitudinem lcruandam.eft libe ra-nul-
lorem edi la.neceffitate conftriifta : reiftitudo aütem voluntatis
Koacmfo Ite&iuftuia. . Si ergoiuftitiam pom propter aliud quam
p - ' I pröpter ipfam iuftitiam diligit Deutfi ( qui eft iuftitia:
ilmTnpra1 & f fumma beaticüdo'V premium Jiub.ebit, Igitur
conuenientifliina\definitio hberi ärbitrti eft : poteftas
ferüahdi reiftitudinem vpluntaris propter iplàm reiftitudinem},
per quam iure potfidet xternam beatitu-
dinem. .
Difcipulul. .
Sed quomodo nunc habet liberum Aibitrium
ad feruaudam iuftitiam ; cum non habeat iuftitiam?
/ ' •*? .. > ■** Magifter.
Sicut aliquis habet vifum , ad videndum (bleml
cum ipfe abfit * quem vtique vidére poteft fi adfit’
ita homo habet naturäliter liberum arbitrium, ad fer-
uandam iuftitiam, etià'nffi ipfâ défit, quam feruare poteft
fi adfit.
Hanc autem non -habitam, per fe habere non po-=
telVf quia nullus (excepto Deo) habet quod non ac-
cepit, qux fi ei dafür, gratia eius eft, qui air : Sint me
quod non n*lnlpbteftis fuere. Acceptam autem iufticiam non dé-
|ccepifti? fercre , liberi arbitrii eft. Hanc autem feruare, meri-
tumeft.
Ideo non vôlentis eft : fubaudi, quod vult; neccurrents
, fubaudi quod çurrit: ftimiferentis Dei, qui ( nullis
præcedentibus mentis, fed gratis) gratia eum prxue-
nit , dando, vt iuftus fit : & fubfequitur , vt inftadio
iuftitiæ currat, quatenus brauium vitæ fufeipiat, aut
pétcipiat. v : ^ -
Sicuti | fi egens nu dus à diuite veftiatuf ; non eft
fverbis iipfius, quod veftitur, fed eius qui ycftèm largitur. In
ld ° r r ru° autcm arhftho eft.vtrum veftem porter, aut depo-
de gratia prasuenientc,libero arbitrio comi-
MD An tantC. SÉ| s ^
^ 1^ , ' I . Magifter. :
& I' ; Cum Apoftolus dicat : Antequam vel bonum vel ma-
lum firentt diftum eft : lacob dilexi, Efau autem odio bahifi:
yidentur qtindam non feeündum m é r ita fe d feeuh-
düm propofitum DeUâluari, vel damnari : aut Deus
videtur quorundam faifta punirè , antequam perpe-
trentur. Nam ob quod m eri eum Iacob'tliiigi mèi
s I m I « 1 Cdui R Porroquia iniuftitia non eft apud Deum, nullum fi- xj, Efau au
neprxeedente iniuftitia punit a fed multis perpetrata cem odio
peccatamifeticorditerignofcir. } " . _ jhabui,
Igi tutlicet neceflefifpomne fieri ,. quod Deus fieriP p F |
propofuir, præfciuit, prædeftinauit : tarnen\ propofitum,
JCiw.4.7.
fottid aura
habes
prajitentia , pradeftinatio, nullam vim necellitatis ajicui Gin.u. 17,
inferunc ; quin quifque: Jibero arbitrio fade qupd \Heb.n. 10
yulti ' • ‘ V [Row 91+-
Et qui per liberum arbitrium declinanta malo & £a- i^.uo<iuid
ciuntbogfumyhi luntpopuluj&outspafuaeius , 8c his eftlpuj8
prxparauit pafcuavitx , 4c hos elegit in Chrifto ante |Deum?
mundi conftitutionem.-^ ; lyid.D.'An
QijiAUtem alibertate deficiunt, 8c nullaneceffitate ucrilloeis
cogente , fed Iponte fcleruitutifubiicmnc, dumlerui ,i)lius libri.
peccatieffeiftidaempnibus., qui viciis prasftant, tugiter
feruiunc hi funt populus Pharaonisy & non funt ex
j*c eadg:.
'i'ftibf
ouibus Doraihi , fed. func oues in inferno ponendi
quae mors depafett. Hi tales, tot doiftrinis auditis, tot
fignisvifis, tot plagis perpeffis > incorrigibiles funt, 8c
eos Do minus abiicit, cum eosiniufte in iuftitiaderelin-
■ quit.
Itaque Praedeftinatip & Prxfcientia Dei , imrau
tabiles 8c fixte manentr.qnia omnia , qux fienda prx-
feit ., & prxdeftitiat Deus , indcclinabiliter fienr.
Gratia'autem & liberum arbitrium , ' falutem ho'mi-
nis concordi fasdere operatur : homo vero- a liber-
cate fola voluntate deficiens , ad pCCcarum inclina-
tur,
8® non.
P®nati ruic, qui nondüm.bonum façèré feiuie ? Ob quemeç. poifet?
Difcipulus:
Quia nodum liberi iIrWrriiperadiutricem gratiam e-
leganter enodafti rrogant, infinues ,fi dia bolus adbea-
titudinem conditusfic. v
Magifty.
Conftat quod rationalis.creatura ad beatitudinem ;
fit condira: Diabolus autem.rationaliscreaturaeft: igi- |
tur ad beacicudinera eft conditus. Scriptu m quippe de i
' illo eft:p/s»«t faptentia & perfe£tus decore, indelitiisparaaift
Dei fuifti.
Difcipulus•
Et quid eft, quoc&ceoDpmiuusdidc • quod invert-
tatenonftetit.
- Magften M
Id eft, iare£titU(dine voluntatis non permanfit; iufticiam
enim Iponte deferuit. Et ideo iufte bcatitudi-
nem amifit. '
-Difcipulus. • ^
Quid eft Beatitudoi
: Magifter. •'
' Om, ium jonorum fufticientia , fine omhi indi-
gentia.
Difcipulus.
Cur non fecit eum talem j vt hanc amittere non
îoan.S. 3 4.
P/aL 48.
Magi.
EÇee.zî.
lo-in.S. 4 4 ,
H