|!§|
facit, rum à morte cui propior fuerat pcnelibcratura,
difiedis.obrUtifquenauibuSjamifl'amaioie paree Iqcio-
rum, defertumi hudum »abieé^im, egeptem, ignarum
locprura, omnibus affli«£kurw,m^is non deftituiammo,
non frangi, fed inuiaum & intrepidum,confolantem
fèipfum, fortiqueahimo cunóta tolerantem, ipcrate o-
mnia in melius, e x p e r te lxtius.perfeuerareconttan-
tius, cohortatique infuper focios ea (quam fuprâ tecita-
uimus) verborum grauitate& fapientia. N.unc age pro-
bemus eüm in lætis fecundifquc cafibus. Reftituttur
claffis, redduntut focii; fufdpicur hofpitio, Didonis au-
getut opibus,fouetur iocis & plaufibus, fed vt Carthagt-
nem (qüairi àccipimus mundi delieiasj relinquat,&La-
tium (quodfupra wZ/wi interpretati fumusj peta't,diui-
nx cum voces & oraeufafepius admonent,quibus pare-
I re virfapiensfatiusproponiffpretis infaniencisroeminae
Æneasfait bUndiciis &C fletibus. En quantaperfeuerantia hie no-
I matrnæ I jjer ^neas res aduerfas fuftinet, quanta fe cundas delpi-
uerantix virtus, roiroartificio oftenderçt. Nccdedigna"
bitur quifquam Ghtiftianorum è gentilipoetayiuèndi
normamfufeipere, fed memoreius mulieris ,'cufus figu-
ram effert Hieronymus: Difiat inutilibus mmum carminum
ßiperßuitatibus tanquam vnguïbtis &pil* reficatii meliora qtts.-
que non alpernari. Erit igitur recipiendum ßcilludLnca-
ni, quod de Ctefare dixit : Ml actum credenscumqUtdfuptr-
tjf t agendum. Cuius fi innumerabilcs pugnas ctebrafque
vidtoriasi’eonfideremus,ob indefeflàmtantum, quaab
ccepto nullo opere vriqtfam retardabätur,vigilemque
perfeuerantiam cunäa eiféliciter ceffiflc intelligemus,
quam cum Cldopatrse blandiciis detentus aliquanto ne-
glexifïèt, viliffim or um hominum infidias vix euafit. Indem
cit, quanta cxlçftibus mandatis obtempérât. Jum n a j
uigat hoe mare mundi magnum &fpaciofum,inquod
Palinuro nauta,dum deliciiseius ille&us obdotmir, ex ■
cuiTo Æneas (quern Virtus vigilantem proaliifquecu-
ram & lab ores fubeuntem facit Jprxfentiens nauira vi-
tæ noftrx incertain & errabundam agi, remum vjtyö-fr
pfe foliieitudinis accipit, & per totam erromm ndflem
nauigando defudat,nec fcruild licet officium magno-
qiie jifdignum yiro, quo multorum faluti confinât, a-
fpernatur^ Turn Auerni pcenas ( quæfigniftcant mundi
miferias ) reuifit, contemplans quibqf primo ipfeqoa;-
dchinc adoiefeentia, acreliquaomnîsxtas mails fubie-
&a eft. Elyfium quoque, quo Anchifespater exterique
foli boni a'ciuftiviri,Deo&litterisvacantesquiefeere,
dum hanc vitam coluht ttanqui licacéqüc frui videnujr.
Turn priufquam promiftam Latio quietem aflequatur,
Turnum i l eft diabolum, infeftum hafiet. Latinos quoque,
ideftmundum, béliagetuntur ardua pugnatur pro
Lauinia, quae anima accipienda'eft,fed fuperat Tiii num,
iubiugat Latinos, fit compos Lauiniæ. Ealiæ regno-
quietus fruitur,Deufque tandem ëfficitur. Hie eft fru-
6ius, hie finisperfeuerantisviri, qualisifte defetiptus eft.
Nam poft multas mundi vexaciohes ,-poft lpnga &tri-
ftla diaboli bella, proculcatur mundus, vinptut diabo-
lus.animx bene confulitur, vita ducitur tuta& iranquil-
la, tminortalifqu,edemum & xcerna bçatitudo acquiri-
Auerhipae
oæquid
lîg aifican t.
c
Perfcueta
riç fru& u s
& finis
quis.
j cohftan-'’ itur« Contra quoque videamus quis fini*fit cordm qui
ti* quis fi- in his quae bene coeperu'nt non perieuerantes, leuifacis
in*Scipionibus> Catönibufc, Fabriciis, Idetellis,
Fabiis. caeterifque illuftribus Romapis, fi vetera
monimenta euoluere voluerimu^, manifefte compre-
hendemus. Contra vero qui defidix & turpio a o aediii
abiolita bene agendi perfeuerantiadefecerunc, triftem
femper & inglorium exitiim habuiffc eompetiemps.
Hànnibal çum multis exultans vi&oriis ad extrèmamyfque
imperii defperationem Romanos adduxiftet, nori
aliam, ob caufam à fumma illadecidit rerum fuarum ge-
ftarütn gloria, quam quod Campanis ille£fcusdeliciis,
fegni Sc infami marcens defidia»qnod féliciter fumpftrat,
non perfeuerans bellum profequi& confiimmare,
neglexit. Memörabilis eftSpartanorum, quam aLycurgo
fivfeeperüt, difçiplin* petfeuerantiaTqyii quoniam ta
mares quam foeminæ durifßmis & affiduisfèlaboribus
exerccrent magna femper cura omnium laude & cora-
mendätione floruerunt. Horum dux Paufanias, quam-
diu primores mores fëcutus eftimaximis ytiqv claruit rebus
«eftis, fed cum non perfeuerans mollicule fe Afixil-
lecebris dédie ,àprifca omni & r tut fortune atq* operum
fuorùm gloria defcciflè.
C A p v t VI.
„F
Hannibal
‘non pcife.
utrans, fid
gloria dc.
eidit.
Paufanias
J dux Spa
pan or u nó;
'^ëiteucrïs'
à gloria
I d'clecic.
jvirg.in.
Exboriattopcrffueraritia exgeniilium& chriftianorum
. extmplkat/feftntenùis. • - • t
SEd hos omittamus qui & exitu fuo, querntriftem me-
rito inuenerunt, exterrere quemq-, poflunt, illos po-
tius attendamusv quorum mira in cülcq virtùtislégitur
fbiffe perfeuerantia. Proponamus nobis qùos ante di-
ximus Romanos Duces. Proponamus & ex fapientibus
Grxcis Socratem : quineque conuitiis vilis cbmmoueri,
ne que mortis vlloroétu ( quam conftantiffimè etiam fu-
feepit^) ab ihtegritate ac fententia animi fui diuellivn-
Socratis
magna ce
ftantia.
in his aux bene coeoeruncnon 'perteaérantes, leuitatis tcepity au «v ^ ^ 3 . BSra
&4^oqnftanti*fuxPexeftiplumPaliisreliquérüht. Nam
&id^ceUeneifn^ispdcfafclicicaràiinefoo.exectitas ..clcratCleancci^:Zeiionem,PyrrhoncïpÆhenfcnn,*-
eft ïtnontamprtleoManti^vbcrcs&uausoItendeiei. liofquehumfccmodiinnumerabilcs,quiin,tolcrandis
qulm non f erfeutrantiûm apcrciferaa qaæ Cubfi- qn.bafcunqqp trifbbns adnerfis.rnbns fpc
oaunEurdamnademonftratcE. ExpEcflîcnamqÿtpariifè- . bonorunà perfeuecanti (êmper anima victuce
ftc eam Ecm in Didonc, & apte quidem, quafi longe ma- dnnmr. Magna ptocnldpbjo ChEiftldnisincltatncn a,
niEnns)inconftantta & n.n,abilitaS eonuenite | É ^ » | H ® Sç « p e aw o j
qnodnecfelatuiflepoetaiprecodcmlocijàpettebften- | quid dicemns nos e je t e &casholimSgEnx,qdiqnam
â t 'illo ; S ignotabant tneltOEibus tempotibus nat! aetetnam feptrïoemmt.
DidenfméJoderEEibitpoftmottempEiini ! lütan abquandpqxpeaaEnus*^qu*patataettroctCesq
D id o n is
inconftan
lia quid*,©
perdra.
C h riftian
dedi-
u iau ii) Uuiuu»iii wuEug.>/ j ------------- - 1
magns prineipibus peteretur, ligare volüifle, cüm in
tendere cohdendx vrbL Iuftitia& legibus popUlos gü-‘
bernare, opibus & auftoritate indies mägis crefeere,
magnam' & glortöfam apud populosfuosfinitimafquc
o dines gentes hab'eri,amarijcoli,formidariqj-ab omnibus,
gnenturà
gentils ppe
ta YÎuendi
novmam
fufeipere.
turn vbi noui hofpitisamore capi ccEpi|i-neque exj
truendx vrfiis ^neque^gbfieförüm populotum vllam
curam orrinino habere , yacare autem iocis Sccantibus
inftrucre conuiuiaj inlanire, coniugium petere j turn de-
feriabhofpite,negligiapopulisfuis,'contemni dfiniti-
mis.regibus, turn pallere, dole.re,iamentari, flere, fpe ab
omhi decidere ,.yitam deniq; fibimetcripere violehtetd
Ita profuit (bconftanti feemir^ebene cceptisnon.perfe-
uefanter infiftere, tales non perfeuerando fibi frudlus
pepetit, talem'fibi fine'm inuenit. Qvue cundfcapruderi-
tilfimus poera j tarn dulcibusfigmentorum velamentis^
vti poccarum moriseft, expofuit.vrquantaefretperfemniucn
quuaiuiiiijwnjua.awv».».*., « ......."— 1—:y '" r
rum, nonne erubefeendum érit ttobi*ab hi*vihei, qui
cum veritatem, quamnos iritelligere prornèruimus, ne-
feitentj ab veritatis tarnenfemita minimeaberrauerun^
qui cum caligincmille errorum iuuoluerentur ,in veri
taaiein cognitione infudantfes, quam cognofcere non
p o te ran t.v e ram ip fi.b e a titu d in em v itfin teg ritate& p e rfeueräntia
prqpiiis attigerunt.Quales a. putamus âequa-
ti iili fuiflent i fi quat nobis fub Saluatore noftro Iefu fu-
tura cxleftium boriorum prxmia fperare datum eft non
latere ebs vtique cpritigiflccd At quo noftramaioreft
dignitas, dignidlque rnagnitudo, ep magis etia,m de-
bent vilefeere hæc quæ berié cceptis infiftere non finunt
fraeilia & intecitura mundi bona , he quem Npe
ex area dimiTic-coruum imitari videamuc : qui ob-
litus hofpitii ad quod redeundum erat,, feeda cor-
reptus iqgluuie.jbbfcceno cadaueriimmofä’cus eft. Iu-
dicemur quoque cofumbx dilfimiles, quxpominifin
' " " vfiatid
Qtn.%-
Cotuü».
Nocd'®!1
forM“*1
mitcn«r'
, eftapud ;
Deoin x -
j ftimatio-
1 'm é ,
I Q). M*rçM
I LHl.ll
} Diogen es
! Çymcus>:i
I haud immethorv nufquam (è diueftens cum viridi fta-
! tim olea Ixtitiam allatura reuerfa cft. Ira enimfieret vt
qux npbis prpmUTa funt promerentibus bona : aliis fi
nos indignos pér inconftantiam noftraro. redderemus
dignius mftiuique conferreatur. Quod & facra vàx
comminataeft. Tenudicens,quodh^bes,vc)iemoaccipiatco-
ronam team. Eß pdfro tanrx apud peum xftimqcionis
perfeuerantià, tan tique pondens, vt leipfum velitdele-
I dantemque afilduis indcfefllfque precibus expofei, ôc
cum furdior aures obferaftç videatur,tuncimportunius
etiam cxcitari atque pettundi. Quare imporcunam in
Euangelio mulierem legimul tandem,^mditam fuîflè.
Cuius rei caufaetiam cxppfuit Saluator hofteriifcipulis
Parabolam huiufcèmqçii ; Qg, veftrum habebit amieum, &
•bitad iüùm media nofte & due c tilt, qmice lommoâtrmhi très'
panes ,’qùonia antique meqqvenit deyiaadme, & non habeo quad
panam anteiümt&iüe deintus rejpondens dicat, nalitmbnnole-
ftus tfle jam ofttit claufwn puai mi mecum fiant iwubiiiur
lf>nof^ojJunifiifgpra<^^ tt^ßfßi^pcrfi^aiifritpßl^ns
été vqbi?;, &^nvndabitißjuijg^,toßuod^w&wlufproi
pter impahumtatem tarnen eiusfÙTget&daùiüt^iquot h^
bet nccejptrios. Etega v o b u jic q ^ .qù^iie
■<k. intoMiitifulfnte#’ ^ ^ im p ß t s^ n k ^ i^ qm p e t jiM -
cyifï&qéquarginuenttyty^
uatoris apertam cxhqrt^tiq'nejquqnqmemoransEph'rem
inSermone^q.uenvfaqirad^animamnegligcntem-fir tutgtturfinfpiityanmatnh^^
confitere, ptrjiße äd ianuant, & prorfus açcipies quantum opus
babes, Cuiufmodi &^pud Gençiïesiiatratur foemina ilia
mater filii occifi, quæ à Traiano licet ad bellum accindto
dqrn petfcuêrantias eura impottuniufque exoràret au-
• Nec diuerfum eft quod de Diogene ttaditur.
Nam cum Athenas conccfiiflèc, conupnifïètquç
AntifthenempercipïendxdpcStànæcaufa,atque eunvil-
lé:repe}!érec,quod ita exinftituto-fu^pneminem recipe-
I ^ctfeuerä-
i fWnmltaj
Ijo.Bobis {
f pwatur.,
D
Medici
1 «iging
^ “eftigäß
uerantix qux adhibenda eriint fomeni^ , euirando-
rumque eius nocumentorum iàlubriaisrxcepta èxpo-
nemus. : ' ' ■
i » « • k / m
MA P H E I VEG I I ' L AV DEN SIS DE -PERSE*
uerantia irireligiong. ;
C A . P v .T I.
' De caufii impedientibusperfeucrantiam. *
. oononis, qua putc reitgiofequc' mcntcs incctidi
(oient, velimminuatur,vei (quo.1 magisdeplotandum
cft) etiam aliquando excinguacur. Saepe enitti ptoptet
inntipioEa qua” fufeipiendam teügiofam vitam fuafetunE
fcciiilTeid fcti|aiifenta« ömpertum eft.inflat thutisin-
cenfi.'quodcumptincipiomagnafragrancia odoriscua-
pptet. in fumum-ft^tim tamenterpluitùr. Sèd&muJta
animum rk-
"tjönibua, qaantocufi.qui d h in p c a lo re ^ d o b e a n dÄ -
digiofaftipendiaindâiâum;;éogantlabefaiâariatqnerè-
frigèreete. Nam fepius aeertimè neqniffimàtttm
monntnpitgriæ ^infeftatipneÿ, iüufioties etiam vanaque
& falfedemonfttatioûes, ponnuîtquam däfeiätitjof
derelidtarumque mundo adluencifümatuili-O'pLiin :re-
cotdatip j intetdum quoque diffid en cia grauidirnacum ;
quibustebmofav(tarubicaaeftiâufter(taçiimlàisdrum.
que diuetfiflimotum pettfcntailt animos a%diferuun t,
Nqcuitscpetfape fegpis pattum,ptæppiitôiumque çu-
ta ôeexhottatio, nocuic Ocptalum eotum txcmplum cü
quibus fiib eodem agimt teftp, *---------- —----- “^ v“ ^v^^v*t“cS<d*imi“m*uuin*iiifqquttcfreiahDabcceuturr
u -p - - rvq -v “ “ ^ t “ o^v.t«u5ii,tctipç- ; fetmo &conmaus,,mulrotiens&piiisnes!li!rèntia&!
tet, obdnput.tandem, YIciEqpe.pet^ucrantia(uavtau-;,totpb:ti:peEnicio(âfuitaliquantdnimrafolitùd(raliqud-
5U‘ c“ ^ ' ÇlaW feprasilleintentaret ; to&ftequentidt(ilutatidëoauentufq;bommnm Eto"
fubieflo Diogenes captte : Çtde.inquiebat,»»»mima.
inferior u.
aS.q.x.fædurum
baculutn reperies qtii me abste quamdiuaiiquiddixerüy
arçtKepoJlïtii Hapc igitur tam ipfignem & éxpellehtem
omnium nutricem ac matrem perfeuçrantiam fufcipiçç
cariflimx forores, perfeueranterqùe colite, fine qua ni-
hil efficere potecfiisjiblidum ac tutum ,.fine quanulla
intègritasproderif,nullavicæauftçritasadiüuabit,euanéfcct
phinis ftmStitas, religio o^nis interibitj fine, qua
ftnftca fiet quicquid .yigil^bicis^ iéiunabitis, orabjtis,
quicqaid Üenique modeftiim, pium.rei^mï’emphda-
tüm,"Peoque placens. & carurn atténtabitisj.; Hancne
neghgite dulçiffima pignpra meâ ;hanc quamtanto ftu-
dip colendam vobis prædicarnus. ne fègniter profequi-
mini, ne ighauiter ampleârgmini. Crédité germano,
crédité magîftro Scpatri : Çcïtis enim me omiies tam ma-
giftri & patris quam ^ermani pro vobis vicemfubiflèjt
credite inquam', crédité, fixe vos. vna à mundi laqueis
liberàbic, hàecvos vnaàdxmonumnequitiàiîefehdet,.
hxc vos ornabit, confètuabitj augebit, héèç vobis mer-
cedem laborumÿiprum retribuet, hæc xcernas vobis
parabit diuitiàs, hæc vos Deo caras reddet, hxc vps vna
apud eum extollet, illuftrabit,coronabit,triumpfian-
tefquefempiterriafelicitàtedonabit.Q^xcumtantifa-
çienda fit, neccflàrium videtur, vt qijppaâq quibufue
modis acquiri, qua cura &induffria.ne amittatur fubue-
nïri ei poffit, oftendamus." ..Quod vtfaaliusaptiisfque
. L ~ Ov ««»vpwuruucqt*
lubrica'rum mundi ^anicatum ihtegriotconfpeiâio.Sed
& multos deiecit vehcmentiorapplicatio animi ad eos
quibus hullumeftcumvd.iuino cultucommerciutn. Ru-
iporum item & ptophanorum negociorum auidiorinueftigatio5C)
folIiçitudo,do!ftfinamniqUoq;ihanium&
,nutihiun, & quxreligjpni Don conficnire videncuçÿcuriofiorTfermücinario.
Fueruncqmnpnppflèntèqùo'ani'r;
1 ^Ç.fctte detraéfciones ÔC odiafociprumjquofdam pèrdi-
dit exub.erantior rerum affluenria,plerolq; nimia necef--
;fitas & indigentia. Nonnullis quibus Deovacareduî-
: dus °Pwbilmfq; eraçj nêgpciofx, ad quas translatiiunii
gerendarum rerum'curxfmçgnum detrimentumàttul^
ruât. Alii propter publicos .adquos eueéHfunt vel ho-
nores, ycl adminiftçaupnek, vel dignicaces, taiftrinanf
glptio^, eqeiderunt. Verum côgitâti mihiac eundtaac-
curatius attentijufq; examinant-i^num', cui pjhil pr ç ma-
gnitudine periculi in^PmParal^hemdùfei p b ^
eft triftiuslongc cæterisatq; grauius f quod exterrettne-'
. rûq^uemquemagis,’fié ^fi prxcau^rétur,damBQ etiam
& ruina maiore conquàflareç. Eaeft æftimmioproprix i sapet!
f an éritatis j nimiaquê->fui|pfius,cqnâdentia Sc præium-1 propii;
ptiq | quam vçre Heraclitus fairqm tnorhum., quod'afpe-.
#m n mentiretur appellauit. Quæ æum in Religfofis. n
Deo'qi dicatis^ommibusextremificirremediabilîfq'ne
jpericvili,t*men éfty cih pmnigène^mormlium
■ m
Sancïicatis
” gapagg j«H M - » i racuiu» <tp uuique pencuu, mirum ta-men eitytiftqmnigénerémormlium
emeere poffimus » niorem medicoruin, q u i. tanquam regina 4iædam prxpptens dommetur, cuius
cum vlcerati membri alicuius curatiçnem fufc.ipîunt, Icaufam non aliam elle putamus quam amorem, quofi-
ptius morbi origihem iniieftigant", qua çogmeaprom-Ifii quifque plus xquo afficitur,immoderatiufquerapi-
Ptiora demum ac iccmiora, qax adhibimnJùnMananC tür, atque impcllitur. Cuifimêrx.prxfîgi, fi frèhaad-
dTpp yy.lfctecrrii rreemméeddiiaa», iihnuuècnniiüùnntci.. IIttaa--nnobssttrraàddikEuurrii qouuaa t«ijBipee h ihori ppil^un (Tourr^nr /.ceflàtèt fTa rr-r proculdùbiocxuberan «mm tiusilluâ
;n.. ii
& medela fuccurrend um fit ëis, qqinqn’ facileperfeue-
tare in fufcepco duriofikaiiftèriôtirque.viçse propofitô"
pbflühc,.qu*ramus prius âtquéindagèhimcaufakduji'
bus mens benç excuita fàmiharifque iam Dep fada pon
perfiftens diU infëlicitèr prolabatur, prolapfaquç Jupi
chrhbàt. Q^as cum rite, vt fperamus, tranlègerîm|ïs>
comihodins. poftea & pportunius cônferùahdx perfehibcri
atquè ryt itariiçam ) violenrius, quod de propria virtu-
_teailumicur, iudicium. Nam, vt^exempli caufa dica-'
mus, nulla çft mater quæ paruulum fiium, qucmnii-1
:trit, infanrém, licet ingratx fitformæ, agreftifqupma-
» rion peçpulchrum, tàmèn pergmtumque;: o-^rumeff«
efle(.' arbiteetur. , \dele<fteturquc; proinde ^bitratUAk
(çinquam fingularf & fummà^ illiusiTOrfnofitaéc : I
________ •• a. •. I ^ ■ Quod|