Gregorius
munera
conlilium
dedit in 1
morte po-
puli fui.
47- dift.,'
.quantum*
B
liter.
loh.Climacus.
CjMfptoi Vegii Laudtn f i s _____________ .
8 * 4
quo admonemur in vxore Loth qutede Sodortia eua-
fit, quia Deo crcdidir, quo n iam veto in via retro alpexit:
in ftatuam falis trartfomtataeft. Itan. fzBpecompenjueitj
vrqura Deo eratiam cofecuti fuerint, fi retro alpexetint
’ arde re caritate. Quod perfpicueintueri pofliimus in g
quamfupraattyliinexemplum perfeucrantrae, Ma-
ria Magdalene, quæcum à inonumenfoDoftrinietiam MariaM;
difeipulis tecedentibus non difeederet, hoc ideo facie-
V r~:eo 8ratiaIy colcc“ ” ru^rrnc>» a qUam bat/vt inquk Gregorius) quia exqukebat quern non
inuencrat^cbatinquircndo, & amoris (ui igné fuccéfa,
hi oui pnusdtumæ M M habitant. _______ £ S * £ hibuj nihil prius diuinæ cogniripnis r .M h » d .fidirio. atm»
accidere dicit Gregorius,vt lçpe contra culpas ÇpmP“ n"
gamürj&tamen poftfletü ad culpas rcdeamus.Sicuti B a laam,
qui Ifraclitici p opuli tabern^cula cotçmplatus,neuk,
ei(q; fe fimilem fieri in morts depopofcit,dicens Ho-
riatur anima mea morte iuftor*nt,&fiant noutfttma nfta horum
fimiiia :fedmox vt horacomptinûtenis tranfik,jn auari-
3 . tiæ hequitiam exarfit* Nam propter^promifla munera in
propter' I eiuspapulirnoricniconfiliumpedit, cuius mortilefierj
promiffa J oppuit ? & oblitus eft quod planxerat. Quæ res
munera . plurimft-ömmonefacere debet religiofas mêtes, yt quo
jntendcre cceperunt oculum fan&i jppofiiiin nullam re-
trorfiim partem diuettant, fed rebto & ftabili pede gradientes,
nihiirecidiua magisruinarcformidét,qua &opprimi
eos gtauius óccólurg' re.etîam difficilius eptinget,
vériflîmaq-, fit ilia fententia£ugu|lini,qui quomodex/if-
fieilefe expert umejfe dicit meliores quant qui in monafieriitprofeter
unt,ita neepetoresqua qui in monafier its ceciderunt. N o ignorabatiftaloh.
dlimapus, cüadmonebat pmnes quimudi
ante deliciis & yoluptatibus afluefa6fci religiofie fe po^
fteavitçdeuûuerüc,vtnùlliparce’rentlabor(,nulliauftferitati.
ne aliter obferultesrecidercnoin con cupifeentiam.
antiquarumvpluptatum.fierentqi longe qpg.m folebant
cneruatiores,& cüadpprtüiàlutis perueniflënt,tüc tan-
qnâ turbulentiore maris fajo iaitau naufragareotur,quo
nihil dicebat eflè vifu miferaSilius, quamqui horrenda
turbatipelagi pcricula euaû fient ,\mipfo iam quieto^tra-
quilloq; portu ^eperirent.Quod Sc animaduercem Hieronymus,
in ea qua Rufticum mpnaebu epiftola inftruk,
poft multam falubrem admopitionem ita fubdit:#.*^-
cimus vt prima te,filii Rufiiie,fronte doceamus magna cotpiffe, &
eius quem ablatum credidit ardebac defiderio, atque
iterum inciinabat fe profpiciensinmonumentum,de
fideranfque iterum' videre Dominum., quia amanci fe*
'inel afpexifle non fufticit.quia vis amoris intentionem
multiplicat inquifitionis. Quæfiuit igitur prius & minime
inuenit, perfeuerauic vt quaererec, vnde & conti-;
gitvtinueniret. Aâumque eft vt defideria dilata cref-
ccrent, & erefeentia caperent quodinuenifient. Sicuti
autem perfeuerantiæ nihil efle conftat coniundius ar-
dore caritatis , ita ncque quicquam aduerfum magis
quam negligentiam,,torporem,tepiditatemque animi,
quibus fe liberare magnopere debebit quifquis quod
bene cceperic implere perfeueranter optabit. Libe-
ratus vero id fubinde confequetur, vt ere6tusin fum-
roälpem vnumanteoculos fibi Dcum ponat, quo fpe-
culari non.ceiTans diredtam femper teneat aciem, nulla
terrenatum rerum cogitatione fétro ayocatus , nullis
foilicitatus mundi cutis , nullis præfcntibusfeduiftusil-
lecc bris, fed ad ea quae fucura magna quidem & inenar-
rabilia bona expedac intentus,, niHi] prater Deum fu-
ipirec quofeunque propter eum?oleraturus labores, o-
mnia palfurusfupplicuÄmortes.Habet enim eaquae
vere in Deum fpes dirigitur illud proprium atque in-
natum fib i, vt cxleftia bona auide expedUnsimmous
femper luminibus perfiftat. Contra vero omnium ini-
miciilimum, vt mundahas res quas caducas & fragiles
probe nouit retro (pe&et. Prdponat quafuis fellax mun-
dus deliciaSjbrandiaturquantUmuis &pofttergum per-
mulcens ompibus delinimentis ad fefe reuqcarecone-
W# W WWW*K) / « * > ' «»».ui'i'*«'"'» " - f jj'j w I tu r', m1 ane,t illa fixa. f.e m'ip. e: r, &»f1t aJbf .i lis , peritura cunv d,.a
de«c&tqo*iwiioMm.ilini,
_ ' . ' , y . . .. rnm »k kienn-» rnrnnrM.c nciili.< inaccena riirura vira
gddeae;
monumento
auarenon
aiCccffit.
I um paf ft* quidem atatisgradum fcandere, fed lülrUum iter per
I quod mgr edit is, nec tantumfequt'gloria'itipsflpiftertam cjuatum
1 ignominuinpoft ruïnara. ContraIouinianum a. (cribens:
I vmfquij%( ait ■) Jubiacet paßioni a qua vin ttur^uodfifugerites
coh;quin-i: tones mioidiperfactniavi fit'nat or is nofinlejii Cbrifii
1 iifderurfumfuperatur qna anteßptrarat.faftaßnt eit nouißma
1 pe, or* prioribtujneltufa eis er at non nojfe viam iuftitia, quam poft
noticiam eius poll ter gum redire & relinquerefeeundu mandatum
quod éü traditumfuerari cota^ïemm^ efti^eisveriffimü
illud prouerbium: Cants reuerttns ad vomitumfitum,& fus
j lota involutabroluti. Nec latuerunthaec Gregoriö.qui feri-
1 bens monaebis in Britannia roiffis conuertendseiusge-
ftis caufa, dum grauaret eos labor & peregrinatio, & bar-
De p«.di 4 bareis hominum‘Melius eft,incpih,bonanonincipere quam ab
hit qua inccepta funt logit at tone retrorfum redire.Si c ergo arädü
erir inagro domim, vt horetrofpiciatur qua relidafunc
mundi negocia.ficquoq} feminandum, vcincultam bonis
operibus humum, noninpetrofa Sc deuotionc arida
loca fernen iaciatur. Quod & nos in Parabolis monnit
Saluator nofter, pttrofa loca accipiens eos qui verbum au-
diunt, & continuo cum gaudio^accipiunt illud, non ha-
bent a. humorem ( vt dicit Gregorius ) quare hoc quod
gerrainauerant, ad fru&um perlcuerätix min jme perdu
xerunt,& no habenrinferaaicem caritatis,fed funttem-
porales, quare fada perfercutione propter verbum con-,
feftim fcandalizantur5atqv ita ad tempus credunc, Sc in
tempore tentatiqnisrecedunt:.Probaturn. cuiufq; fides
in aduerfis.malis , quae tunc deficit, cum in caritate non
perfeuerat qtia.m qui perfeda non hab'uerit,is necradicé
habere didys eftaSaiuatore noftro t quare & difcipulos
commonuit. inqufens,rw dileftfiorie mea : inuicanscos
non tarn ad caritatem quam ad perfeuerantiam
in caritate. Ad quod & alio lqcq eos exhortans : Si
manferitis f inquit )i» fermontthto ,yert difctpult met eritit,&
lognofeettsveritatem, & veritasItberabit ves. Alioquin ficut
abbifciipturn eft iuftitia iufii non liberabit eum in quocun-
quedte peccauerit. Ex qüo docemuropqttere ,quipérfefi'vefugi
cates.;.
Lue. 8.
M/erc.4.
Pcrofe loca
qua; di
cantur.
Fides in ad
üerlîs ptô-
E^eeh)3-
•Spes qu*
ycrc in
Deum di-
rigicui
iqui.d ha-
beat pro-
ptium.
turn ab hisqux corporeis oculis inaccefia future vitae
bona praeconcigit, prxmeditaturque anirnolargaqui-
dem atque immenfa fempiternoque xuo duratura,co-
gnofeens cum Paulo Apoftolo ea qua videntur temporalia
effe,qua autem non videntur aterna,ac propterea quod inpra-
fentieftmomentaneum & leuetribulat'tonis noftra fupramodum
& in fublimitate sternum gloria pondus operari in nobis, non
contemplantibus qua videntur ,fed qua non videntur. Namvt
■ alioidemlocqnos admoi\ct:Jpefaluifaltifumus,(pesaute‘m
qua videttir non eft fits, quod enim videt quis quidJperat ? $i autem
quod non videmus iperamus,per patientiam ex-
pedamus. Necelfaria eft igitur expedatio &patientia
vtid quod ccepimus & quod Iperamus & credimusDeo
demam donante confequarnuc, Ad quod idem alibi
etiam nos Apoftolus exhortatur. : E^inquienSjr/«?«
temp us babemus operemur quod b on urn eft ad omnts, maxime
vero ad doniefticos ftdei,bonum autem facientes non dftetamus.
Qucmadmodum & a laeobo Apqftolo feriptum eft:
Qui nos ylque ad aduentum Domini ad patientiam a*
nimat,exemp.lo agricola: quemexpedaredicitprecio-
fum fru dum terrx, patienterque ferre donee aecipiat
temporaneum.&; ferotinum. Porro h sc omnia quxfu-
pra expofuimus perfeuerantiam , perfeucranti^que con^
iundas caritatem &Jpem, Sc quam infra loco iuo vtpote
his comitem neceflariam dicemus , inueftigabilem gratis
gratuitae cognitionem complexus eft eodem dodri-
nse con text u diuinse ille mentis Paulus,dum ait :Huius
rtigratiafieftogenua mea ad pattern Domini noftrilefu cbnfti,
ex quo ontnis pat emit as in calis & in terra nominatur ,yt det
vobisftiundumdmtiasgloria fuavirtutem corroborate, perjpi-
r it urn eius in interior thomine habttare Chriftum per ftdem in
cor dibus veftris, vt in caritate radicati & fund ait poftitii comprt-
hendere cum omnibus fan ftis, quafitlongitudo & latitudo ,'fttb-
limitas > & profundum. Scire etiam fuptrmihentem feitn*
tiam caritatis ebrifti, vt impleamini in omnetnplenitudinemDei.
Qua: verba Auguftinus* csleftequoq;illud &penetrans
fulmen ingenii, ita interpretaturinlibroquero e
Rom. Sc
Spes quas.>
videtur '
■ eft
fpes.
ucfantervolucrit diuinam exequi voluntatem , magna ! didit de gratia nomTeftamenti, vtptrfeuerantia,£u iohgitudo
,cha-
E ph.}.
ftra olegit , Chiiftus. I
' Crucis my.
I B..-1
ftica inter-
pre ratio.
do, rWi/^latitudo :#«altimdo igratiagratuitaprofun- nullaq;refradam terrenarumrerum cupidirate, Dbum
düm. Nam chantas nunc in bonis operibus diledionis1 qui cogitationum noftrarum greflus femper antecediri
vfqvad diligendos inimicos cxercetur, quia fead fubue- continue ante oculos habeat tanquatn ducery itineris
niendum quoquo verfum poteftporrigit, & hacc latitudo fui, à qüo riunquàm oculoram aciem diuertàt, nttnqua
nunclonganimitate aduerfâ tolérât,.& in eo quodvera-1 retrofledatur, nunquam vllis (quæ tanqüam improbd
citer tenuit perfeuerat,ôchxelongitudo. Hocautemto-1 quodam & pcftiferofatellitioterganoftrafëquuntur&
cum propter adipifcendam vitam facit æternam, quæ illi perurgent) illecebris voluptatibufq,* moueatur, ftudeat
promittitur in excelfo, non propter vanum aliguid tem- ; omni bono operi & exercitio, velit nihil quod non pit
porale, Se hæc altttudq eft. Exiftit vero exocculto ifta fandumq; fit, iyeoq;ftudio& voluntateConftansfemcbaritas,
vbi fundati qùodammodo & radicati fumus, per, & nullavnquamauocatuçturpicogitatiônéperfevbi
eau fie voluntatis non veftigantur, cuius gtatia fum us
falui fadi, non ex operibus iuftitia: quæfeeimus nos, fed
fecund um mifericordiam eius, cüi fob non nobis totum
hoc tribuimus. In qüo myfterio figuram crucis,etiam
oftendi dicit : nec fruftra talegenus mortis Chriftum e-
legifiè, qui quia voluit, mortuuseft, quo modo voluit
etiam mortuus eft, in quo latitudims quoqj huius & al-
titudinis Sc longitùdinis & profunditatis magifterexi-
ftereti Nam latitudo etiam in eo Iigno, quod tranfuer-
fum defuper figitur, hæc ad bona opera pertinec, quia i-
bi extenduntur manus. Longitudo,ineoquodabip(o
Iignovfq;adterram confpicuumeft. Ibienimquodam-
modo ftatur,ideft perfiftitur & perfeueratur, quod lon-
ganimicatl tribuitur. Altitudq eft in ealigniparte quæ
ab illoquo^ per tranfuerfum figitur furfum ver fui relin-
quitur , hoc eftad caput crucifixi,quiabene(pérantium
fuperna expedàtici eft. Iam yero illüd èx Iigno quad
non apparet, quod fixum oecultatur, vnde totum illud
exurgit, profunditatem fignificat gratuits gratiæ , in,
quo tnultorura ingénia inueftigarcconantia contcrun-
tur. 1
ueret, ne qucmadmodum Orpheui Euridicemrctrô/pi.
ciens amifit, ita quifquis co njeda p'timo (pe in Deum (à-
pienter,vitam fuam inftituere coepit, ad tcrrenàs moi
caducafq; resj pofthabita Deicùra ferefledensperdat,
vriq; male fperans, maleq; coeptis infiftens<juod perfe-
uerando féliciter corifecutus fuiftet. Ita ergo perfeuera-,
re, ira bene fperafefubtamdülcibusvélàmehtispqetæ
docuerunt. Quod Scadmonuit Bias Prieneuiii Rogatus
enim quideffet dulce hominibus ?j^«refpondit. Chilo
qtioqi Lacedæmonius, qui cum interrogatus effet qtio
differrènt peritiab impéritis, bona inquit lpe. Id vero e-
gregié & Virgiliüs docuitjdumAnçhifemipe plenum ità
filio loquëncem facit :
” Venijli tandem tua% expeftata pàrenti i
: Vicit iter durùmpietat.
Æneam quoq; gtauioribus longe (àndioribufqs verbis
ita focioscohortanteminducit:
Ófocii, nïfy enim ignarïfumus ante-malorüm,
O paftigrautora, dabit Deus bis quoçufinem.
Vos & Scyüàam rabienipenitufqffonantes
Àïceftisfcopulos, v o s ff Cyclopidfaxa.
Expert! reuocate animos, moefiumq^ timorem
Hittite,for fan & bac olim mèminijfeiuuabit,
Per varios c a fus,per tôt diferimina rtrum
Ttndimus in Latium :[fides vUfataquietas
Ofieridunt titlicfds régna refurgtre Troix,
Dedignitateperfeuerantiaex teftimoniis Gtnùltum
auftorüm,
\ Vid vero minim fi ad hanc beatam (p.em, ad banc
Vid veto mifum fi ad hanc beatam (pem,adhanc J Ncfcio quid his(an^iüyfidéiq;noftræaccommociatnis
'^ fan S tam Perfeuerantiam diuinis adeo cloquiisinui- a Chrifiiàno vllo auâore dici potuerie, in qüibüs dpcè-
tamur,cum Gcntiliuranon minusaudorumnosferipta | mur &, præteritareçordariîocundius,&præfentia tôlç-
cohortentur? Inftruimur autem quammaxime eopul- ! rare conftantius,& futura fpèrare mèliüs;Et perfeaeran-
* Orphei ad
I inferos dc-
j icendcDtis
; fîbulï ex
S É?foi<v'i
ü
Jp«» foli-
^«tfem
i ?et»tqui
' ^ «teiüâ
{ d'tecori'
[
chro aptoque figmento quod pûètæ tradiderunt Orpheum
ad inferos défeendifiè, vc extindamà (erpente
dum per prata vagaretur, coniugem fuam Euridicem ad
vitam reuocaret, permulfifTeq,- adeo (ono lyræ Ditem^
omnefq; b aratri principes, vt quod petebat féliciter rm-
petraret, adieôta tarnen lege^ne donecadfuperoscon-
feendifiet vnquam retrofpiceret. Regredientem Vero
fuperafte omnes infernos aditus, peruenifleq; ad ipiâs
vfq;, quibus egrediendum era t,p or tas, fed tum imme-
morem legis fibi datæ retroflexifie oculos, vt dulciflîmâ
fuam Euridicem, cuius nimioamore tabefeebat, infpi-
ceret, fruftratumq; ita omni defiderio (uo, quod vehe-
mentius optabat, dum præfixasfibi conditiones Oc man'
data præcerit , infelicius perdidiflé. Quid aliud fignifi
cate voluit poeticum figmentum tarn dulci natrationis
inuolucro, quam quod Chriftianaedo&osnosau&o
ritate fupraoftenditnus f Quid aliud dum legimiis Euri-
dicem per aprica prata vagantem morfu (erpentis inter-
fici.fub tartaraqj demergijinterpretariaptius poflumus
quam. animatn noftram illecebrofis mundi huius volu
p tatibus irretitam aftutiaantiqui ferpentis diaboli inter-
emptam ,-fub infimaq-, Sc obfeura locadetrufam. Quid
deinde Qrpheum cum ea ex inferiscaptis dulci liræcius
fono ad fuperos redeuntem, quam fapientern virumre-
ftituta conuerfaq; in melius anima fua ex bis mundi të-
nebris compolita iam inftar argutæ liræ animi fui tatione
ad fuperna cæli régna remeantem. Quid demum vero
cum retrofiexis oculis quod obtinueratvirfapiens perdit,
aliüd demonftratur, quam negle6tum..fanétæ, de
quaagimus,perfeuerantiæbëâ'tæqs fpei donum. Qiji
enim ex tenebrofo huius mundi tot erroribus ac p'ëccatis
pleno carcete adfupernam illam æternamq, lucem, quæ
veraeft vnaexpeélanda beatitudo, euaderè contendic
tiam deniq;, de qüa nunc feril?imus, colere femper viri-
lius, cbmplerftiq; ftriàius. ' Nam fi SejUeamrabiemçxce-
raq; maris pericula interpretémur, mundi damonumq3 vexât
tones Sc infiilms, fi pro Latio calutn: pro froid vitam,im-
mütantes verba dicàmus, quid ob (literie quin exöffici-
rià Pauli Apoftoli deprbmpta ifta efle yidëantuh Magba
igitur apùd Gentiles etiam perieiiCranriæfempercôm-
mèndatierfuiti quare grauis & præclara eft eiyfdem poé-
tæ, quæ alio lbco traditur his verbis fententia :
''Time cede malts, fed contra Âudentiot ttOi
Quo tua tefar tunafer et, via primafalütis,
Quod minime reris Gratapandetür ab ytfe.
Deniqj poera fummus, vti fingulàri cæteros êxceffitin*
genio, ita nihil aliud tbtp fuo opéré quo Æneam decan-
cauit, vidètureXpôncre voluifle quam perlèuerantia: o.-
rigi nem,prôgrefium, vim. atq-, exi cumtQuqdquifquis
adüertere volueritintelliget quam pulchrè Sc eleganter.,'
quam apte & artificiofe id expreflerit.NeqjmpUtàndum
eft Virgi'lii animûëurrifuilîe, vc Æneam mâgis tor'geftiy
infignem quam viruimquempiàm omtïi viftute ptæditQ!
defçriberet,qüem cumitadeicribere aggrederetur, cbn-'
uenienter etiam fieri à fe debere ctedidit, vt duabus taü-
quam co lu m nis, q uæ ad ëxaminan dam virtu te m necef-
fariæomninb fttnt, firmaret o'nrncm operis (hi machr-
nam, aduèrlicatefcilicet & profperitatc, quibiis quiprb-
batus probe fueric, yeram ille virtutis Sc fapientïæfaü-
dem confecutus iureyideripoteft. Nam, vc dicit Var-
ro: Sapiens is eft qui & botiutn mod-ce, & malum ferrepoitft 'fît-
liter. Porto h*c duo quibus pericülum fit Virtutis, fblä'
eft quæ dfrigic perfeuerantia, Sc tanquam auriga adhor-,
cans læto demum atq; optato fine confum'mat.' Egrcgiüs
igttür poeta virùm fapientemfübperlonaÆüeçdelcri-'
pturus, primo ilium malisf examinans, horrenda ea,'
Orpheus
Euridicem
retrofpi- .
ci ens amifit.
Bus*.
Ghiló.
Pcrïti ab
iniperitis
quodiffe.
rant; .
Virg. ia I
Æaerd.
folidàm üecefle eft gerat (pern femper fixarri, immbtam, ’ qüa riibil triftius Icgicür, mari» tempe date exagitarr
. . - „ . F f f 4 . facit,’
Perfeuerâ
ciæeriain
apud Gentiles
ma .
gna fujt
commcn-
datio.
Aduerfita:
S i .profpé-
icasad .
ëxaminan
dam v/rtii^
tem necef-
laciæ..