I ,7 ° 4 fr.Guilben.Tornacenßs '
exabundantialaîritiæ cordis ós loqüitdr.eo quod fciflU-
ra diflènfionis ad vhicatem confinent & Religio * qusé
tempeftuofisflu<5tibus& fla tibu s a£taelt,refpirareccepir
adpaccm. Procül lues & contend ones, procul male-
difta mittan tur. Pax enim tefi ame ntum Chrifti Sepram
cepcum cft. Religioforum vnani mi tas e ft i ocunditas ani-
morum -, caritatis vinculum perfedfcio fandicans, iuftidæ
régula, inagiftra do&rinæ, morum cuflro.dk» & in rebus1
omnibus laudabilis difciplina. Non ënim facit animait)
ad vindi&aro iracundiæprofllire,nulla vel modica
fuie ex parte ftàtrum npftrqrum liqet magna ordinis of-
fenfionis Occafio. Quarc tanto dçbemus in cantate
coniungi feruentius 8c vniri, quanto magis inhæfît fe-;
paratio vanitati, ne dixerimindignation]'. Si quis enim
aïboris ramum in alteram parcem vi detorqueat & infle-
dar,cum forte ramum remi(erir,llarim in id quod prius
fueràt,& ad locum proprium reuertetur* & oftendet»
quia vi fucrat inclinatus, non ramen xediic violenter.
Sed,vt ad præfens fubfîlcnriorranfeamusiniutiasirro-
gatas ordini yde quibus fatisfadio ,vel;ia|tem exeufatio
mortalibus nihil gra dus foleat audiri, neç defiderabilîus
ÿconcupifcî,nihil poffir melius inueniri. Pacis autem ori-
go Deus eft, qui per/uam fapienriam mulriformem
vnicâ,pèrgradus différencias, & ordines, vniucrlam (pe.'
çiem creaturarum di fti nxi r, & mirabil i va ri e ta te pulçhri-
cudinis decorauir. Sed ne multitudo fchifmafaceret, &
contra le, damnatione contraria repugnàret,concordiæ
legibus.fïeut ipfeprincipium vnum eft,vniuitcundacô-
corditer, vtpax ôc vnitas in omnibusperfeuerëc. Non eft
enimDmdipnfionis i fed pacis y ficut Apoftoiüs in omnibus
doeetEtclefiis. -Inde cft y quod in Angelis ordo digno-
fdtuc I Ôc Hièrarchias tresin noùem.ôrdinesbon'otuftji-
ritüô dtftingunntur,A&. in ftelh'seifcoido:quia,tcftc'Pro-
'phexUpfoleUuatut eft ,& lunafteiitin ordini fuo[f ^Hiëire-
roias ait: Datfolem dominus tn lumine diet, ordinem luna&
fieUarumin lumyienoftis. Et in'libroïudicum ^eô^7»<we».
tes in or dine &curfufuo, adutrfus Sifarampugnauerunr. Et in
ouili Ia cobi ,agm fcilicet albi&nigri velleris.Equos item
Variés Zachaiias oftendityièd&lpQnlàvallaturalbedi-
neliliorum ,cjuaî tarnen nigm folis vredine non gerdinon
proceifity oportuerat omni iurc & ad pacis obfè- dit decorem iUum. Sunt& indomo pattis familias ar-
quium publice ampliores fierireuocationes » ficut fue- gentea Vafa & aurea.Sunf& fidilia,cunda tamen in nii-
rat publice conflritùtum ; ficut feriptum eft: bomintsinde- ni ftcriü apta. Ordo eft in Angelis; ordo in flellis, ordo in
mnatcscafospublice miferunt in ni,nmceiïciunt nos oc- vafis.ordo in pfonis'ecclcfialticis.ordo inreligiofis. Hine
culte. Hæc quomodocunque'fe habuerinc,pacem fè&e- habet Originem multl^licata diuerlîtas, in religtonum
mür in inuicem,& in omnes : Veftræ veto dilçâriobis ordine ; & religioforum; qüo ad habituro,diueriitatero :
gratia' asïttô de pace Tradatum , ftylo rudi.confe&um, quoniam fie alhftir à de x tris Régis Regina , deauratum
qtièm dabitis ,.fi volueritis, lorotibus ad legendum,:^ Habens habitum cinuntaniiäayarietate. & tameemnisgloria
& vt fériés & continentia videatur rituli,hæc pxx}Xiii^vfiluregisabiatus,inpnbrüsaureiscmumdatavarutatibus.Ipfa
tuntur. Vale in Domino. ' . | enim varietas fapienriam annuntiatcccatoris, &ipfa (i-
I N D E X. C A P l T V M. | gn,nm&caufaeftpulchrirudinis3c decoris. Sicenimin
De origine pacte ! cycharis ex diueriitate choidarum fit vnîformis moduz.
D e j d L a L û * i n d i m n m . n m n i a n m & b u - Noriçtpiçra&ntipcomorçphjr:
i it Co membta ? tàmènvnum manam. „ . , »■è rl»t -cio- rp■ us. Sic m.u»ltæminil
i Deï,uimpacte,«™,un,aitfaum.
' lo nec in terra. j cat diltributione. Hums autem multiplicationis partif
k , P M I S P W l cemmpammban,. : ^ |m .lu e rPuktoc(ftnrfingolayvddepal<^r1 nonc(RDt
Quomodo'fe bahut Mg,U m cal, pacific, & quid P VW Nan «um paraculansaliquacreamta
- EH A - potuittotumcapere,quod eràr aiuinscpulchricudints,
6c ideo fumma pulchdrudo variapàrciçipationediftri-
buta eft in fingulis.' Sic diuerfiordines in Ecclefiàpul-
ehrimdinis & pacts vnificte prætendunt infighia ,.v,t ex
mühisfâcierum peifonis eius, quæ in nobis donationis
agantut Deo gratiaru m aétiones à multis. Nam quod v.
nus otdo non habétyalius habet: ergo fub compage mu-
tuæ caritatis ha beat vous inalteroyquod non poiîidet in
feipfj. Omnes ordines imirari non pofiùnt in habitus
çonformitate ftatutorum diuerfitate,tam é omnes teneo
in vinculo caritatis & mpäcifica fpiritus vnitate. Nîhil e-
nim contrarietatis infertdiuerfiras, vbi'caritatis & fidei
perleucrat vnitas:hæç enim repræièntatriafcentis Eccle-
fiae infticutionem ; quia licet Chriflus dederit audiforita-
tem cunftis Apoftolis, tarnen vni Petro'comihifit Eccle-
fia m, ad manireftandam Hecl cfiæ v n i ta te m, q u x cô fi fti t
non tantum inSacramentorfi communione,lëdinmul-
torüm filioru pacifica connexioné. Habemus ergoPaçis
originem àbèoyquipacis eftauâor.pacis lator, pacis da-
tor,pacis munerator, mira pulchritudine defcëdentem:
ôc idep (pirituali priuilegiönominis vocatur ab Apofto-
\o,Dette paris & dileâionis. \
V ; - C À p v t
exercent.
■ $ . DeordinibusAngelorum & fupretna eotuHierarcbia.
p. Defecunda & tenta Hierarcbia.
10. Quomodo conformamur Àngelis tn fuis offiùis, & in
amulatione pacte,
11 r. Quod pax angelica noftrapacte efl inftruüiua.
1 2 , jQuod motus Angelorum non obuiat pact & quieti
: tpforum. ,
13. ' De pace mundanaçn généré.
1^ . De eadetH trij^eciali'.
x 5 : Dfipace bumana, quod tafiiritus rationaliter. appétit.
.. jô^Appctitamiquéiit,
' ijv.Quàjitamnpiîinutnit,qttiafubiacetvitiie.
18. Quomodo pcftmus cognofcere, quodradixpeccdtivtiut
in mbit & hoc ex incidenti.
19. Quod non kitemtur Vsix,quia fumus inpraïtis.
v ao; Non inutniturin controüerfiii.
11 . Non inuontur mdiuuüs.
12. Nonin délieiie,
, 23. N on in dignitatibùs & excellent iis.
24. Non in terrenûamiiitiis.
i f . Inficreto cordis ïnHhitur.
26. £uod inuentanutritur.
x j. ■ Nutfitaaugetur.
28. Auftaperficîtur.
zy.Pcrfcàafrüitur.
C a p V T I. .{ I -
De Origine Paçis.
1 Cor- m.:
I L
.ib.ij. c. {
»;•& § 1
De dijlinüionepaeis in diuinam,deque diuinapaceinfe.
RÉçeflurus Chrjftus ad patrem, fub foedere teftimo-
nii fui reli quit dilctpulispacem. Patent, inquiens rt~
itnquo vobis,pacem mtam do vobis y non quomodo mundusdatytgo
\ vobis. Pacem nobis relin quit iurus.pa cèm fiiam nobis da- aiatipaçijicipqimiamfilii Dei vocabuntur.O beata Pax» bjtin fine venturusipacem nobis relinquitifihbc fecülo,
quæfiHoshommuminfiliosDei transfiguras', eu- pacémnobistribuetin futuro, tamen fi indusinüenti
ius dignitas & fuanitas lingua carnis non poteft faerimüs teftamento pacem nobis reiiquit vt hic di|i-
exprimLqüia, ficutait.BlAugufiinus,in libro de ciuitate gamusad inuicem. Pacem nobis dabic vbinullam po-
Dei, tantum efibonnm.pads. vt in rebus tetrenisatque terimus fentire diieoedias paflionem.
Sëid
\ithiUpm
mB
T r act at. de Pace & TranquiUitate animé. 7 ° î
5ed notandum eft quod additur nô.quomodo mun-
dusdat ,ego do vobisr: Haie eft pax fluxa & vïna, quam
homines videhtüf prætenderè qui diligunt mundum
in quibus non eft vnitaf cordtunn. Dant enim fibi inuicem
pacem, Vt à fèfe non fuftineant peifccutionem.
Sedneqùit eflè pax vera , vbi non eft vera concordia,
quia disiunda funt corda ; ynde concordes dicun-
tur viri pacifici qui corde iunguntur. Sic ergopoftpa-
cis originem, pacis Dominus nobisoftendit diftinétio-
onem ; Propter hoc nunc pacem finedetrimente pa-
cis diuîdamus vt^pef diuinationem pacis tiuuloÉ à fonce
defluosvidéamus. Eft ërgo pax borta &mala,bonâm
dixérirfi angeliçam mundànam humanam. Diuinaau-
temfecundum Apoftoluro pax D è c eft quæ cxfuperat
omné fenfum j de qua pollutii labiis cordé tenebris ob-
feurato loquivereor, imo vetiusbalbutire. Gum enim
ca qu* fenfibos noftris adiacent comprehenderç la-
boremus, neé'comprehendere poil u mus ad perfeâum
quâhtumcunque pér exceftiis theoricos eleuemur pax
D e i fuperexaltatur& hoftrum fupetat intelletäum. Si-
cut ferijitum eft acccdethomo ad cor altum^dc exalta-
biturDe v s : Quinimo quo intelleäu Dominicapit
qui intelletftum fuumquo vult D e v m pomprehende-
lenondum capit. Sed vt ait beams Pyonyfius>diui-
nam & archifynagogam paceni hoc eft princigaliter
congregatam laudibus pacificis vtique collaudemus
ipfa eft omnium vnitas & conienfus^c connaturalita-
tis gèneratim. Pax enim hic dicieur iple D e V s in fe
tpfq tranquillilîimus, omnia reuocans ad tran quillita-
tem& conferuans pacem ordlinis.per totam return ynir.
Uerfitatem. Quid autem pax iftà fit, folas ipfe qui pax
ifta djcicur Detis nouit, quia magis honoramus pet filen-
tium & reuerentiam quam digne poflumus exprimerë
per loquelam^ Quis: enim plene référât qualiter in
vnitate fubftantiae perfbnarum trinitas conquiefcit,
quomodo eun6ta faciéns quietem & filentium Deùs
agit jlicëtabîetecnô iètnporaliter fienda dixerit hic tamen
fobrie poflumus dicere, quod infupet excellent^
De i natura nihil tarn proprium intclligece poflumus
fecundum hominem quam quietem & pacem. Non
eft enim in ilia D e ï natura difteXifio fed petfonarum
diftinâio-, fed vnitatis & pacis vnifica repiaefèntàtio
quod perferutari temeritaseft,çrederepietaseft,nofcere |
vira ætcrna , hic trinitatem in vnitate & vnit-item in
trinitate dicimus enim très perfonas. Sed non ad præ-
iudicium vnitatis dicimus ynàm fubftantiam fed non i
ad confufionëm trinitatis, fclicet te Domine non poffi-
mus comprehendere bonum eft tamen te fern per quas-
tere quia bonus es Domine fperan tibus in ce animas quç-
renti te. Lux enim es & luçes iri tenebris , præïèns y
es & non ^gnofeeris lucis enim rcfulgentiarnëxcellën- !
tem oculi lippiences oderunt, quia Lux in tenebris lu-
cet & t enebræ eam non comptèhenderunt & quomodo
deeflè poteft fumma pacis,tranquillitas vbi oft ineffa-^
bilis diuinitatis vnitas vnde filids diuinitatem fuam Pa- i
tciconfubftanmlem oftenddhs,ego iaquit & Paterv-
«um fumus nec ab hac vnitate Spiritus fanftus qui eft
Pattis & Filii, nexus &vniofêparatur vt & nos ranti capitis
mpmbra conueniamus in vnum pereundemSpi-
ritum fanftam infpirantem concordiffimam volun-
tatem quodam caritatis igné confiatam ficut fcriptum
eft Rogo pater pro iis qui crediturifuntm me,vto-
mnes vnum fint ficut tu, pater es in me & egoiute ;yr
ipfîln ppbis vnum fint. Hæc eft vnio caritatis in'gratia
cumin perfonis diuinis fît identicatis Anitas in natura
exemplum elegans prop on am us quod piofèquitür
beatus Dionyfius, efto quod in vna domo fine plura.
lumiparia & eorum lumina in vnô luminc vniantur
certum eft quod v nam efficiunc claritatem nec poflèt-
aliquls lumina luminarium di feernere ab inuicem in aéré
omnia lumina continente, cum ilia luminaria pro-,
prias retineant ilifèretiones in ipfa vnitione. Inde pa-
tet quodfialiquÖd illorum lq^iinariumdedomdefte-
tatur totum fecum deferet lumen fuum nihil auellcns
de luminë lumi narium aliorum :quod ergo in.aere corporali
& luce cbrporeà apparet fecundum poffibilita-
tem creaturas corporeæ, multo fortius feiendum eft oC
,ctedendumeft defuperfubftantiali dei ta te quaenonfo-
lum corporales fed & mentales incomparabiliter fu-
perexcedit vnitioncs : manet igitur non folum diôla dif-
ctetio in vnitate ^flcntiali in perfonis diuiois non con-
f u fa fed & perfonarum nulla eft alia, habent tamen fin- ;
gu!æ perfonae pfopria diftinétiua de quibus non eftad
præfens profequendum cum hoc non requiiat materia
inchoatà.
Beata igitur Trinitas D e v s vnus eft tam vnitate voluntatis
quam operis quam fubftantia Ôc omnia vult
vnire,pronia fiquidem in vnam concordera vnit & conciliât
harmoniams& conferuat in propriecate fibicon-
uenientevniufcuiu(quenaturam:ex huius pacis tràn*
'quillicate reportant homines pacem 8c concfirdiam, &
Deus optimus glotiàm , quoniam ex eius muneribus
nobis à diuina gratia collatis per gratiarum aâiones innu
meras glorificari debet in nobis, licet fèmper pleni-
tudinëm glpriæ poffidëat in fe iplo domimls maiefta-
tis quoniam gloria in exçclfis D co ,& ife terra paxho-
minibusbonxvoluntatis. P a c e m , inqnitlfaias , D o m i n
u s d a b t t n o b is , tibi Domine gloria tua maneat ijlibata
mecum bepe agitur fi pacem mihi dedëtis, confcientia
feruata. Vfurpare gloriam tuam vitra non debço ,
quoniam dixifti : G lo r ia m m t a m a l t e r i n o n d a b o : Parce
mihi Domine confiteor peccatum meuito -qupties
gloriam tuam vfurpaui, quoties pra-dicationis verbum
in populo protuli , quod ad tenonretuli. Blan-
diebatur mjhi fauoc populi extenus , quod verbum
bonum deprompferam , ôc exultabam intetius 3 non
vt manifeftaretur .gloria tua , fed vt aliquantulupi
per rumufculo.s hominum increfceret fama noftra,
non aduettens quqniam in manibus tuis ô c nos.&fer-
mones noftri , non labia Cnoftra à nobis funt : Linguae
noftrae f e r i b a f u n t c a l a m i : Ös & fàpiëhtiam fi quam
tudedifti talentum crcditum,répétés cura vfura:tibilaus
&gratiarum aâio, Pax çterna.
C A P V T I I ID
e d i u i n a p a c e , q u a n t u m a i e ff c f t u n i .
EXeafup.remapaJfce,qux eftomniuni vniciüa, ficut o-
mniapræcéflerûnt, ita omnia pacem appecijnt,'&
in vnum pacis principium reducuntùr .* & pacem re-
tinent cóncoi^diter*in femetipfis , & ad fibi proximas
creaturas pacis légibus vniuntuc , & hoc eft pax ad
Deum , ad ptoximum , ad feipfuin. Pacem ad Deum
habemus , '.fi mandata eius in reuereiitia teneantur,
quod fecundum Salomonis fentenriam , qui tmïetpra-
ceptum , i n pace verfabitur. Pacem atl proximum , fi
cum his , qui odërunc pacem 1 fimus pactfici , nec
demus occafionem difeordi® fine litiî ^ Paçem obti-
nes in téipfo',, fcilicet cum' pôft (èrenatkm confcien-
tiam iubiiæam prxguftaS lèetitiam , ÔC clamas eum
Propheta. : I n pace i n idipfum dormiam & requièfcam : Ergo
, vt diéfcum eft , Deus omriia vniç in feipfj* Sieur
enim magnes'quadam ôccùlta virtute , n6ut aiunt,
âd fe ferrum attrahic , fie Dëus ômnefn âni.mam ad
fe rapir. Omnem vero creaturam' quam condidit,
proue eoruni cuique coropètit quodàm înftinâu na-
tpraii fecundam aliquam pacis réfonantiam , vnitatis
fpeciem retincre facit , vnumqubdque conferüat
fecundum propriam fpeciem , non .turbatam per aliquam
ad contraria mixtionem. Sicut enirq fingula
fine confufione conftituit, fie eadem in pace euftb*.
dit : ôc fie omnia pacem ôppetunt per hoc , quod
in fupremæ pacis participatione quodam modo vnita
fünt vt dicic Beatus Dionyfius , natura fimplcx vni
communis pacifiçe vnit vniuerk jfibi » Ôc fîngula fîbi-
ipfis&fibi inuicem yniuerfa , fibi inquam ipfis ne dif-i
fideantfed fint omnia in participatione vnius fimpiicifli-1
mxnaturæin vna concordia. - _______ j
. ■ ’ prop^cf j
If*. 48.
fM 4 -
P fa t 41