j ntAsincreara lfninrKoriv»-»,,^^ r'i—wv.— cj___ .«.„ . I . J ,, ef lP filS fà falfumeflènonpoteft,masinçreata loquebarurtunc#Chriftus.'SfergoeftSpi quodàvemus
veritatis,am quiaSpiritus eft à vcrirate.aut quia veritas
eftaSpiritu.Sed quod veritas fitàSpiritu.crroreft:
quia Films a Pâtre folo eft,& non àSpiritu: con fiteri ne-
! y qU° a y SPiriras ver'tatis,ideft Filij,hoc eft, à
Pforte. I Fl“ 0-Sla^ em^Fili°;aurgrnctatione,autprocc{Tione,
/ vtlupra. Quiavero*eft bonæexbofitionis, patebitin
j lequentibus, /.
j SfmiumftnaamtjfeSfimumvoilMii.hc^iilÿ.cxGmt-
I rutn Patrumcxpefitiombu. cemprcbatur.
1 T2 ^atös Cyrillus, in recapitulationc deSpiritufanâo,
B -»-cdimcmbiationibus (èxaginta fex, demöftratione fie
US. - ait: Hitiungtlwqmim Saluai or finit d'ft: t p fum m m
t-xu'<m.lo.m,,,x P a ,r i,f mix &Fil^Sfmnmcß,rd,,,s,m
Buavgtlti quidtm ait.Spirtius vcrïtatù.qui à Pâtre prcccdit.
Idem (amâus.in quarts epiftola ad Neftonum, cuius
cftiniiiumîSaisaMrtnt/b-odiiOi/e.cbt.paruinantçfintni:
ItJifÄi «hypcftsßspiritmfimffmpnpna.&imaigMr/im-
s m v‘l 1"âspirim 0 ; {$ KM F.liiu: ,.mtn non Wffl nu,
' 4. fV ntü» jpm m tn im pm td *iim ,ium 0 . ia m i c iA -
Jiuspmui, &prcfucduur xb ipfo, qum.ubiicdtim miq,&rx
1 Pxm. Quidautcni Btpnfimdat, expontidem Cyril'm
m txpolitloneSymbol! Nicæni, tràâransveibumiiud
«pu «Pâ tre ptocedip, dicens : Trun/aa,de t brill. M f.r-
*“ » Spiritxi mtamtxmfxetrm undo,
dixeruntji« eum.quemadmodum in Patnnts& F;ltun. •cenfub-
_pamifir enim eis,&ftn:ditiirSpmius,pteccdittariqi4 m
afonteDeOj&Patre. • - -
BeatusquoqueBafiliusmlibro dcSpiriru ßmäo ad
__ Amphilochlumcap. 18. StquUSpiritumcknßinmhxbtt
“ ’‘“ ’"»’ fBnue.VnicfclmglorifiMDcum lllimtclxrrfcxbit m-
S t im m
turn fidfeut Spiritm vmtujir, xpartc iimnfruns in lüpf. vtri-
SpmmfxpientixCbrißmi D;ipirmem,&rri
\J*P'm‘‘‘ ’" ‘nfuumagmnimir,uiLns-.&liiutPar.-.cl,mspinrui
il)xra8 ,r:x,xt aus, guxprbmifiiper Spiritum, Para tteibo-
mutm, & mtm dgnnxtt nuitßutm imoußrxt Æ v,.it &
pioaiMqquod idem eft, quod ptoccdit.
Idem fanöusEpiphaniusin libroAnrofaio:Paetem j
f f 3 1 S g '» * ptlm PxtmVtrbum innen tx l„m, t
luinvr.fyfufta vduoxtu upplxunoncfoUp&SpmmUnam,
I sptn ut, v.rtutu lumen tirtïum ex Pâtre & Ftho.
Item alla äwäoriras Euangel | Spiritum ex Eilio cro-
/ il« Ane StripmrxrFlumwx it nntrt eutßuent » Wim Hoc
! xu/m dixttj ait Euangeîifta/deSpiruu.quem xamuritrxnt
£,“i“ ““ '” “ ”>i AiidiftLGrî ce>qu0d Spiritus pro, editab
eo.quicieditmqumlNoiinectiamfluitàFilidSpiiitusS
imo.QjdoacredeiitiummentibusflueredicirSpirimm
n,fiquiad,mabeoquéhabcti..(ectcdcnSmeum,hoc
Iblfilio . Quid eft vero.Spimûà Fibo Hutit, nifi pro-
cedcreab iploî Quod aucfln minaSpiritus fandti proce-
dunt.monftratut manifefte in Übro Iefu fili j Syra ch FM
inciuitjSapttntiaeffiidiflunnna. Quid e ni m in hodoco pet
Sapienttam,mfiFdium A quid petflumina, nifiSpitiiü
! mdfFib„mtCf g'raUSS H P crg°SaP«ntia flnfflna,
S”«FilinsnfeemitntSpmtnm.quiprocedirabiprp.
I Ittrodicitdeeodemldius.nEuangelto: simpum
l #..Qmdal,udmhoclocopervitam,n,fiSpititumran-
| ctnmmteJigimus.qucmPaterhâbetin fe,& déditFiliojvtipfettaSpintnmhabeatinfeiprq,
ficmhab^
I mate eft dnaum: Ergo vernmett, quo'd veritas dixir.
I r e n i . iK l i r p a r r r f u f c i t a tm o r t u o ù & v m î b c a t f i c & F i
b u s ,q u o s v o i t , v i u i f i c a t .V i u i f i c a r e S p i r i t n s f a n a i e f t & c
lientvçmasdicit:spmmtilqmvmfiintt&c.Quahdoer- ,i-j
go pater moîtuos viiiificar, de Spiri. u fanao/q*ué rfli^it
m eos,vmi6car Spimns fauffus enim eft, quimortuos
viujhcatjVitam dando mortuis opératione fua: & eti-im !
v..agrat.jmxèrtnisinpeccat|i'inrpirationefaâ.SiiEit„r
Films itade Spmtu (ando Vlmficat.ficut parer: feqfitur
% « ? Pattc prrrinet fpiritufcetiSîlld modo peîtinet
a d _ F i „ u .S e d a d p a t t e p e r t n e t , v t a b i p f o p r o c e d e 'd o .d e t
t " !u,ndo’ ®,cutal,as lc,l|’ lu eft.ltaergo&ad Filium,
V , i 'c' \ G 'æcm-Nm‘,4Pmi""SpiritmaiF,liumlim F
nuttvtpnctdatabto. Abfitabanimisfideliu'mhôcdelira-
eoætcrnnSj&confubftantialfs ’
p a m .& f i l i o . a b t e r ^ a l i t e r d e t u r . S e r . t i v e l q i i o d a l i q n i d
J . . . d , e n r p o r a b , e r a c r e p i t , v e l a l i ü d * . e r n a l i , e r e Xift a t .
æ £!"•' n D t ™ . fte i i c r e a t u r a s .
Nnngeiiamfilmsadméluriaceepitfpirita/icntdenosJ
^ ' 0 1 e ( tl cr i p r fi: L eg i m a s e n i ro nonadmnfuramdat Dm ‘M-
# r . v ™ , l t , p p l e f i l i o f o . . S t v e r ü e f t , q „ o d p a , e r i t a d e d i t l
h l io ip n i i u . v t a l j .q u S g r a r i a r n d o n a t io n i s i n f e e i i u s r e r i -
m t i l l e t i r u c r e i i e r a d e d i f l 'e t f i l i o f p i r n ü a d n i e n i o r a m t i t a
etnospofîèmqslilam donationemmenfurare dlcëtes-
H oc qmdem dédit pater filio, hoc auteur non dédit : fie
dédit, & fiction dédit. Nonne G,drus menfurat filio
p.i rum,qtiidod]cit,h!ius lichibct Ipiritum vt mittat,
& d 0ncyl|um:fednonfichaber>vtp.ocedatabipfo.
Ius^e/P 'r' ru far<^ ° ag,r : K oui demvirtunm Lues. \
, JJe fcl,3ngelu;m fimiliter: VtmsdeiUoeaibur&funa-
butcmr.es. QuæaorécratiUa virtus,qiræfanabatomnes, j G
•nl,a£.'cI“ sPar’ '9u* t|u’ yipificatom,lcs!l:>c quavirtute
irerurn fcriprum eft: rosMbmfidtu 'mcmtuHmtrtifuUn,, U«.r.t.
?»»*ƒ*, mduunnni.ùrme exulto. Qui ergp negat ipiritum i !
filio ptoccderc.rcgarpariter verba fua abipio elFe. Ve-
runtam, n Euangetifta: M:rahnartmnssinPabûoruiit,l1-»'-t- ,
qitceproccaebantèxoreéhis.
Q u i d p ’ u r a t lp f a n a 'm q t V ê t i r a s , S d lu a r o r n o f t e r ,v o - |
ensomne amb gni'atçiftam demediorèmoucre, poft
gloriam refiirreftionis feçia.m immorrtlisftans.&m,- [
paiiibilis,fp.trt„mfanaumei.feptocedcntemoftendir,|;
cumin P1rJ ' t,sdi(cfpuhs3it:accipiuspimittnfan8t<m,&c. lto.ti.io.
Qram auftotltatem B, Atbanafiusexponerisin fcrmo-
ne deea,quse m carne,dilj-elâtione Vetbi Dci:& de Trir
mtate etmtra Atianos, cuius initium eft, Qui mj.tioic,
^^omctPnpttrboc'infufflFmfrcimApMonimiicms-}
A" ‘P:"ÿmtnfaranm-,rti[iùn:tis,gmiicpl,mmiinimui-
mebn/kuum,
iiiqtnt.lioceft.iaearareiet.ftaiitaremaBf/fmraAlUaftirt- H
tu. SictttlounncsBapt^ladtcit- Hosatiteniomneidcplenitiahne la.n,t.
‘ ‘lls*‘ ‘ ‘Pm«t-&c.CoTporul,etu>»Jpecuvifis<HpritusfMa!u
('m ‘ «Jt‘<nUdtl,u,imsérm,ninsfupercum.lnm.bùuMtmpi.
P.KUi.à'pïmi:udmmtd:uhAb;uti,nill,uuttmphnmdodmi-
Ma‘ '>«‘ fi‘‘‘ p«tct0uodn.nhabmsjpm,um,ipfrmtuncuccr
pit. lpjemm ipfam dcfitrfnm mimbutvtDm, &i'pfc ipfum
dtorjum rteipubatvt homo, ix ipfo ego iuipfuutdcfimdtb.t.tx
‘‘"""itfttmmbuniamutmEthocqwdnmAthanufms.
B.Cyrilltisdeeodemfpiri;n,quodlpiritusfana:ilslit
exfiliOj&quodipfefiliusdedcrattac.lpiritumfan<ftum
apoftoiis,cuminiiifflauit,&dixrtedmpireÆirit«/iBS»»/,
\a? ctGcnermücteftumr:SmtB.Mojfeioftcndithominim
a J ? *cceP*JfèJpiraculuw vit<t:hoc Cbtijlus mnouans in nobis post
r 'l« ''‘atonmùmor,uüjnfuffluuitd,fiiputkiiccns:Accipnc8i
2 !“mlMa<‘’ni<'timumr.firmxtiudprifinumvnuginim,con-
formes appareamus cr exton perpmicipmonemJpiritus
, Eigo Fl ms nonfolu babetSpintum.qnem habet pater: I
fed etîam ira habet Spiiitü, lieuthabet pater. Videamus
ttaqiqnomodopa.erbabetSpiritnmmfemetipfo.Pa,er I
.antemlmbabetSpùttn.vtfemperfitinpatre.&remper
f;inpatre--m---a-L--a--r-,-'-&--,t—a1f,e-roF-pÜTrnmP°a™t"mlBraonCete,r_,vvtftuammcendj mmaCmmffeSffttuOmSD.qeu‘ 0iafdt'Cenedaditéi,e’'irrOeCqetidaiteafUterfelemnit£i’ai‘ltlrteer&in,'iipiofa’
Quando ergo fpiricuslàndfcus m nobisfedhis, conloan.
M u tth . 18.
lean.S. '
if. X
M a tth .if. m
Mutin. u<
ßcexipfapro^cedens, velue exhiimanopre exeurrir ih-
fufflarioîgcfi partuim, Sc noadignutp fitexérnplunv.0-
mniaenirn (upeirabjt Dcùs.
Item Ana(la^,usPacria,rcha AptioGhenus,in (errnone
de reôta veçitate dogmatumi, qui fid ïnctpit :,'Doriiini|S'
Deus meus forutudp mea,ô£c.deSpintu lan&o fîc-jefta-
rur: Ettnhn Dominus ipfunr Spiritum exft oficndensextßere, ïn-
fufflimaiéat:Accipite Spirit ttm fanôtum.
. ^?pevtdixxmus,omniaquæneceflaria-fiintadiâlutc,
au t exp licite,.aut i m pli citefçri pra sü t inEuari'geliô:quod
exdiâiiSi&rubfequuçislanéloxum teftimoniisprobäui-
mus: ôiinfequenci capiculo manifeftiusapparebir.
Ad quartum SolUtio.
A D qüattum obiedùm, quo dicitur : A Pâtre tantum
■L dixtt Films,procedure Spiritum, & non addidit à Filio ; di-
cimus: quojl non eftnece(îè»quodvbjcunq-, fubeieptur
: V na peribna, excludatur ipfa ; & non intelligatür, quod
iftomùdq mmultôs^rroresprsBcipitaflet nôÿ jpià \frériT
tas, fiBaj? Dei. Verbi gratia. liiEuangelioTcriptum legi-
miis : No» enim vos eftisqtiïloqumini: Se;d Spiritus Patfisveftri
qui loquitur in vtbis. Item: Ego & Pater vnum fumus, dixit Filius,
& nullam metionem fecit de Sp.iriru lan^o.Çt ite-
i rum: ped.ie.4uum, Ar bora ilia nemo feit nifi Pater. Item Paulus:
M fit Deus Spiritum filij fui, non dicit,fdiim. Et iterùm:
Siquis SpiritumChrifitmn habet, hic non eft eins. Item Julius
I in EiiiaiféçliçtSpirirus eiï.qui viuificat.Si igitu'f ilia fblaper-
fonainte^bgitur in his au<5totitatibns,dé qua fit mentip,
& npti alia etgp S pirirus ? Pattis tantum eft Spiritus, &
n on Filij, qui ad eFi 11 on o nfi c m e n t i o ,n fi de Patre.Item
foIusSpicifus Ipqui urj &'non Pater,vel Filius.icem fie
Pater npuit, ,quae ventura n.ouiiîimis diebus, & non là-
pientiaèius>ideft,Filiits,vel Spiritus fan«ftus?\
ItetUi quis eftifteSpirjrus Filij, quem immiteit Pater
in^otda crédentium; nun quid alius eric ab ipfo, d.e quo
fcriprum eft : Spiritus veritatis, qui à Pâtre pro cedit i Ire m de
perfona Patïis,1 Dominus in Euangelio loquens air:Si di-
miferitis hominibuspeccata eorum, Pater vifier dmittetvobis pec-
çataveftra. Eliterum:Quicun^feceritvoluntatemPatrismei
qui in cpelis ciï.Nunquid & in his perfona Filij non intelli-
gicur-, quare exdudicur,eu dicitur,Spiritus veritatis,qui d
Pâtre procedit î praefèrtim cü.de fe V eritate loquatur Fi-
iius,prout in præcedécibus demonftratum cft. Nuila eft
ratio,nifi quia fie placuit Grçcisaduerfari volétibus.Ve-
runtamenfirmitercredimus,&cathôlicetènemus,quod
aliquando folius Patrisnoméponiturin loquutiône,&
ipfius Filij nomen in telligitur:& aliquando nomen Filij
in his^non intelligicur,y el Spiritus fan<fti,& ipfis tantum
perfonis-cpnuenit & non Patri, Sedtunç confiderare o-
porteî,fi id qupd dc vna perfona dicitur,polîtt conueni-
re aliisjferuatis propiietatibus v niufcuiulqi perfonç fine
confqfione. V nde diçimus quod quædam conueniunt
foli Patri, quædam foli Filio, quædâ foli Spiritui fanóto. I
Quædam Patri ßc FiUp,& Spiritui fanâ:ô:ôC quædam fi-
mul tribus,pîerfonis. Patri tantum cónuenit hoc nomen
ingenttUB,inprtncip'utus & Genitor:Vûio,Gemîus & Princtpia-
tus iSpkkuiùnâoproçedens i&hpc.nomenSpiricus'fan-
(âus^appropriato yocabulo; Patri &r Filio eft commune
tam fècandum G ræcos fandos,quàm fecundu Latinos^
dareimittere,& habere, & fittere: fanóto Spirituiyeio.Sc Filio
commune eft, quod ambo exiftuntæternalkera Pa-
tre vhieper prpceflionem, ille autem pergenerarionem.
O.mnia verb alia communiter conueniunt tribus përfo-
nis.Eacrgo,qu,e non auferunt pro prie taré ,nec confun-
duntdiftinótionem,noneft necclte, fidicantur de vna
tantum,quod alia propter hoc excludatuf. Quia in rali-
bus lice t non nom inecur, tarnen femper iubi ntelligirur,
etfi non fpceificetur: vtin præmiflïiscft oftenfum.
Quod Spiritus fanäusprocedit à Filio : fecundum
Apofiolos, &(Gracos.
OStenfo igiturquodSpiritusproceditàFiïio fecund û
Euangelium,lecündum quod facriDbótores-rioöis
expofuerunureftat,^: neceffe,eftA vt qualicer (ecutidum
AppftôloSjSc fanètosÇræeos procedat,iterum demon-
__ ~ ■ • - ^ -— ^ 4 7
ftretur j yt iu pluribp roendaeiis adueriùrij veritatis de-
prehenfi, eörum alèrrionibus nulla deeæccrofid^s ad-
hibeafur.
Cyrillus kaexponens iftud verbum, quodinàôtibus
Apoftolorum pofitum cd-Miniflrantibus autemDomino,&
ieiunantibus,dixtt Spiritus fànttus-.Segregate métBarnabam &
Saulutny ira dicit : Sïigttur votante ipfosin apoftolatufiiiitu, à
Iefu vocatos eosfiieunt : oftenditur manifefte, quod non alienus efi
ab effentiUFilij Spiriiusfan£itis,fed m ipfo &exipfo,quafiopera-
tio quadam nfituralis omniapoteéexplere, quacuncL & vult.
Et poft pauca, verbis refpondens hæreticorjflïh*, di
centium,Spiritum imperfëéium ëfTe,& nifiilÉabentem
ex fcded'ex participatione exiftétèm,propterhöc,quod
de ipfo dicit Dominus : Non enim loquetur àfemetipfo, &c.
fi c ai.c : No» «wim imperftttum Spiritum oftèndens hoc de ipfo ait
Suludtdr, fed vt magis ceriificet audtentes, quodejfenttd exißens
eins ,iionaltud quid loquitur, quam quod ipfe vutt, & fin fus ex&
1flens eiusiuxta B. Paulum dicentem de Spiritu: NosfenßmChn-
fiihabemus: iüeprorfusratiocinabitur& ordinabit, qua&ip(e,
cuius eft fenfus. Propter hoc nibileXifi ipfi Spiritum locuturu affir-
mauit, quafi dicat : Ego (um iterum qui loquor, velut ft & qui in
homine eflfinfus,dicat depmedente ex f i ipfo rat tone: Non loque-
tur dfeipfo aliquidfed qu&cunq? auditt,loquetur.
Et ftàtirüpoftaliqna verba interp'ofita aitS.CyrîlluS:
Talent quendaWihteüeftum'oportet acctpefe de Spiritu fanóto.
Cum enim extftat Spiritus fanótus Cbrifti, omnia qua ipfi fàqui-
tur dtfiipulis, non infeparata quadam voluntate ab eo, in quo efl,
loquitur : fid tanquam etc ejfintia i llius naturaliter procedens, &
totam voluntatem tiw haben», ficut & Operationen!.' Qitô’d autem
hic tranftulimus Proiedehs, in Gçæcôdipitur/^ioi'^
&e x diéfcis fanóto rum, &vi gram mari ce ié'quipôllens
dignofeitur, xS cwihçtfjo$ioi parridpiö. Cui,asvpatrici-:
pij verbum legitur in Euangelio, vbi ex Pâtre dicitSpi-
ritüm ptocederc.
idem fanótus exppnens aliam auôtoriratem B.PàUlij
idem reperit dicens: Mitt'tt Paulus quibufdam dicens t'aliter:
Notifico autem vobis quad nemo loquens in jpirttu Dei, dicit anathema
Iefu: & nemopotèftdicere, Dominus lefus, nifi inSpiriin
fanóto. Manifeftum eft ergo, quod qui participât Spiritum fan-
£tum,nouïttffe Donfinumitfum: quiautem non participât,ignorât.
Qu liter quipaftietpat Spiritum,noùitèjfe Dominum Iefum:
ficut qui de meUeguftàuef it, (cit quod dulce efi mel : jic & Spiritus
participes,Ergo extffentia Filij Spirit tu fanótus qualitos quadam,
vt it a dicamus Dominations omnisDei.
Cyrillus i n fermohe fçcundô. ad Hermiam , pàriini
ante medium fuper i d :Ecce ego vobtfium fum,&c. dicirfan-
ôtus : Mifit nobis Filius dt ccelo paracletum,per quem érin queni j
nobifcum,& in nobis moratur: nonalisnum fiue extraneuin nobis
effundtns: fid ijfcritiafua, & Pafruperfina Spiritum.
Item Analt ifius Antiochenus Patriarchà in ptæfaro
fermönedeteótaveciratedogmatuml ic z i t ïD e fitna nof
i r a Fide,&rectisEcclefiadocum<ntiS‘dd<ginti, & fiibtïli fatione
corpora & propriet at is ajfumentis, tanquam extniplUmdtfiin-
ctionumDiumarmn perfonarumftatuimusper membrorumpro
pomonem.&propnetatem cômparare. Etenim Spiritus oris eius,
fetlieetDei,dtciturSpiritusfanótus, oreexiftentevntgenitó. E i
Spiritu fiterum ex ipfiprocedens,& mtjfusnon foluma Patre,fid
etiamaFÜio.
EpiphaniUsCypriinmentqratö librbAncörarodicit:
De proceffioneS pirirus à Filiotalia tefatat-.Spiritusenim
Deus efi,&Jpiritus Patris\&fpirit'usCbrifti,non fecundum ali-
quatn cómpofitionem, quemadmedtm in nobiscorpus,&anima :
fedtn medio P atris,& Filif,ejc Patre & Filio: ;
idem fanótusin libro de v na Dekate ,a k : ErgoTetrus
bit,quicirca Ananiamerant. VtquulteriiatvósSatanasmentiri
SpirituifanÓtoiNón eftis mentiii bominibuffii DeöMrgoïDeui
ex Pat re, & Filio Spiritus, cui mentiii fhnt, qui de pretiofiauda-
uerunt.
Item in ëodetnöpere: Vitaiofa üeusi trgó vifdèx vifaFi-
lius.Egoettm,ïnqnix,fum via,veritas,&vua.Spiritui enim fan-
äus ab ambobus Spiritus & vita. Nam Spiritus Deus eft. ’
Er iterum: Nunquid dicimusduoseffe Filiotf Etquomodov-
nigeniiitc? Imo, tu quis es, qui rejpondeas Deo ? St Filium qui~
dem vocat, id efi , procedit ex f i , spiritum verofanttum ex dni-
bobus? •
tsialj.de
Trmtt.tn
turdtuini-
tóf Spiritu*
(««ai, ficut
Uialodiuinitüs
fijt- I
Matth.ro.