+54
.1J '..i c a t c n ., i ; i : o, u.un. , : i j : 1.1,. ftu d ïj U ..m iiiu r.i n it.i.n r. v c im lh « .,
. A 1 i—. - < '■ ‘ F . . I....... L . n i u i . I r (iiK iip ftm p r. vr nmfi
B -
a l fxx£s-
rences. ■ ;
. -«/.prsefergs
bus inftru&us.adCtötbnicorUm vrbem apputuitömm-
no rcfoiüta;m, & folius virtutis opera mdigctëmf.Fo|ru-
n* fiquidem ihdignanfes’oderanc arma ^qus^duemi^,
Locrenfes ipfelicicer fiimlerant>mutaflentq^
xuriajnifteisPyt^agqrasPKiloropbusobfticiflfc.Exquo
pater,quantum homo prjefiet homini,cum vn^sgetlq-
n£eauy)ritas,ian) lapfucpad fmgem^ëli’oris v it^ £pu ö\
caueritpopulum.Laudabatergoy^
vitial uxiuite d£nadaba"t,&Wautn vrbi'utp.perdi tarum
epunciabat.caufas. Tantumquoqu’e ftudi jadhugalita-
tcm mültitudinis prpUÓcabac.vcaliquos ex his luxjjrfa-r:
tos efTéincredibile videreturrMatEonaramv.crpXepara-
taiji a ykis do&rifiam , & puerorum a paren t.ibus, fre±
quen^er habuit. Docebat nupc has pudicpiam & obfe-
quia in virosmücillosmodeftiam & lieerarum ftuditim.
interh*c,velurgenttri(;?iTi yirtutuni ftug|titai6 omni*
;busingerel>atXonrecutufquedi(putaqohumairtduitate.
erac,, Vt matrona: aqratas v^Sts, cetéraqde 4:gn[^atis
fu2 örnamenta,qaariluxüiiKinftnimeiuadepotHrent,
eaqueortinia delata in Iun'onis^dei«,ipfi descon^etra-
rentipraefe | fcrentes, yera ómamèpta niatfonarum,
pudiCi.WjamnonYéfffse^è» Jniuuem.ute.quoqiie qpan-,
tU^ptofllgatüm fit, vid'i /aminamnj^otui^a.cef^jmi
tóamCeftanfeSedcrecen ti ex iuuenibqs^cum 'qdal i tij ju-
ji s ucra'mentoiVparatama ceteris ciu’ibuS y tamagete
e-loquij qupque fuauitateßc copia fpbue6fcus eft,vt quafi
inthronö fipiqnciastefi'dens^ praepeptXqaadam autori-
tatev^'useft>camariteceflofibus>quaiT\(ucceflofib.phijpIppiiis^
perateiBRpriinusqüidcniSoarMe^yhiay-
iaroph|lo,{op,hiamad corpgedoscornponendo.rq-, mo-
re^Ap»iflejnetn.Qratuc, cum ante illum<i?mnes pbyfids,
ideftrebusnatiiralibus perftrutädi$,maxiraai^;I^perarn
dederint.Prol^quidem&rapientetvcamad^tilita.tem
Aiiimoporte.at'omn.ia'retotqu,eri, p»npnqqe; pf ofit-po-
aifie opera Dei, qua: Jant oivmia vaidebona,$rcreätQri
fuffeoii^quepter fiiftiha, nifi qufeid.praicipiie ?agäc, ne,
ipfC,fic malfisT.. PrjBcIate^
-£iays, philofophi« fiise reliqyit plürirnQS.iettatores, qui
parcitjL funtyctba eius in varias fi;6las,.de quibfisinfe-;
qnentil?u£ pauca.diceptur.Pdhotantqrnultimdipisdil^
iidentiam Plato, qua pneeminebatautoritäre cohibuir,
§Cinie atteritionem omniuni diuti.tis proupcauk Scte-
nuiu Sunt qui Platonem crrdaiu t non vel Äviftonis,
vei Ariftidis.hiiu^/edauguftioce eqpce.ptu natprpf, eo
quodÄpollinishguratio.matrie.iusPeiidHoniieraifcu-
crit.qufirn.cöfiat aSplone (apientifTimo,fundatione le-
gum Atticalurn,tiaxifle originem.Natus e ft autemluc-
U-qui apud Atticos T arge hon dicitur.diequaapud De-
lon Latona pepexifle qreditur ^poilinena ßc Dan21? ;
pi idicquidem'Sjocratem genmup ßstunt.. Tal'ss ergo &
qaali tcetum clandeftina:côiuratioîùs li a b e n t es ?. l! u e v-1 da tahbns oriundi:s,non folumHeroum virtutibuspræ
fus l’ythagoram,ciuitatein in ie conucrteiunt, qua: eos, ; intit,leci æquiparade diebuseit deorum póteftates.Nam
cum in vnam dorpürn cobueniffent,ci«n)arcvoluit,in ^Pfeulîppus domeilicis dofumentis inftrudus,& pueri
eius-acrein pe^cipiepdo ingêniuih, 8c admi£anda?y,erecuirt
in. vnarp dorptCm cpnqenil jH _ I
quo tijimultu fexagipta ferme petie^e. çerçninexilmm
profci5h '.unt. Ab hoçjltaque pb 11 o I. o p h o r u n i ge n u S I r a-
licun},nrötnenquc Phiiorophixexortumeftv-rantns au-1
tenaextitit in iUa parte plii lofoph iç,qqç!pecula qua vo-1
catur,.vtei qüuquam piiilofophantiVi m vix p dtem ad*-:
qiïari. Tantus in innoceikia , vt 2d> ornnjum-ariiman-
tiüm'tempetaff'ecredaturedulio. Tantusincplrn kifti-
tiae.yc populos ilhus partisItaliae.quæ antiquitus Magna
Græciadi'daeft,etiam poftmonem notpiniseiiis auto-
ritas rexerit. Cum vërqatueaXapientes dicerentur, qpi
|videbantur aliis præftannqres effe| inrtrrpgatns quid fe;
poe£tereturvPhiioTophum|eeflMeip^ndi^jdeft,ftu,-
diofutn vel fapientiæ araatoretn , qupniam fapientep
p r o fi t e r i ,ar r oga n ti iTi m u m y i d eb at u r. D e n i q u e ciupad
prop û 1 fandam labem mot u ro || igi n ti.an n osëgi fle t Cro-
tonæ,Metapontum migrsç/t.ibique decdJît.Cuius ran-
ca adçiiratiofuir, vt ex domo eiuy. tem|lum_facereijb,
ipiuinque pro P^b tolèient .naâiForte oci^&ûtknemex
verbis eius_dicentis fdomu^philofophantis t fleiacra-
,riun) (apiçntis, & yeriiïim urnDei ttei^pluxn. Xraditiir
etiamperfqafiircR6minib;usieflç^niEnasiroipoitales,&
ppftdUfdlutiqnein cbi:ppris,yitæ præcèdcntis piæmia
rccepturas. Impie ramen fabulam nulle aQQQCU'tn^xb
mus dicitur induxifle.
■; • ; i .CAP.;,y..,: É
Ltlonico genere Philofopboruni ,& «uWttaty.SocrtitU, '
I & dogmate Plat om ,& opmotte |
eius pojl mórtem. ^ , ' ' • v
cundiis indol.em làudat,& pubefcentesprimitiasjabore
atquegmorc ftudendi imbutas rëfért, & in vïrp harü in -
ere rae^nta Virtutum conueniflë teftatur, Exeiidemgeni-
tCtfibusGIaucus & Adamâtius ei fiatres.fuéru.nt;p,ö€l:ö-
res fiabuit i.ri prima literatura pipnynum, in palæftta A-
riftopeçh Argisoriupdum , taptolque-progrêflus eiëx-
ercitatio conculit, vt Py thisp luiftando certamina vicerit.
.Çiôurae non afpernatusarremitragoediis quoqj .& t <£-
triambis fe vtilern finxit. Itaque carrqinum confidentia
elatus,certatorem fe^rcfitericopiebat,nifiSocratéshü-
militatçtp huius cupidinis ab animo eips-expuljllèt, &
veræ laudis gloriam ei curafîètingerere.Et ante ea quidé
Herachdis (câa fuerat imbutus, verü cumfeSpcratider
I diflet/nonfolurnipgepio arquedodirinaMterosSoGra-
[ticós yiv ip,fedefiamlabore&çlegantia fapj^Titiam illu-
ftrapitiCiquexeéïaaflèxtiQne leninum .& maiëftare ver-
borum ,piurimum adhibuit dignitatis. Socratefiquidé
excedentc,fead Pythagorae contulit dileiplinam,quam
et fi latione diïigtnti ôi migi)ifica vtdebàtinftriuàam,
reium i a ni en co n feie n t ia m & Caftitatèm ma gis cupie-
bàç imiKiri.DeindeXheodpEum t Giræpenfèm adiic» vt
Geopnetriam (iifcerer.lndeÆgyptum.petütvçAftrolo4-
.giaeyacarer.ibique à pierifque creditus eil didicifTe ora-
cula ProphetatumJ/nde mrfusin Italiam rediit,êePy-
tbngôreum Tarefiffhum AtcKitam fecutus exarque ad
Itidos, Mcdos,Magos ahimum inte.n4i(lèt,nifi epmpro.
cetjere. vetuifle n t ;bçl|a Galetica. ;Quaprpp.tcr inuenta
Parmcnidà.’ Ôç Senonis diligentips executus, quæ apud
magnos.philpfpphos adrpiratibni fuerant fingula, inli-
bi'isiuiscoliegitvniuerfa,docensprimusftudiaPhilofo-
phlæ non cfle contraria, led inuicem neceflariafibi , eo
quqjdmutuisauxili.isvniuçrlàcopfiftupt.Multiaudito
rüm rius vtriufque fexusip Pfiilpfophia norpérunt. Pa-
Irimpniijrn in hprtulo|qui Acadcmjae iunë|us -e^àt, ,in
duobus minil^tisj&patera qpadiis fijpplicabat^eliquit.
Auri tantum habuit,quantunvpuer auriculageftauëfitt,
in npbilfratis in ligne. Xresaduentus eius ad Sicilian),
mdidiuerfisppiniombus carpunt. Sed primo Vt hiilo-
riamnatursçerneict inÆtpa ,&ipcenaiprumintelli*
geçetxarionem,illucprx)ic<ftuseft.Sëcundp.peritu‘Dia;
nyfijjVtSiracufanisadfifteret.&vtmunicipajesprGuin-
CTæilliusdifcerctleges.TçMtiQy,tfpgiente,rnjpionemre-
ftJtueret patriæ ruæ^yeniaXPiGnyfip impetcata, Sed in
nispmn.ibusadeodifigensextiutjVtdftudjisautQfficiis
philp{ôphiæ--rnullp'Vnquamtem,p,oreiufpenderçtur.
KLtcrum vefô phifôfppbbrum' genüs eftiqupcl Io-
nicumdicittir, &f à' Graccis ylçe ti or ib us tr ax it ôti-
ginem.HorumprinctpsfuipThalcs'Milefius.ynusillp-.
rum^epïem,quïdidilunt rapientesAftercum r0iim,nar
turamieriua'tuSjîttterçetercset^ui^ maxii'Qeadrni-
ra^jiséxtitttii quod àftrplbgiæ pumeris eq m prël^c n fis,
roris&lnnæ defedlusprsdicëbàt.Huicruçcclbt^
mander eius aüaitor.qui Anaxirnenérn diieipuluni reli-
quit &rucceffoEepi.piogfnesquoqûe eiu(_dem auditor
exritit, & Anayagoras^qulpitfnium rerüin quas vide-
I mus, e^eiSôrem'di.uinum animum docpir,ël fiicçeflît
,au d 11 ötéi usAr che 1 auS, eu lus difcîpu lu s Sbcra^fuiAé
perhibeturj^àgiftetX|at^is,quiteue^puleib,prius
Arilloteles diëtus eft> iêrd deinde à latrtudioe pëâpris
:ïXatoi6t in tanta erriinentiamPhiiprophiXj& yigpreip.
... ■ vsyltaq-,
Itaque cum ftudiumphilorophiç partim in a£rione,par-| lux in tenëbrislucetj&tcnebrçcam non cpmprchéde-
timin contemplationeverictur,Socratesaëliuam exer- runt.Ego quidemnifi in patrum feriptis legerctur, necuit,
moresinftituens,quibus fideliter ad bt atitudincm ;
quaquam alicui infidelium coeeflum crederem ,vt os in
tantælucis oraculum aperiret, quam ocu lus mundan us
non fuffieit intueri.Apollolicum camcn & fiimiliati tatis
incimæpriuilegiumadfttuir.quodveibumfidcibonio-
peris perièuerantia illuftrauit, cum philofophi euanue-
ri n t,no n modo ia cogitationib us,fe d operibus fuis.Scri-
pfit libros plutimos, & politiq htuninis meritajf con-
templationum reprcffît,&contcmplationis acumen a»
«Sti o nis ne ce fil tas non exrini|fit.ii S i liber, qui de dogma*
teeiuseft,contemnicur,inlau(iemeiusOngenes,H‘ero-
ny.mus, Auguftin. omnium philofophorum adieilatio-
mbus freti lufficiunt. De morte, eius diuerli dmeriafcri-
pferuntjed probabiliuscfteum qui inr^ocenter vixerat^
&c philofophiæ præcepta pro viribus fuerar infecutu*,
vitam rjfui non cefiifie. Natpqpodde eo^bnnullitrap
dunt,quia Yerccundia motus cmifit fpirituni, eo qiiqd
nautarum propofitam non pbtuitfoluere.qpæftionem',
confiâtnomims errorc compofitum. Qu cquid enim
de eo Græcorpm loquunturfabulæ,hoc de Hoimetp,
non Platone Maximus Valeriusrefert:' Ex eo tamer. &c
hoc vulgatum eft,^Qiàfuerunt qui HomerumæqùiuQ-
cum Platonisdiïcrent, propterexcellehtiam fapientiæ,
iëimoniselegantiam & latitudincm pe«Storis. Nam vi-
ros nobiles teitum eft polyonÿmos cxniifiè. Dcccffit
autem oëlogin ta annis öt vno expletis, in tança seuereh-
tia omnium ÖC integtitate autoritatis, vt diudubitatum
fue titjdiis aut femideis cfle t potius aggregand us. Sed &
cum çtate nia déficiente,mérita virtutum eius tanquam
incredibiliaquodammodo ad an tiquiratis fabulas ver-
getent, ipfum intet lemideos venerandum Labeo {cri-
bit , vt quiddam maius homine,,minus Deofuifle do-
ccatur.
vitatranfigitur. Pythagoras contcmplariua: inliitit, per
quam ingeniûexcrcetur.&propagacurfcientia.Proindc
Plato vtramq; iungendo alceri,Ph.lofophiam perfecifle
laudacur,quam in très pattes dift nbui c, Er h icam, Phyfi-
cam & Logicam,id eft, moralem.natui alem ,&c rationa-
lem, qua vcrumdifterminatui à faXo, & line qua di fieri
nequeunt, quæ vel.imabrione vel in contemplatione
verlantur.Putaturànonnullis,quodin peregnnatione
fiia.Hieremiam Prophetam viderit ,audiçritq; in Ægy-
pto,Ôelegerit fi:ripturas propheticas. Sed fupputata ra-'
cio teni|>orü, quæ in Chronicis continccur hiltoriis, do
ceteos ncquaquam côtempotaneos cxtitifie.cumprtus
Platonis vix æcatcm illam app i ehendcrir,& inteilah étis
centü feptem annis iempus,quoprophetauiiHiertmiasi
attigerit. Etrcriptutæprophctiæ,poftmortem Platonis,
annis ferme fexaginta,régnante Ptolen!*o,quiliteratû
ftudiolus.àHierololymislcptuaginta adlciiiicintcrpie-
teSjÆgyprum intrauerint.Opinio tamen ilia conuaiuit,
quia in libris Platoftisitmeniunturmultadidis conlo-
naprophetavum. Nam in Tiroæo,dum caulàsmùndi
fubtilius inueftigat, manifefte videtur exprimere tr.ni-
tatem,quæ Deus eft, t fticiemem caulam conliitucns in :
potemia Dei,in (apientia fouuaicm, finale m in bonitâte,
quæ folainduxiteum, vtomnem treaturam bonita-
tis fiiæparticipem faceret, prout natura cumfquc capax
beantudinis cfle pote ft. Vnam tamen in hts vilus eft in-r
tellcxifleSt docuifle fiai, ftan tiam,du m op ficem vniuer-
firai.sôt foimaioitniD um v num c fie allèrui t,quem ob
infigne bonitatis>& d ukis.affeëlus.d xit omnium geni-
tprem, que m ptopter-in fi mcatem maiefiatis ,potentiæ,
& fapientiæ, & boni tatis »uæ, ta me 11 muenire difficile,
quam inuentum digueprofati impoilibile. Eundé quo-
que remuneratorëmXpeiantm m in le efit,& coieni um
C a p . V I.
fe,videtutadftruere,dÎ6ens fapientem elle cul oremDei
De Arißotele & optnione eius,&ßtidiis,& quodvariu deputation,
philofophum, qui animo & voto acced t ad .apienriâ,
Lus dubitatiomtn Academtcorum
ôc eü elle amatorem Dei,qui ficut cqivfticutæ vniucifita-
.tnoutt, & de regulator um.
tiscaulâeftadmirabilrs,itab bédæ filicitatis, d elt,fors
indeficiens & fingularis.Moylcs ^utor eft, quia in prm-
cipio creauic Deus coalum & terram, Jùji med.o earum
a quam collocàuit &aerem. Plato quowab imtip,vt mû-
dus qui fofidus& vifibilis futurus erat, videri poil c üc
cangi,Deusiecitduo prima mundani corpons furida-
menta,ignem & terram,&eis concordi proportrône ^
media lociata infolubili vinculo interiecu, mfi tamen | facile fu per a ns, m docendioffiçiütn fucceffifier, quafi
SOI è b€$b vifiis eft ceçid;flè$qua.die philcfophorum
princeps PUto rebus ex ce flic humauis, tk quafi met r-
nam muudi excinrftam defieuerunc, qui ad chronuro la-
pientiæ,cui ille diu pi ælederat, fua arbitra bantur ftudia
fpræferenda. Sed cuin ei Àriftotcles difcipuhrs^vir ex-
cellentisingenij, & Platoni impar eloquiOjfcdniulios
„ ... J . ___i . Ui .-.'.___ r . ___/K / ïl. ' ____C.
voluntas conditoris, quæ fola tantæ fi> mitudmis nexus
fkleliffimuseft,vt diflüluantur,admitra^. Omnefiquidem
quod vinétum cil,naturaaiflolnbileeft,(ed v. bo-
næ c&ciliationis fixdus pe. ear,non eft voluntas Dei, vo-
lentis bona duntaxat. A tMoyfesi Qa^eft m-iitir.ead
vüs.,& ilium fiiigulari verbo,& piæiogatiuafignificatio-
ne cenfiùt e fie, qui {èmper idem eft,vt ei nec piætantum
cranfcat,necfinummiromineat,fitqrmmunisaôinium
motuum. Nam ilia- fubûftendi dedrgnatus elt Vctbo,
qui cùm temporefeftinant ad non elle, & lirïgulis mu-
mentis pet varies motus foi pioficiicuntur in mortem.
Et dé homine qutdem planum eft,quia vita eius non fta-
tus eft,qui verbo fubftantiuo debeat exprimi,!ed t ranii -
tus de vcero ad tumulum, autquafifugaauc vinbra exi-
ftendi. Plato quidem idqubqtlc folum proprium dicif
effe, quod lemper e ft idem, ncc moi i bus var rat ur. Quæ
veto ïunt obnoxia motui,non quidemlunt, fed videtur
eile, & nequaquam manent, led iugiter euanefeunt &
fu giunt,nec expe élan t ^ appel. ationem. Su nt piæterea
Platomcis&noftrismult4communia,vt fini omntno
incxcufabiles, dum venta tem Dei in menda ci o de tinéc,
Magnus pater Auguftinus au tor eft, ( fi tarnen quæ fub1
nomine -eiusconcc p ta leg>, recolo fideliter ) quod in-li-
brisPlatonicorunii..uenium lit, quod bcarnsEuangeli-
ftalohu nnesaltius i oelo in ton\m,& quam humana tués
pcrciperequeat.licetauris vteunquc polfit audité. In-.
| uentum eft inquani, quod ait ab initio Euar geiij; ; ; In
hptincipiö erat veibum &c. vlque ad locum quo ait, Et
Bibhotb.Vtt.Pat. Tom.if.
matutmum ndusi faillithorr.imb. Sc quibufdam mul-
cipliçis philofophiæ piçccptis,velue vanis lap. é tiæ radiis
iliuftrauit orbem,& tanquam oculorum deteifa caligi-
ne,ad contuendamveritatisfpeciemjmentes hominum
rcparauir.Scâamhic Peripatericatn cor.did it,fie v tique
dictam, quod dcambulans difputare conlueuerac, plu.
r.molq; difcipulos præclara fama excellens ôc actcfua-
dc Ji.viuoadhucpræceptore infuâhærcfimcogregauit.
Xtaéliuit quidem omnes philo fophiæparte*, & pi æce-
pta dédit in lingulas, fed præ ceteris fie rationale redegit
jjplusfuùm,ytàpoflèflione illius videatur Omnesàlios
exclu (i fle.Ita tamen in aliis yiguit, vt commune nomen
omnium pbilo{bphotum,antonomaftice,ideft,iêxcellé-
ccr fibi proprium elle meruetit. Si eut enim v rbs Româ,
MaronemPoctacxprimitjfic&Philolôphinomencirca
Ar. llotelem vtentium placiro contraâum eft. Fuit aurë
facundus eloquio.fcd vberior ftnfibus.&doétus omnium
fenten tiis obuiare.fiic eft qpi primus ftudiorum ge -
n>ra, in acroaticum & exotcricum dicitur diftinxiflè.
Nam & familiäres,Ôc quafi domcftiçi admittebantur in
ftccoatica.ExQterica veto non modo extrancis, fed hof-
pitibus pat. bant & peregrinis. Fuerunt qui eum Incubi
dæmoms filium crederent,propter agilitatem coi poris,
perfpicaciamir,genij,&gloriæappetitum,qnamnuti-
plicunduftriaomnib.præripereçéifueuerat.Teftaturde
eo Valerius Maximus, quia fuprcmæ vicæ reliquias ieni-
hbusac rugolis membris in fummô litcrarum ôcio vix
cuftudiens,adeo valenter, pr® falutc patri« incubiut, y t
O o i earn
al. eontem
platio non
oLSed
«•/.referenda.