Jo Ann,. Sartsber.
A
D
y 4 $ .....^
diam hanc,cum à fedefuamigratetinaliam, nofcitur
accepifte. Dicatur, in quam.vt rique eorum, Nuntquid non
virtu es, quit almfnmUs tut inlfrael ? Quart non cußpdißi Do-
tninum Rigem tuum ? * Deomirisvenit, quia filij mortis
eftis vos, qui non cuftodiftis Dominum vcftrum, Gnri-
ftum Dominum. Vbidnim hafta Regis iuftiti* dire&io-
nem fignificans, & fcyiphus aquae, vas fciljcet legfs pur*,
qui fucrat adeaputeius adfefrigerium carnisfic refejflfi-
oncm fpiritus in fiti fua? Sed Sc illfçonrinuotverbis
Abner fidei ÔC follicitudini veftræ & increpÉtionirelpô-
debunr, dicences. [Quit es tu qui clamas, & inquiétas Regem?
Acffdiëant. Permitritenobifcum in é&ntempru man-
datorum,&'perfequutioneSanäorum dprmire Regem
rioffrum,vi?eumpaufantcraficin conte naptudiuiùae le-
gis producamus & perducamus ad fomniuro. mortis*
Vos tarnen qui reminifeimini Domini ne taceatis, Sc ne
detis filentiufo ei, fed exequirami quod ait Apoftolus,
Argue, obfecra, increpa, oportunè, importune, & quacumque
opportuna importunitate. Sub prætextu tarnen appellations
öm nés fë de cæterô tuebuntur, paràti quämli-
bc incurrere inobedientiam , expeâantesintérim aut
unprtcm Domipi Papæ , quam optant faufVeftram, aut
aiiüm cafuni, qui eorum malitiæ patrocinètur. Rex ë-
nim,* Sc cuius excommunicationis communione fe vn-
quam * fufpenditur; nonne ei Temper Pontifices Sc Çle-
rusferètôtus aftitemntaduerfus Dominum, ÔCaduer-
fus Chiiftum c!US?- Credo tarnen inEpifcopis aliquos
ëfle, qui nobifeum I imo cum Domino Si Ecelefiâeius,
vêtis & orauonibus firmiterpërfeuerant,& fiinimicis &
perfecûtoribusrEcclefi æ cor pore & verbotënus inmul-
■ ^tiscommunicent.SicIoiïathascum Saulèpatrefuo corpore
vcriâbatur, fed to ta mentis finceritate cum Dauide
exufabaf: Siç& adfilij parricidæconfoitium Cufai Ara-
chitèm in exilium properaritemremiïît Dauid, maliens
ilium cum amicis Sàdoch& AbiatKar (açerdotibus in-
ter inimicos vtiliter commpratf, quam inutiliter coexu-
lare fibi. QuofdamEp-fcoporum iuftitiæ Domini & vobis
faueire non dubito , 6c maxjmam pà'rtem Gleri. Sed
,-vel ex nëceflkate vel pufillanimitaté diffimiilant. Quis
cnim opineturb'mniaiydera dcfedlüm pariter fuftine-
rèT Vtcrgodecætèiomanura contraham, cônfilium,
quod a me quæriri$,ingenioli noftri vires ex cedit, neque
vnquam vt ipRegem Dôifiinum vëftrum anathemâtjs,
aut in innocentes regni feratis fententia'interdifti. Præ-
cipitabo^confilium'; adhuc eft apud trie, quod auribus
veftris inrimaui apud cafMim Theodoriçi.nec ab ilia re-
c^ofenteritia.C^odillu(i%c fi poteftis meminiflé,quia
. idem'fentiebatisVhoçjamen adij'cib1 vtfuper his& alijs
quæ poftea ëmerferuritVçoiirularis Dp. P;â:àuienfèm,&
aliorum fapientum fënteritias exploretis> & Heruej, fi
eumintérim reduxërït Dominus,habeatis coniiliü : fed
ante opniaincumb^tis precib9,Sc alijsexçfdtiismilitiæ
Chriftianæ , 6c agbnem yeftrüm media San'Âorum in-
tcrceflîpnc Domina’ cotnmendetis , & fic prodeatis ad
id,, quicquid illud fit, quod per organa fua,iàpientes&.
fideles dico, docueri t Spiritus lânâus.&qùod caufa fua
defidërat: credo quod & vos ipfi habecisSpiritum Do-
, mini, qûia.qu^zelum dédit immerito|bencmerenti cre-
d e n d us e ft, in necëflîtatis articulo cônfilium mini ftrare.
Non ergp fuadeo ,’vtiècundum quod cojnmunisTarer
nofter & Dominusdicëre coniueuerat, cônfilium quod
Dominus inipirauif cordiveftrofincaligula reponaris,
&: aliorum nimis in-caufa veftra vigilancium præferatis
opinipni, Poftfeftum B.Pctridifpono ftatim, Deo authored
vetiire ad vos & tuncexmütuacollatione mutua
nis facillima erit, vt in aliquo munufeulo capiatur. Video
adinuicem clarere porerunt, quæ pagina non {ufficit èx-
pe'dire.Quid egériris Vcziliaci,Archiepifcopô Sc Ecclë-
iiæ R.emennà mûltis diebUs innotuit, nécoperæpretiû
puto diuulgatareferre. Si TemplarijsofFenfiiscft,dif-
limulatibn<vren dum arbitrpr, quia quæ facilitate con- i
cipcte, eadèm^iïdïî faceré confueuf : Sc eum ei nihil de- j
beatiSjâdhucnoneonfuloivt vosobnoxios illirèddatisi
in tabbus. Adhæç, fi ci fùërit fnppHcatum, magnifica-1
bit ipiuriam, fi diffimulatum., Sc fi qua procelfit iniuria, j
dtffimidatfonepoteritabôliri: via autem rëeoneiliatior
tam'enTcmplarios irvCuria eiusbehignerecipi,&
négocia eorum bommode ëxpediri. Iple autem ad Cla-
rauallëm profeâus eft, accitus, vtaiunt, à maiore parte
Conuentusin ruinam Ab bâtis. Fromandtu qui hoc iter
eius procurauerarfobijcpridie Idus Idlij, ocinMonafte-
rio S .Remigij fepultus eft.
DominoCantuaritnji. E p i s t '.C LXVII» -,
ETfi certum fit quod epifcôpi adinobedientiam pro-
ni, Sc Paftores pafcentel'ieipfos , qui amore quietis
Sc luxus,&-temporaiiùm'metu da.mnorum impio im-
pietatem fuam annuntiare detreélant, ad omnem fub-
uerfionem iuris, Sc fingûla^præiudida Ecclefiarum, di-
j cente Euger, fe de cztero aduërfus bmnia mandatave-
ftra,&ApoftôlicasSan£tiones, quatenjis eisdifplicue-
rit, fub prætextu appellationisexhibitætueri proponat.
. Expedire ramen^arbitror, vt de veftris fuffraganeis tefta-
to u fieri poteft, aliquos euoeetis.vcl audituros D n.Papç
man dat um ,aut vobifeû de ftacu Cantuatienfîs Ecclefiæ
I traâaturos, aut alia eudeationis eorum caufapropofî-
y tàjfi^ua Vobis, Sc his, qui vobficûfunt, occurrerit com-
modior. Cumenim iàro appelIâuerint,quod fortafle
iam DominePapæfignificatdmeft, ôcin omnibus Régi
fuo obremperant, non video de cætero quare colloquium
eorum oporteat euitari, fed neque Regis. Credo
enim quod metu laboris quein fubituri funt, Sc fum- j
ptuum quos vçrentur,&imm'inentiumpët'ictnorum in-
ftantiamf& dubium caufteeuentumî paci Ecclêfiæ,&
reconciliation veftræ. diligcntioretn. operam dabunt;
quia nec vnUm eorum opinot in ùêmri^quem tôt &.tan-
tarum incommoditatum dilpendia-fubire nOn pigeât,
& fi transfretàuerint fortafle mediante Impératrice pax
Ecclefiæreformabitùr,aut Domino propitiocaufave-
ftrâ in meliori calculo relinquetur.rnftat enim tempus,
vt aiunt, quo Aquiïa ruptifoederis, iuxta Merlini vatici- '
nium, frænum deauràtura eft,'quod Apro eius datur,aut
modo fabrfcaturin fifiü Armorico. Nam’ ficut accepi
' pro certo poftquam priorés literas exafaueram,in accefi
fu Fulgeriarum grade damnum perpcffùs eft-, quod adhuc
déplorant apud nô amici Franecrum,quorum quidam
capti funt,àlijvulneràti,düm puru’m fitientes argentum,
ni te ban tu r ftrenüi præ cærerisappàrerc. Audie-
ram hæc prius in curia ChriftianiffimîRégiS'Francorü,
apud Laudunum honeftè Sc reü'erenrer fuïceptusabeo:
fed non facile rûmigerulo credidi , licet aliquantjxlum
fidem faceret dubitanti. qued Cornes Robçrtüs trifti-
tiamindeëonceptam diffimulareûon poterat. Dicunt
& quodfam.elicijàturosf Sc irtopefrcopiofosrerum omnium
obfident hoftes,& quod obfeffus obfidentë longe
(ccurior eft. Radulfus enim, vt perhibent caftrumluûm
optimè præmuniuit, vaftauitqi quitquid alimentortim
in circuitu fuo potuic inueniri, nec ad remotiora fine
magnis copijs pabulàtum progredt licet-, eo quod ele-
ètiftimorumunjlitum Radulfusrnemoratùscopiamha-
bens,viâs eorum acutifiimè fepit fpinis, Sc aculeis vrget
equosvt cadantafcenforeseorumretro.&in exercitum
ipfum crebras, vt loquuntur, facitirruptiones. Adiici-
untquodpôtentiffimis Eritanniæ Proeeribus,exçepto
Gomifé'Eudone confedëratus éft foedere mutuo.Non-
fie fie férus fingularisf aut fingulariproximus aper, qui
.depafcifur&concùlcàt Vinéam Domini fcohiberi po-
terit&infrænari?EgoquTdem ficillam interprctorPro-
phetiàm. expeftantes vt Aquilaquacumque fuborna-
tionc incommoditatcs iftas inauret : . riifi forte Alexander
nofter Merlini cognatus, & oraculotum eiuslnter-
presprudentioraliu4 fcntiat. De hishaëtenus. De cætero
pergratum mihi fëceritis, fi DofrJino Lugdunenfi,
quem apud vos elle audio , & plurimum videre
. defidero, nomine med fueritis grata*
lati, &quæ circa vosfunc ■
; s diligenter referipferitis.
1 •__*^ *
\ turn, fed quia f écolo me per Fulcônem nuperrime om-
mniajpleniftimenüntfafle. Nam fiquiddceratfpaginæ
grandiorj poffitofis cffcro,& diligentiæ, ratas eum elle
iupplendum. y . I
TbefaurarfoRemenfi. E p i s t . C L X V I i l .
a Eftro malle m,fi cum vtriufq;noftrum commodità-
te fieri poflîtjdefîderato fruï' colloquip, quam quæ
geme dixiflè iuftum eft,&vos diligentius audirc expedir,
char tu læ comméndare,quæidfolum el6quiturquQd.il-
licreditulneft:neceaquæ inter anVicos vtiliter adinui-,
cemproponcrencur,'commode,dilatâtùr. Çæterum hoc
defidërium meum turn multiplictum & ineuitabilium
negotiorum inftantia, tumaliquantulacorporitfmcijn-
firmitasptæpediunc,vtfçribi necéflè fit quod dici potius
expédiret. Meminërititaque Dominus & amicus meus,
quoniam,vr ait Orator, P/imo deetpi incommodant eß,fecun-
doßultum, tertio turpe. Doleo quidem contigifle quod ad
memoriam veftram redtiGereneçclïè eft}quia vos femel
dccipiconr git in tnarriculariaadincqmmodüm3(ecun-
dojnceffione Præbendæ Parifîcnfis,aderrorem, nëcde
cæccroomni Ipiiirûi adqiviefcatis, vcinSubthefauraria
difponenda turpicer de cipiami ni. Eft autem vir probus
Laurentius coneanonicus vefter, cui earn Dominus Ar-
chicpifcöpus'dare difpofuit, Sc maiore, fi vocaretur à
Domino,& vuio ambirionis purgaretur.dignus honore.
Sed nunquid vobis conducit, & honori veftro , vt Doi
mini veftri collât eralem cligatis in minifterium veftrum,
imo intrudi patiamini j vt non tam vobis quam altcri
dëbeat quod miniftrabit ? Numquid de Thefaurario
Subthefaurartus effe vultisînorine fatius eft vos Officia-
liumvefttorum efle cuftodem , quam vobis &rillis cum
incommoditatecuftodemalium deputari? -Vos de cætero
videte quid egeritis,ego profide& affeëtione quam
habeo ad'ÿos,f& proreuerentia veneràndi Sc pij Pacris
noftribeaci Samfonis, hoc vobis quem video in multis
labefaâatum, propono, vt-mçmirieritis veftri & noftri,
qui vobislemper fideles exticimus:atque abfirvtproba-
biliter dici poffit,nos vitio ingrati tudinis laborare.Cum
autem redicritis,non difplicebit vobis,fi feceritis de mi-
nifterio veftro quod veftram deceat , 6c noftram non
dedccoret honeftatem. Nam in bts quæ honori veftro
conducent, nos beneplacitiveftri -, quoad poterimus,
hab ebitis a di uto t es. Ad hoc inuita t fides.fuade t affcëtio,
fed Samfon illc compellic, cuius memoria in benedi-
âioneeft.
; DominoExonienß. E p i s t . C L X IX .
ME caufa duplex impræfentiarum impulit ad feti-
bsdum .tumnepræter coniuetudinem fine b tens
Quod ad pùbïicum véro ftatum, hæc poftea mufto-
rUI” a& t,one vuIgata Hint Anglorum ^ fimul o r #
nés Epîfeopbs ex knaivdatoUeÿs conueniflè, & ne'fcn-.
tentia , qua’ni Dominùs Papa di<ftaucrat[, locüm ha-ï
beret , appellafïe'contra Ârchiepifcopum fifum, qui
pró felutc eórum '& libertate Ëcclefiæ facultâtes ra- :
p tori b us , fortunàm pcriculis / famam ludibrio , & caput
abire patiar aliquem ad vos de mea cohfcientia proficii- i tur.
hoftilibus gladiis \ fi res exegeric 'f'obieëkare non
dole^ non formïdat, non ëruhefeit, aut timet. V&
nerunt àdv eüm riuper Clerici duo 'ficut mïhi pro certo
relaturt*cft yàb'èo qüi tuncerat Paülmiaci ,tioc
publicafites^ Sc appellantes : vnnsëx parte Dp mini
Safesb. alter ex parte Decani fui yinficiàntis ômnino
fe iuràmentùm aliquod ptæftitifle ïmpérafôri *, vel
R eg- Colon. Sehifmaticö’ in ali'quo cômmunicaflc.
Idem & confitens fe Clerùm familiarem 'de menfa
M. Ioann is de Oxenefordia qui Clericus kegis^êft,
fe Regis ad Archiepifcopum verbum,habere'' dixit,
appelions ex parte SC nomine Rtgisy& màndafôcius,
Vt aiebat i euhdem Archiepifcopum afhàudientiam
Domipi Papæ Alexandri | Sc per èum appeliabac,
diempræfigens quà cantabicur , Ego fum Pafior bonus.
Ar'chiepifcopus vero ci .ip hæè verba refpobdîc. Tu
cum ignotus nobis,fis, nec mandatum fiùec literas Regis
habeasj& e i communione Domini tui îoannis de Oxe-
nof. quem excommunicatiim ëflè confiât, per literas
Domini Pàpæ cxcomnlühicatus fis , appellancis officium
impiété non potes. Nos atitem jmandacum
Apoftobcum exequemur, & Domino authoreimplc-
bimus.
Quod aureto attinec ad SàrësteêbÉ habeàffcirè;
vólens ad eum proprium nuntiüm deftinauimui m’en-
tem eius familiarius explorareti f Cæterum iftudEpi-
feoporum totaFrancia miratuc, dicénsf eosopbrcuifTe
conuenire ,vt fraétarent de falute Regis fui, quem ficut
imperaforem ex caufà'fchifmatis , ita proptér c le -
rum Sc Ecclëfiam/qtiaïn fcollidic, qnotidie labefada-
ri çonfpi'ciunt. Qportebàt quoq.ue eos de liberatione
Ecclefiæ & pace iollicitari,& opefarà dare,&intclligch.
tiam qbomodo refofmarctur pàx çlerojkon ^uomodo
fe & fua,fumpcibus , laboribus , Sc periculis exponé-
rent j Sc famam fuam deturpanres, inpoftcrum>Eccïe-
fiara fubiièerent (èruituti. Rem quoqu^ mirâbilem,
fi tarnen veraeft,omnes qui audiunt,pariteradmiran
çchtemitüm vcamicis,quorum voluntarilanstacercpar Quod fiEpifcopüs Herford, virliieratui & mufidi
eft;morero geram. Voluerunrcnim latorem piæfenrium [ioritcmpto'c habitus,in>Aichiepifcopnmfuum & con-
â*Denomapriùndunï,vraflerit,etfî credipoflireumab j fccratorem inuthicur , dicens eum' tutbatorTm rW
vherioribuseoniiicaneis veftris circa montem B.Archâ- j rum.quia Ècclcfi^vefidicârlibertatem,’nonne fie prre-
geliirifineArmoricotraxift^originem , paternitati ve- I poliri fUiorum -IfraeljinMovfen & Aaron dmini iceis
ftræ,meæparuicatiscfficio commendari, vcpoteqnem ; executores-cuipam refnderunt i quod flagcllabantur
inpagoRemenfipcr annpslaùdabilirer & imerquercla | ab exaàoribus ", riegàtis pjleis qurê déhêbariiür.de
perhibent cohuerfatum. jtllis itaque fatisfaciens pietati j jure i ■ noi&e Miniftris Doiriiniriiribroperabatiiri
veftrsctàm fCcnras , quam finceras pqrrigq preccs.cum ^uod Prapofitorum. noiriina fmrerc fteerant coratn
& return expetienriaiSc conditio mihi ficutSc Rege & ferais (uis f Mi tarnen etfiquitùlf&’ lnnrnîti;
raeöresi tarnen fequutifünfMoÿfeid. EtVtinämKiqui
modo queruntùr & 'murmuraiit f Domini fequantüf
legem: Quod fi/eCerintyconiieùienthincRégemjin*-
dë“Ar chic p i fc op um, Sc quem inculpa Vidêrintr, palam >
arguent,& è'diuerfoftabunt'Vho cpnfenfü,'aiit.dj ifim u-
latione alicnæ iniquitaris, ctmtra&ü itnmundinæ pol-f
luentun < *
multis conftet difcrefipnem yeftram legis.y quæ inter;
micos,tam æquitaris fuafu quam decreto nbilofophan-
tium fancitieftjnôn cllcignâmm.Ea autcm eft , vt melius
noftis,vtboneftasprecum fit moderattix, Sc in bis
dumtaxac audianturâmici,' quibus ilia non adueriatur,
præfcribitjhac ratione ex caufa am ici tiæ , illicita peran-
tur,aut fiant. Quja ergoamicorum gratia amiëurnapud
patrem Sc Dominum commendare fufcepi,prec6r., vt
.contétnplatione Dpmini , Sc mearum interuetitù pre-_
cum f eum , fi expétierit ,audiatisjin his qui* neceffitati
eius Ô^honeftativeftra diferetio di dtauerit. expedirëb Et
fi forte earn devconfcientia.veftra ad nos redire con-j
tigerit , me fuper ftatü yeftro , amidorum , acce.
ptisfaltcm publicorum rumotum literis poterir certio-
rare. De meo ftitu autem lad ’præfens parcios fçtiboy
non quiaaliquidmeorum à vobis velim ëfle. abfcondi-
Rhhardofratri fuo. E p i s T. C L X X i
IN tè , omniuin^micprdm duiciflîmé y piàfië fidë*
bof iniurius yfi cuiqùam à perègrinatione tneà feri-
pfero y fubricens'tibî quëm fupër fiâtü rneo cùm Do-
minô' amabili y mijëriæ noftræ non atnbigô præ cætë-'
fis mbrtâlibûs cfle follicitum; Eiccteniminterdum défit
materia Vcl.occafio fCribendtirum , boc ipfüm ribi
fefibendum arbitror , feribendi Oëcafiohëm & ma-»