SERMO D E T R INI T A TE.
fml ,Sr Eleutherij
XR A N S I T V S S A N CT I RL E V-
. tberij Epifiopi,.
IN iljis temporibui dum Beatus Eleutherius Torna-
cenfis Eeclefiac Pöritifex prareflet fc.cundus , Iitigatio
magna, inter Tornacenlesclcneosexoita eft.,Qmdam
enimhaEretici quafdam propri^h^refeos nouitates ptofc:
tebanr>&ptKdicacionemv.eritatjsdeftruerccbnaDantur,
audentesmyfteriumdiuin*dilpe'nlario,niscorrumpere.&
negantes parariynjphum cäleftfcm partum ;vif-
ginisnuntiaffe. Alij autcrahseretici confufionemindu-
ccntes, 8c ynam carnis&deitat isnaturam eflemale co-;
ponentes, diüulgabäpt tali'confußotfe diuinam natu-
ram vnigehici paüibilcni,8£purum hominem eile qui d e '
Beatiffirnävirgine Maria nätus efti impudenter alTere-
bant.Älij vero Spirituifan&o aduerfabäntur.Alij aucem
Deo deuoii &feruientes ,cre4ebantveritati ,non obe-
dientesFälfitati.TantaautemlttigatioincenlioserarjVC
-etiam hxrctici CatholicosEccIcfi« Tornacehfis filios
inuäderent ,8c in fluuio qui dicitut Scalda multos ob-
truncatos fubmergerent. Eodem tempore BcatusfTor-
nacerifis Ecclefi* AntifteS Romain ierat , (£ lecum ca-
püt Marias A£gypriac*alporcauerat. I p lum enim ab Ec-
clefia Romana Beat; Petri AppftoljoccultbWcepit, 6cy
inEcclefiavclmfli geniuicisMi’ri* detiilit. Hoc riiodo
igitur vitDei äRoma regreflus c.urn magna exUitatiohe|
vniuerfipopuliiulcipitur.Exultantclerici^ &clä!|jiiaticft:
indoti.beato' Paftori i"uo obuiam procedunt, fed. ex im-
prouifo gaudium omnium gdUiinatür.IpleeniW'Popci--
fexreliquiäs Beat£Mari«',qute tot & tata mala ruftiniiir,-
aiFerebaj.Cum äütemNcruiam p or tarn in tracer in eodem
loeomiraculum magnum a Dee manifeftatum eft.
Öccurrencibusenim pöpulis-gaudenti^is, finrilirercle-
,ricorumagminibu^vpaUiatus,BeacusAntifteseon{een-
-densmpritem, qui'dicebaturMonstbefauriabfconditij'
nunc autem dic-itifr moris S. Andre«| reliquias fand*
Mari«iEgyptiaca:^& Humerum.B:ati Stephani protp-
martyris omnipbptilo oflendic.Subitbautem circa reli-
qriias capitis land * Mariae qü*dam cläriras de coelo ad-
ueniensapparuit: quz etiatnabom nibus vilaeft .donee
intrarecEcelefiamG^rilli-Genitricis.Supe.rHurticrum
autem BeatiStephaniiluadiorclaritas inmodumcircu^
li quafiargentei vilkeft. Cum Vero Eeclefiamtotius po-
puli yallatus caterua fntraret.quatüor yiriidure mulieires
magna i nfirrnitateperlclicabaritur.qux vocatur ignis g e-
henna.Tunc virDeipietatemotus, Caput ante mulicres,
‘Humerhm aucem anie'viros pofuir,dicen.s: Oremus omnes.
Procumbentibusau,tem&ofantibusilUsait:5rf^i5e5fe-
pbdne prbtomqiijr fäcuruluspommibtu: Sanfta Mafia ihifere-
re hum janiineißxus. Non enim profMöfurgemiii ab oratione
dontcjatiießätiitu/ijAiii^ncvoce^pi^ries libetäu funr.
<Garo autem, quam in ip fa ki.fi fmitateperdi defan t , rfcftii
tuta eftin ipfahora.Mutus quoqueafliftens locutus eft,
dicens: Ecce reliquiaBeatiStef bani,& Sanlla Maria.'T unc o-
nmesobftupcfadiadmiiabantur. Illis temporibus reli-
' quiat fancioium-nce in aurb vel argento ponebantur.
HaEcadaruntNonis0 ^obris.Beatusßquidcmß«HrÄe-
nus iam Tomacenicm Ecclefiam triginta annis & vno.
rexerat.Blandinenlemverqnouem. Qjri audiens filios
Ecclelixpcrturbatos indoluit. Deinde aubtoritate Ro-
rnaniPap^decreuic,quatenus omnes ha&eticiab ipla.ci?.^
uitate eijeerentur, yt-CbfifiunfDei Patris filiutn vnarii-
mitcr conficerentur.Igicur a Pr^fule coadli, diem com*?
petentem clegerunt, in.qua Synodum foam Anyftes
Chrifti Eleutherius conuocaret: Aduenit dies, in quo
Synoduaconuo^Eaera{tadueneruncetianxfilij Catho-
lici, haeceticorum föftam confundentes ,,affuerunt &
nonnulli ihsere^ieprum illis contradicentes. 'Exurgeris
autem famous vir Dei Eleutherius, & manu faciens fi-
lentium, ait : Owns Dominum Patrem & filium eins,
, cum Spititufantto confitentes ;
audit e.
/^Redite,iavnumDeuiniPatrembinnipotentem, &
'^ i n filium eius vnicum Dominum noftrumlfJ^mCfcri-
fium, qui-ex Deo Patre.natus eft filius vnigenicus, (mme-
lusdeimniéfo jimmortalisdeimmortali.inuifibilisde
inuifibili,rempiternüsde fcmpicerno,pecq.uem ,. & cum
quo.ömniaqu* continentur in:co:lo,veiin terra, aut in,
mari fecic pater: Hortorergo-vos 5 dile<^i^mi5eredite
Doniinum np(ir.ü lejum Chf ijtum propter faluté hbminü,
& lècuhlibeiauonem dè cp?iisdefcendiflèiihcarnatum,
6c hbminemelïè paffum fubPi^to pt^fidci P.i?terea die
certiaa niortuis rerurrex'.flevÖC itcrum iucxlos, vnde de-
; Tcenderat,arcendCireHaècdccreta,filij carilïimi.jte-
nere dC-pbreruaredcbetis. Hisyos deuote oportët qb-
temperare.figaudiavultispromeréri calcftia. Hosdó-
gfnatib.&rdetretisantiquorumPacrum obedite, conli-
dèrantes6clücidi(Emeinméntes,qüidfitincarnatüeffè,
& hominem faéturti Dei verbum. Vos enim allèrere^no
debetis. quod natura Deiimmutata fit, led magis quod
copulauerit fibi anima rationabili carnem animatim,
Chriftusq; Dei filips irreprehénfibilicer » inêffabiliter,
fubftantialiterhomo fa.dtus fit,& filius hominisetiarnfit
appellatus. Itaqj Qbrifiusltfut qui ante olnnia feculaex
secern o patre riatus eft.etiam èx muliere.id eft,beata Vir-
gine Maria, carnaliter procrèatus eft, non qupd ccèleftis
i ïpfius natura delandaVirgirie fiimpferit exordium,nee
pr opter lèipfam nece iTe ha bui r.nafci fecundo,pofi; illam
glpridiam nari'uitaremqu^mh^buitexPacréiNbnenim
e(ï cómpêtens , led magis ftuhum affitmare quod Djits
Cbrijhu Dominus noltcr, qui ante ömnia &cula elt co-
setérnüs Patri3poft gcneratiónem Patrio altelius indigu-
erit, vrpc'rillatp quam' in virgine aflumpfit, efle inQ-i
pérer. Sanfta autém Catholica vniüerlalis Ecclefia af-
i firmec& crcdat,quödpfpptét falutem höminum&:pcc-
i catprum ablutipnem libi naruram copulauerir huma-
naroj tte. procefièricexvtéróvirginali, ytero impolluto,
fedab angeliidlgnilfimé cseleftibiis conferuato-ldboiafi
ferunt ilium Catholici Patites, 8c nos au^loritate ma-
iorüm carnaliter efiè nïmm, Qm benignus ÖC.mileri-
cörs omnes volens adfemitam deitatis conuertere, ex
• iplovirginali& incontaminatö^terovytlupra diïhim
efti lèpum cóniünxit carnem,&genfcrationemruftinuic
carnalem , fua carnis luamfaciens natiuitateba. | De-
i mdè creditc ipfiim crücmxum efle, & ccrcia die amor-
tuis refurtexifle : non quia Deus verbüm in fiia natura
lub Pilato prsefide fit colaphis casfus, deinde patibülo
crucis affixus, aut quia pro npbis cransfixiones lance»
atque clauofum , tk tanti vulnera fuftinuerit ( Deus
j namque incórpoi^lis & extra paflionem eft ) fed
quia corpus illud, quod proprium faiSlum eft ipfius
j bsec pro nobis fufiinuiri Hiec Pmnia ideirep dicitur
-pro omnibus hominibus ad peecatorum redemptip-
nem paifiis efle. In eo etenim corpore quod patiebatur,
ineratDeüs,quinullo mpdo pati poterat.Similicernipr-
,tem iplius intelligere debetis. bïaturaliter enim ineór-
rup tibile eft 8c imm ortale viuificans Dei verbum. Sed
quoniam gratia D e i: proprium corpus ipfius , iuxta fen-
tentiam doeftorisgentium Pauli, mortemgujiautt , idep
dicitur D eus, pro nobis mortem eflepaffus *. non quia
mortem ipfe expercus fuiflec, quantum ad nattiram i-
pfius petciner ( idoneum fiquidem non eflet, fed ine-
ptumaflercre hoc) fed quod, vt fuperius diximus, vera
caro ipfius mortem, guftauerit. Ita carne ipfius refurr
gentev iceruKi refurredionem aflerite., non quia ip
corruptionem cecidit, led quod eiufilem corpusfur-
rexit. Icaquc, diledilfimi, deprecor fraternitatem ve-
ftram: quirtcrius Deüm yerum , & filium eius lejitm
ebrifium Dominum nofttum deuote veneremini, ado-
rate benigno corde , laudate pura»mcnte , confite-
mini laduymofis fufpiriis , vnon ficut hominem e-
um verbo glorificant.es * ne inducatis quandam fpe>
ciem diuifionis, fed vnnm 6: eundem honorate: quia
non eft-corpus fuum ('cum quo etiam ipfe aflidet Pa-
tri) -d' yeibo alienum« Kèc etiam debetis conteftati>
quafiafli<it?ntibus duobus filiis.fed v«p cum catne per
vnitatem. Praeterea fides veftra credet e defiec quod
Cbftßits Dominusnofter|rpediatorDei& horrynutnfia;
(ftuseftj &recoiiciliaroradpaccm E> ?o patri pró nobis,
ofFerensfeinodoremfuauiiarisi-ideo enimdicebarper
prophetanv: Sairificium & oblaitonem nö.'U'ßi$bdlO(äuß>tpro
peccdto non ubiplacuerunt, corpus autem;perfeißi mihi, inia*
pitelibrifcriptwn efi de me, vtjacerem voliibiatm tuam Dtus.
Proprium enim corpus non pro le ipfo obtulic, fed pro
nobis in odorem fuauitatis.Fratresmei,quis VefttUm vl- .
tra dubitet m agnum verum 6c immaculatbrn pro fa-
lute humani generis iinm,olatum , v8c ab irnpiis'Iudaeis
crucifixum ?lpfaeft,quindsperadtfiirabilömyirtucem,
& ineffabilem potentiam diiiinirätis fux redemic-Vre-
bellefque &(uperbosIudaïosdeuicir, 6c clauftra,gchen-
naBCXpbliauit, educens dc
tens de tenebrarum locis catceratos;:,-elahiarites 8c di-
centes : O triumphator boné faeculi. O.pie debeflator
di abolicte fiaudis,te ho ftra.cle m e n ti ffi me I^f,i|i.iiist ot-
mentorum pcenis expe(ftabant lamenra,te , rni(errcprs
C/wi^f’jft-bilium in caliginofis loch coficlamibant.fufpi-
ria. Ecee aduenifti quem ab antiquisïemporibüsexpe-
(ftauimus. Libera n'b$-.qu^. -’ih terja'pofiri.'hJiipr/ dilute
coluimus. Ipfe eft, quhpoft'defti nótionem diabol!,& li-
berationem famftotumde cenebris clamantium dieter-;
tiarefurcqxit, 6c afeendens in regmim celefte fedec äd
dextram Dei patris. Ipfe eft filius Mrfri<e*,qu« virgo dc
Spiritu fändtö cóhcepic qua: ih virginitace iilibata
Deum 8c hominem peperit , qux etiam poftlpartum
virgo 8c Mater faluatons permanfit. Quj fe,vcfupra.
diiftum eft,hólliam imma'culatam,hoftiam.Deó patri
placemen) pbtulit. Si quis autem dixeri^quia tampro
fc ipfo , quam pro npbi? facrificium fe Deo pbtulorit ,
non extremum effugiet fupplicium, fed paetras in in tel
éum patre 8c Sptritu.fantfto per infinica fiécula fieculû-
rum, A mi jy. ç
SLquisaurc His deçrëtisçontradfXcritaPacre^ Filio,
6c Spiritufantfto Anathema fit. Hisdiftis beatus Pon-
tifex Eleutheruisfcdit. Carholici autqm viriqiiiad fan.-'
éfcara Syuodum cônuocatierant, vpcem curogaudio !e-
uantesgiorificabant Deùmdicentcs:T ri niratem in vru-
tateyeneramur 8c colimus; vnitatem in fubftantiapro-
fitemur,6c deuote adoramus/, è contca confiindmcur
hæretici^deindeàlàcralynodoTee'edunc çofifu.fi.Syno-
do autemadpropria reuertente,fa,n£fcas fimiliterEe«ri;e-
riwadaulam fuainyquæ in oppidano loco .continebatur,
cum Catholiçisviris iam feptuagintaôc;iynbexiftens anno
regreflus eft. Interea per quiiique annos Tornàcën-
fis E^clefià. quibus làcërdos lupcruixit inuïdliflîmüs, à
Catholicis viris fublimatur. Incerim autem hæretica-
rumpars confunditur.Quidfacerentî Gonfilium inie-
:runt,quiddeillofièretexqiiifierunt, 8c dicebànt.*Siita
ptæualueritapud nés,vira noftra côntemneturjfi aurem
præuâluerimus, vitftoiiamlaudis adepti erimus-, Siciliis
îU'Vna. dierùm colloquentibus , eccc Bèatus Ponttfex,
cum Athanafip diacono, 8c Audoeno. fidèli diRjpulo
ab Ecclefià beat* Maria?; Tornacenfis egrèdjçbatur j
iquem vfderites hæretici poll angulum occulrati ('multis
enimmodisinfidiabanrtireijdtcebantÆcçedeftroëtor
legisnoftr*,veilite oçcidamus eum. Igiturftiflibusàr-
reëbis durit^r cæciderûnt eum , & reli£t;o lemjuiuô ante
Ecclefiam, plagis, impofîtis pCculré abicriinriDifcipulï
lîmiliter ,reïiâ:o paftore fuo fugerunt. Quod audieqs
Cerifo.rinusC£efàr,ômnespatibulocrucisalhxiiret,nifi
Lpra|îotviriDeipr*aaluiflèt,iicpêrvrbèmt'UmuItusp,o-
puli^lamantiuuencsijugent mitron*, ôevirgines cine-
re afpërguntur , lënespiæfulenvfemiüiuuni viderecei-
_tantes > ipfe -autem exanimis iacebac , 8c à làtidio
ritu cum impiis dabit ærernas. D'e Spiritiu qqpque . eiuf^em capite,, & y t ab ycroque latere fanguis e-
fantfto.cumdifçipulisfiiisdiceret‘.iHemcdarificàbit, hoc, manabat. Tun.cà cipibusvrbisparàto, vt ipleiogauc-
filii ,ftntientes vnum Cbriflum ôefilium ; non velutalcé- rat, ftratu cilicinoymtraüonium fuàm delatus eft :Qui
rius gloria egentem conficemini groriam â-Spirudfan,^ quinquepoftea viuens perhebdoroadas,in ipfi infirrai-
conlêeütum : quia eiufdem Sptritus ro’e'fuperior^.cateetECUtuilluminauitj&honnulI.osmfirmoscurauit.
me melior ipfo eft. Licét vèro inlubftantiafuaSpiri- i Igitur finis dierùm beatilfimf EIeuthcrii app
tus eius fit, Ôcintelligatur in perfona proprietas, feçun^ , iratres iuos 6c veræ réligiohis cultdres aduocauit', ôc
dum id quodSpiritüseius eft , -ôc.filiuSï, tatnen abillo v/.palam corpus 8c fanguihem Ghtifti,.pe1r.cepit;ife eâdem
non eft aliemis. Appellatus enim eft Spiricus veri^ ^ hebdomada è carcere corporeo rranlmigraturum præ
ratis ÔC veritas Chriftus eft. . Igtrur à filio fi militer, j dsxit. Quid facerent ? Patrem fuum tælçftià defide-
ficut a Pâtre , Spiritus fanâ:us pracedit. Spiricus, rare videbant,ipfumque iam delèrere Chriftianos de-
enim lâhiftus miracula per manus fandfcorum ^pofto- |.flebaqt j quos blàndé allocutusiplè air. Finetn vniüèrfa
lorum faciens , D e v m glorificabaCfl-ES C h r i - camts ingrejfi'rus à Domino permijfa mihi gaudiaaterna perce-
s t v m , pôftqüam per gloriofam refutreëironem (uam j p turns, horror vos, Çbarpmiyodiafgite, cbnmdikmfemïhate,
in coelùm ( vride pro liberatione anim$?um noftrarum f bifinatadiftpate , vtnutem exstquamnt mala tenipordneapro
defçenderat ) afcëndit t idcoa nobis , & nonnullis ! iudice vejiro patiamini, quatsnus dtgnum pcenutntià fruftum
Catholicis viris C h r i s i t s creditor Deqs natura i C hrïjli exhiber e mereaminu Oninis etetiim bomofïnum,caro
exiftens, pcrSpiritum fuum vktutes & gloiiofa miiacu-1 autem tiusvtJlipulaagri. himatutmo vifens flurefitiu ve/perç:
la Gentibus per vniuerlüm oibcm difperfis demon- raridahtbitur & vilefftt. Patientes efiote, cafli permnnete., Doftrans,
Inde dicebat Dominus nofter I e s vs C h r
s t v s ; quia de rneo accipiet , & annuntiabit vobis.’ Sed ne-
quaquam idem Spiritus fanâus alterius .participation
ne poténs aut iapiens dicitur , quia peirçâus eft per
omnia ôc in omnibus , ôc nullo penitus indigens b,ô-
no. Nam patërhæ yirtutis , Ôc ,|âpienri*. c.çéle.ftis,:
id eft Filii, Spiritusfanôtus credittVr , & idcircôlpfare
ôc virturefubfiftente virtus Ôc làpientia comprobatur.
Dileétiflîmi fratres-, hæc eft fides retfta , 6C omnibus
Catholicis viris tenenda , quam ,nifi quifque fir-
miter.ôc rede crediderit , non poterit à eonlortiq
Diaboli liberari. Vnum iii fiibftantia , , trinum in
perfonis confiteamini , vt ad coslefte regnum pet-
uenire , ôc «ternis bonis perghnicer gaudere merea-
mini $ vbi gaudent angeli , lætantur Apoftpli,
exultât martymm turba gloriolà , plaudit Çonfefi
forum ôc Virgiqum caterua., quos redèmptor mun-
di perenni laurea eprona t qui viuit ôc .régnât
D E V S , omnipotens , inuifibilis , «ternus,
incorruptibilis * çui eft honor , laus , decûs. 8c imperium
, poteftas indcficiens , -fnaieftas.. im-
marcelfibilis gloria perpes , 8c virtus itieflàbilis
m.num timete , tn omnibus honjs ptrfiùefaie. Audijiû enim
Danid dkentem : Homo vanitati Jimilisfaflas eü , Itaque
puluis fumas , 'm iudicio refurgemus, ante tribunal C H R ïS T:î,
teftê Scriptura, omnes àftabimus,his diôtis tànta clari-
tas oppidartum-locum , 'ini quo nacus-erac, affulfitrj yt
omnes qui ad exftquiai tànti Patris vénérant £.»<fti quafî
in exçelîh'.mentis Spiritum eius ab* Angçlp eleuari ;in
:pu^e vidèrent , ôc çum ejaritate nuhis cçelos pénétra-
re,8c claritatem cumipfo volantemynullatenus appare-
re. Sicvnda.facri fangunis perfufa verus Martyr ôcCon-
feflorin pace àbiit. PridielCalendas Iuiii. \
^ H«cadaluntabhafreticis leptiroo Calendàruni ïü.
fiji ôc in ipfo ahno beatus E/f«î/ierit« obdprmiuit in pace,
régnante Dominp noftro I e s v C h r. t s t o
• cui eft honor & poteftas per omnia læ- v ;
culàfæcuiorUm, Amen.
i ' * *
Biblioib.Pet.PatKTom.ïs, Ä.E1EV