A
B
C
D
HoCautetn aliud habet fubalterriuin lub le ,id eft, con-
ftansex anima vegctabili & cbrppre , habens animal
è fegione.quod autem confiât ex anima vegctabili Sc
corpore, & ipfum habet fuppofitum,aliùd lubaltetnum,
id eft, animalis lernen , quod non eft animal, fed tantum
animalis lemen habens è diuerfo plantam , vteius
quod ex corpore confiât &rfeget,abili anima,aliud fit
Temen animalis, aliud planta, fiib feminë animalis> fpe-
cialiflima fpecies eft‘ fernen hominis , &inde indiui-
duum fernen vniufcuiufque hominis. Semen autem
hominis fiib femine animalis , non eft homp , nec
animal , led in indiuidiium paulatim proficit hominis'.
-
Decurrit ergo lemen animalis, quod non eft animal,
& paulatim promouetur in aliud indiuiduum animalist
Et itàpropagatutab ahimali animal,'per lemen animalis
quod non eft animal; vt fernen animalis perdens
ipecialem naturam femihiS, quam habebarpromotio-
nequadam accipiatalterius fpeciei fubftantiam, quam
poftea pofïïdeat.
Quod circa tandern materiem mutentur ßiecies &
indiuidua.
IN quo eft netandum, qùod circa eatidem materiem
fiatmuratiofpecierum&indiuiduorum,& in eadem
malïa, qunc hxc Ipecies fiat, nunc illa,vt inmalïafemi-
nis modofit feminalis natura, poft humanst, Sc cum
mafia fit eadem ihaterialiter, pró tempore mutât-lub-
ft^htiam prxdicabiliter i vt eadem roanente materiei
mafia, ficut circaeam aliquando mutatur figura, fimi-
liter mutatur Sc fpecialis natura,&étiàmindiuiduum,
quia indiuiduum fequitur fpeciem, &: non materiem,
non enim relpicic adfubieiftam materiem infêrius ,;fed-
ad formatam fpeciem fuperius. Et fic frequenter 'ap-
paret in 'corporïbus, vt in corporalfmafla, ficut mut
tatur figura circa materiem , fic mutatur Sc Ipecies fe-
cundum prxdicationem malfarn figura compqnit Sc
fit totqm fotmale corporaliter, fubftantiam différé n<
tia format , ÔC fit fpëcies fubftantialis ineprporaliter,
mutata forma ; alteratur materies in indiuiduis rebus'
vifibiliter mutata differenria. fubftantix communis in'
materie, vifibili; mutatur fpecialis natura in eadem vi-‘
>fibili materie inuifibi!iter, it iv t corporalis mutatiofi-
gutx iti mafia, caula dici poffit incorpbralis mucatio-
! nis differentia: in fiJbftantia quia ficut corpora mutant
figuras, vt alia fiant formalia tota.de matetiis ; ita
genera corpórum differentias mutant in corporum
materiis,vt alix fpecies fiant ibi deipfis'differentiis,&
materiem figura format , vt de maçetialibus partibus
' conftet ipfamateriesgenus differentia format, vtirripfis
matetiis dicatut de indjuiduis fpecies. Hinc habes
materièi partes, inde fubftantiam, & ipfam(tpateriem
in meditullio pofitam. Quia habet màteria partes » habet
&lubftantiam.
Subftantia de raateria prxdicatur materia de pàrti-
bus componitür ; Materies hinc fufcipit fubftantix prx-
jdicationem , hinc habet partium‘compofitionem.
Hinc eft fubftantix ipecialis, indiuiduum. Hinc ver®
partibus luis eft totum, quia refertur ad fpeciem- viin-
diuiduum , refpicit ad partes vt totum Sc relatum v-
trinque pofterius eft vtróquc,nam & pofterius eft
fpeeie vt indiuiduum; & pofterius fuik partibus , vt
totum.'
Quod totum integtum médius finis efiextremorum
principiorum.
a Mne ergo totum’, integrum partibus & prxdica-
mentis ïë prxbct'mediuha. Partes continet ab in-
feriori ; prædicamentafuicipitàfuperiori. ,A luperio-
ribus accipit fubftantiam fuam ab ipferióribus habet
integriratëmTuam. A prxdicamentis habet lummum
principium quod fit, à partibus, habet vltimura principium
vnde lit. A prædicamentispôft fummum prin-
cipium fui acccpit d fferentias fpeciethm, defeenden-
do gradatim in fe, à partibus citra principium yltimum
fui, accipit compofitiones partium afeendedo grdataim
in fe j Idem ipfurm à prxdicamentis fufeipit in fe prxdicationem,
Sc à partibus accipit in fe cbmpofitionera,
idem ipfum & totum cft, & indiuiduum,indiuiduum
eft, quia aliquid e ft, totum e ft, quia de eo aliquo
eft..', ' . - .* - ■ ; . , ' . . 1
Indiuiduum eft, quia dejeo diedntur fiiperior3;totum
eft,quik ipfum comppnunt inferiora, Indiuiduum
eft , qîiod defubieâo non dicitur , totum eft » quod ex
pliiribus componitur , non pertinetad indiuidpuro
. corapofitio,nec àd totum prçdicatio,quia nec totum di-
citut vt fuldipiat prxdicationem ; nec indiuiduum vt
accipiat compofitionem. Omne igitut alicuiusfigurx,
capax integrum totum, habet.duo principia,vhuicinftmum
; illi fummum, Surrimo eft infimum ; quia eft
: eius indiuiduum, infimo eft fummum ; quia eiuseft
totum. Sumnio eft infimum,quia non diciturdcfub-
ieifto , infimo eft lummum, quia conftituitur a<J vltimum
de illo. Infimum eft ,-quiarfic^defcendit a prx
dicarpentis vt de hullo dica.tur; fummum eft , quia fie
afeendit à partibus , vt vlterius non progrediatur, v-
triufque principe medium fe firiem exhibet ; vt v-
triufque officium in fe conteripinet. Nana finis prx-
dicationis fit à fummb principib , &'finis compofitio-
nisabimo. Er fines extremorum in ipfo fimul con-
ueniun^v vt inueniac finem;hic ÔCillerecurfus ibidem.
Vt aliquis centenarius habet extrema, hinc vnitatem,
& inde quantitatem , indiuiduum a quantitate fecun-
dum prxdicationem infimum, totum ab vnitate,fecun-
dum fuani compofitionem fummum. ^
De fummis & infinitepmcipiu^ '
ET extrema quidem , a luperiori funt indiuiduis
principia prxdicandi , ab inferiori vero totisfunt
principfa componendi. P.rincipio prxdicamento-
rum finis eft indiuiduum »principio partium finis eft
totum. , 1 *
Principia prima , fuàrum rerum vniuerfitatem
coneludunt vtrinque fua extreroitate , & quia nul-
lam rem extra relinquunt , propagationes rerum ad-
oerfus fe inuicem ; introrlum rëùoluunt in idem :_yt
idem fecundum diuerfas habitudines, vtriulque pro-
celTùs fit médius. Nec infima fupponuntur fummis
prxdicatiorte,immo fcferefpiciuntcregiorie ; &tan-
quam oppofira, neque de infimis prxdicantur, nec
ab eis componuntur fumma , nam punâum linex,
quamuis nondum fit linea,non eft tamcnpenitusnon
lineaded eft penoliheà.
Eft igitur Unea quodammodo ; quamuis non fit li-
nea omnimodo. Similiter& litèra noneft voxplene,
fed pene, non eft vdx omnimodo , fed aliquomodo,
non eft vox perfeâa, fedimperfeÂa. ,
Eft ergo.& quantitas quodammodo, fimiliter & a-
tomus corporis , pene corpus, Sc punftum teroporis,
pene tern pus, Sc vnitas, pene numerus, lint ergo ato-
mus quidem aliquomodoftibftantia ; extera vero quodammodo
quantitas, hps grammaticus infpicit, qui
tanquam plurale fingulatem numcrum dicit. Dicit
Sc vfus comihunis præfens tempus , particulanyem-
poris; ad quam Velue commünem terminum , prx-
teritum copulatur Sc fueurum. Et lie vltima principia
refecri poffiinc ad prima * tanquam generibus
ipfis fuppofita , Sc eorum prxdicationem in fe fufei-
pientia.
De figura.
T)Qteftergoexpcedétibus côlligi, figuram corporaliü
1 oraniûcaufani fiieri,nam fine figura nec materiesipfe
poteft elfe,nec vlla fpecies incorpotibus^eindiuidüis
prædicari,
pra:d.icari, née materiale rôtùm elfe; vel cbnpc>ni, côri;
poralis cnitri materies merite qdidfem cogitari potç^fed''
elfe fine figura hori^otefti 'Toile'figurairn qux modo
-formabat, petit Ipecies qua? prxdicabatur. Nam hu-
mahi corporis figura fi jierit ; ipla fpecies in eo corpore
dedcit,&lècundumaliam figuramquam recipitjaliam
lècuiïdum corpus iplum aflumit. Nam quiacineris vel
vermis acapit figüram j mutât & fpeciem cirea^malïàm
eundem. Et de'q u a ïhâlla prius dicebatûr homo ie-
cuhdûm ptioreiq figuram , - de éadem drçitur vërmis &
cinis fecundum aliàm. Similiter •Sc tötüm materiale fine
malïx fax figura hoh pöteft eire. Nam qübmodo
partes ëius difcërnuntur ? Omnium igitur cotporum
caufa eft figufa. Quippe nec töta-, nêc indiuidua eflè,
riee fpecies hab ere, nec öi^nino fubfiftere polfunt finç
■ figuta.f;
Deformes.
SImiliterincorporalia cünfta fine fuif fbrmis elfe non
pbftùnqyt bm'nesfpecics, Sc indiuidua,différencias &
proprietates accipiuntformas, quibus ëxiftUnr. Prima
verb return genera elfen'riam accipiunt pro forma, nam -
quemadmoqum( formx fuis rebus dant elfe ; itagénèra
fu mm a n ifi-pe r é flè n tiam non poffunr elfe. Er exterx'
formç Qmncs fuxfurit fuarüm rerum^eftenria vero communis
8c yniuerfalis eft omnium reriuh. Alix formx
lilas fes faciunc aliquid ëlfe ; elfeutia veto,facit Omnes
re.s fimpliciter elfe, Et ciji'm fes om hes habeant pro prias
formas quibus formentur ad aliquid elfe ; prima genera
rérum habeht ëlfentiam quà formantur ad elfe^ Gxterae
formx faas rês faciunc qüid fuut. Et cum qliud fit a-
liquid jëfiè, aliud elfe ; alix foçmæ pèrtinenf ad aliqüld
elfe, & non ad elfe. Et quamuis ad aliquid elfe fequa-
tur elfe ; non eft tame'H cxterarüm fotmarum vt faciant
'ené, faciüntvtamen ; fedcdnlequeatia, non natura, eft
aütem elïentia ptimum in premis genëtibus, vt prima-
genera prindpaliter fint, vt per ëlfentiam primo loco
formentur ad elfe, ipde habent inferiora per formas ili-
quid.elfe,vtcorpushabetfubftantiam e lfe,per ebrpb-
reamfórmaro. SuhtÏgicurformx c'aulx rerutp omnium,
nam exterx fbfmx omnes caula funt luis rebus,.vf ali-
quid fint ; elfentia vero, caufa eft omnibus vt fint. Et
matërix natüralubftantiali prières funtformîs ; fprmx
verb fi refpicias ad elfe , rnatëriis priores funt, quod
eas ëlfe facit^it, multas digrelfiones facimus, Sc lohgas
'jhhqcopere. Ad multas nos cpgit propofitorurri diffi-
cultas, qux'quxftiones multi riiodas gbnerat. Qux
foluendxfunt claritatc, ne qux pfbpofita funt manean t
in obfcuritate. Ad lohgas veto, nos impeÜit fubtilitas
quxftionum, qnx vix ad incelligentiam perdueuhtur,
etiam mtilriplicitaté verborpm. Et cum quad, hy-
drx viux caput vhum abfcidimus , quandoque renaf-
cuntur multa , qux nifi cum, magnp moliminc non
Jauferimus. "
Quodvisvegetahilit efifemenareim, quamuis nohfit
anima.
CVperius oftenlum eft fernen animalis , eorum elfe;,
‘-'qiix conftanr coanima Sc corpore ;‘ &'in 'femine ficut
Corpus, fic & vim vegetabilem in,animal futurum pro-
•ficerc; Secundum quid non ppteft negari'; vt corpus de
corpore, fie & per animam y.egètàhîleni, de animaiis
anima,animalis animam fieri. Sed forte dicctaliquis,
quia vis-iqfemirie vegetabilis, nullà eft anima iveniens'1
ab ânima parentis , & profiefeps-in animam prolis. ;j
Sed contra hoc fuperius diéta vigilàpt^qui animam ff- J
cut de totp ,(ic dicide fingulis partibus affirmant. Sed
fi forte,nop acquiefcit importunus huic argùmcnto;
fifto. Çërréjnonpbreftquimeptenihabeatdicere, yim
Vegetabilem non elfe animx. Et fi non eft yc dicit ani-
ma; vis tamen eft ânimx, Nili enim fit corpus animx,
fementëm non poteft proférre. Toile animam ; ;non^:
facit fernen, facit lemen; habet igitur animam; Habet
ergo fernen ab ànima Vim vegetabilem. Aut habet ab
anima,aut à corpore ; Si à corpore ; tolle animam Sc Fände
fernen ; & dabimus palraam tibi v id o r ix , fi Videa-
mus fequentem prolem. Si autem non poteft fieri, con-
fitere veritatem ; & -animx concede vim vëgërabilëm.
Et licet ipfa vis non fit anima; per cam tarnen ab anima
propagaeûr anima. & fie fernen ânimx propagaritis animam.
. Siue ergo vis ilia dicitur anima, fiüënon; parée
quia prodit ab anima parentis, & promoüetür.ip animam
prplis. Amplius. Sxpe vidémus fimilitudineni
parentis in prole , & in ftatu corporis , & in moribus
ânimx. Quid eft hoc , nifi quod fernen 8c à cor-
porc paruulum liquorem, & ab anima trahit vifïi Vegetabilem.
Nam nifi fernen traderêt vtpque prelis ;
quod trahit ab vtroque parente, non reprxfentant inv-
çroq; prolis tahtam fimilitudinemparentisi,
Quod in Adamfuimus omnes anima & corpore.
C I ergo inuenitut in femine , 8c quod ab anima vënfe,
quod à corpore ; patet quia prolis animxyeiriïëx
traduce, Sc omnesanima:noftrxfuerüntin ani|iiäÄdx..
'Er quando pëccauit Adam, nihil ab eo exierathumanx
naturx.fed adhuc totum eracin eo quicquid erat homo.
Quando ergo pëccauit, nos omnespeccauimus, quiairi
ço omnes eramus. Eramus çorpqrè eramus & anima.
Igitur in eo fumus omnes infeéti peccato, 8c quia in ëo
pro culpa,iufte fiiccefficetiam vindida; in nobis etiam
neicitùr pxna cum culpa. Et iufte nafeimur miferi j qui
prodimus à rniferp, vt qualis eftorigo, talis 6c propâgo
fucccdat. Et ita nafeimur cum peccato, quod nobis eft
originale, quia homini primo fuît perfonale, nafeimur
çum peccato, qpod non fecimus ipfi,fed fecit ipfe,&
transfuditin nos mjferiatn quam meruitipfe. Et hocéft
originale peccatum, quo tabefeit humanüm genus
quoliberauitnosÇhtillusV .
/ CurDiusdicitur animàrum Patef.
a Y t horitate fcripturx Confirmant Orthodoxi ; animam
ab anima non propagari. Dicit enim Saluà-
I t0r Reucrtatur puilus ïn terram fuam vnde erat, & fpi-
I ritus redeat ad Deum , qui'dedit ilium. Et Apbftolus
j Patres quidem^carnis habuimus eruditores,& reuere-
jbamuç cos; num multo. raagis obtemperabimus Pàtri
fpirituum, & viuemps Contra hoc dicunc Propaga-
tpres animàrum; quia Deushominicorpus de terra fe-.
cit,animam veto» de.nihilo'dedit, QÙamiiis ergo Parentes
generen t St animam, 8c corpus in proie, animx
tamçn dicitur Deuspacerprpprieiqupd eam açcepithomo,
non aliunde, fedà fplp Dep ; vt cum aliunde corpus
aceçperiqmefitoDeds dicatut eius Pater, quç no aliunde
venir. Qujàe^o^cundum fcripturâ reift? dicitur Deus
pater animx reftat vr homo dicaturpater camis. Cum tarnen
generet vtrumque.
Quod anima nonvwiunt extradait.
"pRobat animx propagator, animam ab anima venire,;
^ e x e p qùod vis végecabilis.trahitur in femine dicens,v
animx partem effe vim iplàm, & à toto feparari ad pto- 1
lemfaciendam. Qrt^odoxus autem dicit hunccarna-
liter fapere, nec beqe^fiaturamanimx cognofçëre. Anima
enim humap^. hatura fimplex eft &-incompofita;
Nec coinpon^rexpluribus,qùainuisconftet ex pluri-
bus; Vnaeft, &plurësKalbet effiçacîas,, quia Sol vnüs,
t ■ Scplures habet radips. Sifnplexeft, & enutrit ex feplu-
ra ad corpus, plura quiçfcm .exterius, fed vnde veniunt,
fihnilex eft intûs, paires funt animx,fed non habet çôm- I
ponrioném,quia nec ipfum totum recipit quantitatemV
E^ic etrawnimx propagator, quia cum partes audit, 'tod, ■*
gitat quanticaté,& quod eft corporis, quxriç in eo qued
non eft corpus, 8ç quemadmodum in corpore,fi,ciiï anima
partem putat abfcondi polfe',& indiuiduam vnita-
tem> qux localis non efi in diuerfa loca diru m,pi, & per
dmerfes