Ith. I. '
-risxifSf*
UfvrTtSy
'fa itiÂ$» y,;:,
' Mc leptua-
gin ta . :-v
PauLO rq fJp o lo g .
,.vfamulofuo grauiorem plagam ftceret, dum-fenarèt,lpra:lat,oin temph conftruâione|îbifilio feipfè côdem-
&percuram camis.animævulqusinfligeretihocçft, ne j nândfGoliafcum Armigeroluocalumniatur mihi,cur
beatuslub tanta tentatione fuperata ,duplicati(queo- jDominusnon faciatineo,quodriuniquamfccitin feeu-
ronib.&teftitutisinfuperbiamelatuSj&iudiciuminci- loi* Djcit&f-cclcfiaftesyîiihilfubfolenouum,necvaletquij-
deret diaboli, admonetur ab occultis fuis, v t éc fi à fbris j quam d:cete,e.ceboc recensejl, iam enini praeçefl[it in iæculis
dé iuftitialaudarctur, in tus tamen eife fcftetfiibditum j qu* fueruot ante nos, & nouoçum dogmatum inftru-
ededebete à quo cuftodiretnr. Dicitenimad eumDo- &or affirmât, pot<?ft fieri quod nunquam. faéium eft.
minus. Quis eft bic qui celât meçonfilium, tontinensfermottes in -i Non requi ta s vfrum fuerit, qu od- pblïèeflè non ambi-
corde9& meputatlaterei Accingetanquam virlumbosiuos. I»- b gis. Ædifîcari voluit Déus templum nornini fuo-, Ôi hqjc
terrogabo-.tu autem rtjpondemibi,Vbieras cumfunâarem terrai, vt non ni fi iunûcensôcbeneiqimaculatus cxtruëiet.
indita mibi,ftnofli fcttntiam. Et poft multam docendi cor-
rëptionem, vcl corripiendi doârinaro : refpondens lob
Domino dixit^Oaid ergo iudicor commonitus&ihcrepatusà
Domino,audiens taliauum nihil firn ? Talis &Zachanas, homo,
fine querela, dignus honore hominum, dignus tefti
Duo ad hqcRegesamftis •yiribus eliguntur , v terq; ad
a diu t or i u m: dé cu fto dia v t ri qü e prpmittitur. Ad Dauid
fi quidemdicit Défis,XmMf mea & inifericordia mea cum eo.
DcSàioraoneyerotefta1^ » ipfritlegimibi infiUum,&ego
erëtiinpatrem Ex his duobus tempIuniDomini vnusprç-
■ p
iPclagium;
tdicit §
ïcftium.
Bull.
ffol-v,
far . zsH
momo fcripturarum, quem aliqua ram , j^arbitror, ex I parar, alter ajdificahpraparatfeneXjperficjtpuer.DjguQ,
h oc inflatio titillabat.indpiebatque plus credete famx, jeft enim vtfanbhimDominitemplum fandtussdificer.
quam confcientiae; per corripientem Angelum nptain- Praeparat,yt dixi,fenex,fed quali\poftquam peccare Cel-
fidelitatisarguitpr,&temperario filentio caftigatur.Vn- fauit: perfieit puer, fed tantenpenc cumadhuc peccare
de S c m ca<taU non cxpit:Illeante peecauit:hiepo(lea. Ille multq p,ec-
Et quafi forma hominum de (eiple pronuntiat dicens, c^to aedificare non meruit :ifte rpultum peccandq quod
Citfiigo corpus meum & in[eruitutein redigo: neforte cum ahis! *dificav^rat, <^reliqnitiEtintethsc mi,rabiliteriibior-
pndtcautrim ,ipfe re^Jtb^f^iarJs^^etrhntne^i^iiita* * dinatio fanfta- difpofuit : vt inter duasstates,quod per*
quam, &fine querela: non cftperfe&ionisteftimonium, \ petuum in ho.mine ede non potera^, pro captq temporis
fedconuerfationis exemplum. p e immaculato autem j inuenirct.yterque aliquandonon peecauit,tanjenvtervbicumq;
fcripturapronunciac.ficut Dauid ait, Bean irn-
macu'ati in via,quiambulam i»/t^eDowi»i>fanado6tiinatra-
ditutn reor, qiiia vere beattfuty.iqóifmtmmacaUti in via,
hoc eft, pel feflta fide in vëritate gra dicntes , non declique
une peccato edè non potuinvt fir; Deus verax,, onwis
autem homo mendax : ficutf criptum;eft , Vanifilij hominum
mendacis filij hominum in fiaierit. Habcntes vtiq; grätiam
ScadiutoriumDei,tarnen finepeccato ede, necobtine]'
D
Pfal. 88.
nantes hæretica prauitate, neq} in dexteram ,’neqs in fi- j Dauid.-necSalomon valuir.cuftodirq> §iic>uinianihLus
niftram.Via Chriftus eft qui per Ipiriturn fanëtum duciç I Yt omhipotens D ïus pro ipfo difcipulifq; Cius tanto re-,
ad p.atremlgiturquifîne,maculaàrq1lepra,nec conuio- rum ordinemmutet,lperat,quod f i f ^ u iottenpn fue •
latus ab his quorum fermo ferpit vt cancer . vcnerandæ j rit,Deum impodibilitatis accufet? Poteft,inquit, hpmo
gloriam trinicatis audit , credit , intelîigit , beatus in fide | ede fine peccacpjtame cum Dei adiutqrio.Q^d fa^m ?
--- - -> ........ v . . Tolerabo interim pannum nouüjveflirnento vetèn col^'
fciffurapatefaciat.Concedocnim^ÿrcoptraducemyeritatis
loquétis,cum dixerit,poteft homofiyelit, dixifle
videatur,poteft homo cum adiutorio Dei.Nuc demum,
mihi veluti ad exordium propofitionisfermo reuocan-'
dus eft y.Sc paulifper iniuriç dolore fep odto,cum reuetc-
tia dilputahdiad celfit!udinem Capitis rccurrendum.Caput
enim noftrum eftGhriftus Ielus,quem,fij:utApQfto-
lus zit,Propoftut Deuspropitatiom mperfideminfimguïne ïpfiut
aicfienfionem iufiitia,propter remißtonem pracedentium dehftfc
rumjnfiißentattonem Dei &oßehßonemiußtiaim ttrpoç tm-
pore-,vt fit ipfeiuftus & mßißcans eum,quiexjßdeeß ie/«.ltaque:
propitiator ger fidem in fanguinefiio poficusad oftçn-
fionem fôtmamqi*iuftitiæ ,^ fe eft mediator Dei & ho-,
minum,homoGhciftusIefus.Deq'uoIöännesvftuc‘ad
ipfampeneinacceffibilemiucemintrodudlusexclamatj
lnprmipio er at verbum,& verbum erat apudDeum&DeusjiTat
verbum. Hoc trat in pmcipio apud Detm,omniaper tpfumfafta
funt. Ac poft paululü expofi ta diuini pp^ris yeri tatefub-
mngir.Et verbumcarofjftumeft, & babitauiünnobis : & vidimus
honorem eins,gloriam tanqiwn vmci natiapatre,plenum
gloria & verdate.
Qùtpeaatü non fecit,nec inuentus eft dolus in ore eius,qui tanr
qu-jn Agnus coram tpndentefic non aperiens os fount, cumfiagtl-
latus, crucifixus &mortuus.eft, qui aculcum mordsedo*
muit.qui à mortuis tefurrexit, qui (aptiuam ducens captiui-
tatem,afeendit in ccelos. H ic eft vnigeniius ip patre, primogenitus
inmultisfratribus: In quo eft omnisplenttuAo diutmtatts corporaftnmaculatufq>
xonfiftit. Ex quo etiarn dicitur ad Abraham
,Ambula coram me, &eftofintmaiù,â. Necedario enim
Abrahdm , quicreâïdit Deo &reputatum efiei adwftitiam '-. vt-
fitineo quod credidic,Yidu &gauifus eft, perfe&us edeaC
fine macula comrnQuetur ,, multarum gendunr pater
conftitucusin fide, & fidèlium finus in requie vt fimus
ornnes'i qui iperamus in Deo cum fidéli Abraham
Bedit immaculati in via , feriptum eft : pedftdem enim
ambulamus non pet fpeciem. At Ycro fi vis de im-
maculato, qualem Dauid brans quaerit audire, vanam
impodibilitatis tuæ depone fiducjam , & proftratusin
precibus cum Propheta bratibneconiungereiflens pari-
tcr-ac dicens Delifta'quis inielligit ?Ab occultis meisniundd me
Dominé, &*ab dUenisparcefèruqtùo. Si enim mtbï'üonfuerint
dominai, lunc immaculatttsero. Ihfelix ego homo , delfifta
quæ nôhdumihteliigo » quandovitabb î'Petrus'diligit
Chriftum, née vnquaniadileftione déclinât ,’T.eftimb-
nio dilebtionis Do mini,nun c petrafuniamenti Eccleji* esn-
flifuitur,nuncSatana vocàbulo deprauatur. Vnunvatquc
idemlemper-opera'ntijnuncdicitur, Nttli-euelauitboittbi
caro & fangtiisfed pater meus,qui eft in faits?Nun crurfus in-
geiitur,N«»fapis qua Dei font,fid qua funt hominum. A poftb-
1 us diligendo eleâus e£t, di lige n d o con fu I us :h abe ns pro
riiniio aroore peccatutn. Siquidemannuncianti de pâf-
fionefua Domino araoriSirnpatientiadixerat;propidus:
tibi eftb;Ppmine, non erit iftu4 tibi. O miferia-mifero^
rum.SiPetrusinaliquo ChdftU&iamandopeccauic,de-
li(ftiquisintelligit?Clamat Propheca & clamat in S piri-
tu («in 6lo : clamat ille, de "quo dixerat Dominus, Manus
mea auxiluibitür ti.drbrai hium rnetm confortabit eum,&nihil | /»«r.Hic ergo Dominus Chriftus,hic inquam, filius Dei,
próficiétw.micusinco: & quidclamet atcende, Ab oceultts l in virtutepatris &gIoria:qua:inprincipio condidic , &
nbeisviu-.ditmeDomine. Daüid ille eleéluslecundumcor, redemitinmedio,edainnouimmoiudicabit.Itaq;poft
ilfe quem promifit Deus faóturutn omnes voluntates 'lcbnditionem vniueife.quaïftcundumYbluntatemenis
fuas, ille quem vnxitinregem , ille qucprophetici fpiri- extirit cteationisycöpofiticnis modumrebusjmppifiilt,
tus fantftificatfqne donauit, ftupensm obreptione pee- \ yt quod rationale faéium fuerat, rationeftbfifteret:&
caminUm clamat ad‘ dominunivj vt ab. oecultis fuh l quod liberodonaratai;bitrio,neinlfté,tiamperditionis'
munderurimplorât 8c dicitureriDominoinalibloco.
excurreretpræccpti lege reftrinxit: vtcü creatura creato-
tfon aitfiiabisdomttm notnimmeo,eo quodfis vir be Hat or &.fon-
rë & Domini donum agoofeerer, & praxepei ftabilitaté;
^(«»e^jiïrfer/^quafi véro fordifim abolitionc cundarum
inrubieftionclapfus'libertatcprofticiens,adhpçtantü
ita eifiündare eum neqfiiiierit, vt dignum digno operi
rpfa libertäre vti ve.1 le.t,vt pèream fer fii ti fim quo règeie-
p :æparafet,Dauid vfq; adnlôttemnon emundatur, fed'
tur ëligeretiftigno habitusiudicto, vc cxprudentiïèfùi.
Bfait JJ. j
tùte
I Matt.-lS?
j lc-Æ
tute defenfibnem itaex libéra'voluntate mercedem
confirrtiante Apoftolo qui aitiStenimyolenshocago,
mercedytn habeo. Duo luminaria magna omnipocèns
Deus dtót &rafta funr, præcjpitque ve diuidanediem
acnbiâémSc fintin figna, & tempora I &dies , &
annps.^Njtnquid hiG,femeldécréta diftintftio', non vf-
que iitpræièntem permanet diemj Ec tarnen hæc ipfe,
qutefic ordinato rnotù feruntur v creatori mij,tarecum'
velit, pqtençia ineiat, firatio nOn teneret i qUoniam
in omnibus .pqtençiæÇei rado cohiuntfta eft. Sienim
elfe t apud ceçatorem mutaiiOjOperum, qualjtef acrea-:
turaexpeëlari pofièt obfefuatio mandatbtum ? luftum
àDeqcft, vt germ inet terra' herbam fosnum lignum-
que frubtiferum , hqcetiam nunc annuis vicibus in-
ceflàbili parturicione euftodir. Et tàmehiratusfæpiiE-
me Deus terrae , fru«ftfis negara imbrium vhercate di-
minuit, & quod auferre in totum potuit ," maluit cafti-
gare, vt correâionem pîàgà oftenderet, ßcordincm
natura feruaret. Fecit Deus nomihëm de limo tefræ,Sc
vitalislpiritusJnfnfEatiohéyiuéntem poiuit inparadifo
deliciarum : libero infuper donauic ârbjtrio circumda-
turaqfmandatomedioimmoTtali^atis &mortis;quam-
nis altérant tun qui abundantîôfa de peëtbréf uo verie,
nafuxerunt.m.ottalem eum fuiflfef|aétiim , hihilque ëi-
demtjamni exmhlgteffionecbnti^^ At
veropræuaricante hotnihéitèrra ntalêdicitunlabblibfis
àc dolodbus hbmojpfecqônuftatur,vtinfudbre;faciei
pancm acqùiratiubetur: dota rnortis circumfcribitur, J
doneciinterram, de qfia lumptuseft,reue'rcatur.Eiici-
tur Adam de Paradilbti;geherar filios tràhcntes fecum
feminisinfidelis originale peeÈ^um: peccathutnanurn
genus,peum quoqfië poenjitùit quodhominem feciïïet
;in terra. Ö Domine'fuftiné paulifper ftultitiam meàhli
£donëçquilàpiens & prudehsyidetur,CT.ubéfeatôc fën-
tiat imprudentiam. Peccantë vriohomine, ex' quó ih v- |
niucrfam^fucccffibnem dira coritagio'tMnfierunc'v re-1
gnumqfië in vniuçffps mortisinualuit, pc^nitec fëÿirâftj
,ceris,doles:&vfqueqüove'rbumcarbfà6tumpaftbnë,j
cruce, aemorteopus habëatçommbùeris. Fortëfàtius I
fucrat y hum deleri ilico pèccatorém , & nïox âlïus 1er
cundaplafmationëfiïbftitüereturVqùo'ab'ôm forde
libera&rimmàGulatfpropagbdefcertdere'r^Àt hxçte
Deus o mni p ote n s quia nbn'feci ne àgnofeimus^non po
tuifie credimus î
■ O Petre fupra quam pëtramChriftüs fuam fundâuir
-Eçclefiflfm , 8c o Paule qui fundamentum pofuifti,p|æ-
ter quod aliud nemo potèftpoherè i quieft Chriftus
Iefus,beati Apbftolicoluhinæ'& firrnamenta Veiitatis,
vosïàltem huic, qui confilianus Deb eu ^ incdiitorH
facris^rë^bhdétefermonibus.-
Äit Petrus ; Benediâtis Deus & pater Domini npftri lefts
ebriftt y per qum vacdtt eftù in lùredïtatem,; incotrûpübilem:
&inCQntaminabilem , conferu4tam in calls t vos qtiith virtute
Deicußddigniniptr fidem in faltucm parat am,rcudart in tempore
nouifiimo. Deinde Paùlus vas elcâibhis , ptofert
modo p o teft r: & in te vere perfonarnm acceptpir pro
bandus , fi quod in omnibus ppteft^isfvtiquè afiturus
in tempore fuo eft, in te folbante tempus facefet,quod
neque i nMoyfe fecit j cuivnum tanciimmodo i n hac
vitapecéatum ëxprpbrauîr , &tarncn ante mortem tern
ifit: qiièthobha'nc culpam moriiuflit,neterramre-
promiflionisintratet. >
Audiat ergo Salomooem ^luperordinatibne tem*-
pbrum & Dei conftitutibne teftantem, Omnia tempusha-
bm ,& fuis jpàtiis tranftùht bmuerfa fobcalo^ Tempus mften-
dt & tempus môriendi. Tempus plant4ndi ; & tempus euellen-
di, quôiFpldntatum eft.: tempus occ'tdendi, & tempus fimandr.
Dëindé àlio lp co fik k i Vidi0 foie ih tpço ludiciiimputa-
temi,&in ldcbiüfiitiainïquitpiem ,: & dipiincorde meo : lu-
ftum & impium iüdicabtt beits & tempus omnis rei tune efit.
Quamobrem ô homo yacue , fi quam fidudam habesj
patienter expéfta ordinëm D e i, quem dignatus eft &
îpfeD'bminiis expedèare qui fecit: faiftus lub lége, qui
fccerat legem; Audiîpïtux» tibidicentem ; Non eft ve-
ftrum fiite tempora, qua pater pofuit. in foà potefldte. Aut fi
vis apërtiuis accipere teftimonium , quia cum vtique
poflit Deus, tamenptôipfa fui ordinàtione non faciac,
dicitàd Petrum , An pistas nonpojfe me modo regare patrein
meum, ér exhibebit mib. plufqum dtiodecim leg,ones Angelerum
?. Sed quomodo complebüntür fcriptura Quia fie oportet
f i e r iVides ergo quia operatör tempbris, témperat vir-
tûtes:' & ratio dilpofitionis., mifeee potentiæ patien-
tiam. Deinde aic.Dominjis, Recondpigladium in the-
r ca. Fieri enim non poteft ', vt calicetn quem dedit mi?
hi pater non bibam ilium. Et tàmen Deus hihiftibh'
pbteft c 'hccëft quicquâm quod nph fàciat nifi forte
quod nolit, non opbrteat, rtoh proponat. 'Loquitur
Paülùs àd Thellâlonicenfes, fignifican's de aduentu'An
tichrifti : Non rennetftj'quod xqm'àdl^ùÇcflèm apud
vos, hæc diëcbam vob'is ? Et nunc quid detineat feitis:
vtreueletur hi Tub tempore. Xanta Vis eft dj?;créti Dei,
& tamirfcublübilisftatuscpnfttutorum infüisquibüf-
quë"caufisremporum ,vc propter eletftosfùos dies læ-
culiabbreuiari dixerit dbminus, n6n aùferri ; Vrfacè-
rectemporumftarutó&mpio maicftateplëhitudinem;
pro piet’ate breuitatehi : fimülque ßc compendium ini-
fericôrdiacapcrec,& numèrumimitnyus implërec,5c tu
Ms iam ?JEcce ego ciim dptbré rnifericbfdiælbqûor.tu,
-înqùamivis b homofimilis mei^ vctibihôrnïnës in hoc
prâlènti tempore ■. quod nunqüâm antea'diftum in la-
cris Volumïnibus inüenttur, quenquam finë peccatp
elle relpondeant, & fiinhbcfbfte ëonfenfefint j dedie
fnbmenfoquelubfcribant:nouamfearumhiæmachl
. nam iriftcuéns, vt quod non fieri dicimus , ' n on poflé:
fièridixilftvideamur>&'inquopræcipuëopërantem1in
difpofitibnem quam ftätfii.t'olnnipötentiarbprsdica-
ni us,ne i m patienter infaroare impotehtiäm ibdicernuii
Vanum,quaêfo cejfurorem abiic’e : qÜohiâm hocî’pfum
àd peeçatum ptbficic, de^qüo ab.ftergerido po ffibil ira-
tem temporis hbn clemëhtiani^mdicis cbgitairë. Ha-
Cfcenus dëpbtentia D ili qfiàm prædtcamus & ecbljmus,
& de pr*finitibné tëmpbrùrfi , quæ prbfundiffimoi-
pfiusfunt ftatutacohfîlibidixifiëfufhciat,dequà-Ô£?!fi
plura quæ funt feh<ftÔrurnfcriptâ npn client , d*mo-
num laltcm relponfio lQlâ'fufficefet.qui propriadam'-
nàti confciënila vbcifëfafupr ad Dominum, Quidtibi &
thefauros faluttires , & ait Bènediélûs Deus ty'Pdier Domihï
nofirilefuChrifii, qui beriedixitnos inonmibenediâtoneJpirita-
h sn caleftibus tri Cbrifto, fictit élegii nos ïnipfoarite mundicori-
ftitutiouem , vïejfmut fantti & immaculati in confocâu em m,
hdritate, quiapradefiinauit nos in âdoptioneiri fijibrum p, r le -
fitm Chriftum in fecundum propofttum voluntatis foa m lau- i
im^oriaftiafon quagrdtiftcauitnos indiUäoplio foofin quo nobufiliDti ? Qutd vemfti ante tempus perdére nos P-Q^ps
habemusredensptionem per fângUiriemj'us ,remtß-oriempecca. cumin telligas deconfttutioneitfeiieii con fide ntëà ca-
torum, fecundum diuitiasgratta em,qbdfuperabündauit in n o pe certiflimum ipfius- contra te exemplum. >:Si illos
bis in omni fapientia & pruientià : vt hotum notiis factret fa- in bppreflîone miferit homines compïéherifbë viti-
cramentum voluntatUfua fecundum bonuih platï.uin cius,quod mo türic mdicio incelligis efie dàmnatos. Accipë; &
dijpofuit iheofindifoenfationem plehitudinis teriipàrum,reftau~ tëipfum hic impertùrhabilc emuridau'qnë püfgan-
rare omhiairi Cbrifto , qua in calü furit'&qita in tetra. Di- dum. Sin àutefti , Vt legitut j paticntia Pei adhuc
cit Petrus in falutempàfdtam rèiieiarï tn témpofe hotsißtmo: illis lib'ërtim iddulgec àrbitrîum adhne 8c te. crëdë
teftatur Ä Pauluf , quod propôCmz h ieo in diJpenfatio - itencandum. Nunc ad aliarti ftricfcicn tranfeo qué-
nem plehitudmis temportim itiftdùrare èmnta in Cbrifto : & ftionem , quam tu aduerlus omnes Cathblicos vibrai
nunc nobis nefeio quis quafi rana èfeoSno emèiglt & re fæpius dicëris: " Nam etiam in epiftola tua ilialucur
pcrfonatVC^id mdii ëft expeÊlare tempüf , uexpèôtarc; bratiffima hæçip'fa intelhgere vix 'potriimus. -Ira ifta'i
iudiciumPDcuSfipöceft .Vfempërpdtélfrfifemperpo- ihqua!m adDemetriademÿpuellam|-vcAüdio) lacram 8c
teft ,-'përfonarum acceptor non eft.- Poteft ergo, &j:ftinâ:àm , hömo.verecundilfimus fcriberë non èîû-
3 1 S 1 ' buifticl
■Meet. t .
üçcti id.
J F
A ü . n
/..."-.•I
13
H
Mkr. h