C• s H£i an u|s.
f W ï ,
V fern nomi-
‘ beiHtfi-
jbus reniihnæ
gloriar
Morimur
;çuiïi viuè-
ixincipi-
C frU fth e i V f £ ü L a u d e n fis
Si quem criirn,verbï caufa, vçl generis clàritàs,vel dignitatis
amplitudo,,ycl honoris exhibitio » yel litteràr u gratia",
vel ram* celcbricâS ad dation c minime mouere po:
tuerint , tum çptinuo rtiutata faciè diftti&oq; alio ac va-
lidioré glàdio perceht''are -incipit jinfeilior pro detfâis
cocfubblandiencibus malis glori* dulcicudo.Cur vero
in nitidis çbmpcilqj veftibus in fidiæ non prxüaluerunt,
in abiecftis fubitoac fordidismainsbçllumexoritur: At
qui longo femiriorumol)fequ(entium 3a.miçorumq;ap-
plaudentiura numéro non multum efferebatur, folus i-
lico Sc aliorüm impërio fubfe&uspro fidelifufceptaJque
vitro'feiuitute magis ÜÎiçitur. Tum qui camp Ce in diferk
mine iacentemyidebit,cautius fibiprofpiciet. Vacabft
affidue orationi, lucubrabir, le&ioni inçumbec, iëiunia
augebït. Sed quo ml?gish*çefficietep magis etiam bo-
norum operum fuorpm vanitatecapietur/quântoq; du-.,
riora qu* fuftinebic fuerinr,tanto quoqjpermulccnte ilia
inanitate gloriædulcibra videbuutur. Inquorefert
Caffianüs puîchre Abbatem Macarium cuidarn per-
cunâanti/curfame ab hora tertia in erèmopulfarctur,
qui in ccenobio hebdomadibus, integris refeâionem
contemnensnonfenfîirètefuriem, refpondifle, quia hic
nïillus eft qui ieiunii tu» teftjs fit , qui te fuis laudibus nu-
triat arqv fuftentet. Ibi autem te digitüs hominum 8c ce-
nodoxi* refeâio làginabit. Qu* aduettens Climacüs
I recSfce trii dicit à religiofo homine renunciarioportere,
|terrenaimprimisomnia|>ona,dèhiiïçpropriamopiniq-
j nem propriamqj voluntatem, demuminancm illâglo-
I riam, quano renunciatio horum omnium parèreJolet.
j Quarë&Theophfaftus%quemlumm*pmdenti*fuiffc
I t^aduntj Cumo^ensinterrogaretur à difeipulis, an quip
piam mandarèvellet, dixiflè fertur, nihil quidem qaod
imperâret le habere, nifi quod multa dulcia glori* ob-
tehtu vira mëntiretur,. tutic mori nos'curn viuereina-
pimus, inaniuseflè nihil amote glori*, maioremqj elle
ÿit* vanitatem quam vtilitâtem» stqj hxc cum dicere.t.
animam fimul exhalaflè. Gaudebit igitur cum fc Ihprà aii6*
intelligetinfiftereorationi,reiuniq,cærerifqiran(âis
(e âb hôftetutari putat, rncautius libiletalevulnusinfli-
giri Quo loco mêmörabile videtur quodrefert Clima-
eus fandtiffimum qüendamcohtemplatiönifqüeftudió
maxime deditum hominem cxemplo fuo bftendiffe
quanta eflfet iâgaciras inexpugnaridÜqi humanis menti-
bus ars demonum. Nam fedenti ei in qüodamcoetu mo-
na ch drum, circumfteterunt duo inanis glori* & elatio-
nis dsmones^ obfidentes vnus dextrumlatüs alter fini-
fttum, atque ftatim pulfanseum qui dextro lateri afiîfte-
bat, digito fuo gloriabundo fuadèbat vt palam omnibus
aperiret contëmplationem quandam quæillidefertalo-
èâ incolenti contigèrat: Quem cum fortwlle animo per-
ftans repuliflèt tum eoverfu Piàlmi : Auertanturfetmfum
& erubefeant qui voluht mibi nutk\i tune pt*fto fe obtulit
alter quifiniftrum latus obfidetèat immurmuransaUri,
Beneq-,inquiens habeas, qui ram bëne ëgifti, fa&ufque
es viftor & triÜmphatorirreuerentiflimæimpuderitiffi-
m*q; matris m e* inanis glori* rQuem & ilico non mi-:
nôre animi fortitudineenttgaqit tanquam Ïagittaemiffà
ferienseumlequentibus verbis alterius Plalmi : Autrtan■
turftatim erubejientes qui dicunt mihi> Eugeeuge. Quarc apte
prifei patres, dumnàturam & mores huiusinanitacis dc-
feriberent, cçpis & bullis perfimilem efle dixerunt, qui;
bus multiplici vefté conteûis cum ynam exueris alia fût-
fum qu*pcneillam feqüéslatçbat, quafirediuiuoprdi-
ne pullulans aperirur. Ideo Gbrjrfôftomus huius mali
iummum pericülum cognofeens in primo eprum libro-
rum qùibüs Stagirium monachum arrëpritiû confôla-
*tùr: Eft & 4/w, inquit ^tcUspefiisqutplurimumroborùha-
bet ai exbauriend* ac penitus euacuanda bon a noftra, qua cum
multofudore collegimus, vent us fcilicet induis gloria. Nam re-.
uera venti inftar ingreflàthefaurospmncivirtutiscxaf-
flat. Plurimi enifn ex his, qui apud rios videntur ingentes
vircutis caufa labores roleraflë,àcveretolërarunt,cum
omnia àd honorem hominum non pro Dei gloria fàce-
rent permiifi funt in tentationem labi, vc multitudinis
qpinione &"glorianudati,perquàmdetrimentaomnia
perpefli funt, ëiufque glori* nacuram in nullo flore fos-
no meliorem efle addilccntes,iam Deo fob vaccnt, atque
laboribus , nec grauiorà ôb eam benefa&oium fuorum
gloiiam reeufabit, mox inter multorum ora verlari, co-
mendatiq; bona opera magisetiam lætabitvK, fiepede-
tentim cum muftis placere 8c notum elle cupic, morbus
augetur. Quodeuitafle npn fine magna laude memora-
tUr DemocmusÀbderites, cum^thenas veniflèt, atque
ob defpc<5fcum glori* agnoicià quoquam nolui(Tet. Age
yero fac vt contehtus pënètralibus cubiculifuinemini
optec cognitam fieri aufteritatçm vita? fu*, inuifafque a-
nimo habens humanas laudesfolitarialocapetat, vt ab
hominum fegregicus cpnfdrtio facilius queat ab ea fe
contagione liberare. Sëd nec'tunc quidem defiderii fui
compos faâus eft: Nam & maior tuncinfiirgit pugna, &
quo llriôiore viuendiyiagradi ccepeiit, eoacuciores etiam
glori* ftimUlos ièntir, cog^tahfque taptjimadeptus
. fi t v t derelï6fca aliorurndelira ntium mortalium tutbâ, p-
ronia contemnère foliq; fibi vacare queat, habenfqi ne-
m'mçm (iv; Bafilius a kjquipplïit improbare opüs ip fius,
ÿidetur fibi a;d fum roam perfc&io ndn peruenifle. T um
deinde fine vlio exercitip degens, neq-, quid fibi yitii a-
bundet, neque quidvirtuusdefit,agnofcit, neq; difere-
tionero habere poteft in operum qualitate, quod opéra ;
di ei materia o omis excluià fit. Facdemunjquoq;» vt de-
P*m o u i 8
ats inu.l
PugMn«T
hümjnis I
“ entibujf
quanta firt
ipfius caufa gerant omnia. Glimacus etiam, quem
Wal. fij.
Glotiam
inanem
«çpis& .
bullis p«,
■fimilena
dixerunt
iprifei p;
très.
modo diximus, conuenrertter earn formic* çquiparat :
qüfè breuis licetM pufilla, ingences tarrien fege turn ftu-
âu s graui labore quæficos rapit, infidiatur fprmica'vt
granamatureiant, llatitidem ininfldiis inanis gloria ex-
pedans vt fpirituales diuitiæ cumulentur, gaudet formica
çoacerüatas frugum opeç popuiari, gaudet pari
F
[Gloria is*'
anis tan-
quam ven-
tus exuf-
flat omnes
thelautos
virtutis.
G 9
Formiez
xquipatat
inane glo-
riam lo. /;
Climacus,
modo inanis gloria bene parros viitutum thefauros di-
ipergere. Inde eam etiam vocat perditricem Ipiritua-
lium laborum , infidiatricem cceleftium diuitiarum,
paufragium in ipfo portu, matrem præcutforemquë fu-
petbi* : quod nunquam deferat hominem, fed ad ip fd i^m ..
vfque fepülchra cómitetur. Qu* quo magis refertam nis nunqd
domum virtutibus viderit, eo maioremlpemibi habi^iideferithoV
tandi concipiat; qustam infordidisquamin bene cul|" dincmi
tis veftibus noeendi viam facilem inueniat, qu* flue 1
crapulandum fit, flue ieiunandum, fiue loquendum,
fiue tacendum, vttobique pariter habeatvbiviresfuas
exerceat: cuius & tantam efle perniciem dicit,vtcum
cuilibet virtuti aliquid fe vitii (ëmper occulte immi-
feeat, non aliter achaurienti aquam è Fonte accidere fo-
let, qui cum aqua & ranam fimul trahit : H*c vna tarnen
tanquam commune quoddam collyrium aut peftiferum
ibeiftaomnilaudeomniq;glotiafolumDeumcogitet, .— -------- *, , . .
folius ipfius caufir pernpiSer, oret, ieiunet, omnibus va -1 poculcntum omnibus fe latenter virtutibus pérmifcët,
'cet fàn&is operibus,ij^çiat,eaaflîduefaciatq;inipigre, magnofempercefluranpCiiinéntOi Nam(vçtbicaufe)
façiat clanculùm, vt hullîvelit,nobfibiipfietiam,ma- jhoipitalitaiti nimia ëdendi bibendique induîgentia,
nifefta efle,infidiîç Ôç tune etiam latentiores aegrauiores ' ifeëntiorque familiaritas Sc fcrmocinatio, diferetioni a-
M
;Virtup c»
.libct feOEr
vitiialiquid
le
v nmifeet.
:rumpent, metüs vbique, vbiqj diferimen. Nam mens
confcia finceritatisfum m*q j integritatis fp* qu* fe Dei
veram babitaculum faiftam efle nouit, maius atqj po-
tentius bellum (uftineat necefleeft, in quo magna yi per
quam opüs erit nexum cius, quam a flecuta fucri t, virtutis,
&grati*gloriam alta, confideratione contempferit,
pro ipfius rurfum glori* contemptqin.grauiusaliud prig-
cipitium prolabens glorietur, ita inextricabili quafi La*
biryntho errans, aut obfeura fub noble decertans, dum
ftiitia, fuiq; ipfius confidentia, prudenti* malignitas
manfuetudini pigricatio, ociofaque lerititas, iuftitiar,
duric;es cordis, & amotpropri* voluntatis,filentio^a-
maritudo animi & indiferctiojgäudibipiritus fanbliia-
fbantia, nimiaque lui æftimàtio, fpei, negligentia, te-
porque contritionis & poenitentiæ, caritati,ftudium iu-
dicandi, vit* folitari*, accidiaexercitiumque inconue-
niens & inutile, humilicati, nimium filentium nimiaque
abiebtio, atque itafingulis virtutibus fingula admifeen-
%
Kibita®;
RcTinecei-
j t i t i s « o -
m creaci i
Ijiiotj tamê
icvolu
atc fumi
Kon pol*
■ landéno liftiftare
■niultorum Kiaximo
laborein-
Tdig't.
t^ir vicia. Hxcautem vna ( vtdiximusj.omnespaflim
febit virtuteSjOmnibufque communis hoftis, infidias de
bellùm laten« parat. Gregorius cxaâis !Moraliumvo-
luminibus, cum ea fanbfco diiftan te Ipiritu edidiflèt, non
potuifle tarnen dicit eam eximii operis fedeledatione
non rangi-i afterem etiam flmilituoinem ciborom, qui
cùtn neceflitatis caufa, vt eisfuftentemur creati fint,non
fine tarnen voluptate fumi poflunt. Chryfoftomus in
eo dialogo quem fcripfit de fuga car* pa fl oralis : noui
(-inquit) quanto maionbmfluftibus quàm qui ventorum flatibus
excitantur iaâetur anima facerdotis, &principio quidempéjft*
mus fcopulus vanagloria y qua nimium habetJùauitatûy occurrit
magis omnium noxius quam illifeopuli, qui menfiruofiàfabula-
ruminducunturauâortbus. Scribcns quoquefuper Epifto-
lam beati Pauli ad Pbilëmonem : c aterum (ait) quemad-
modum venti quidam fer i atque immanes cum inferenum mue-
tint pelagusip fum totum a fkndoperturbant ,adeo vt & arenafa-
pius vndis mifeeatur, it a & ha perturbât tones cum in animam ir-
ruperint cunttapernufcent, & quafupcriora erantaiinfima de -
trahunt, excacantque mentiselarifmum lumen, atque imprimis
gloria, vtfAna cupido. N &m pecunia* quidëm facile content
net dum: id inftituerit, porro honoris efle negligen-
tem, laudemque non affebhre multorum, maximo la-
bore indiget, magnæ philofophi* & animæcuiufdam
angelic*, &: qu* ipfum verticemcardinisc*leftis attige-
rif.certum atgumentumeft. Nullum enim profebto per.
nidofiùs vkium eft, nulla magis violenta petturbatio,Sc
qus ita Ferme omnibus in locisobtinear, alibiamplrns
atqj alibi minus, vbiq; tarnen.
C a p v t IV .
Eeligtofum & ftnftum, aut quotidie in melius profit ere,
. aut paulatim deûcere.
HAud mirum Jgitur, fi qu* tantis callidi huius hoftis
jnfidiisobfidentur, quæcam affiduosimmanishuius
belu* infultus-patiunturtnortalium mentes, in *fti-
mationem etiam, quamiugiter ipiacxcitare non cefl'at,
priorum , neque poteft fubfequi ilia mutata ratio fine
pr*cedentium infirmatione. Qunproptcr nullam Deum \
deberc perpeti veloperis, vel ampris temporalem per-
funâionem, & ïccirco nec indignatione, necmifericor-
dia contingi, nullo angorecont;rahi, nulla alacri cate ge-
ftire, fed ab omnibus animi pamonibus liberum nec do*
1ère vnquam, nec aliquando lsrari, nec aliquid repenti-
num veile, yel nolle. Cum itaque prscer Deum omnia
mutabilia fine, confiderandum c fttnenres quam maxime
hominum, qüibusnihileftvolucrius&inquietius,
nunquam certuni vllum 8c permanentem (latum habere,
nunquam fixo vllo Sc ftabili loco ftarepofleiagkari
autem hiqcinde, volitanti quodam excurfii continue
ferri ;\qu* more currentis flu,minis in yItenora feiT\per
aditum quxrunc,atquepernicibusquafialisfublatæal-
tiüs fern per nitun tur afcendcre : Cheque magis a-
feenderint defpicicntes qu* inferioriafub fe relique tut,
maiorc etiam afeendendi fiiblimioraque penetrandiar-
dore rapiuntur, exiftimantes ea ad qu* per uencrun t, in-
fima Sc deieâaeflè comparatione eorum qu* nondum
at rigiilen t:S u pe reife au te m lo nge altiota in tue n tu r. Nai
vt pulchre inquit Caifianus, quanto magis profeceric
mens humana,Sc ad intetiorem con templationis perue-
nerit puritatem, canto fe immundiorem.quafi per fpe-r
culum fu* puritatis inipiciet. Quia nëcëflè eft vc dum
animus ad fublimioréçn fe tendit intuitum , Sc maiora
quam agit ptoipiciens, concupifcit ilia in quibuseft,vt
inferiora femper ac viüora defpiciat. Nemo eiiim illo
in quo eft poteft eflè con ten tus, Sc quanto quisFuerit
purgatior tanto fe fordidioremvidens magis hurmlira:
tis quam elationis inueniet caufes , qiiantoque pertjna-
cius ad fublimioraeonfcenderir, tanto ampliuspræuidec
fibi fupereflë quo tendac. Id docet nos etiam Leo pâpa
non minore fapientia quam nitpre fermdnis. Nemo enim
(dicit) ad cognitionem veritatis magis appropinquat, quant qui
inteUigtt in rebus diuinis,& fi multum proficiatfemper fibi fuper-
ejfe quodquarat. Nam quifead quod ten dit peruenifieprkfuniït,
non quafitarepetityfed inquifitione deficit. Quare & reóïe a
ISaJomone Fcriptum eft ; lufiorum femiià quafi luxjplendths.
procedit, & ctefi.it vfqüe adptTfeätim diem, qu* verba dëcla-
rans;<^^gorius : Ii^éqiuni-aicit^^^nimp,bqhùfii|defl^^
Mcntibus
lominum
nihil y.olUr crius & in- 1 1
juietius.
jDiuinafo-
Ba natura j
Bneommu-
Htabilis eft.
■Spiritus
fcui atem'i
puuütur
V
Ihacitudilasiramu,
labiles.
Ip ru s fol«
l'ocomniu.'
■übilis.
Voua ne-
■ >0>nifî<
K Uem prie
tate præditus fe deduci permiferit, necefle fit vt rec^o
longe, vnde multo iam labore confcenderat prôlaba-
tur, quodnpn plane Fortafle quiipiam prima froncé cp-
fitebitur, Fed confiteacut quiîque neceflario conuinci-1
tur* Nam cum diuinam folam naturam mcommutabi-
lcm, contra vero angelicam fimul atque humaoam mu-
tabilem efle conftet. Ideo Dei futiimam perfeétiohem
acfempicernam bonitatem credim us, qux neque augeri
rainuive, neque extendi cpntrahivcj beq; loco aut rempoté
claudi vllo modopoflit,quîë cum cunâamôuëât,
fôlatamenfolidar<mperftetôc immobilisa nullique a-
gitationi aut varietati fubieéta. At angelic*humançque
natur* vel .adi i ci, vel minui,vël irrimutàt» aliquid poflè
dubitandumnon eft, neq; eos qui æternâfruuntur bea-
titùdine fpititus, quodDco continuéafliftant,ideo im-
mutabilcs pute mus, Cum non propria id ndtura, fed feti-
6to, quo ma^is ëtiâptométèntut voluntatis fü* ftudio.
curàqpc & indufttiaac fingulari quodam magis Dei do-
no & gratia confequantur, quæ rcs feditiôfum illud fpi
tltuumagtpen caèlefticX arce deiecit, qui cum mütabilii
eifentnatur* négligentes, ^üsnaâi étant xtérnabona
voluntatem omnem Fuam Sc ftudium immutantes' pet?
uerterune, fadtique Deo rebellés,lôhge.que ab eius amo-
te alieni «cernas' ac méritas praèfüroptipriis lu* pcenas
luerunt, ita Deum folum incommutabilem efle faef*
nosinfttuunt doârinæ. Qubd 8cApüleiüs philolophus
gentilis confirmât: Sçribiens enim de Dco Socratis > Deu
dicit fempet eodem ftatu mientis çrheria xquàbilitatc
potiri,neque a fua perpétuafeâia ad quempiam fub i tum
habitum dfinoueri»>npnalterhis*vi, (’namnihiléftDeb
potentius ) non fiiapte na.tura., (ponte ( nam nihil Deo
petfedips) qùæperFedio minime in eo intelligi poflèt,
ft a prior? ftatùad aliumcediorem migrarèts cum pr*-
fertim nemp_,fpbqte cape flat noua, nifi quèna pcçnituit
Bibliotb. Vet. Pat. Tpm. 15.
i l . 'Z . N ô
reucrccbâ- rium atque intelledum lucis incimæ iàm partem diei
efle, fed quia yfdueadfinémyitæprbflciùntih viïtütè,(i
ad petFédutn' diem cunC venirè quando ad régna c*Ie- J
(lia perduéli in ea luce quam deûdèranciam minùs'ah^
quid non h^bebunr; Necelferium eftérgo vcdüm h.Ü-
mana mens, quant nùnquam çohfiftérc, vitra" àutem
progredi 8c afcèndere fempèr diximüs j'ihæftimationc
fui data plena fe quietefrùi.bptatumqXcpbfFédelan^
«SÊitatis portum purat attigifîe, rétro ruai, immaniqùe re-^
uoluta cafu p:r*cipïtetur'jy t quem àfcendendo bon ppt-
eft, fuum faltem delcendendo motum operètur.Qùem-
admodum in aquis flüminûm. vide mus, qu* continuo
çurfu fluentes, fiobiedam fibi fprte molem aliqüam bf*
fendérinr qüa profluxüs earum (mpediatur, retro labi
retroquécèdentesvortices mutare cogüntur.; Qupdi?
dein quem ante retülimus Caflîânùsintelligens : Necef?
fe eft (ait )! vt feciindum Apoftolura autrenopatus quis
fpiritu mentis lu * per Angulos dies proficiat^ adêa fe,
quæ an te funt, fempèrextendens, aut fineglcxerit, con-
. fëquens eft vc rérrô tëdeat,!atque in deterius rëlabàtur,
Qtjaproptér iftud eriteuidens' noftri indicium detrimé-
ti, ii intclleierimus nos nihil amp’liusaçqùififlé, nec du-’
bitemus ho's retrorlum bmnimoda reuocatos,' qua diè ____ I
non fenferimus ad fuperiora progreflos-, quia nec in eo * j;eodç ftatu
dem ftatu mens Hominis poteftiuguec.pérmanére,'nec porm
in hac carné cpnfiftensita virtutum âpicèm poflïderè nopoteff,'
quifquis file faüâibrum e ft, vt immobilis perfebèret.'
1 Cuius tanti mali càula eft fui «ftimatipSc cqnfidèntia,1
quam reéée à quodam lâniftbrum patrûm Épbrëm réfère
àppëllatamcflere»f«w ebrrumpéntem monachi fruâhtsj
Berion yero gentilisphilpfo'phus veriflîme dixit elfe^ré- |,r
fcftuè impédimentüm. Ideo -rééïe:Èfimacus,’ omnes
tranquilla religionis quiete frücrentùr^nèqüé indiës*
'féper meirüsptdfiçèrcc .èosdicitelationë menciS ràptos |t
- ô g g g • Æ