344
dum confortcs 8c fa mulosy qu os macerat ieiunioruine-
dia, & torment«nuditatis affligunt, quosquelabor im-
moderatus exhaurityvoluptatis autpotiusvanitatisima-
ginc confolentur.Eo deniq; tempore primuro captiuan-
tur Athens, quo interdids venation» edi&urn cenfue-
runtefle fdlucndam,&attcm vtriufque vieriationis cum
cxcrcitiopttblice admittedam. Feiturvaces Mantuanus
interrogafle Marcellum, cum depopulation! auium ve-
heraentius operam daret, an anem mallet inftruiin ca-
pturam auium, an raufeam conforniari in exterminatio-
nem mufearum. Cum vero qusftionemadauunculum
ret uliflet Auguftum.confilio eius prseiegitvt fierer mu-
fca,qusab Neapoli mufeasabigeret,Sc ciuiratem apefte
infanabili liberaret. Optio quidem impleta eft j vnde li-.
quetpriuats voluptati cuiufuis prxfeiendam effemul-
torum vtilitatem. In (emiuiri Chiron is antro ( fi Grscis
per omnia creditur ) eft inftitutus Achilles lyr* modis Sc
ritharae,Sc inde tradudkus ad filuas in ftrage ferarum.cs-
dibu s Sc foedo vidui a flue fee ns, reuerentiam naturae tinatuvirtutisabiecerat
indumentum. Fraternum fan guinemfitiebat,
Sc fe ab eo , quem fibi diuina gratia de paterna
benedidione prxlatü nouerat, placatusantemu-
neribus non eft veritus adorari. Venatipnis aereae auto-
rem iaditant fuille Machabeum,qui maioribus occupants
, hüius volüptatis,,vt creditur, viram duxit exortem.
Egregieliquide bellageftit, frateibus r»ftituitliberrate,
leges erexit,ceremoniasinnouauit,tnüdauitfanda,temph
facie ro, vnde fibi crcdebat proueniftc vidoria» corp-
nis auteis decorauic, nullofq; iilius in adus fiirrepfit,
. Partimq; tulttßbmata veluptas.
Poftrcmoprolalutcfiatrumfufus iu acie.germanoslc-
gitimi belli reliquit heredes. Ab state prima epi rationis
lege natqrap>*lcripferat,m'fp!ce Patriarchäs, data lege
tranfi ad duces,procedc adiudices, ad reges progredere,
percurre (èrierri.prophetarü, fidelis populi officiate ftu-
dia prcrutare,quos inferie veteris inftrumenci legis exer-
cuilfe venaticatn?Nempe Idumsos>8cIfmaelitas,8c gen-
tes qux Dominum nefciébac. Vbi funt(inquitPropheta:
aut fi mauis dum tarne in fpiriru.moremqucmprtis abiecit.Quid quodBacchus eunderri. . notar^p.rophetat) qui
habui t nu tritorem ? Ncmpe qui his ftudiis autdefidiis . in auibus cgliludupt? Ac fi tacita fubieOT'bnepronunaet
infiftunt, femiferi funt, Scabieda potiore humanitatis eos., quotum vita iocus eft, fuis euanuiftè cum auibus,
parte,ratione morura prodigiisconrotmantur,aléuitatc eofque (ubieda pronunciatione ad inferos delcendifle
fiquidetn ad lafciuiam, àlàfciuiaad yoluptatem, Sc cum |: co rame moral;. Interroga patres tuos, Sc anriunciabunt
indurüerint,ad flagttia Sc qusufs illicita pertrahuntur : j tibi, raai ores tuos , Sc dicent lenufquam fandum legifle
Qusrunmr oria poft labores, fomes hilaricaris gratior j yenatorenu Quod fi nomini venatorum dp prophetipa
tft7fi dura prsceflerint, reficiuncur auidius quæ exina- j pidmi(fio>ie blandiaris ,qua fe venatores miflurum Do-
nitafuerintplurimuni.,Venatoresomnisadhucinftitu- j nnnus pollicëtur.qui de vmbrofis Scexcelfisvenentur
tionem redolentÇentaurorum;Raromuenitur quifqua erroneos,beftialium vitam noueris increpari,non com-
eorum modeftus aut graaii.taro continens, &, vt credo, | mendari venantium vanitàtem. Nee te Placidus vel Eu
fobrius nunquam. Domi quippe Çhtroiiis- habuerunr, ftachius martyr quidem iniignis, qpem de pia np tarnen
ynde hæcdifeerent. Caueri namqueiubentiirçonuiuia - , eanonicafcriptura venantemafleris à Domino vifitam,
Centaurorum , iquibüs finedcatiicenehioreuertitur.
Qüod fi hiftoriis, quas fiiis poetae decolorauere figmen-
tis, fides fubtrahitur : illi y tique credi neceflè eft, quae ex
quod feripta eft Dei digi to, irrefraga b i le m apud o-
mneS getes fortita eft autoritatem. Primus ergo ponitur
Nemroth robuftus Venator contra Dominum. Eum re-
probum fuille non ambigis , quem omnium dodorum
turba eondemnat; Traditur hie in tantam elationiserunimis
demulceac, ntfi forte perlècütorum Ecclefix ra-
biem laudas,eo quod indeadApoftulatumvocatus eft
Paulus, Sc inter alios fadus egregius euangelii praedica-
tor.Sed fuerint viri illuftres, Alt xandri forre,vel Caelires
venatui deditijnuriquid philofophi, aut aliqui fapientes
in popuiq|Nùnquid>Socrates,Plato, Ariftoteles,Seneca,
Soran us, aut qui totius non vrbis, fed orbis euacuit mi-
racula, omnium in le admirationem fapientia SC vktiite
piire vecotdianu vt non vetereturiuratemerare naturae, ! ccoonnuueerrtteennss,, AArrcchhintaa TTaarreennttiinnuuss ?? VVtt rreeddeeaammuuss aado nnoo--
cumconforteslonditipnis, Scgeneris, quosingenuos I ftros,quiScveritaKdodrinx,virtutisexemplo,Scfidei
ilia creauerat,hic addiçeret fenmutii Tyrànnidisergq | autoritäre prxcèllunt.quos Auguftinos, Hieronymos.
faftigium in contumeliam aeatoris* à yenatore incipiési j Laurcntios, Vincèntios, quos denique de toto coetu pa-
alium _n_o_nn imn.imen pitu amu tnourie imn ,rqcupAarm ft e-ruam- qrruni min v crændacr ifnernai-s hninsaairanir infania?Nofttorum QUOrum,
8c volucabro fanguinis, Domini contempcum di-
dici^t. Çoepitenim potenselTciuterra.Sicnamqi feri-
ptum cftrEo quod.non expedauerif, vtacciperet dDo-
mino ppteftatem. Princrpiuregnieius Babylon ,dîiâca-
tulq; eftin.tcrram‘Sennaar,vbi cum rota terra efle t ynius
labii, eorundemqi fermonnra j in txlum ereda eft tiüris
Babel,habens laterespro lapidibus, bitumen pro cæmé-
to.non habens in fiindamèntopetratp-,cuiusfingulati
foliditarpftruda, omnis xdificâtio in Domino conuale-
feit. At improba temeritas alfvnitate puEcifa,linguarum
fuccidit vniratem, 8c prima confufiondm meruit-, quæ in
fequam in Deo maluit gloriari. Exiuit abhoeptouer-
bium, Quafi Nemroth robuftus venatOr coram Domino,
forte quia tant* elationis in (e extitit, vt nec recëntis
pcenadiluuiipofletinftrui,quin inlocisDorilinifupcr-
bi ter,8c oblcquium quodàb ho mine domino debeacur,
fibi contumacitervfurparer; cum côftet q> confufionero
linguarum diluuiumànteceflît. Babylonquidem calice
aureo vniuetlàm càrneminebriat, 8c adueifus Hierulà-
Iemiquae furfumeft, caftra * cpnftruit proculdubio peri-
tura. quibus quifquîs tqâlïtiâ prxftat »perpétua fandorü
maiediàiooe damnayuri Êfâu quoq; venatiohem exerçait,
8c b, nediâîonë paternameruit defcaudari.In filuis
coll egit efutietn.vt i di moderato æftu len ticu lam con cu-
jîifcens, prxrogatiuatn primogenitorum exiguo precio
8cvili dïftra&eret : 8c iugum fejeuitutis hæreditari* trans-
mifit in poftéros, vt ditioniminoris, qui dbmi degebar,
çolla füp<ponerenr;Ftuticantibus pilis horrebant manus,
neccntm lenis èfle poteraç tadu, filueftris moribus, cul-
tum que veftis pretiofie domi reliqucrat, qui affiduo J
ttum venationis huius agitauit inlâniaîNoftrofum quo-
que temportim tuduofis jnftruifnùr èxemplis, ab Ituiul-
modi inquietudine temperate,cum pioceres noftros inter
venandum veris varîfque miraculis, indignatiodiüi-
na pereuflerit, beftialemq-, fæpe inuenerint èxitüm Vit*,
qui dum licuic beftiali ter vixerant.Regibus qqoque ipfis
manus domini non pepcrcit, Sc in malitiâeorûm condi-
gnam & gloriofam exerçait vlcioné. Noriëquideeotum
nomma, v el exempla ex inopia reticentur,nifi ëx ëa forte
quam pàrit copia,lèd ne menteslugentiümadhucim-
moderato do lore lâuciatas, recentium refticatione vul-
nerum,grauiu$ vlceremus. Domefticâ n^mque font ex-
ëmpla quam plurimis. In tantam veto quidam hliiùs va-
nicatis inftindu erupere velâniam, vt hoftes naturae fièrent,
conditionis fuæii mmemores.diuini iudicii contem-
pcores,duminvindidamferarum,imaginemDciexqui-
îicis fiippl iciis fubiugarent.Nec veriti (un t hominem pro
bçftîbla perde re,quem vnigenitus Dei redemi t fangui ne
luo. Quæ ferae naturæ fuht , Sc de îurc occupantium
fiunt, fibiaudec humana temeritasinfpicicnte Domino
vendicare , Sc idem iutisin omnibus vbicunqac fint fta-
tuit, ac fi çlauftri fuiindagine vniuerfa cinxiftet. Qqod-
que m agis mitere,pediças parare auibus, laqtieos texere,
alliccre modis,vclfiftula,aùt quibufcunquë infidiis fup-
plan tare,ex ediâo fæpe fit cdminis, Sc vel proferiptione
bonqrummulâatur ,yel membroturn puniturfalutifq;
difpcndio. Volucres c*li 8c pifees maris communes elle
audieras, fed hxc fifei funt, quas venatica exigit vbicun-
que volant.Manum concilie ,iftarum abftine, ne & tu in
poenam læfæ maieftatis, venantibüs cadas in prædatn.
Anoualibus fuis arcentur agiicolae, dum fe rs habëant
vagandi liberratem. lUis Vt-p^firu^a aügeântur, prædia I b(mignitas,dpnganimitas,gaudiüminfpiritufanôfcQjffd
fuberahuntur agricolis làçiooalia, infitiua. coionis cum quæamicaepulis,pptationibus,cônüiuiis, modùlâtionipafeua
armentariis 8c gregâtirs, alueariaàfld ralib us ex-
clûduntur, ipfis qupque iapibusyix nacaraïiîi ber tare vtî
permifiù*11 eft-, De us bone,quod oeftrum,Sc esteras pé-
ftes,qu* non feras,fed dclitws potentum ëxagitant,tbt6
potentatu fuo non pofliint abigere , eum & culexin vt-
tionem hominis armatùs ,acrimoriiæ”iu* àculeqsin feras
re&e exerceat. Sic fi hic fuerisHn annoscogêrislata’
busjöc lüdis.cultibus operofius exquifitis, ftupris & va-
riis jpimunditiis,animos etiam grauiores effsminant, 8c
quodam natur* ludibrio molliores Sc.cortuptiores facit
eflèyifpVquanlfxminas. Tempus quoque venandi cul-
pam extenuat , a£turaue cbrrimétldat; .Sit adtem hie
tempus vtin locis quam pluribus inucnitilr ,cx eoopör- ‘j
tunic^gercndorum. Fit ergo int'etnpeftiuaveriatio,v«l
ex religipnis cultii,ycl ex natura rerum,vel ex debito:!
offipii^quod vel prxtermitti, vel aliis occupationibüs
pöftpöntnon debecrSed de hishaiftenüs, quänonVe-
n aticam tradëre i led de cunalium nugis niigafipropo- i
fitumeft. Lociqüoquerariohabenda eft,^feilicet vtin j
luö vel cömmuni vel publico licita exerceatur venatio,
dum tarnen eonfiirtibus hön irrogetur iniutia, Sc locus
celebritate fui aut reucientia 'ab his inquietationibüs
non eximatur. . Qui enim in alièna tchieraria yfurpä;
tione ircuit jaqueisiuns teneturad pxnami Is vero modus
redimere velamittere. Elige vtrummauisde aequiffimo
jure Quiritum, rerum vel falutisy trobiqiiëdifpendium
iraminet. Si venatorum quifpiam pertranfeat fines tups,
ei qu* domi habes, incunàanter ^reuerenter èxpjpnë-,'
quodque domi hbn eft, 8c habet viçinus, in, vfusijlius
etnçî neexediplijicencia tua auferàt vel inuito., Scde ir-
reueréntia Sccdtemptp cogaris ihjèhturià aùtforo pr*-
fidiisyerproconfulis, aut foçcaflèincoh cilio, laefpmaié-
ftatis redaere ra tio ne m.,Protçndi,tur e ten im patrim oniü
fiici ,,du dé alieno quaçunq; ratione fàmilia fuintufacir.
Verum ne yerfjjcam. Sc alias c^rîalium nugas , non tam
laudabiliseft^cümmoderacione,adhibtU{>rudenter;
iudicio quam roioftilus perlèqui videayür,ëaminpifFè-
Scfi fie rip oteft, veil itcr exesiet u r , y t mandate Go mici
rcncibus cohnufnérandamfacile Itbënfq-, ëpnfcntipjnifi
acquiefcas, Ne quid nimis;- Narn & , !
quiain moderaVo vdluptatijincprfii, yûileanimftfcbn-
cutit,8c^damencumfdpùertitratiopis/Nôtamë
Inßtiifup'msnomenferet, aquttsiniqui ■,
hoc erityfque quaq; eu lpa b il is ,c uniSc v inum',qup d me-
V4ir* quamfatit ett virtutemfipetet 'tpßm-.
briat,fubuerfipnis cùlparnrecorquëatinb^bentémjScfe-
Nihil autëm turp iüsëft» quärnin rifüm contuëntiiim o-
nex Içpe noiti tam ætacis.quàrrifùp vitip,iehfdm proférât
ralaXare>dum nondifeendiptopoluo , vehementius
puerilem. Potcft igituryenaticaVil^vcili hqnefta; fed-
infiftis arti,quam nefeias, v t fi hnguamquamriöünpue-
ex loco*tcporc,mbdojperfonaj&pàulfa. jp^
ris t facetus attentesi. Sunc vero perföh*^, qu* nön
venuftat ftudiUrh,dum iuoinfiftit Qffiç|pScnon præripic
modo ab hoc, fed'äb aliis quibufdam, vtpote leuioribus
alienum. Nec eft quod qpem&uam ^
Sc vbluptuofis ftudiis>in perpetuum fum mouent ur-, vc in
quod officio cuiufq; magis accomrnpdi^ eftp^r^
läcris ordinibus confticuti & qui gerunr ampliffimos
fiquidem ait Ethnifeus>fingularûm per^nârum aëc’ora
magiftranis, Quod enim in aliis fdturum erätieuioris
deferibens: Id vnum'quemquedececmaxitae,qupd.cft
culp*, hoc in iftis l*pe fit criminis. Et quidem fetnpi
cuiufque maxime. Qtfid ergo mihi&tibi cu.myehatp-^ màiora fünt quçcelebratos conrra&usrefcindunt.quam
ris profeffidnejSua n a m q uè n egleptâ t u’r pîffim u rri ëftt | quaiimpedifinc contrahëndos. ' Porrodëvirtute , Sc
quemquë ftudiofiusïn aliéna verîati.C^dei cum priüa- veriçàte canonu^m i venati.ca clientulis.fuis non raodo
to&rufticano fortairpftudio,quipublicç'autoritatisiri- clauditafcenfuiTij' fumini iaccrdociîgradum adimit,
fignibüslulget >Ducem icquaturpopulüs, doiftotlcmi- iàm adeptum. _ Prxclarc iïludSyt multa fertur dixifle
netdiifciplinam, iudexcberceatdelinqucntes^ftudiofos |;Themiftoçlës : Magiftbcus a liidis Ôc qUibufcunque
rémunéré t indulgentia pd.tpftatisv priuaci minonbùs oc-;; leuioribus efi&àrcëndos ,-ne reljpub lica iudère videatur,
cupentur,honeftioribus ingenüi,vilioribùsfcruilis con-j defeâu.m fuî^feti<ft^graüitàte, pronunciet. i; Si tamen
dicio mancipetur; ” I maibribus,quqd,qüiaem Larûm eI},eos bcc^ari ëon-
Nam quodturpe bonis StioTitioque^dtccbït Çrijpinum, ! tigerir, in .ânnis adpiefcenriæ ^ ex difpehiàtionèætatis.
Sic vtique cummulrafintéïuCdeim corpd|is-mëmbra, ^pèr ip ittuntur ali quid fubrraherc^rauiràti j 8c in lêxle-1
' mermpres efie qupd maturirans 'procçlIu j^reipubliC*
vfilitari conmçnfet. H*ç ille'T Sc vtirîam audirëtur
ànoftris.v’t (alVefninptouécftidri state iïugisfuis reipu*'
bBc* fena an^eferréni;. Tune etëhim .tptunl réipü-
biicæcprp us rbbbr isfui integritatêvigebit^unfcqptimæ_
co'mpofitionis|pècièvcnaftabitur,‘8ceiegantispulchri-
tudiriëdççpfum indüeci fiiirigulâlpcutmëneant fortka
decerftër,fi fueri t offi cio rumn o nco n|u fi o ÿ ïed djftribu-
itibV HoCitafî optimam'viuënpiducem natut^m feqüi-
mur. Sed minemiod medicorum eft, promitcum fabri,
inedicifabriliatraaant;^officiumpræfidendi àvena-*
toribus S^Wniliorib/is offiçiis.aut etiàm'malcficiis mu.
tuaturj,Sc prmatorum.temeritasaBUtdifçiplin*ignd¥àri-
tia, ie audetpublicis officiisimmifcere. v
non omnia eidem aâui lèruiût,lèd.fua funt officia fipgu-
lorum. Qui érgo tuiim yenatori non credis’i cur illius
vfurpas officium ? No^hefeputâbls,indjgnum ,fi''ad re-‘
gnum vel ad pontfficinm yenator afpicéc ? Ëquidem in-
digniuseft,fiabalKrutrofaftigiqadycnatoriscarnilpciü
vel ford es prolabaris. Innattfs;étehim atppf Boni feixl-i
per quxrit afeenfum; è centra fomes vitu fp on te fua vët-
gitadeafum. Caufaquoqueadumpoyeritdecôrare, fi
autneceffitate fubfiftat,aut vigeat vtili täte, aut hone Hate
fplendefcat, cum ex affcâu mentis^ totayaleàt fub-
ftantiaoperis colorari. AfFeélus etenim tuusfvt ait fa-
piens)opetituonomeniinponit. I n cul pab:l i ter exfa n -
âipattis'mandatojvenatüm profeôtus eft Efaii ,v tSc pa^
tris fatiaret efuriem, Sc promuiäm benédiMionem im-
pé{î merito obfequii obtineret- ,Si eniriilîiie culpa éxer-
ceri non poftet , nequaquam tantus patriarc|iaadppus-;
illius mififlet filium,quërh bènedlâionis graliain capiir
gentium cónftituere difponebat. Sedfortë mora fraxiç
ad fe periculum , quia diutius licito;, in operë tarnen
licito , ex praua conffietùdinç Sc im ffi^ërafbamprëj
morabatur. Nullatàmën vèrfatur in culpâ'.qm vrgçritc
ftimulo necefiî tatis.n on teprobati ftudii exercitiovitajri
cogitur cxhiberé'.eQuj ptn-irieitiam vitaàt ,.quigeren-
dis negotiis difponunc membra, diimiaBönbus aflue-
fcüné, qui vitiolàrà corporis fugiunt rhblëm.fcruatà m
omnibus dignitate përlbnæiuftæ reprehenfioriis non
patiuntur aculeos., Opus enim ricmexfe, fed ex caulTa
nt crimen. Néc^aliqua virtütis ôftentaüpne 'çjàrcfcit,
cui y oluptas origine m pr*betnouéreanquidemvir-
tutfseft. Non-illam-diep ^uam |arif pax, pâ'tiëntia,
Deale*)& vfu,& A l u f u iU i u s .
SED/ebce.dum' venitorum turnultus egreditur, alias
etfi taciturhiptes perftrepunt ndgi. 4 ^ritum fiqiii-
demprouetbiumeft .Q^ilcppreyagitatvyerbjtcohfu-,
mit:. At fi ahosdiligentiusincuerfs^confumunc Sc-vitaro,
qu* inineptiis Sc,fadionibus aut flagifiis tota verfatur.
Nonnetibivideturalcatorineptus,quiceflerarumnon
tam'viuit, quam perit ex gratia iSc omriem ialftum fdrtis
fu* pr*fulemv'facit ? eft ne ars accommoda ratiorii,
cuius quantoquifqueftyidencior, tanto erieftudiofior ?
Athalus Afiaticasifi gentilium hiftoriis;crediturihanc
ludendi lafciuiS dicitur inuenifle, ab exercitio numcro-
rum paululum deflexa materia.Cum n.antiquiores iilud