uatutrx iam corrupt*. Corruptio tiamque mortis on.
go eft,"tolle cotruptionem,fe&atcmtegatatemmunditix&
vimnfs, iam unmortalitaris viam ingreflus es ;
Sc quaniam iiuinitatis tu* arcaro appteHendiftiV Ap-
prehendiiti ,inquam, an aecepifti! Sed vt fidelius lo-
quamur, Sc accepifti Sc apprehendifti. Non eft euim
volends,neque currentis.fcdmiferentisDei. Quis feit
quando reniet.fero, an medianoa*,sn galli eantu, an
maqe î Vt enim aitille, Nihil morte certius eft,nihil horaincertius.
QusTOquenontimendacftquafimalum,
fedquafi malorum finis, cum yenerirgtatanteramplea
e n d a . Vnum eft quod totis' mentis Sc corporis viribus
fugiendum eft.Quidiilud fit qu*risi Tutpitudo,
Sttotius(pedesinhoneftl H*cenini&ciunt mortem,
terminum non eile malotum, led antecedcntium 6c
fuccedentium copulam. Ad hancfqgiendamnon ora-
cula vatum, non Pythonis confaltatio n ect!6iiacft 5 fi”
delius & vtÛius ad hocrado data confulitur.Cato in Libya
extrem* difficultatis anguftia çoar&atus, Haramo-
iiem Ioucm dedignatus éft confultare ; ratus fibi ratio-
riém lufficerc, vt pcrfuadcret feruandam libertatem,&
non modo dominâdonis Cæfareæ iugum, fed oronem
notam turpituhinis fagiendara; Licet in co etrauerit,
quodautotitate propria vit* munus abieciuQuod non
modo fidetfum inftitutis ; fed conftitutionibui gentium
, & fâpiendftïmorutn edidis conftatefle prohibitum.
Vetcris quidem philofophi* principes Pythagoras
& Plotinus prohibitionisfnuius non cam authores
fant, quam pr*cones,omniho illicitum eftedicentes,
quêinpiam;militi* feruientem , s|pr*Gdio & co mmifla
fabiftatione dircedere, citra duejs vel principis iuffio-
nem. Plane eleganti exemplo vfi funt, co quod militia
eft vita hominis uiper terram. Q u id fi contra iubeant
oracula vatum , vel refponla Pythonis ? -Procul dubio
minimeaüdiendifunt, quia cum pedculoinnocentiæ,
nemo cuiquamdebet fidem. Si m ihi non credis >Ntt“
mam Romsinorum Imperatoremfêre innoccntifiimum
pra te r T im m , fi placet,attende. Dum inuitaretur ad
nomicidium, petito capite ad facrificia, cehfuit cepam
effecædendaro, rcfleâcns ad innocentiam etiam per-
uerfi numinis voluntatem. At cum hominis adijeeretur
à nûmine, êapillos fe pollicitus eft oblararum. C um verofoiritus
imrriundus fitiret &lahguinem, pifeem im-
molandum cfletefpondit. Sicitaque cum ratio èius cir-
cumueniri nonpoflet,vttrahereturadculpam,ftnmun-
dorumfpirituumtèftimpnio, colloquio.Deor.um pro-
nunciatus eft elle digniifimiis. Nec eft quod fub exor-
cifmorum prsetextn, (hum quis tüéàtur errorenfi, qui ad •
minoendam dæmonumpoteftatem, & diftrahendum,
quod habent cum homine, familiaritads commercium
inftitutifunt, carçntquëpropriævirtutisefFeâu, nffi in
digito Deiconualefcant. Porro Spiritus San&us d ifei-
plin* effugit fi&um; & corpus peecatis fubditum.fiik
efle habitaculum designator. Q uicquid verohurnfmo- I di agatur, fi&itium eft 8c phantafticum, & vetitatis fuH-
ftantiaranefeit. Videtur quidem adeflè,dumprecibus
& pblatiohibusinuo^tur,&effeàupetiiionüm perfe-
quente.facrilegum errantis animæ deuderium adimplc-
tur. Abeft autem tara longe, vtfubtra&a tutela fuii, eos
quos perfidia tanta exagitat, yiriisludific'àtiônibus d*-
monum, trahifuftineat ad gchennam. Se liquidem ad
Kuiufmodi flagitia prohibuitinuitari publica voce'Ec-
clefis, aduerfus quam necporc* inferni præualebunt.
Cum #rgo Spiritus S an d ig ra tia , authoritas Ecclefi*,
imptobatislubtrabitur exorcifmis, qui eis non tam
vrautur quam abutuntur,offendunt infpi-
ritum,quo recedente,eius fibi nitun-
turvirtutem&efficaciara
C a p . X X V I I . .
Dcftcculariit, & quod maltgntJpiritus interdumjittura fratu-
feunty & de fubtilitatenAttira, & long* txptrUntM rtwipo-
rüy&rtueUtiontfuperiorfimpoteßttum, & quod f ife dtci-
piunt.aut decip'mtes3aut deceptiy&quodJfecuUrios maU in~
dubitatafiqtiuntur.
F Ruftra fibi Ipecularij blandiuntur , quod nihil itnmolant,
nullinocent,fæpiusprofuntdumfurtade-
tegunt, maleficijs purgantorbem, & folanr vtilèm aut
ncceilàriam appetunt veritatem. Nonfic.impij,nonfic.
Quinon colligit, inquit, me'cum ,dilpergit; Etqui non
eft mecum, co.ntra me eft. Dum h*c Domino ptqhiben-
te, exercent impij, quid aliud faciùnt. quam calçaneum
erigëre aduerfus prohibentem ?. Ccrtc nimis eft, quod
immolât, qui eieâo Spiritu fancSfco, idololatriæ men-,
temproftituit. Nimiùm eftquodimmolât, qui pollu-
tas apres damoniorum follicitat voce Domino conlè-
craca. Nimium eftquodimmolat, qufmotum corporis
accommodât ad dçteftabile facrilegiùm perageadum.
Quid retinuit creatori, qui mentem, lin guam, corpus,
dæmonibus obtulitî Annonveritatifscitiniuriatn^qui
integritatem eius in tanta côtmptionc quafiuit î Plane
nemoin talibusperignorantiam exeufatur. OmncS ë-
nim in commune fciunt. àut fcîrë dçbent, h^ncignomi-
jiiam ,fidei anathëmatis Opprobrio , condemnatam.
Non vtique hfe facramèntö thilës e^cipitur, pupillussetzte
y mulier lp firmitate fexus, rufticus munere agricul-
tur«, qua ppb lie* v tilitati inuigilatV ; Lice t enim in dif-
pendysrerum , fubueniatutcisperignorantiam iuris,in
filbuèrfione fidei nullum ah ignbrantia rcmediüm eft i
obtinente eo vt qui ignorât ,.ignorètur,&infipiéhs in
culpa erudiatutin poenaj&iàpientcrpuriiiCtur, quino-
'luit mtelhgetey t bene agereV.- Quis enim ei non pÔtùit,
s vt fine làbote à tanto labore céfiàret,dum illud laborio-
feaddifeeret, yt laboriofe&peft'ilehteterraretî 'Non
poteft in fide fine làbore quiefeere, qui potenseft folli-
citudine mentis^ exçi!citiocorjporisa fide deuiarefC^ui
enim bis nugis obfcquitur, fidem negapit,& infideli aç-
tecioreft 8c licet verbis Deura ëonfiteatut, ei peruerfis
opei ibus contradicit. Necfacilius eft honiihem büiuf-
modi elfe fidelem, quam iüdicëm incorruptumi quidi-
ligir mùnera, & fc qui tur retributiones. Caeterum quod
fimplicioramanimosmcpetjlçilicet per huiulm'odi cô-
fultationem abfcondïta funirorura mànifeftari n£> pof-
fe, r.ifi per manum eius in cuius poteftate funttetnpora
& momenta.nodum non ingeritquæftionisXicetcriim
futurorü fit vnûs arbiteti qui & Deus & Dominas omnium
eft, tarnen ëx fignis interdum hominibusfnnote-
feunt. Quidergômirùm,fi ea quandoque prænofcant,
quæ & fabtilitate rîaturæyigenr, & experientia temporis
longiore, & reuelatione luperiorum poteftàtum de
plùrimis admonçntur. Si ergo fpirïcus corporis mole
grauatj,quos luteum carnis retàrdat indum étum, quorum
acumen turbari fènfus ebrruptio hebetat,expr*ce-
dentibus aut quarumcunque rerum indiciis, quæ fini
ventura cbnijciunc, quidprohibet fpiricus àb omnine-
xu corporisabfolutos, quos noxia molesrion tardât, re-
rumsimminentium,autin plurima tempora fuccçden-
tiumpræmetiri euentum î Sed quifere pridië natus eft,
poft dies pauculos deceflurus medio tempore exfimili-
bns fipiiha colligit, & de caufis fibi interim nóus ratio-
cinftur in pofterum^ Nonne hoc facilius poteft nomo-
j do antiquus, fed inueteratus diefum, quiabinitio con-
di t us eft plenus fapientia 8t perfeâione decorus ? Quis
adeo hebes eft 8c tar dira t is egregiæ, qui canto tèmporis
traélu, pro par te ad ea cotiijcienda quæ futura fun t,non
affurgat? Præterca propitiæ poteftatesj quæ charitacis
cultu, deuotione obediendi Domino alfidue famulan-
tur, eis quidem pofiunr,&interdum credunturocculra
reue lare. Nec tarnen fta tim verum e ft, quod reprobi
fentiunt, aut prædicunt, fed qnandoque quæfufpicau-
tur aut riment, vt yideantur conlcij fecrctoru properant
nunciare. Quale eft quod Doipinonafcicuro in templis ;
Ægyptij defolationem ëorû, 8c difeefium (uum -, dæmo-
nestemplorum præfidesprædicëbant. V ndè illud apud
Trifmegiftum deexterminio religionisIdolplàtriæ.Æ-
pypte,inquit,Ægypte,çric cum religibriis tu* fblç fuper-
crunt fabulæ. Et fæpe quod ex neceflitatc faciunc coa&i,
fe fponte facere fimulànt,quaû hQminibus indignantes,
quibùs fe fingunt infcnlos. Sæpe etiam mentiuntur aut
deeipientes aut decepti, Sedlicetyera duntaxat enuncienc,
nihilominus autcbmpefçendifunt.autfugicndi.
ÿnde in DeUt. Si furrexerit in medio tui prophètes, aut
quidiqit, fe fomnium yidiftè, & prædixetit fignum atq;
pOrtèntum,ô£eueneritqj locutus eft, & dixérif tibi, ea-
mus&fequamùr dëos aliènos,quos ignoras,&feruia-
museis,nonaudiasverba prophet* iljius.autfomnia-
toris , quia tentât vos Dominus Deus yefter,vt palam
fiat vtrum diligatis eum, an non. Vnde .plane intclligi-
ta » u ia e t fi contingant,quæ à diuinantibus, non fe-
cundum Dcum dicuntur , non fie accipienda funt, vt fiant
qu* prajeipiuntur ab eis , aut colantur quæcoluntur
quidem gladius eft bisaeutus, viuus 8c efïicax, penetra-
bilior omni gladio ancipiti, pertingens vfq; adidiulfio-
nem animæ&fpiritus, compagum quoque&medulla-
. rum, difcrecor etiam cogitationum. Ihfenfatus eft, qui
hoc gladio imminente non timet. Etecce in facies Ec-
clefiæ.in confpcétu omnium imminet.Dcniq-, ôcinom-
nes dirigicur. In quit enim; Quanao ingeeflus fueris terram
, quam Dominus Deus tuus dabit dbi, caue ne imita
« vèlisaböminadonesillarum gentium ; nec inuenia-
tur in te qui luftret filium fuum,aut filiam fuam, ducens
.per ignem, aut qui atiolos fu fei te tur, aut obferuet fom-
nia atq*, auguria, nre fit maleficus, nec picantator, nequê
py t ho nés confulac aut diuinos,âcquætat à mortuis veritatem.
ab cis. Sed nec Apoftoius in Aôfcis Apoftolorum ,im-
mundo fpiritui peperde, quia in muliere ventriloqua,
Àpoftolis, 8c prædicationi eortim teftimonium perhi-
buityeritatis. Nihil véro aduerfus pefté iftam falubrius
eft,quam fi quis huiufraodi vanitad omnino aurem fub-
trahat. Gratias ago Deo, qui mihi etiam in teneriori æ-
tate,aduerfus has maligni hoftisinfidias, bcneplaciti fui
feutum oppofuit. Dum enim puer.vtpfalmos addifee-
.rem facerdoti traditus eftèm, qui forte fpeculariam ma-
gicani exercebat, contigit vt me, 8c paulo grandiufculü
puerum præmiflis quibufdam maleficijs, pro pedibus
fuis, fedentes ad fpecuiariæ facrilegiùm applicaret, vt in
.vnguibus facro nefeio oleo, aut chrifmate delibutis, vel
inexterfo& le^igato corpore pulùis, quod quaerebat,
noftro manifeftaretur indicio. Cum itaque prædidis
nominibus, quæ ipfo horrorelicct pueruluseflètq, dæ-
rtfonum videbantur , & præmiflis adiuradonibus, quas
Peo autore nefeio,focius meus fe,nefeio quas imagines,
tenuiter ramen & nubilofas videre indicàflèt, ego quidem
adiilliiditacæcusexdti, vt nihil mihi àpparerec,ni-
fi vngues autpeluis,& cæteta qu* anrea noueram.Exin-
de ergo ad huiufmodi inütilis ;iudicatus fum, & quafi
qui (àcrilegiahæcimpeditem »nead.caliaaccedcré con-
demnatus, & quoties rem hanc exercere decreueranr,
ego quafi totius diuinationis iropedimentüm arcebar.
Siçmihi in eaætate propidatus eft Dominus. Cum vero
pauiulum proceffiffcm, flagitiura hoc magis 8c m3 gis
exhorrui, 8c eo fortius confirtriaras eft horror meus, q>
cum fpccularios multos tun e nouerim, om nes antequ ä
deficerent, aut dcfc&u naturæ.auc manu hoftili, benefi-
çio,iuminis orbatos vidi, vt cætera incommoda taceam,
quibus in confpe<5tu meo à Domino , aut pcoftrati, aut
perturbatifiint, except is duobus-, lacerdote videlicet,
quem præroifi, &îliacono-quodam»qui /peculariorum
videnyes plagam, effugerunr, alter ad finum Canouicæ,
alter ad portunj cellulæ Cluniacenfis,lacris veilibus in-
figaiti. Eofdemtamenpræcætcris in congregationibus
fuis aduerfa plurima poftmodû perpeiToseffe, milèrtus
fum .Sane fi adimpugnandûm huhcerrorem,concurfiis
rationü, & catholic* matris Ecclefi* autoricas non fup-
pctêtec, vel exempla raalorum eum fufiiciunt extirpare.
Sicht autem nemo poteft bibere calicemDei Domini,&
calicem dç.m6niorum,aut duobusdominis lèruire,Dco
8c Mammonæ; fie gradam Dei, 8c huius malitiæexerci-
dum,nullus afiequicur.Sed eccequare pundim&quafi
fiibulafcntentiam profequor, fidei & moruinimicam,
cum cam cæfim Spiritusmucrone, capulotenustranf-
uerbètare fiifîîciam ? Feriaturergo femel in manu forti,
& braçhio illius.qui adfubmerfionemÆgyptiorum,di-r
uific mare rubrum in diuiûones,& fecundo opus non ej
rit. Non eftcnimqilidemanuilliuspofficcruere. Edu-
catergogladiumMoyfes, 8c prbfternatÆgyptias abo-
minationeSj&àbfcondac eas,ne apparcan t in confpeôtu
fidelium, in fabulo fterllitatis fuæ. Loquaturverbum,
lentendam proférât in condemnationem erçbtu, quos
dim ins à domo tua àbigère procBcaujmus.1 Verbum fi- »j
Bibîîôrb.Vtt.Pat.Tom.if._______ . • •
Omniaënim hæc abominatur Dominas,& propter
iftiufmodi fcëlera délebit eos in introitu tuo. Pcr-
feftus eris,& abfq-, macula cum Domino Deo tuo.Gcn-
tesiftæ,quarumpoflidebis terram, augures&diuinos
audiunc. Tuautem àDomino Deo tüo aliterinftitutus
es. Quis ergo dubitethæc criminalia, & non modo lan-
guorem.fed fidei e'xterminium efle, quod tantadiligcn-
tia prophedeus, iniö Spiritus fermo eradit ? Abominationes
funt dicente Domino;Et homo le fupra ho-
minem fieri ©pinatur,cum iftorum aiffecütus eft difcipli-
nam.1 Propter iftiufmodi feelera dçletæ funtgentes, &
humana cemeritas fe in his muldplicari confidic,
C a p -X X IX .
De Phyficis, Theoricis, & PraSiei.
Licet tarnen vt de futurisaliquis confularur, ita quidem,
fiautfpiritupolleat PropHeciæ, aut exnatura-
libus fignis,quidin corporibus animàlium eueniat.phyfiGadoccntecognouit,
autfiqualitatemteropodsimminentis,
experimectorum indicijs colligit. Dum tarnen
hispofterioribusnequaquam quisitaaurèm accommodet,
vt fidei, aut religioni præiudicet. Sed necprimiau-
diendi funt,nifi in eo quod loquuntnr à Domino, quod
nunquam rèligionem impugnat, quia verum vero ne-
quic eflè cbntrarïum,nec bonum boho. At phyficidum
naturæ nimium autoritatis ahribuunt, in auchorem na-
turæ.aduerlàndo fidei, plerunqj impingùnt. Non enim
omnes erroris arguo,liçet plurimôs audierirn,de anima,
de virtudbus & operibus eius, de augmente corporis &
& diminutione, & refurreâioné eiuulem, de creadöne
rerum, aliter quam fides habeat, difpUtances. De ipfo
quoq; Deo interdum italoquuntur, vt !
Si terrigenx untarent aßra gigatttes,
8c inani conatu cum Encelado, vc eis Ætnæ onusi^ii-
fluumimponatur, cupiahtpromereri. Sed in his/acile
labipoftunt,quia quandeurique îngenij vires, citrapro-
funditatem difiicultaris. quæ ïn his vertitur, fubfiftunt.
Vbi vëro deficit jntelieâas, fidei ratiçne dedmâa, quæ
media eft, reftat fola opinio. Cum vero de inferiodbus
qii*ritur,puta de complexioneanimalis, de caufa & cura
ægrirtidinis, eis omnino nihildeeft, præter effe^ùm
bperis, fi is defiderarur. Et quidem theorici, quicquid
fuüm éft faciunt, Scfprte pro amore tuoamplius eroga-
bu'nr, & ab eis fingularum rerum caufas & naturas acci-
piesî fanitatisj ægritudinis,& neutralttatis,céfores{unt.
Dant fanitatem verbotenus,& conferuant.Neutrâlitatç
iubenc iftuc diuertere.Ægriiudines præuidenr & docént
caufas, indicunt ei initium, augmëntum, ftaturo, & de-
clinationem. Quidmultaf Cum eos audio, yidentùr
mihipoffe mortuos fufcirare,neçÆfcülapio Mercurio-
vë creduntur inferiores. Veruntamen in eo magna
mentis admiratione diftrahor & perturb or, quod àfc-
ipfis tanto verborum conflidlu, 8C collifione radonum
diflîliunt,& difeordanr. Vnum profeélo fcio, contraria
firmil vera efle non pofiè. Quid de media's praâicisdi-
cam? Abfit vc de his quicquam peruerfum loquar. Iri
manus enim eorum exigentibus peccatis mei^nimiaftequencerincido.
Non funt exafperandi verbis >|cd po-
tius demulcendi obfequio. Nolo me traftent dutius,
nec etiam fentire audeo, quod omnes clamant. Dicam
ergocum S .Salomone: Q^amedicinadDominoDeo
irrrr™ - ,;'1- fi ‘ ,Ii ~ . - .-»î-.? gft.