B
fflß 44*1?
I e ;
fort.àDco.
D
Phil X.
L70 ' S. TJentherti
B. E L E V TH E R II
T O R N A C EN S. É PI S COP 1
S E R M O D E I N C A R N A T IO -
N ! D O M-'-r.-N
BA t e r n A au&eritas fraternam caritatero cohor-
taturvt credat,& vt amalis ccflet cleraentcrexpo-
ftulat. Clamamus , nemo mortalis obaudit.
Chriftum inuocamus» Chriftus coeleftis exaudit Ve-
rutameninfideles^fidvefiteUudiah|t,infipien tes lapienter
intelligant. Credimus Deum patrem omnipotcntem,
vilibilium 5c inuifibiliumccearprem. Adoramus Chriftum
peifedfcnm perFe&i filium. Veheramur paracli-
tum ab vtroque procedentem Spirirum.- Quemad-
modum Pater abfqufeinitjpeft, ficetiam Filius, cuius
Pater Deus eft,finepjin cipio perniahet. V nigentus eum
ab ingcnitodelcendens.femper Deus fuit , qui fern per
filius, cuius Pattern Deum efle confitemur, permanfit.
Antcquam mundus fieret Vcrbum Pacer ha buir,fapien-
tiam obtinuit , 5c Vfttutem non amifit,. Verbumperhi-
bentPatresCatholieiDeiibrtitidinem,Deifapienciatp,
quam femper fu lfferion dubi tamus. Vt autcm certius
ab initio ipfam fuifle fapientiam credamus , quid.dicat
aperfe, audiamus: Igo ex ore altifinii exitit. Gum entmal-
Vnup» Ghriftinn profitemur & credimus,Jj filium
vriigrnitum.fecundum natnram eflè teftamut & coli-
mùs;Id ëtiam palam àperimus, fimiliter Dei Verbum
carhis Ócfanguinisexördiumhabuifle, öcnoftrum^or-
püsfuum CpecialitetFeciffe, & perfeéFutn hominem de
virgine procefliflè, non tarnen abiedta coelcfti DeitatP,
vtillam generationemamitteret quam habebat exæter-
hó Patre. Ho!e vtiqtie ratio Catholic* fidei teftatür.
Iti hac religione lanörosPatres. & Dei eïèdfcqs milites
verofquè agóniftas Fuifle didicimus, qui vtraciter matrem
Dommi nqftrMefuChrifti virginem crcdideriirit :
non qüia öeitas naturaquè Véibi in ipfa exordiumac-
cèpérit, fedquod anima rationabilfex eiufdem virginis
ïmpolluta aluöillud fecrariflim.um corpus Chrifti anir
matum natum fit,cuiDei Verbdm adunatumfubftan-
tialiter fdmusellenatum carnaltt'er. .Hincde eoPaulus
Apöftolus ad TheflUonicenfes fedbens aitxlpfienimdc
vobis aftnmciant, quatemmroitum habuerimut apud; vos, &
qaomodo conue-fi cjHs aÜDeum ajimulaehrisy fèruire Deoyiuo &
vero.&exJpettareFiliumemdecoelùyquetnfufatÀMtylefumyqui
eripuit nos a ventura ira. Nos.ergo fanÂaehuius fideicul-
tores, ac Chriftiânælegis feófca.tores profitemur fccun-
dum fubftanfam Dei Verbum carni vnitum, vnumque
Chiiftum P eurn> eundemque hominem curh propria
carne adorandum. Teft.amnr vero córdeperhibemus
pura mente, confitemhrmodefto ore, Filiütn Dei crüci-
fixum carne , mortem pertulifle carne , fa&umque ex a u e i i c , ï u u i i t i u u o ** ul* y « ' " — - i j j. • . * . P^mispnm<,g<:nit\im,kcttndam^Odiaipiopem^
|nvperfeaavitacrcdcncmm,gu||[Deus,omnium
ipfi omnia dijponens. Et iterüro dicitur l ôjiwù fip eniï* d
Domino Deo éft , & tum ipfo fuit fimptr, & efi ante ttium.
Vt.etiamiplePater oftenderet ab initio Vçrbum finftèj
apertius pronunciat dicens : Erufiquit cor ineum Verbum
bonum. Credimus ilium fie efie Dëüm ^ÿt Pàtér femper
fi'càfoidell: fidëfium. ......... ,
Hæc dileftiffimi feribo, vt pax & Concordia Eccle
fiarum 'bóriferuetur » & indiflolub-le, caritatiis ÿincûlum
përmkneat,donaquediuih*largitàtisnon minuantur
Trinitatem in vnitate vencramur &crcdimüs Pattern Fi
petmaneat: qùoniam Verbum, Sapicntia, & Fomtudo liumqùe fie inîno fu i ® ,« ,procedentem ab vtroque Pa-
eius eft Filius. - Siqmdem de partu M'a R i a V. (gini* j racletb|u'cbnfitemur & colimus, non très Deoç, fed »-
Prophet*fontpræcbniari. De AauiiitateenimCft r i - no«» täntummodo©.eum : cul |(delicer;perioluamus
s T I Ifaias Proplieta pethibet, dicens : i i i lM à Vitro r dcbitM tnobis'reIai(are noftra non dedignetnr crimma
toncipiet,&PArictfliu»rï&yoUb'uur fÇonfUmriiu,D:wfor-ipôwn?is ac:P.edemptqr nofter,qui tantainferuis®iis
tii'iCUMpotift-ts & ImperiumptTipombil in femoiternum. Vnl; miraciila mitabiiis opetàtur.& mçiqra .oruvldc imus,
g e n i t a s itaque P a tr is ingeniti C h r i s t v s fecundum adiuuante illo, cuiüs mateftas;& pu enntu o » lmmar
b • « • « ce{fibüisgloriäivircüs,&honorinæltimabilis permanet
inf*culafeculorum, Amen. ^
E I V S D EM B .E L E V T H E R I I S E R M p
l DE N A T A H D O 'M I l i l .
EC c.e nunc tempus acceptabile,ecce nunc diesia
carnem e i femine-Dauid natUseft, faétiis hómpvifibÏK
lis^uiusPaterDeuseftinuifibtrisiNecéflariumquidem
crathumàno generi,vt quem Pater àb initio inuifibilem
genüeràt , virgo conciperëtj yirgó jnpbis vifibilém ptod
uce ret, & virgo poft partum permajieret i eflètque in
Deo C hRlISTvs ante omnia fæculagenitus fine muiie.--.
bri cpncubitiixx c*lefti pâtre : & ppifeôlus homo ex.v-
tero virgi nalinafeeretur, a^fque eafniaU pâtre. Ingredi
eus
w «v —v..— — __ _ . Iuris;'Ec<^îii%is; dieèusimpletiim oernimusqu^d
kUJ namqué fan^iisSpiritus'yirgineam pudicitiæaulam, I voce Ifai* prophet* dicicur : Ecee Virgo concipiet &parietfi-
talem Chriftum .hpminem ifa&ura ex ea fecit procédé- j lium,& yocabttur nomtn eius Emmanuel.. Ecce virgo epnee-
re,qui pcrdita'reftäütarct, $6omniqm-déU<âa rélaxarcr,
qutinnoccnsinnocehrehifangiiinemfüùm pro redem- j carntednfeftätion.e. Eiufdem fmm. fil» natiuitate. u-
ptionehuman* fragilitatis effunderet , & per homipem m^n* plebis laetitia augmentatur : ottu inimicus
vifibiiem Deus inuifibilis vnigenitum fuutn vjfibiïèm . noftr* fubftanti* moerofë confunditur. : Ille etenim
hominibus pr*fentaret. Itaque iefus-Chriftus fecûn-qaduerfarfusriofter.quidiluculovtLuçiferoriebatu^^^
dum carnem natus&oiftauadie cireumcifus eft. In cu- in paradifo Dei dclitiarum cibis deleâ:abatur,cècidit de
ius circumcifione carnis, quemadmodum pircfimcifio
finem dedit, itaper baptifmuw Chrifti conftcratio Ba-,
ptifmatis exordium habuit. Ipfiim enim aqua Iotdafiis
abluendo non fan&ificauit, fed eafilem aquas filius Dei
ingrediendo. putificauic. .Igitur vt Pater, per Prophetas
fuos prasdixerat, virgo concepit, & creatura creatorem
fiium terrisedidit. Ipfum terda die ppft paflioneiri re^-
furrexiffe, & in cslos afeendiffe; videntibus Apoftolis,
per hi bens. De cuius glorioia pafiione Paulus Apofto-
liis ad Philippenfesfetibéns ait : cum iriforma Deiejfet
nonrapinam arbitrate iftejfefeiqualtm Deofidfimetipfum ex't-
naniuit formant fervi accipitus, in fimilitudinem bminurn fa-
üuty& habitu inuentus vt homo: bumiliauitfemetipfum obedient
vfque admi Ttem, mortem autem erucit. Nos ergo dc Deo id
{entiencesnofidicimus purum h ominem.qui de virgine
M a r i a natus eft,nec:feparatim alterum.filiumhomir
nis, alterum filium Dei prxdicamus, në aliam perfonam
coeioSd audirç promcruic :,Si vt aquila exaltatiesfuerts, inde
à Domino tttrpiter. detraberu. Ille quidem inimicus human
s fubftan ti*,qui dixerat fe fimilem alti(fimo,per fuper-
biam elapfus,rugiensvc leo,qu*rit quern deuoret. Non.
quæric liQminem infideletn, non iracundum, non illos
quiforisfunt, fedquæric humilem, modeftum, rationa-
bilëm , yel aliquem deEcclefia Chrifti deiicerenititur.
Ifteinuidjishominem'déparadifoDei eiedtum in hanc
mifetiam & conhallem laçrymarum mifit, & beatum
lob à Deo longe facere voluirmecpotuif. Ipfi enim im-
maculato & fimplici viro dicitiir : Virtue estes in lunibis
eiusy&poteßas Invmbilico e/w.Igitur per primi homitusino
bedientiam, in mundum intrauit mo^ & tnficria : Per
natalem vero lecundi hominis ingrella, eft felus & l* f
titla. Steila folem dédît |Virgo Deum hdrainem abfq;
hominej virga florem pamiriuit. Si Maria, virgo non
..___________ _________I _______ ____permanfiffet ifnon vtiquc filium Dei genuiffêr. O quam
aliam Deitacis £cia.mus,(ed ih VeiboDci &in * laudanda virginitas ? Ait beatiffimuslfaias: EXtitvirgode
' ■' • ■_ — '■>. j ' ; 1 ' ' , = - . rad'ce
vjàwm
if*. 6,4
fibiinftituéret interris.Deindcbaptizarivoliiitdloah-
ne, Rex à milite , Dominus à feruo. Non quod aliqua
co ni m i fi fie t fa ci n ora, fed v t n oft ra per eius bap t i fin u m
delerenturpëceamina. Ipfum enim aqua non munda* Coan,
dit,fedeam ingrelfufiio, qiifi b'a^tiiabadn Spiritu & ve-
ritate.benedixit.Deindepopuloànnunciansverbum vitas
& veritatis quofdam fere die Difcipulos, alios aiitcm
Euangeliftas. Gemini namq; frattes ,id eft Iacobus &
Ioannes, relido pâtre fuo Zebedæo & naiii, Saluatorem
feqiientcseuràmfamiliç&afFedum fangitinis ynanimi-
ter poftponëtes reliquerunt. Pofthsc multi aliidifcipu-
li,quibus à Domino Iefu didum eft: Si quitvultpofimevenireabnegetfemetipfum,
& toUatcrttcem fuam, & [eqtiatur mi.
Sicenim fetiptura continet diuina. Neifl6,miles cum v-
xoirepergitad proelium. Si quis vult fequi veftjgia Re-
demptoris, omnia relinquat,neque poll tergum,quem.
admodum vxorLoth jperlpexit,relpiciat. Nemoeuiin mii-
tens matuim ad aratrum, &rejj>iciensretro , qpius til regno Dei.
radiceïtjfet&fosde.radiceeiuedfóndet.yitgo niater eft Chii-
fti, fimpiex humilis , &: immaculata, hullo germine ex-
trinfecus c'ohçréntei&àd Deiimaginemioecundavniq-
ne. Neçeflarium reuera erat hominibus , vt virgo Dei
filium cóncipëret. Sathan* quidem moleftum , nobis,
autern fruduofum* De illo fibre quern virga Idle pro-
tulitjlcriptum eft : Ego ft os caritpi, <îium conuailiüm. Si
Virginitas virgininpn pr0defiet,propheta Virginem de
virgine nafeiturum non fignificafleti Optima tamen
eftcontifientiavidualisimclioraucemcaftitasvirginalis,
Aliter aiitem lex Moyfi data erat. Scriptum eft enim J
Beam quibabetfeme» in Sion, Et MalediftaJlerilU qua nonpar^
t mit .E t al i b i : N on erat in tribubus eorum infirmas. In |ege ve-
roDomihinqftrilefuGhriftidicitur ilatarefterilis: neçtë
lignum arbitreris aridum. Habebis locum pro filiis &
filiabustuis in ætetnum. Nunç etiam qui inferrius eft,
fortior efficitur.teftan te Apoftplojquiaitiliiwfir^rirfboriniifinnitatibusmeiioVtinbabitetinimvirttescbriftiAgitm
^
quia Chriftus ante omnia læculajëx æterno Paire geni- ( Si quis vero habet vnde animam fuam à fraude inimici
tus e ft, diiiin* virtutis ineffabile Sacramentum fuir. 1 redimerëpbfli.t,pauperéshutriat,,.|iplpitàlitatemfede-
Qüàm veto ex virgine nohis vifibilis.vt hqmo,apparujt? tur » nu^durn vel viliyéftimento coopetiat. Cum a. Chrir
human* gratia falutis extitit. Mors mundumifigrefla ftusdetcrrisadcoelbsafcenderejdèinfernoadfapériora
eft per Euam i vita vero perdita reftauratUr per Mariam, tra.nfire vellet, vt difçipulis füis longe ànte prædixërati
Poftquam eum Virgo in vtero concepit, virgo lumen mortem pertulit,vt mortuos peccato liberaret.Prædica-
quod illuminât omhem hominem venientçm inhûnc uic,ytviamlàlutisnobisoftenderet. Refurrèxic, vtyiui
mundum pàrcuriuit : cuites principatus fupet huthtrum eius, ficatos viuerefaccret. Cuius, chariiïïmi,nos fequéies Ve-
qui eft Deus fiortis,paterfuturi fitcult. Maledidio aduerfus ftigia non placeamus nobismetipfis fed Deo & proxiomne
genus humanum p'iolata foluta fuit. Qgjs au-
tem hoc diuiniconfiliipofièt æftimare fëcrecu.rp quod
Virgo inytéfo acciperec, Vitgo Deum.ante oronia à Pâtre
genitum fine matre pafturiret î Deufque inuifibilis
perhqminemvifîbilem appareret,&çQnditionehuma-
næ mortalitatismortemfüfcipiens ,hulla corporeaege-
nerationis lege conceptus de Originali vtero hurnana
fub legç prodiret, ipfaque eiufdem matéc.yirgo inebr-
rupta permaneret ? Itaque ^hriftus abfque matre ante
fecula natus de inuifibili pâtre ,:n;ecfibiFed humano ge-
neri neçeflarium .fine çarnalr. pâtre fecundo nafèiturex.
vifîbili matre. Et quia hetc|itabamur për prim* muiie- ?
ris inobedientiam,oportebat vtiàluaremur perFcëirti-
nani. Gaudeat genus numanuin.Çhrilhispnimfialcituri
8c vilibus pannis obfitus in præfepianimalium po’nituF.i
Vilitâs quidem pannorùm magnum & inenafrâbile eft
làcramentiim. Ilia enim vilitas pannorùm à Magis ado-
ratur ,ipfiquepuero in præfepio iatenti,,& lupëipngeli-
cam creaturam regnanti, aurum, thus, & myrrbâpncttiiz.
Aururh dëcet regem ; thuris oblacio magnum, làcerdo-
tem: myrrha veto mortubrumfepulturam..!;AütUmquimo
Sic enim Iefus cum pacem annunciatef populo, dif-
cipulisait: N onveni facere voluntatem meam,fed Deusquim'h
fit me.^Cunv eriim Filius höminis ybluntateni Dei aditrii
pleretJIud?i.diceoanr,illdmpeccäreinDeum,qu
Filium h o rëcipiendb quern miferat,; Patrem exprp.bf £•
uerunt,&ideo Filium Dei qui nil commiferat, crucis pa
tibulo fint caufii .affixëfuhti Pcccätä ergo peccähtiütii
cedderuntfuperChriftüm;quiinnocensinuentusqiiafi
blalphemus occifus eft. Deinde vidkor Dominus Iefus
.exlppliafis loca tenebrartim, tercia die refurrëxit,&in
cffilbs vndedelcenderat.Fcliciter äfcendir;QÜöiiiodq a.
humänitas aften dit, nifi quia Deitas prins delcendic in
infenp|es partes terr*, vt humane vniretuf naturä: De-
feenditenim cceleftisDeitas.vtafcenderetRédemptor!'
Jmm'ahitaSi Ipfe efivna eademq; perfona. Semperënim
in patrei.ièmperapud patré, femper fuit cum patre. Póft
afcehfionemquoque humafiitatis SpiricufiiS. in igneis
linguis apparentem Difcipulis mifir. Spiritus quidê Filii
Vircus eft ,qu*deilIo exibat, & fenabat omnes; Dicitur
tamenaPatreprpcedere.Sdad ipfumreferri'foletide quo
&ip(eeft,&q>ipfiuseft. Ipfenaq;Chriftuspë.ihibetjdidem
fignificac filiumDei ex Virgine fiatu^i , iarri ifi terra eens: Mea doärtna non eft meaqedeius qui mißt nie. A Patte n,
regnare. Thus verb fiimrnum iacetdotetn le pro riöbis habet filius vt fit DeüSiEft,n»de Dfep.Detis. Ab illöhabet
hoftiam Patri ccelefti offerre; Myrrha. vtro [eundem' vtdeipLO^pcedacSpirit.S.Igit-UCjffatrescariifimijdcbita
Virginis filium pro felucehümanigeneris fepeliri &re- ; venerationefrequencemus adaentü Domini noftri lefii
furgere. Pahni ergo quibus Virgo materinfantem cir-, Cn.rifti.FugiathusFuperbiäm.neiniriferhüpDruamiitjVt
cumligat.noftrafcimus efle peccamina.dicerePropheta:!' mali angeii. Superbia enim ljbinp in flacur,auaritia qua
Vereinfirmttatesnofiras tulity&piccatanoßraipfeportauitiPet! titur*ambitione deledtatur; Nolite de diuitiis fiecülari-
hos viles pannos mahifeftü éftipfum npftralülcepiflej
,busgipnari:hölirealiisprxfëtrijnecogitatlomalafab
delidta. Qupdautem ponitur in medio düofuiii anima|-1
Fepat: & quinutteauratas vëftes cbncupifclciSliaóténus
lium, inæftimabile eft Dei myftefium , Ëcce impletum
fedëte in mrdibiis plâcèat, yt & ypsGhriftöplaceatis :
eft quod voce Abacüc Prophet* dicitur t Dótnine , audiui
ciü.eftjionor cum Patrè imtiifiblli per bmriiàfSëülâ f*^
auditumtuum,&tïmuïyConfideraui opera tud fretfauHin medio
cülorüm,Atheni
duüm dnimatium. Bene autem filius hbthinis inter vi-J
lia ponitur animalia. Ipfe eftenim vitahominum.pa-
R I V S D E M S E R M Ö IN A M N V N Î i A-
ftus angelorum ÿ&pabuluiti:iümentprum. lÖportebat
, , 1 1 O N I S F Ê S t V M. ■ \
ergo vrille qui erat panis yiuus, inter dub animalià i»
T^Etripartitafolemnitate beatiffimæVirginis Maria,
cunis vagiens mittereeuf. Iplè eftppimiquiait-f Egojutn U t ffa tr es ca r i ffi mi ,in _quà Angejus.__ anriunciac,. . Virgo
, . w
panesviuus, qui de ccelo dejeendi. IpIe*lfagnüs.mphdüSiCUr i ëoncipit,ynigenitusingeriitifihhs carne vêftiturypaucà
iusillibatum corpus poftquam. àFacçrdoce fiicrit attre- dicêtïda fimt, qüamuis mülfimoda laüde d!gnus, fit
élatum, & ab omnifideli populo comeftum, përmanet i qui nunciarjaigniorqüspef aurem cbcipiëjdigniffimus
illulum & inconfumptum. Poftquam ergbimpletutn aj ille <Jüi,concipitur. Hæc eft d!ë|ffdutifera, débita yë^
eft quod de partu Virginis Prophet* prodiderunt, & i nc,fatione à lipbis çeltbra’hda, qu* terrent coetcltibKÔ-
Patriarchæ præcôhati funt,omniaque compléta quae per, ciliat'inqua ad nos Redemp'to,ri.s‘diuinitas defCendir,vt
Gabrielem Angelum déChrifto oportebatfieri,compe- • ad ^côélos noftra cbnfcendemt huftianitas. H*ç eÆ ilia
itens fuit,vt nouus homo procedensde hommemun- j folemrtis dies,-qu*ab AngeloFuraitexordiilmjqualif.ef
dus,yfrgo exutus de virgine,'nouam-fibiacquiteret Fami- Virginem de Virgine nalcicuruih nunciauitiqhahfer|p|
liam;vcquiin,çæloadorabaturabAngelis,-aqgèlosytiam -ginemVirtusaltilfirnioburnbraüit, quaIiterinc6credta-'
Bibhotb.VeAPatr T®«,*/.' | | , ' P z>r bilis