aut palam menciuncur in capita fua : quia os quod meri-
titur,oçciditanimam. Non cft qui fer àudeat denùnciare
quodexpeditaudicntiparitçrôcdicenn.Noneftquidi-
catcum Moyfe: D 'mitte populum Domini cum omnibus q u i
ipfiusfuntyVtcifacrificctin deferto. Nbneltquitriumdierü■
itineri vacationém inspectée clcrodegeoti fiib MoyfèÔC
Aaron, ôcin culcu legis & rit u diuinüàcrifici j occupa to.
Eic quid credits ile eft,quod fi hiprafefenceseflenc Moyfes
ôc Aaron ad oftiiim eius, cuius inndcëntia prædicatu r,
aut eis omnino non patetetaccéflUs/aut negarctur auditus,
aut quodibi non inuencrunt, fupplicijs, auc cerce
contumelijs afticercntur. Nçq> enfin défunt loan nés Ôc
Mambre qui Spiricui S. refîftanr. Achitofel multos in
deliberationibûs reliquit h*redcs,qui infamant animas
Principuni,& contra Deum proferunt ôc præferun t co-
filium coxicatû. .Quid enim nunG aliud in Cantuariertfi
Archiepifcopo perlèquuntur,nifi quiainconfpeÔtu Regain
aufus eft Dci iuftitiam protéftari, tueri legem ÿEc--
confiiet udinü, ôc æquicas diuinælegis ab aduerfpxófli-
guôt.Ôcde caufà pecuniaria qùç tunc quidem fimulaba-
tur,ÔC in vencate nulla erat,necniétio eft.' Aduerfiis hoc
multa fingit, machinatur, Ôc in pelle vulpecql* làborat
im probi t as,fe d mentitu r iniqUitas fibi,nÔ attendons aut
'diifimulans quamfuauisëft'hominipanisroendacrj,fcd
pofteaimplebitpr os' eiuscalculo. Sed profedo ”vnum
: cft quod omnes mirari, into doffere debent ^iftos videlicet
clefiælibertatem? Certc dum magnificus crac nugator
in Curia,d um legis contemptor yidebatur & cleri,dum
feureiles cum potentiorib. feôtabacucineptias, magnus
habebatur.çlarus crat,8ç acceptus omnibus, & folusdi-
gni (li mus fummoPontificio, ab yhiuerfis conclamaba-
tur ôc fingulis : fed ex quo in Pontificem fublimatus fuæ
memor conditionis 8c profeflionis exprimere volui t fa-
cerdotem.ôc verboDeimaluic vti magiftro quam-popu-
lpjfadus eft eisinimiçùs véra dièen vsevitam çôrrigens,
vcôchiimpleanc men fu r apatrumluorü, quiex catifafi-
mili Piropnetas & Apoftolosprofecuci funt : Et quidam
ëorumadhuc’Marcyres Chrifti', id eft, telles veritatis Ôc
iuftitiç perfèquuntur.Qui d in Elia perfecuti funt Achab
ôc Iezebei ? Nempe religionis oraculû, teftimonium fi-
dei,iuftitiæprofeiîioné, exterminium Idololatriæ,me-
delam vitiorum,criminü abolitionem. Paulus & Petrus
gladium Neronis euafifïcn^imonec incurrifloent jnimi-
c:tias, mfi voluptatibus hominum Ôcerrorib. contraria
prædicailent. Nemo eninsin ali qu o perfecutus eft quodj
erat aut dicebatur Relias.-Nemo puniuitaliquem quia
Petrus eflet aiit Paulus: & loannes tutus effet in confpe-
«ftu Herodis, nifi diceret, non licet tibi baùercvxoremfratrie
tut. Nullus enim in tantàm euafit tyrannidé,vt natiiram
petfequçretur. Sed frequés eft.ôc mulcis vuigatur exem-
plis,quia veritas odium park. Qui ergo perfequuntur in
hac caufa Cantuarienf.Archiepilcopum,nonbocper(e-
quuntur.quod Thomaseft,quôd natione Lundonienf.
Clericus profeffione, gradu facerdos, Epifcopus digni-
tate : fed quod annunciatpopulp Dei (celera eorû, 6c vc
legem Dei audiantöcobedianrptincip.es Sodornoiü&
populus Gpiporrhae.^uid eftergo q> periequütur?pro -:
fedo Apoftolorum fpiticus & prdphctaru, fpiritus iufti-
tiæ & veritatis, fpiritus patris & filij i ndubiun ter Spiritus
5f. N am id abominancur,abhon éc ôc puniUnt, quod
per prophetas ÔC Apoftolos docuit Spiritus S.- Et.fi ipfe
PaüIiiS aut loannes qc o dicripfit jprxfè n tîalirer docerec
in carne ,auc torquerecur fupplicijs, auc di ceret ur e i ad
minus,Rrc«fi à nobitfeienttam viarum tuirum nolumus,quia
nobis contrarius es. Semel loeutus eft Deus, ôc id ipfuin fe-
cundo nô repetit : necad eruditioncm viuorum fuftitac
mortuos:Cü in epelçfiapfentes fintMoyfesôC prophetç,
vtaudianturôcdoceantpopulù : ôc vrpatsqverboDo-
minicondemnacur ex (èncëntiaMoyfè ôc prophecarum,
alteri vidoriam cedat,appliceturephot, vbi manifefta-
tio eft veritatis &c iuditij.ôc rcfpôdcatur vnicuiq; fecun-
dum opéra tua. Formam haneno déclinât Cancuarienf.
Archiepifcopus neq; fui:imo optant & orant,vt dé vultu
verbiDefii.è.legisdiuinæiudiciumillorûprodeatyôcp-
culi Domfni déclarent æquitatenr.Si quid enim exigir q»
legipei repügnetvfi deverboDei nituntur confuecudi-
nes quæ petuntur aduerfusEcçlefiam libenter cedet : ôc
de coPtradidioneÔC vexatione partis aduerfç fàtisfaciet
1 ibens. Quodfi caufàeiusinnititurverbbDefifîçiaflï-
fttint Appftpiiôc Prophet*,nemo cum autfuos pergrà-
tiainDei auelletàfidejfta. Hæceftenim in Chriftiano
iuftiffima caufa exilijjpro qua nö modo fiibftantiam po-
neredebet, fed &.animam fuam. Iam n. fola iniquitas
Cantuarienfibus exulibus irîfultàre, pro quorum
libertate fè Cantuarienfes ad omnia diferimina deuo-
u.erunt. Uli pro.commùni libertate yerfàntur in tpr-
culari, 8c quis aftitit illiS: ? Uli fata gunt vt hæreditas
Domini liberecùr â fcruitüte*ôc ad Plias carnium Ôc allia
Ægyptiorura voto reeurrUnt, qüi in libertate ;fue-
ranteducendi. Ytiq; mifèrabilioresfunt omnibusgen-
tibuS. Si -hic profcribuntur, affliguiitur, Ôc deputantur
• cum impjjstfi confôlationem à Domino non expetftant,
fi exulan tib. confcientia nô rçfpondet ad meritum:fiin
perfecutionibùs caufam nonhabent Chriftiàni.Deridèt
cosprudentia carnis,quæabeuentu mérita penfat. Sed
Deus cófolatur éos in tribulatione fua, tandem refpon-
furus ôc illis qui mundo lehoçinancur, Ôc ceiuicalia po-
nunt ftib capicib us v.niue rfæ ætacis | ôc puluinatiafub'ômni
cubito manus,cômùnicanteséxcpmraunicatis;claues
Ecclefîaè ludibrio habentçà,Ôç putarites legem De i,
nihil aliudeftè quam vetba. Nos interim Dep in omnibus
donis fuisgratiis agimus , ôc maxime quod nos di-
gnatus eft illorum numéro aggregare, qui perfècutionê
pro iuftitia patiuntur.SùfcepimùS de manuDominidul-
cia quibusfæpe ad pernicicm noftraabufi fu raus.Qu.are
ôcab ipfbæquanimiccr non fufcipiemus amara ad me-
dicinam, in profeôlum faiutisnoftiræ ? fiue vidimus, fiu.e
mOrimutppmini fumus, vt id fölutti peti oporteat ab a-
micis quatenus exilij noftrianguftias fubléuent oratio-
nibus fuis.vt non deficiàt h des npftra ,ftd deamiôlione
noftra fàlütem nobis Ôc Ecclefiæ pacem ôc libertatëm
miféricorditer opéretur.
M.GUdltero de Infuli.E P i s t ;CL^XX!yII.
■ nRometucrat quid humanitatis veftrç fedulitas; & èx-
X hibitio promptiffimàîlibëralicatis.ôcomnëvobis aut
véftris obfcqùendi pportupitatëgratantër arripërem: ôc
fialio modo néqu’eam,faite deuotionis meæfînceritatc
fàlutationis iudiciPprpteftàrer. Nullus,n. noftratü cft‘,
cui, cum Pmries rerpcircumftantias diltgentiusmttiar,
me recoiam ampliusdebitoré.Vnde filenciummeü me-
ritP fuetat arguendû,nifi multàt ü ôc probabilitim racio-
num fùftragto pUrgarëtur :Quas y tiqi iure praeten d erem
aceufanti & nimium non côftâret inter vos ôc nos chaoâ
màgnû efte firmatüdfà vf nobis impoffibile,vobisa,difficile
fit adamicostranfire vel mittére. InimtCus homo
hoc fecit , & in ldumça zîzaniorüm fementem nÔ Ceffat
fpargeréôc iugi lab'orat inftàntia vt angelos proefîdes Ec-
clefiïrüeueÜat à laude Dei.Quafivulpes in deferto pro*
phetæ eius quifequuntur fpititum fuumôcnihil vident*
Hi fttht qui clâriff. Dominum fuum magnü principem
fubuertereconatifunt, manfuetudiné eius fuccédentes
fellemalitiae, & rationisacié cxtinguentescofilijstoxi-
catis. Etipiat eum Deus de maniib. eorû, Ôc fubijciat fibi
vt ptincipatus eius ôcDeo placitus fit, ôc quietus,.ôc io-
cundus geréti,& Ecclefijs quaiû patronüs eft, ÔCpopulis
jætiiscfïè vâlëàtôcfruôtUofiis.'Scio vciqfqüia fi redieric
ad cor, placabitDominü fuumfpbnfum Ecclefiæ fatis-
faâione sondigna, ôc à cruore innocentu poteftaps fuae
gladiû reuoeabit ,vt ei propitietur Deus, & nô exquirac
fànguinc eorû ab ipfo Ôc domo eius. Si exules Ôc proferi-
ptois Dei contemnit,qùiapauperes funt,meminéiicquia
taliü pacronuseft Chriftus. Ad v Icifcendü pâuperis Na-
büthæ fanguiné deleuit Deus domü Achab ôclczabel.
Saül quia confuléte Ôc apeurante Doeg Idum^o euftode
mul oiü gladio regni,qui ad facerdotij tuition« cómiffus
èft,fàcerdotesappetijt,ôc Nobem vicûeorum delcuit,
in fe prouocauit gladium Dei,quo ÔC ipfe ÔC domïus eius
Allophilorü minifterioirreparabilitér deleti funt,gene-
ri fuo relin quêtes tituluhscreditatis, quo ad Gabaonita-
rum prefümprecem
, quorü gentem inter facerdqtes Doech te-
gi*indignatioriiSininifteraftlixerat,patibulolegaturaf'
hxum. Et adhucrefprcit Dcus in rationem humiliüm^öc
nöp fpérnit preces eörum. Qua ipe duefti piofcripti
pauperes orant,8cDeo jg qup pati ütur ainftore i ugiter o-
rabunr.vt fe.reniftimus DominusRexcondighosfruftus
peenirentix faciat ,8c iram declinet imminente. Interim
difpenfatipnem Domini sequanimitebtoleramus , certi
quodhihII nobisnöcerëpprefit, fi bom & diuinas legis
xmulatöres fuerimus, Non enim yi; criminofi patiun-
tur,quod publice notum eft, hifi his qui laborant vc non
fapiant quae Dei funt,fed affligimur vt Chriftiani. In quo
& te,diletftiffime,nos gaudemiis habere confottemmon
quidem tuo (quod nefas eflecj inful. tantes reieétui, fed
congtatulantesvirtuti.Nam & tufideituä?feciftifidem,
& tempotalium iaiftn^am cOntempfifti, dum fedareris
honeftatem, & fatisfaceres charitati.Quid,difedte mi,
obftupefcis ? quidmuffitas ? quid lucernam niterisob-
fufeare i crimen tuum mund,o innbtuic,: omnes de te v-
nam fententiam ferunt:Et ne te diucius jptraham,Euan-
gelicumimplefti virum.profratre animain poncns.dum
te pröipftiaa.maluiifttcöhdé'mnari, quam aliuiU,cui virtue
obedienti^ réputahda^idebatür,in crimine,fi vèrum
namque diffimulare non ppffum, quam to ties expertus |
loqUor,cuius bénéficiatoties mei fenferunr, quoties bp-
portunitas-data eft^vc tu* çaricatis folatio fruerentur.
Quod iéaque poflum ad pr*fens gracias deuotiqhe maximas
fateretur,accüfari,fed nee ille(vt vulgo dicitur jfidem.&
óbedientiam äufus èft profiteri , nee tu, quodgapdenter‘
ämpledlor, diffiteri dignatus es fidei Sc öbedientiaetitu-
lum: Gum ergo gratis virtus fide) fitin te punita,aut po-1
tius prdbataperhómines, nunquid perfidiaprauarica-
torum , SCcalumniatorum iniquitas non condemnabi-
tur apud Deum? Deus milii teftiseft quam doleb Ghrifti
regis figillum efle fubtraóhim. Sed eodem iudice fa-
teor, quia roalo te irihäc con ditione verfari, quam jllud
perfidia ant etiäm quacumque nota turpitudinisrede-
mifïè. Sic ergo nunc amice Dei, qui meusamultisdie-
bus fuifthcohfbiatio tua. quae mea 6c mihi coexulantium
eft;, innocentis confcientia: teftimonium, qua invita-ni-
hil poteft efle iucundius. Siquidem illa iudice nemo
, n ocens abfo luitur, quaebc Vermem immortalé & igneni
jnextinguibilempärrt: autyt veriusdixerim, perénnitcr
fouet. Non ehirn confcieiitia:, fed culpae eft pattusifte,
quem feniperi te Deus faciat alien um. Si de mequ^ris,
fano8cincolumi,fuffragamrnegotiatiolitcerarumex-
peóèant^mifericordiam Doiftini in affluemia illorum
quasnatutä depofcit, aut coiiuiuentium-mores. Coexu-
lat mihi frater meus mecum ad omne tuum in Pomino
promptus obfequium. Cum autem adprxfèns aliud ne-
queamus jfalutationis Sc deuotionis munus ofterimus,
prb tedieentisfalutem quibusnoueris expedire ,& no-
minatim clericis aulg qui nee ex nomineexcommunica-
ti fuut, nee excommunicatotpjp patticipatione.
Nicolao de monte V.othomagenß.
E pist, CLXXXVIII
S Otam ingratitudinis iure contrahit, quem ad pro-
metendum amorem S c obfêquiutn beneficiorum
membtia non accendit. Etenim tantovberiördebetur
gratia,quanto cumulatius Sc firequentius adneemeri-
tum nee metentem a fola dmite venalibcralitatis innat;
beneficiaprxcefterunt. Sed v,nde,mi dile«fte, & omAi
iute& merito diligende, vt humanitati tuaïcondigna ft-
beralitatis compénfatione relpondeamus ? Exul * pro-
icriptus fum, éxpbfitus paupertati, coexulantium mihi
magisquam proprijs inebmmodis vrgeor,8c eorum qu*
in'pteflüris EcclefiaDei patitur, a me nihil reputo alie-
num. Sed in Kis omnibus Deum mihi propitium fentio,
cuius muneris eft vt exilium pro iuftir,ia fubea libens : ra-,
pinamboborum.mcorumprofide', fi neceflStiu eft, gau-
dentèrexeipiam, heeanguftiastimeanr, aut crubefcam
ignbmimampaupertab'sjdifcipulus&proféflbtpaupéris
Chrifti. Certusabipfius veritatis oracuio,qu'od triftitii
noftraverteturin eaudium.Fidélisenim eft,nee patiètür
pufillos Sc pupillos fitos tentari fupra id quod pbflunt:
fèdadgloriamiuamfaciet vt hümilium tentatjoeis tra-
fe.at in ptofeftum. Cetetum vnde rtiihi interim (amico-
rum dulciffime ) vt tUas refpondeam liberalitati ? Earn
ago,indubitànter expeéians, vt miferationi veftr*
refpbhdeatin mifèricordia vberi, cuiin vobisbenéficib-
rumpecuniam dediftisad vfuram'. Hbc enim folunicft
hbnefti f*norisgehùs,& quod vfurarùmôctotiusauari-
ti»j, condemna trix pagi na veritatis non modo ab fol u i t,
fed ccntupli mercedfe remunerac. Nam Sc hoc Salomon
in prouerbiis teftatütdicens : foeneratur'Domitio quipaupe-
ris mifireturi& vicißitudincmfuam redder ei': i épotalitec Ljui-
demquätenusexpedieri't : plenftfirria autemretributio-
ne invita aetèrna. Quod fidiuina dignatio eatenus mcis
defideriis fatisfacferèCjVt bençfaôloribüs mefs fua àutho-
ritace Sc meb defifierio vic'em duceret rependédam, vo-
' tbrum temparàlium fùmmam mihi fete omnino vid'e-
J |etur aflecurus. Sed quid de pace veftra fentiam noft pla-
névideojaliisafletentibusearndefperafmselongarijëol
quod Dqminus Rex profperatur in viisfuisraliis eeohera
dicentibus quod ei paxrion difplicet,fihonèft:a fbconci •
liationis occutcerec forma. Et hoc vtique crediderim d-
tius,eoquod virprudenshancipfam fiiccefTuum facilitate
m 8c copiam débet habere fufpe6tam,ôcviarum fua-
rum confcius tutus efFe nou^oterir, fi iniuriandoEccle-
fi* Sc pauperibus Chrifti Deum fibi reddiderit inimicu \
: feejflpeopropitiance nbfaciet, quod principatusfuiglo-
riam debeat obfufeare, nec contra Deum præfumecde
facilitate aut potius fallacia fucecfluum, qui meminic
quamfallaxeftequosadfàlutem. Afàel velpcitate qer-
uos ( yt refert hiftoria ) anceibat, Sc pernicitate curren di
capreis præuâlebatfed quia agilicati nimisindulfitho-
ftem petfequeusfugientem, eum coegitvtihftanfci fatalem
infisrret plagam qui fatum difpofuerat declinare per
fugam. Fugit interdutn Chriftus à facie perfequentis,fêd
v* impoenîtenti in quo prouocatus toruo refpicit oculo.
Salutafocioscuriales quiexcornmunkàci non funt. ■/
M.Gualterodelnfiila. E p i s t .C L X X X IX . .
DIuturnitas filentii mei iure videtur efTe defidis amici
aut negligenti* argumentum , nifi caufisprobabili-
busquasDcus euacuet huiufmodi fufpicio purgaretur.
Ëas ad præfèns allegare nbn expedit,^quia ficut mihi graues,
itaôctibicQpfpicu*funt,ôc notæmundo. Vrinam
folua tur chaos quod inter nos firma tu m eft, 6c pax inter
fegnum ôcfàcerdotium refbrmetur: vtfi intermeandi fa-
cultas patuerit, eius qu* in Domino eft, nobis poflimus
adinuiçemexhibere officia caritaris. Non eniqi excidit
à memoria mea quam tibi exigéntibus mentis obnoxius
fum vt màgiftro Sc Domino. Et tu'licec adhuc mea in te
non exiftant méritai |me vt Chriftianum debes diligere
!£c amjeum. Temfere tarnen non dixerim ei rationem de-
e(Temeritorum:cuiad amandumincenfafamulaturafte-
(ftio^c voluntas ad obfequium prpmpta nihilauidius
concupifcic ,,quam vt ci opportunftasadeo præparetur,
qua amici fuifatisfaciat votis aut vfibps. ,Nam Sc Deüs
deuotam acceptât pro adimpleto Ppcre volunrarem , 0c
pro qualitate 8c quantitate affeâionis quemque rémunérât.
Expedto autem Ôc fpero à Domino , quia ôc deuo-
tiorii me* facultas dab leur , ôc pfbçéllahôftrainauram
audtore Deo in breui facilius 8c felicius tcanfitnra eft
quam credatur. H*c tarnen potius accipiantur didtaex
cettitudine fidei quaft) fciehti*:Eo quod Deum fidelem
nouimus in promifiî^s, qui tune demtttn gloriofisprbfe
patienribus fuum miniftrat auxilium , quando prorfus
ceftàc humanum. Interim probat nos Dominus an dili-
'gamuseura,Öcfimoramfccerit,asquanimitertolerandus
eft, quia quiequid nobfs videatur.proculdubio veniet ôc
non cardabit, Vndefeeure dico quia in bteni fubueniet,
cum pro certo nouerim in humanis rebus nihil nifi mo-
me.ncaneum efle, S c quod gloria mundi vc famos euane-
feit, & iniquorü finis eft ignis Sc vermis. Etènim reliquiæ
impibrum inreribuht : ôc eft fàlüs iuftorum indubitànter
expeëtanda à Domino. Licet n. impiUs extbllatut fu per
csdcos Libani, fi modicü ptranfieris patenter inteliigës,
B -bitotb. Vet.patr.Tqtn. Bbb