gios,pecudes paftu &cultu optimas,repentcmoriantur, fl
autpereant. Fa fcinatio quoque oculoium exitialis cft.
Rcfçrtidem homines efle in II lyric is, qui interimant vi- !
dendo,quos diutius irati viderint. Eofque ipfos mares»
feminafque qui vifunocentcs font, pupillasin fihgulis
oculis habete binas. Apollonides quoque perhibet, in
Scythia nafei feminas,quaeBit hiæ v o c a n tu r& eafdem
in oculis binas habere pupillas, & perimçre fi quem v.i lu
forteiratæafpexerint. Vereor nc hisçognatifintiudiçcs
iracundi. TraduntetiamPhyfiognpmi ,eosqui habcnt
ocnlosmaculofos, ad nequitiam pronipres. Quæ vero
de præfidibus,aliiique iudicibus diéta fixât, debçnt&»-
pudprocon foies, quosnoftrares vulgarirerdicuntiufti-
tias efle errantes,obtinere.Et noroen qiiidcm orrpris,et-
fî non officio,perfonis camen eorum çoriùcnjt; quieun-
tespoftconcupifcentias{uas,infe<ftatuauariciæ, & de-
prædationepopularium , à transite aequitatis aberrant.
Debent autem officia omnium efle gratuita ,vtmhilvl-
tça ftatutum exigatur.fed nec rccipia tur. Scd forte quid
ftatutum fît,quæris.Plebifcito çontihetur, nçquis præfi-
dum munus donumue caperet, nifi efculencum poèulétumne
, & id quidemintra dies proximo,sprodigatur.
Quod & ad proconfules, aliofquemàgrftratus ex man-
datpPrincipis tranfit. Non vero in totùm debent xeniis
abftinere, fedmodumadhibcre. Vt veronecin.tôtum
abftineanr,nec auare modumXçniqrurpexcédant, Di-
uusSeuerus, &ImpiAntoninuselégantiflimefunt.epi-\
ftola moderati Cuius epiftolæ verbafont haec : Quantum
ad Xenia pertinet,audi quid, féntimus. Vêtus pro-
ucrbiumeft,necomnia,necfèn>per y. hecab omnibus.
Nam valde rn humanum eft,-à‘nemi ne accipere; fed paf-
fim,vililfimum;&per omnia auariflimum. Quod autem
roandatis continetur, ne donum vél munui jpfè
Proçonful , vel qui in afio offioioérit,accipiar,ematue
quid,nifi vi&usquotidianicaufà , quod ad Xenia iam
I J non pertinet | ièd ad eaquaeeduiium excedant vfom.
•j-al.nimia.ged „ ec Xeniaproducendafonr,ad f munerum qualita-
tem. Licet enimpa.trociniumiuftumpofliçvendefead-
uocatus,& perirus iuris fanum confilium,iudicium ven-
dere omninp non licet. Cicero cumin Palatio domum
vellet emere,& pecuniam in præfens nonhaberet,à Syl-
la qui tune reus eràt,mutuo fèftcrtium vicier tacite açce-
pit. Ea respriufquam emeretur prodita eft, & in vulgùs
exiuit, obiedumqueeftei, qupdpecdniamdothuse-
mendæ cau(a,à reo accepiflet. T une Çiccro inopinata
opprobratione permotus, accepiflè fe negauit.dicens fe
domum non efle emptururrr.ë Arque adeo falfum eft
quod obiicitisvtyerum fit me pecuniam accepifle,fi da-
mumemero.Sedcumpofteaemifi'et.&hocmendacium
in Senarueiabinimicis obiiceretiir,nlit finis, arque inter
ridendum,imprudentes,inquit,homineseftis, cum
ignoratisprudentis& cauti patrisfamilias efle, qùod e-
mere velit,fe empturum eflènegarc.propter compctipo-
resemptionis.S:citaque quod inficiari nofi potérat, vr-
bano facetoque diluit d id o , rem magis d ignam faciens
rifu.quàmcriminc.Fàç&iliarefiquidem habebar,vtquo-
tiens obiedum turpe abnegare npn poflcc, refponfione
ioculari illud eluderet. Ampledendae memorise,& imi-
tandae (anditatis fom mus Pontifex Eugénius, quem vi-
difti,nullum omnino munus hominis litigamis recipie-
bat.aut cui litem crederctimminere. Vnde cum in ad-
UentU fiio Prior quidam modicæ fàcultapï,cuius eaufam
pondumaudierat, ei marcam auri deuotione multain-
ftanter offerret,non duminquit domum ingréifuses, &
iam vis corruraperedominumîCorruptionern namque
vit fan dus credidit, quicquid offerebatur iudici lire pé-
dente. Bernardus Clareuallenfismonaehus.&Sancfo-
rumCofmæ&DamianidiaconusCardinalis , R.omæ
degens in excelfis, fingulariter habitauit.excutiens ma
nus fuàs ab omni mjinere.vt non dum natus fir,cuius au-
rum,vei argentum in mupnsacceperit. Quid referam
Martinum, qui contra môrem à legatione redieps pauper,
cum ab Epifcopo Fiorentino equunv focio necefla-
rium magna compulfus inftantia, accepiflè t,cundcm redit
uir donatori, ex quo eqin ab initio dati muneris,câuiam
in Roman a t cçclefiaYehtilandamhabuiflçcogno-
û it.Q ^d àc plehiuiS.Bernardus Clareuallenfis abbas, '
[ qui eum ptrfedius noucrat , refert in libro dodrinali,
I quam adS.Eugenium decontemplatipne velconfidera-
tione fcribit. Taceo ( ^ d venerabilis pater Gaufridus
Carnotenfis;, legatus Aquitaniaî,prpuiheialium mune-
ra non' recepit,nifi in caufà efculenti ôcpoculenti, ôphoc
eumfiimma frugajitateifed omiïia quas in Xeniorum ra-
tione offerebancur, vt ftercoracontemnebat. Teftatur
fan dus .Clareuallenfis, quod pifeero,quem vulgo f Au-
rionem dicunt.àdeuotoquodam legationis luæ clerico
gratis accipere noluit , nec ante acquieuît offerentis im-
probitati, qüàm. ei pro admiflo Xenio pretium numera-
C a P. X V I.
De crïmint repet und jr um , quo tenentur f r pr&ftàes & iudictb
qui ali quid omnino aceipiunt,propter eas res y quafibifunt ex offi-
çipfacienda-.&dt Samuele,quidocetiugtftcrificium tjfe
dtbere indomoiudUiStqUitßipfam oblationem
itißitue ,& bonorum op a um txhibet
/ , . templum Dei. - _
SE d crebrefcentihus vitiis,etiam in clero funt hodie
continentie tantaeexemplarariflîma, cum tarnen de
cen fura lègum,fumma conri nen tia magift ratibus omnibus
fit indiiSa.Adeo quidem,yt qui ordinariam geflèrit
poteftaté »quicquid ex veteredelegatipnistituloprofli-
.gaûeritjCum difpendiopudorisatque fortu.nç,ideft,ho-
noris atqnedignitaris de prppriisfacultatibus intra.prp-
; uinciampofitusinferreçogatur. Legê Iuliarepetunda-
rumtenetur.qui.çum aliquam poteftatem haberet , ob
iudkandum,vel noniudicandum,vclnondecernendü,
aut ob denunciandum teftimonium vel non denunciâ-
dam pecuniam acceperit .5; in fumma, quo magis aut
minus quid ex officio fuo faceret. , Necvfucapipoteft
quod accipitur , antequamredeatinpoteftatem eiusà
quo profèdum eft.aut heredis. V endiciones quoque &
locationes,pluris minorifue fadas lex ifta refcindir,& ea
damnatijteftimoniumpublicùm dicere.aut iudices efle,
aut poftulare prohibentur. Et licet conuidiextra ordiné
puniantur.plerumque damnanturcxilio, veletiamdu-
rius, prout admiferint. 5 ed & ab heredibiis poena repe-
ritur.ln fpice verba legis, & quanta indigtiatione crimen
hoc perfequatur ätrendew Vtynius,inquit,poena,metus
poflit eflèmultonim' , ducem qui mâle egit ad prouin-
ciam , quam nudauerat, cum euftodia compecenti ire
prascipimus» Vtnon fplum quod egit.non dicam dproe-
fticus,fed manipularius 8c mmifter accepir, verum vt jd
quodipfeàprouincialibusmeisrapuit, autfuftulit, in
.quadruplutn inuitus exfoluat.Itemque^Omnes çogniçp-
res 8c iudices pecuniis , atque patrim oniis manus a b fti-
neant, neque alienum iurgium putent fuam prædam
Et^enim priuatarum litiurh eognitor.idemqucmercator.
ftatutam legibus cogetur fubire iadu ram. E t illud, ïuoè-
mus quoque & hortamur,vtfi quis forte honoratorum,
decurionum,poflèirorum, po ftre’mo etiam colonorum,
àcuiuslibct ordinis iudice fuerit aliqua ratione côcuflus,
fi quis feiat venalcrndeiurefiiiflc fententiam,fiquis poé-
nam vel precio remiflàm, vel vitio cupiditatisingeftam,
fi quis poftremo quacunquedé caufa improbum iudice
m poruerit approbare,is vel ad m in i (Iran te eo, vel pqft
adminiftrationein depofitam in publiçum prodeat, déférât
crimen,delatum approbec ; cum piroDauerit & yi-
doriamrcporraturus&gloriam. Vtinam hæc velau-
diantur à noftiis , nam vtferuentur optare vixaudeo.
QiXps quotiens diligentius inrueor,côcuflbres raihi po-
tius vidcor videre, quam iudices,ac fi ad hoefolum dati
funt.vt proui ncia m fpolienr.$ed & leges ipfas & confiie-
tudines , quibus nunc viuitur,infidiæ funt & laquei ca-
lumniantium. Vcrborum tcndiculç proponuntur,&au-
cupatîoneis îyl bbarum^f vefîuiplici qui fyUabizarenon
nouit. Feci inquitiudicium Sç iuftitiam, non tradas me
çalàmnlantibus nièi. Acfiaperrèdicat : Qui iudicium
peruerperuertunt,
& iùftijwn^deferunt.tradanturcàluihniato^ ! munere,qüi interdum in prouinciis itadebacchantur,àç
ri,quifiliqsAdamahte cohfpcâum domiriiaccüfàtdie' rfiadecclefîamHagellahdàm , egreflusfitSathahifacfe
àc hôÂe.î-êgiturin libro regnofum,ad vniùerfiimlftael 1 domini. Concutiunt ahgulofdofirnS, Vtprofternintfi:
dixiflè Sa'muelenvEcce audiurvocem veftràm iuxta om- j lios 8c filias élus; qui languores & dolores animarum cu-
nia qu* locuti eftis ad me,& conftitui vobis regem. . Ec j rauit in cruce.Co mm ouent & conturbànt terfaro, vt vihanc'rexgraditurantc
v o s, ego autem fenui üc iucanui,
Pqrro filii mei yobifeum fuht. Itaque conuèrfatus fura
coram voois, ab adolercèntia'mea,vfque-addiem hanc.
Ecce prasfto fum.. Loquimini dè me coram domino,de -
coram Chrifto eius, vtrum bouem cuiufquam tulerim,
anrafinum,fiqucmpiamcalumnfatusfum fióppreffi
aliqucm , fi de mariu cuiufquam munus accepi,df cpn-
temnam illud hodie,reftijiuamque vobis. O pudicum
animum,o contihèntem manum,o iudicem incorruptü,
& vocem magnificam,admirandam, Seimitandam vni-
uerfis,qüaedc?cónfciehtiapara fic loquitur ! Loquimini
de me coram domino & Chrifto eius,qui in ccelo & terra
iudicesiudi cant. Loquimini,inquam,fi bouem cuiufquam
aut afin um tulerim. V tique villas & prasdia, aut
immenf^ pondera auri vel argen ti, auf pretiófaefupelle-
élilis oneranö cxtorfcrat, qui magni reputabatiudicem
bouem oblatum accepifle velafinum. Si quempiamca-
lumniatusfum,fi oppreffi aliqu'em. ‘ Neminem iniuftè.
vexauerat,qui omnés calumnias exdudebat, nec iudi- j Si quldem peccata populi comedunt,& veftiuntureis,&
ciumeiusperuertebatcaroVél fanguis, • quinüllum vn- ritieismultipliciterluxüriamür.Accêptores.perfónarum,
quam oppreffit.Sienim in manus eius quifquam incide- \ &qüafi quidam bonorum mallei hoc didicerunt ab eis
rat,non eum iudex,fed propriainiquitas opprimebat.Si ; ä quibusele<3:i funt.Aitfapientia: Venatiolconis onager
de mknu cuiufquam munus accepi , contemnam illud in eremo,fic &pafcuadiaitum font pauperes.Et ficut ab-
|aI.'conteftacioncm.
deantur habere quod fanàti oporteat. Hic tamén non
(ft omnibus ferrno eft* fed de his qui patrisvóliin tare
contcmpta, feruiunt fuæ.Conflatenim quia in omni officio
domus domini, ficrelin'quuntat quidam,yt>lii af-
fomantur.Vidi ego ipfe in omnibus his,decanbs fcilicct,
archidiaconos,epifcopos,-&legatps, tinta ifolieitudiné
operariin meflè domini, vt merito fide* & virtutis tedle
videri poflet vineam patrisin manucorum ptadeptec 8c
vtilitet collocatarn.Atralii fic verfantur, àc fi ad Thebas
in ffacinus exci.tandas ,Vnucatti':ab infeiisT-hefiphpfle | ƒ ai in^f
vel Megæia. Namfèce fic ab aula contre om nitiin vofâ cîriisexcç
fideliu m,ad edclefi* publica officia acceflerunt. Àpud
hos
iudicium nihil eflynifi publicà mer ces t
Atqueeques in cauftquifedeiémptaprobat.
Iuftificant impiumpro rouneribus , exultant, in rebus
peffimis,lætantur cum mala fiunt:
Vixque tenent lachrymas,cum nilUchrymabile cernant.
hodie.reftituamque vobisf Quidquasfo expreffius diei
poterat? Vtinfommaomhem auaritix fufpicionem tol-
lat,nullius muneris confeientiam docet fe habuifle, pa-
ratuscontemnere &reftituere,fi quid omnino exigi pof-
fet.Malebatenim iftud reftituerein praefenti, quam cum
vfuris redderein fu t u t o & contemnete illud hodic,fa-
tius iudicabat, quam in coßfpecfcu Dei 8c omnium ele-
dorum ex ea caufa in aiupm contemptibilis apparere.
Sed qpid ad hanc f conftitutionem eiusrefponditaur-
ditor?Audi.Etdixerunt,Qui?VtiquetotusIfrael. Nam
ad onlnes fermonem direxerat.Non cs calumniatus nos,
neque oppreffifti, neque tulifti de manu alieuius quip-
piam. Siquisptoconfulum ,prxfidumud,äilttribunus:
ominatio eft fuperbo humilitas j .fie execratio diuitis
paupet.Diues comniotils confirmabitut ab amicis, hu-
milis autem cum cecidetit, expelletur 8c a notis. Diuiti
decepto multirecuperatoresjlocutus eft fopètba j iuu
ftificauerunt ilium. Humilis deceptus eft, 8c infuper ar-
gui tur .Lo eu t us eft fenfatè, & non eft èi datùs lociis. Di-
ueslocutuseft , & omnes f timuerunt,& verbumilliùfc
* fque ad nubes perducehr. Pauper locutuscft&dicuut,
Quiseft hic?Et fi offender«,fobuertuntillum. Et hæc
quidem font iudicia eprum,quos curia dpcnic, imp omnium
quï iuftitiaîdiaitias præferunt » èc ni'hii potius du-
' çunt,quàm hâbere diuitias,quo taméh vix aliquid inuti-
liuseft. Nullus iftorum exultàr, cumChriftumvidetin
auteenturio , dccurioue,automnino aliquismagiftra- terris, nullus eorumeft qui ve:it earn ciimhominibüs
tus taie telftimoniu aprouincialibus meruit, adprouin- ' confierfàri, nullus quiàd bohaôperâproximorum de-
ciam hoftram quçfo accédai,vtnoftros docèat magiftra- i. cantet;Gloria in excelfis D eo, 8c in terra pax hominibus
tus.Nam de vicecomitibus&iuftitiis,quæ vtvulgarino- bons voluntatis. Hocfiqujdem canticumeftfidelium
ftrpvtàr v rede dicuntür, errantes.nihil taie auditur.eo i prçlarorum,qiv fpèçiofismcedunt pedibus,&ex eobea-
* ^ ‘ '* ■ ' ' tis,quod pacemportant, 8c tpaeetnfahdimonja?fo- ia,
fine qua nemo V(|de,bitDrum. Dicunt &-hicum-fàpien-
cia,quiàbonaeftfibftahcia,cùin6neftpeccatum in cô-
fcientia,& nequifliptapaupcrtasin ore împii.CUmitant
inplateis, quiabeattip vir quiinuentuseft fine macula,
8c qui poftaurum non abiit; Acfiaperte.dicant, Quif
quisin mti|icre cuiüsîibet magiftràtùs » aurumquæiir,
maculam muenitsfirie qui n#C acqtii ri, nec efle poteft a-
pad auidum pofFê/rprem. Qqis vnquam pecuniam fine
fordidatibne manuum tradauit ditttiu| ? Ex ea çanien
cêtte minùs mahusfbrdet, quàm animus. Nolb miht
màiofum frigefeat liinina, aut dé riare caninafonare hic
liteta vidcatur,non pono os meumin cçlum^t de patri-
bus,quiotbemiudicanc,&à niilloiiidicantutin terris,a
liquid dicàm,nifi plenum fide,chatitate., 8c reuerentia,
Dicain tamen quod verum eft.adeo vt ei nemo fidelium
audeatrefragatijdicam quodipù pr.xdieani. Dicam in-
quam , quia non poteft .ciuitasabfcohdifopranvontem
pofita,&neqüaquam làtcre poflilnt notitiam publicam,
quæ in confpe&u gentium hunt, fi qujdem
Omneanimïvitiumtantoconjpeftius infè
' Crmenbabet^quanto maiorqutpeccat habetur.
Sal quoque iriàttuatum ad nihilüm valet vitra , nifi vt
prpiiciâtür fotasi&concujcetur ab hominibus, Vt pote
vilïsàbieâio, quseneoatiftereorationem agtotutn p'to^
deft,Sol quoque orbemilluftrat plenius.quiain eminctf
eft.QuidmültaPOperafingulorum, teftimonium pethi-
behtdeCis. Sic Samuelpperumteftimonioiuftificatus
èft »fed ne videteturpopuluaei blâdiri,& quafi éxtimo*
- Mm t revel
quod' diligunt munera,3t fequunturretributiories, heçj
libérant pauperem à potènte,aduen? & pupillo non ia-1
dicaht,&caüfa viduæ noningrcditurad eos. Porto nec
iudicesecclefiaftici fequûtvti; Samuclcm.fedhcutpopu
lus.fic&facerdos. In commune conquermir fapienriaï
Tenentéslègemnefciçruntme:principesfà(Stifont > &
egoignoraui.Quqd vt abhumilibribùsliqüeac, qui decani
font,vel a,rchidiaconi,nifi illi vt Simon nofter vene '
rabilis doófcor in lege domini,dicere cofoeuerat, in quorum
mahibusiniquiratesfunttdexvraeofum repletaeft
muneribus ? Feliciffimum regem Anglorum , &Npr-
manniæ & Aquitaniæadhucinuiâriffimum ducèmvSin-
tetroga,quid etiam de fois fentiat,quos intrudit , & dieet
vtopinor, non èft malum in clero,quodifti no'n fa-
cianr. Epifcopôrum nomën.ôc officium venerabile eft,
fi,tanta impleretur folicitudine, quanta-interdum peti-
turàmbitiône.Etdiligerenrurvt patres » timerenturvt
.domini, colerentutvtfànéti.ftexaétionibusparcerent,-
& proiicereht ex animo quicquid prouenit ex calumnia,
& omnem quxftum minimècrederent pietâtcm.Cæte-
rum fibi reuerentiam fubtrahunt & ârootem , dum honores
àmbiunt,pecuniam ciipiunt , éevel fuas faciunt.
vél aliénas calumnias fouent;Et quidem nefeio quomo-
do notant & prenant omnem cuadant, quiexaokionem
totiuscalumniofiquseftus fibi ad tninusfteflcm vendi-
cant. Nam vt fblidum aficm vfurpant fibi, aüt vt mültû
trïenremjduDtaxatarchidiaconis&àliîs officialibus-, nd
dicamoum populo,miniftrisiniquitatisçcdunt.Sednecl
legati fedis Apoftolicæ, manus fuàs excutiunt ab omni
rBiblioth.Ve(tPatr.Tom. 15.
f al. qui