&qu an qu »mrff homo. Et de Timitate'poll vnum folium:
Patereratfmper,&Filiustx P.ttn er.it femper, <#• Spirtmfin-
$ut ex Pa trt,& Ftho er atfimptr. Er nttfe Filius creatus, tiem Spi-
ritmcreatura &c,Stdabtu rn o u t ■ faultstefianturfuitSpiutm
Filrfi&aFiUo. QuomodoergodicitGr*cus,quod dici-
tur Spirit asFilij,proeo,quod mittaturadfan&ificandas
crcacuras, cum ab seterno no elite qui %n£tificareturi eo
quod crcatur* incipiunt fub tempore. Ergo npndicitur
Filij, quia.mittitur ad länÄiticana^scrcaturas: fed quia
setemaliterexiftatabeb. Si autem exiftitab eo xternali-
Pater, prater folum ejfe Pater, &propmm,habmf^iodexU^
'|p & tffinnaliter inharens ill't Sp\rmsfanltus,fignaHUdutva
poteittiaoperaius efi.ldam lgitur expofitionem reeepit t? rtia
Sy nodus,quinta confirmauit, & conerad|cente«excommlinicauit
: Ecclcfia vniuerfalis tenet, & tenui t, 8c
approbadit. Sed Graeci npftri temporis pontradiçuut,
nonó capiruldexlpoûtionum eiufdëm, j | allogène p.er |e
1'aiptaTkeodoiiti hæretici, &pçr Concilium excom-
municati : ergo lecundum vim prôppûtædebpitiôms
hæretici lunt iudfeandi,, Vnde B, Auguftinus in||bso de
Fide ad |?etrurn cum fo o^tcr,aut generatione,aut proceffione ||| jndc,vt fupra, auo capitulq efecdein, Spiri-
SeddieftGrxcüsncmri^iSparitusfahäusFilij tjftdicïtur, I tuttifa nét urnex Pacre,&Filio^procederèfirmaffétteft!
quia ratterte diuttia ejfentia,ei eff corifttbjl,intuits.
Latinus. Ablitab auribus fidqlmm hocdelitamentü.
Quia Ci ifta racionc ajtitur eile Spiritus Filij, fcilff et quia
eftei confobftamia!is:eaden\p tioneFiiiusipfe,&Pater
etiam dicerenturSpiricus landt i,vel dS pi r it u lapdto,quia
firnili ter funt ei confobftamiales.
Videtis Gr*ci, quorlum tendunthiccongru*.expo-
fitiones vcftræîNam prima MacedoniumkaltcraSabcl-
lium blafphemos imitantur. Çrim usenira Sprii turn lair-
âuminter c eaturas ordinär : Seen ndus in ïrinitaK or-
dinem cpfundit. Vbi ergo nunc eft veftra gloriatiq; qua
impudenter vos de pulchritud:ne feientie ia<ftatis?chcc-
tcs:Si au ten: euafiont quorundam verborum,&cotera. A ft r u r-
fus ad nos redeuntes audire poterjtis veritate. Éft ne ifta
veritasprimç veritatis,vt.reliÖis laqfäotumPatrum fen-
tentiiSjiequamur Maçedonium,& Sabélliurnhserecicos
iam condemnatosîQufd ergorftîDicitur FilijSpnuiis,
fccüdum omnesCmeintelligçntçs.’quiaprôceditab eo:
quod-vtiq; ita verü e ft.vt qui cotrarium femit.vei pr*di-~
cat,feeundü quod patebit inferiusieft in via perdicionis.
Quia igitur mulco conamine nift funt GrçciRpmanü
Ponrificem,& totanvoccidcntalem Ecclclîanrafiende-
re in canonem latie fententixincidifte : 8c quod iufte, &
fine culpa aliqua fint fepara ti a nobisi & nnnimepocùe-
runr.reftatnuncoftendere.qualiteripilinlaqueurn.qué
ipli parauerunr nobis, inciderunt:& verum dicendi fine
hzretici, vel tantum excommunicati^ vel quod magis i
dolendum,vtrum vtrumqj fimul*
OßenditGracosincidiffe in Canonem ob errortm
de Spiritu fahäo.
QVod in Canonem latç lenten ti* in cid ||an t fie pro-
batur. Confiât iam omnibus,quod iplidicuntSpi-
ricum lanâum no procedere a Fiiio, neçeflè omnino ex
iplb.'& quod nec datur ab eo,nec mitti tur,nifi temp ora
liter ad lanâificandascreaturas. Et conftat ftmiliter, in
D
* Conftan-
tin o p ö li-
tamtm.
ropftiis.in fine pmn^um^capftulqru m fuwunxit,& aitPe-
trp : H/c interim quadragma capitula qd régulant verajîHeï firr
mijïmepem.iemta fukUttr endejor titer tenejmniUr tme. Et ft
quern contraria hisdoghtati&treiognoutris, ianquantptftem ju-
ge,&tanquamhareticum'abiiee. , leacnimiftaquæpofui
mus, fidei Gathplicaccpngcuunt, ytfiqu^nûn folu.m
omnibus, ;; led etiam lingulis yolueritcontraire, in eo
quod fingufis horpm odntumaciter répugnât
contrariadocerenôn d ubtWç,teèti^a,^Fi4d Chri-
ftian® inimicus «ftqjab ho&.QiunibuS'Catli.oiicisanâ'
tnemarizandusappareac, ; , , „•
. Propter eandëmjniuper caufam, hoc eft,quia obfti-
nato ariinao negâncgrpcelfionem:$pirituS faaiâi àpilio,
dcplurimps etiam alipserroces.in qo :bus CanâræT^orna-
neEccleliæ aduerlantur: Anno ab incarnationeDomini
millefimo q.uinquagefimo quarto .Ekeomm unicationis
fenccntia contra eos in VrbeRegiaÇpnftantiuopÔlita-
na lata eft. Etmagnüm ciufde ni ciui tatisÆcclelîæ altare
hanc ipfam contin.ec fententiam, imppfitam; fçriptam à
fedis Apoftolicæ Legatis, tempqré Lepüis Papæ IX.vt
videndum exhibent quae apud earn vrbem fiint, tam
Græca.quam Latina huiusrei raonimepta.
Sed Innoçentius Papa MLin editione,quam fee: tCa^
tholicæ Fidei temporibus noftns, prælïdensii^eneraji
Cor.cilio Larerani celebrat6,&; àictns-.Patremànullo,Fi-
liutn a Pant;olo,Spïritum ftnélumab Wro^.omnem excorrj-
iminiçauitj&anatheraacizaui: hærelim, extollentem fe
aduérïüs eam,quam çompofüit,(anclam orthodpxam,
Catbolicam fidem. SedGræcus manifefté le- erigit
contra ardculam,de Spiritu fanâo. Ergo,&e. ~ r
Item, fallânj icyipturarum authenticat u funt excoiïi-'
municari perGoncuiaiSed ipfi fàlfificant lcripturas»&VT
tumurfalfis-,. & l<âêaterv Ergbana[ hematisgladio per-
culfi incedunt per viam damnationis.
Et B. AthanafiusinSÿmbplo reétçfideijCUm dixiflet:
Pater d nullo eClfa&us,nec creatus,necgmtus; Ftliuià Pâtre folo ■
eff, nonfictus, nu creatus, fedgenitus; SpiritusarPatrt, &Ftho,
* â c t & ali
qaid.
conçus icnpturis authtnticis,&xeçc pas Cpncnus, hop | nonfaftut, nec creatus, ntegenitus,fed procèdent^ in firiblibri
^ o d przdiiimus, fdlicçt, quod Spirits fanäas ftt cf- tabi'inxit, & a l u - « M m Ä Ä fi,
Icntmiter arilio, & procedic ab eo, n’ amk&ittscomi-licUltrfirmittr^mdUn^fMustJfemnpmrit. S c d& x -
nen QuæFcnpcairatccepta^&approbacaiàntpêcGon- cinoncre'dünc, quiEîrieocondncnturj falûanerpunot]
cilla generaiia,vtquieorum aliud cpntrarium fentit,yelJ polfunt. .. °
^prædicat:ipfo tadu,&mreficcxcomnmnicacus . .Nosautemfânaomui GiÇcoram.&iatinoranifea
Defimtcnim’ fcçundumConçihamfio: Omimiu-) tcntiasfequuti.ctedimus.&couiireraur.cantamus &
mm,&tn*thm*à^ummmiitbmAliûhtraifUàriiem-\fçribirous,i^d0 cemusBatrrmàft,nonabalio:HIiumâ
**ti,&d?aibm,aUdwiCMh<ilica,&Aptftcliï*BctUJi<i-.tt-\ Patreiblogenitom. SpitimmfandtHiniBatri &Filio
u ’nTbuicrum^ifuuEp^opmMipfiuftu.&impMauion- atquaUtêtprocedenKm.&paritcrtresquiâemdifctetas
ftriptmiswtmin&mpiafiTiputXbadmutimfiurtatm diftmaas.icperfeaashyppftafe^edVnamcflintiam’
unufm- vnamDeitaccm.vnarapqteftatera.vnara.emfanni'quo’
omnia,& per quem,& inqaoiuntomnia; & ipfi eftglo-
ria,& honor,& imperinm in fcculafeçulotum,JlnK(i.
ill os veto qqidicunc: Spiritus ianauàprocedit qüi-
dèmâPatre, fednondEilio,. velalitcr, &plnsdPatreJ
qnàm g B m ! Êm m > * Pane, S M Se fimilia,
ratio ne fidei aduerfafitia: & hoc afferendo credunr.pr®-
dicànt,& feribunt,fiept iamdudumdefinitttmeftà&n^
clisPatribus, tanquam hasreticosi Cacholica Ecclefia
abiicimus,& vitamus,malcdicimus,&reprobanms. ’
Dflinclii i l Animalit,.
F m m i * prçcedcmibus prjmo arriculo/cilicer de
-x-^procemane Spiritus iànaUPilio: in qnb^vtfingitli,
âaSjncdïEpbçfinaj &quicquid adfuggtfitoncmTbudiirt, &
Nefurrij. *
Ecceaudiuimusbeau CyfîlHdaodecimcapitulajvbi
maxime exiftenlialânâiSpiricusa Èilio tângituràta vni-
1 uerlàliccrfunt recepta,vt qui eorum fenrit contraria,vel Ipratdkar ; jpfo iure fie excommunicatus cdm aliis harter
ricisj&olim condèmnatis. Dicit ieaq; Cyrilïas,m nonp
capituloprædiclorum duodedm : Siquis dicit,vnum Doî
I mmum lefumchrtßuragjortfieatum tjfeà Spiritu,tanquam alte-
j na virtuteab ipfi data vtenttm, & ab ipfo reapuntem, vtoperari
j poßtt contra Sptritus immundos, &implerein homines diuinafi-
! gttautnathemaeßo. Hune autem anathematifmû ipfe idem
lânâus Pater interprecajas fie zu: Homp fallus vnigenittfs
I DetVtrbum permanjit, & ficut Deus omnia exiflens quacuntfc d r,
D
Lhc.i j .
__, TraSiattu contra Grue os.
verfutis Stacorumobreclioiirbtis, r^fp0dimus,& ipfos
lojri
Aptcala.
ammaprodfm mimmsfunt : Vtccamum mo anima cumpm in
tpprm, ntfyOn, m^mßrimmmipmt. E taddidit Danid
dicenrem ad Dominum : Quoniam non ift in morte quimt-
PfaU
morpt tui, S» inferno autem qub conplebiiur tlbi ! Erirerum:
Ns»moriuilaudabuntteDomine, neq.emneiuuidtfeeniuniin
tnfernum.’ .
PfaLny
cl - c iujraediiîlo iibro.ad aliàm qnxllionem
IibifaiâamiQrudkuiceribiopereninrDuucanimçprçi
^mpix-,niponik:Anmaieorpere[oluta,neebonum,«ec
malum valet* operari. Namviponet.ijua, vident quidam de bu !
qui tnortuiptnt, diJpenpetioneDotninueopcHditad noftram vei- \ S S v d
Utatem. Suutemmlyamnbabenspulfamem, oeiefamet,& i dtmerno.
abfo opéré :ptanima, & cerput abinnicemfeparatamhilopera- . ric-
nipumt. Sanchrum autem animai Spiritu fanOoimpuipipne
taäa, cum angelte intern viuemium Dominum lauiane - &
exultant.
Eccc habemus exjris magnis duobns teftibu* Atha-
nauo, 8c Ghryloftomo : quod län&orum aniraae feenn-
dum fidem, & fpem Roman* Ecclefiæ regnant eriam «
nun c cum Chrifto. Anîma reproborum fa «ftorum lup.
rumdignam merccdem recipientesemeiantur in inferno
in fecula lectilorum.
Quodfimiliter ica fait olim certum Ecclefiæ Græco-
rùm: quod non folum in libris, verum eriam parictibus
Ëccleliarum filarum , antiqui Patres manifeftisindiciis
itnprimere curauérunt.in quibufdamenim piÄuris angelos
lucis deferentes lamâorü animas in coelos conlpi-
cimus. In nonnullis vero Satan* angelos excorporibUs
moriéntium reproborum,cum quadam violentiaêxtra-
hentes animas, &in tartara lècü fèren ces rëperimus .-Y n-
de quomodohuncad tancâ dementiam deuenerant, vt
dicant, defùnâos nec Paradifi perfnii gaudiis, nec cruciaals
infernales pró varietate ineritotü fuftiriere, nefei-
mus: fed folum rairari poflumus. Præfèrrim cum de hoc
populi aures repîeantïn Ecclefiis,in officio fuo frequen-
tato J)icuntenim de Martyribus CictFamofißmi mannes,
vos terra mnabforbuit, vel occultât, fed t alumfufeepit : & intus
exi fientes hgno vita remumrati tftù : apud Cbnftum tntercedite, «
Vt dttur nobis pax,& magna mfericordta. **
ItemiVosquipro Verbopaßitßuvf^admortemathleta^ani-1
mas quidem babetùin toelts in manu Det,&per vmuerfumorbem
honoramini. Veßras rdtquiasjacerdotts, & reges adorant, & *-
mues populi exultantes tjfucti clamant. Somnm preciofm tsl in
confpeftu Dommi rnorsfàuâorum tins.
Item in eodem officio ralia cantantür : Chorus fanâo-
rum inuemtfontem vita, ianuamparadtfi. Inueniam & ego veniamperpoeattentiam3ouis
errabundaegofumjieuocame Saluator
tanqua veritatisf alfarios ëx libris fuis,quibus feiadtant,
8c contra Romanam crigunrlhccieliarri, non folum er-
raftê, veiumetiatn ibcanonem lataelêntentiaeincidillê
probauinius:/orfanpluspecelfario præcerpropoûtum
prolixifuimus.-reftat nulle videre per eadem tèftimonia,
vhianimç tâlium,idcft,iri'fî(lcli(im,ôri'naliecredcntium,'
exeyintes a corpore recipianrur.Opinioenim et>tum eft,
ficutdiximus: quod neq; in paradifum bonç,neqj in in-
fêrnum ante diemiudieij vädütaninv*reprbborum.Se-
quemesquedamhuius hanelcos inuentorem Archiçpi-
lcopum quondam CæfareaeCappadociaE,Andrçam no-
minejqui dicit,propria corpora prçftolarnvt cum eis,cü
qiiibus bopa, vel mala cbmmi(crinr, retriburionesfimi-
liter fa&oru recipient, Quj etiam âdconfirm'andafuam
opinionéerr6neam,âu6tôricatcmApoftoIi ad Hebræos
pro le inirqducit j quadiçfiuf * ^ ht oninésuftimoniofidei
probati ,non receperunt repromtßionem, Deo pro nobis melius ali-
quidprouidenttyVt nonfme nobis confummarentur.
&faluame.
hem: per vos,quipradicaittei agnutn Dei.oceißeßü vt ottts,&
ad warn quafinefento efl^fempsternam tranfpâfitiefiis. Hune
emmagnum attentiu martjrespetiteMitorutr.foiutunem r.obè
douantes.
Item in officio mertucramtal» pro defim&isorant:
Dona leqiucm ûeusfamulù tuis, &ordtna eosm paraisf»-. vbt
cborifanäorum funt Domtne.&sußtfvlgentingloria.Hiskzk
habentîbus,quiseorüinpottftexculàrideignoranria? j j
De quatuor receptaculk defunchruttt.
C E d ,& fi plas ahquid farecnpiunt Gr*ci deantmabus
•^defunôorüm, lcgahr,&intelligant bbros fuos, & m-
uèniént quatuor teceptacuiadefiinâonira, Idücer coï-
Iurn Empyreum, quod ¶dîîtis"beatorum dictturj
Infernura,Limbum,&i‘ôrgatoriûm. -
Deprimo ôclccundo dicta fuffiiianr. '
De tertio relpPndeHt Athanalius vice noftra.In prat- i
didtoliquidemlibröQuseftiouum uirum,moueturire- j
ruma quaerente quæitio taiîs: Vbiqtufôfunt velperutnttmt [
Gui Andre* obuiat B. 1 pannes Ghrÿfoftomus in ex-
pofitione eiufdem Epiftbl*,4t talia reftatur : Percepertint
quidem iuxta labores, &mertta,fed nonperetperunt iuxta coronas
débitas: Si,vnum corpus fumus otnnes: mator effkuur ifitcor-
pQridekftat)ofiuefruiti6,qitando commumter,&nonpar ttcula*
riter edronatttur. Etenimetidm iufii. in hoc funt admitabtlts : qui
gaudent fraternis bonts tanquam mpropnis. itaoj & hoc rpfum
fecundum vohmtatem eorum elb, vtfimul cum pr opr its mem bris
coronemur: nam fimulglonßcdnmagna eft etfruitio^qu^ li d i
çarfanétus iiixtaillud Apocalypiis, Data funtfingultsflola
4ifr<e,pi*cendentibus vindi<ftam proprij languiiîis,ideft,
defiderantibus mutationem in melius cor p or um. Sin-
gul* ftol* a lb * , id eft, prima ftola \ qu*eft glbfificatio
anim*. E:dtttumeft cis, vt quiefcant adhucmodicum tempos,
donee impleatttr numerm fratrumveßrorum: hocêritinfine
mundi,quando rel’um pris corporibus gloriofis,in vtro-
que, & dé vtroq^gaudebunt. Tunic quidem habebunt
perfcéfcum gaudiumfanéti: qui quöniam habent modo
adhuc oculuni mentis ad corpus naturale, eorum gau-
dium imperfç&um ali quo modo etiam à lamâis noftris
doâroribusiudicatur.
Beatus quoq; Athânafiusinlibro quçftionu luarum, !
cum incërrogatus fiiiffèt ;vbie(ïènt nunc anim* defiin-
éfeorum?refpondit qnxtenii.Extranea quidtm & metuenda
qùafiio, & homintbus occultata. Non emm permtfit Dominus,
quemlibet eorum folui, qui ibi ftnt, c'trad nos ventre vbivel quant
o do fint praajfumpta anima defunct or uni.
Veruntaméexdfuinis-Seripturisdocemur,quoniam
quod pëÇcatbrum animæïn inferno font, fobrus om né
terràiü,& mare: ficut docet Pfalmiftä: In tenebrofif ,& vm-
bra mortis, & lacu infer iori. Et ficut ferip cum in lob : Interram
tenebrofam,& turbulent am, in tenant timbrarum aterna-
rum, vbi non eff claritas, nec videre vitam. kiftorumâutem
anim*poft aduentüGhriftijficûtm Lacrone diciiccmus,
in paradifo font.. rNon enim propter animam folam la-
tronisjChriftus Dominusparadifutq,aperuit:fed & propter
reliquas lin âforum; animas. . (
De ifto infoper Latrone, IoannesGhryfofto>nus ex-
ponens iliud verbum Luc*: Amen dtco tibifhoditmecum tris
in paradifi, ita lbquitut : Quidam duunt nondum ajftqtmtum
effe Latrontm paradifi man fionem ; fidpropterpromißionisfirmi-
tattm,&immutabtlttatemd'tcunt Dominum dixijfi,: Hodiente-
cum tris in paradifi. Alij autem, & ad vocâbulum cogunt.
Dicunc ènim.Oportet nos diftinéte.&pundticim-legere
fie: Amen dico tibt hodie: mecumtris inparadifo-, quafi in futurumtempusæftimancrelpicereprQmiffionem.
Impofli-
biieeft,irtquiunt,ipfiunnunceUcinparadifo,cumvApo-
ftolusdiGac delandtisin Epîftola^aHebr*os: Hiomnes
non receperunt promißtones , vtnon fine nobis corifunintarentur. i
Etpoftp»ucaadmngitidemfinausirepR)b3risiftoiora:,Kfii((^»ai,Ml,,‘I,™ ,CT« Mj j, „ ' B,> £ c ïg ijn1i()ei^ n; j
opmionibusdicens: BtUmtiuMempâreAiJumpopïiletJitoi pbeti; Vbiètiamûmennôn'bàptEJti,S:deànaiîcum
ojjequutmeSl. Notienmmentmpoteii.quidicit: Hodieiiieetlm fideÜbus'velinfidelibusï Adbasitaq; qnxftiottcsbtc-
emmparedifo. uucr (atisfaacns qu*remi,re(pondm&uiu»» «tptiurrttamm,
prædiaobbtoQu.xftionum,cumîtetani di-, te: SiiùteptrmleiremreoAme,tAlamtHrtTimieiiimim. Itè-'uot,p.
cerecquarrens: Klmijiiidnim niemtrcmmlemiHeprooffiim-1 r w j ApoftobdUeitteildtmedmairfIfriM'JitSifaia-.KMi- *-
p u , fient mgeti manures font i relpopdit ; Sonthmm,indem \fißeto»ß,it,<imiüoqim iimddtt &fiMti,nngoemwtuix