A
Aborigi-
ICS.
H «teilles.
Ann ij ine
ptuc.
B
C
Neptunus
ànando:
Cjuaba Go-
ropiiisBc-
canus tra-
Tuneti in
^p;a oii-
ginaiio. *
D
Viteibium
hunt.
l i
V&rrcrii Cenfu.ru
fniro» quurl cam in ilia Ktflte aure ! quo Saturnuro regnal-1 phcti,& frater gerroanus Madei.à qou loner,& Hclladi-
Iftaudorestradunr, nondum cónftitutis vrbibushomi- aorti.&mare lönicatnappenatttmeft , vt idem tradit
nesprodomibus tuguriis & cauacis arborum trun cis,ali-
ifque filueftribus tedis vterecur, vc quidam Hoc carmine
fignificauifle videtur. . d
GtnfjjVirum,truncu,& duro robore HafX;inde nomen Ab-
originum fluxiffe. Cuius nomiriis etymon (igniHcare di-
cit haec omnia» paternatauea nau proles, nam ab pattern ,ori
Iofephus. Àtijjuç permulca alia confulto pr«tcrrnirto.n'e
in re ram teftata,törargumento«um multirudine dodo-
rum auiesoffcndam. Exiftimoemm pleniflimcoftédil
feme, huncau&oretnnon fuilfe BerofumChaldaeum,
patrem Sïbÿll* Cumea;,virum a m p 11 /fi m u m ÿ& v arm difciplinisexcultum.
acmultorumelogiijcclebratum.cjiir
feuforamen , genos prolem feu pofteritatem fi- l propter contrahcndaiamvela fmit, ek in portu nàuigâgnificarecontendit,
vnde nomen conflatilm,ycl,vkfi“
gnificantius dicam, conlkreinatüro fuifïètéftatur. Nee
Imodo has aniles ineptias efFutiuic circa nomen Abori-
ginum, fëd etiam circa nominis Hcrculei etymon magis
infaniuit: dixitenimjHfrculnnomen fignificareptüitum
j/oruw.iis verbis indodis.ac barbaris» qux ideo fubiicien-
Idacurauimusvt hominis infeitia Srinconfiderata terne-
1 ritas,cumfumma leuitateconiund»,notiqrfiat. Lybius
■ (inquit)tft nomen proprium Herculü j£gyptij\& Arnus eft vnum
ex cognomimbus-,vtatt Berofm in qumfto AHtiquitatüm .fiunt au-
\tem cognomen« cinsHtr Col,Ar,Amo,fdi‘fiai nö. qua lingu+JEgj-
\pti,ifignificant, Her qutdem P(dttuni,quia induebatur fimpltci
Ipéllt ie.nis cjuottéfyCtl et Urn apud Hebroos tot urn fignifuat.hmc
' Hertelfignificat pi U.ttim lotuni, qu;apelUbu> femutoto torpore
t (gebat ur pro ar mis inutnt.it inprixbortugenerübttmani. Ar ve-
ro,& Art (gnfiunt leonem; dift ttsq?fitit Ar eb wfi'hifuo leone,
quU ab tnfignifiepe nominabatitur ducis^vt Meeedo Lupus>& A-
nubitCanu, ttfic Dsodero in primo libro^Ho auiemfatnam tele-
brtm fignificat , bene Ar no,id efiLco ctlebtr,avirtute,qua,vt ait
Dïodor tu,prepnlfitbat intttrUs ab bumano giriere. Mufia item difti-.
p’inemfign fi-: atapud omnes ge ntes.diätts tfiigittir Muf..imsu, id
rß Do ft or Leo teltbiit\quid deaittufuit initiattombus,&incanta-
mentit mrfirdribm&c.Hxc ille. Verqnr.,quid iam ineptius,
aucindoäiuseffepoceft quam éxdiuerfis ext,êrarum na-
tiönumlrnguis.vocafcu'órum engines deduccre, vt iftc
dumȕi priasoftendcro,quidnamlcnferint, & quod iu-
dicium de iftp amStore iampridèm homines aliquot.do-
éiiflîmi fecerint;quomagis elucéat veritas,Ane vtabad-
ucrlàrio, fie & ab ahis> aut acerbe,aurtemerarie in Hune
audloreminuciSi fui fie videamur. RaphaeiVolarerra-
husiprimo' Hifpaniæ çultores narratuïu$,h£c.præfàÉurô
Gttitis originem db Orienta/ibus ibtrùprouen'Jft: Plmoplatet:
qutbujdeM veup ( à phoenictbus, qu pr nto Gades iticolucrftnt As
Berofi aliter,fi modo vertu ijl eiut,qxiferturt libellus. Oucm niiht
vt? ifimleno» videtur Plinttfm,qttt tius alibi meminit. quand hune
loctm latutjfe )Tubdlem qùendam exArameis>qui Perfafunt,profit
ftumin Hijpaniam dunt : de.ndt llerumfiuetefiJfie,pofiea Idule-
dam , Brtgum,Tdguni,Batum,Geryontm,Ut^d‘um,Hertulem,
TeJ{am,RonianutniPalattnum:Cdiuw,F.rytbtumrpoJhemoGor-
gcrmt,qki& Ildbu dtclus &c.ScdVolacerranus>quanquam
redtc (enièrir.huncaudtorcm non edè verum, Beroium,
ramen non per cautum, & diligentcm rerum deleftum
aduerfns iilum habuiflevifus e ft, cuiusrei iudiciû aliud
tempus,aliumque locii m'pofiulat.Ludbuicùs'Viues V a-
lenrinu&inexplicationibuslibrorü p . Auguftinide Ci*-
uicatcDei.fatisapcrtedeclarauichisfubiedtisveibis, qd
de hoc au&ôre , &eiusinterprétéIoanne Annio Yiter-
bienfî fenferic.ea funt huiufmodi ; Bratquiiemadmanum
libellus, qutm Berofi nomme vendant bibliopoldi crâne alla quada
loannit Annij,quationdübito,quinadmirandafuijfentvïfejtat
fecit?qui ex Ægypriorum , & Hebrseorum iinguànomi- tul.fifiemjievpeportentofia, & velfiolo audttu horrenda Stdabtüü
nis Herculei originem petit.nâ H«rapud Ægyptios pel- 1 prorfumabfiinui,mdefiece ( quedaiunt) vidererbaurirc,boceft>è
BîtuihïÿCo/apud Hebræps totum:igitur Hercules pèlli- libellafirtuolu , &imeriorum auftortm ,qucsadflupefaciendos
tmcotusiquiainduebarjurpellibusferinis. Ohominem imperitosUftstet Gracialufitctiofs : nonquod.fiBer fifiujfiem
acutum,qui ex tâùs tencbrisinJuCem nobis reupeae ab- cJJijiontfifitm per quant lilentet vfim,Sedquod mibtfitxturamfubo-
ftrufam vim,&originemvocabulorum.Hacratione,(vr I lebat Gmtbommtt, vmiamXenopbontkÆqütuota,&aluntul-
dixit Cicero ) quomatr Htptünum a nando appell.atum ali- ta, que tllorum non funt,quorum titulosprafieojlentant. Quoijl
qui exiftimabant, nullum effiet nomen, quod non pof- j qtiisillù deleftatur,nonprotul funtpetenda j atnettô"ftUattir,fine
(ènt homines > vnalitteramutata,explicarc,vnde duâü , me dumtaxat riuale. Hxc ille.
fit.Legi ego commentariumcuiu dani hoininjsHi/pani»
deexpugnadone Tnnetis opidi: in quo ille etymou hums
F I N I S.
nominis, .quod Hifpani Tunes appellare folcnr, fie
cxflicauit : Diciteniniciiniolim Poenipbftcucrfam i | j E K 0 S Î GHALÔÆl rETarMQVB GRÆCoRVM
ScipioncÆmilianoCatthaRinern , opidain Tunctcm frtmuiufileltt ,
condidifleiU,(fie enim il.le falfpex.fiiinabat^ Unes,quij # A xt \ r c Q A
ad h u c i u per fiiflent', inroempriamrenoqaflèntA‘;tiquâ B E R .O S V S B A B Y L r O N I V S S A -
CarthaginisamplKudinem.&nobilitatem , quam nouil CERDOS B E L I, LIBR.O III. D E R E - '
opidi modic2,&humil:sftrü(5luranullis ex partibuscx-1 b v s C h a l d sa io i s.
aequa{Tec,atqueproptereadicetefolitieiïehc, Tutfçcs.? i _ ■ j r ' ■
ex hac(ènumintcrrogatiuncuIanomèôTunetis, quod A Vditoautem patereiusNabuIaüanï*, quodfatra-
Hiipàni,vtdixi,T unes appellant,originem traxUTe.Hæc j i * pa cÔftitutusin Ægypto,& Syria iriteriore,6ç P hcc-
iccirco narranda exiflimauiproprer illorumimpeiitiam, nicia tebellarec, cum non vale'retiara tplelabores ferre,
qui fihi licere putant, eXperegtinislinguit nomma de- tribuensfiiiofuoNabuchodonoforiætate falenti,parte
ducerc. nam hacradone (v t dixit Cicero) nullumerit j quandamexercitas contra eummifit.NabuçhodonofQr
vocabulum, quod non omnia,qu«è ipfi voluerimus,fi- i aût cum farrapa defertore t ôgrellus , prouineiam q ab i-
gnificet,fiçiusoriginem.deducipofie exdiuerfisnado- j nitioeorumfuerat, àdpropriumreuocauicimperium,
num lingui1; arb'trabimur. Vc veto ad Ioannem Anniu, ; Eodemverç tempore,contint patrem eiusNabuladaru,
huius noui Berofi interprétera, reuerramur. Siquis origi- • cum argrotaflèt, in Babylonia ciuitate dcrungi,q regna -
nem nominisViterbij opidi quæillipatriafuK,legerein ; uirannisxxix.Nabuçhodpnoforaùtemnon poltmulcu
animumir)duxerit,quam in quæftionibus Annianis ( fie j tempus mortem patris cognofcens,& negotiaAegyptia-
è.nitn,fi reâe memini,vocat) longiore tradlatu explicac, j ca difporiens,reliquarumqiprouinciarum, &captruo$
inuenies meta ae^rotarttium fomui^, & ineptiffimas ex- J Iùdzorum,& Phoenicum atqj Syrorum, qui in Acgypjo
plicationeSjtortuofis fibi illarum ambagibus perfimiles, fueranr,commendans quibufdam amicis,vt cum exerci-
& plurima inutilia quæ parum fubtilirer, niroifque frigi- | tu & impedirnends perdUcercntur ad habyloniaro, ipfè
Seexcogitàuit, quo vetufUm Viterbij opidi i vnde iile j cum paucis iter ingreflus, per defertura Babylonem vc-
fuitjfufcitaretoriginem, & antiquam oilenderctnobili- j nit: reperienfqi cunâa à Chaldacis difpenfari,feruatûq}
tatem. Ad Je , quod nnllus antiquorum hune Beroium I tegnum'ab ôptimatibus eorum domirftrs faâus totius
cirât. Micro,quodIofephusailèrit,GrxcosNoeraura paternrPrinC'patus.captiuisquidemaduenientibuspee-
nuncupalTè So.hum, quem iftenouus Berofus lanumvo-. pit habitaculainopporcuniffitntsBabyloniaslocisasdifi-.
cat,& eis colonias Ianginas, quas nunquara audtor vllus J care.Ipfè Veto cxmanubiis templurn Bfeli ac reliquamu-
grauis, & e rudi t us nom inaui t.na m lanus filius fuit là- nificéîiflîmeexcoluit Sr verérivrbràfterâmextij^iè'c^
philoftrà-j
tus. M
Mcgafthe-
CyrusRex.
ofcphus î
ijb.X.An-
nnur lu,--;
« Appio-
^ aliorum Tragriiénta.
àdiecit.Et prouifo de pofthaepoflent h'oftes flüüiùm do-
ùertere 6c ad vrbem accedcre, très interiori ciuirati per
cireuîtum mutosjtotidèm ektériori V fioicç’âiolatefejil-
los addito etiam bitumine, circumdedic : turn fie coin-:
munira; portas quævel templurn deeant addidir. Ad
hoc iuXta pacernam regiam , alteram fumptupfiorem
multoamplioremqueexftruxit: cuius ornàmentum ex-
ponere fortaflèlongum effet. Uludmemoratu dignum,
quodhçc adeo fùperbà fupraque fide'm rhagnifica, quin
decitn dierum fpaciô perfeda eft. In ea-lapideasmoles
excelfaS exci tauic, afpeâu m on tib us affimiles,dmnique
genere arborum cbnfitas. Hortum quoq; pehfilem fecit,
famanoBilem:eoquodvxoreius môtanumprofpe-
dum dcfideraret.in Medorum regionë cducata. Haeci-
taq; rctulit de prædido Rege,&m ulta fuper haïe in libre»
Chaldaicorum ; in quo eulpae Confcriprô,res Graecos,
quafi vane arbicratos,à Semiramide Ally tia Baby lonem
ædificatam, 8c mira opera ab ilia circa cam fuilfe côftru-
da.falfe infçripfiftè dicens. Ipfam certc Chaldæorum
conferiptionem fide dignam ëxiftimahdum cft,quando
cum Ârchiuis Phoenicum çoncordare yiaentur, quæ ex
Berofo confcripta flint de Regé Babylotiiorum ; quoniâ
&Sÿriam,& vniuerfam Phoenicen ille fubuercit. In his
faneconfonat& Philoflratusin Hiftoriis, dum Tÿriæ rae-
minit obfidionis: ÔC Megafihenes ih quarto Indicorum : vbi
declarare contendit,prxdidum Regem Baby loiiiorum,
Hcrculem fortitudinc & rerum gellarummagnitudine
pratceflilTe.Dicit enim eum 6c maximum Àfricæ parrem,
& Hifpaniam fubiuga(Te:Quævero dé cemplo Hierofô-
lymorum relata (unt, 6c con crematum effe à Babyloniis
&coeptumrurfusædificari, CyrotenenteAfiæ.Princi-
patum ex didis Berofi declaramus. Sic enim intéfciolir
bro dicit : Nabutbodonofor ïtaçfcpofteaquatn inchoàuitpradi-
ftum mttrum , indiens in Ifnguoretit, de vita migrauit,cumre-
gnajfetannis tribus&quadr4ginta. Huius regni dominus cf-
redus filiuseius Euelmaradochus,p rop ter in iquitates&
libidines paftus infidias à marico fororis fuæ Nirigliflo-
roore peremptuseft, cum duobüs regnafTet annis. Quo
d ffu n d o , fumens regnumqui ei fecit infîdias. Niriglif-
foroor,annis regnauit quatuor. Huius filius Laborofar-
dochuSjPcincipatum quidem.tcnuit puer exiftens men-
fibusnouem : infidias vero paffiis.eo quod nimisappa-
rerct malorum elfe morum, ab amicis cxtindus cft. H oc
itaquepcrcmptoconuenienteshiquifecerancinfidias,
oommuni fnffragio regnum tradiderc Nabonido cuida,
qui eracex Babylone ek eadem gente. Sub hoc mûri'cirm
tinàm illùm j>riufquàpi fûb iugûni ciuey mitrat, Chary b
4 isaïiquaaucmareabforbensFunditusdcleac :, aut alia
viareiedusnerdcfertaloca vagaretur,vbi tiec vr bes,ncc
hominum ifemitaëtt, fed vbifer* pabuiantur., éc aues
oberranr,petras inter'& rupes',folus vagândô.fet ÿtinam
egô,priufquammente,ha:cconcipercm, yitaï terminum
nadus effem feliciofem.Hçcauguratus fubico difpar uit,
filius autem Euilmaluruchus regnauit: qui ab affini Ne-
riglifàre interfedus filium reliquicLauallbrafcpn : qui
ante diem Fàto concedens Nabannidochum Regem
tametfi fanguine minime coniundum, créât. Huic autem
Cyrus,Babÿlonë occupata, Carmaniæ impetio ccf-
fit*. ■’ I
k E C A T ^ V S Â B DE k I TE S
Lib.deludæis.
Synttudasprum miilr* nSunitibnes in àgris,& viihSed
vnaeft vrbs valida, patens in circuitu quinquaginca
maxime ftadia.quam incpjunt h-ominurhcîr citer cctum
viginti millia i eamvocantHierofolyma.Ibieftinyfbis
ferc^vmbilico feptum lapideum , longitudine circicer
quinque iugerum,altituainè centum cubitorum, habés
duas portas : in quoaltaieeft quadrangulum.nec fedis:
necçrudislapidibiiscôfedum.latera funt vicenûm cubitorum,
alcitudo decem. Apud al tare xdifiçiùm eft in-
gens,cuius eft al tare,& candelabrum, vtrumqueaurcü;
pondéré duorum talcncorum. Super his lumeneftno-
étes diefqueinextindum. Simulacrum ibi nullum om-
nino cft,neq-, ftatua,neq-, vlia prorfus ftirps , qùales funt
luci,aut aliquid huiufmodi.In eo nodes diefque,degunt
facer do tcsjfà era quædamperagen ces, & in fand vinum
omnino non libante?.
s M E N A N D E R EP H ES I V S
De Tyri-Regibus.
\ A Oriente verb Abibalo, fucceffit in eius’r egno filius
-^■ AeiusHiramus , qui vixitannostriginta-quatuor,
Hicaggere coniunxit Eurychorum, aureamquêibi co-
lumnamlouis in templo repofuit.&ad fyluam li'gnorum
profedus, abfei dir de monte,qui Libanus appellatur, ligna
cèdrinaad tegminafacièndateraplolum. Deinoli-
tufqueantiqua delu ir a , nouatempla xdificauit; Her-
culil que& Aftartes fana dedicauir,Hercfilis primumex
ftrudo menfe Périt io , déitide Äftartes:quandöcallra
mouit aduerfus rityos.mirume tributa i eddenres : quos
etiam fubdés fi bi met denuo r caflùuiumBabyloniæciuicâriÿex'laterecbdb, &*bicu^,^ . . emeauic. S ub hoc fuir A, bmine
finit conftrudiJCuiusregni anno fèpeimo decimo demonus pueriuuenis , qui femperParabolas loluebat,
egrefliis Cyrds ex Perfide cum magno exercitu, vniüerfà j Tuas Salompù Açgypriorum Rçx deftinaba t. Supputa-
Afialubada,impetum fecit in Babyloniarîl vrbem. Sen- ! c^ r M ® rc™Pu,s ab hocRegc vfque adconftru^ioncm
tiens autem Nabonidusïnuafionem eius &oCéurrens I Garthagims,hqcmodo:fidd«enteHira
com exercitu fuo,atque congreffus pugnà>v iau s& çum «“ itgnqB.dcaaarmsiilius qui cura vir,|aaiims quapaucis
fugatus inclufus eft in Bbrfippenfium ciuitate.
Cyrus autem Babyloniam.obfidens, & deliberahs exte-
riores muros deppnere ciuitatis, eo quod nimis videfe-
t ur muni ta ,6c efiet ad capiendum valde difficilis,reuer-
fus eft adBorfippum,N abonidum expugnaturus.Nalip-
nido vero oppugnationem non exfpedante , fedprius
fupplicante,VfUis dementia Cyrus, & dans ci habicaeu-
lum in Cafmania,expulit a Babylone/ Nabb,nidus iraqj
reliquum vitae tempus in illaprouincia conuer fatuseft.
A B Y D E N V S IN H .IS T O R IA ASS
Y R. I O R V H .
A 4 Egafthenes afleritNabucodroforUm Hcrculefor/
xVjLtioreminAfricam. & Iberiam expedirionemfufee-'
pifTe.Quibusregionibus fub iugo miffis, earum partem
ad dexteram Ponti Euxini in colonias deduXiflerpoft ve-
rp imperium adeptus veluri a Deo quo dam impu^Ius?
haec fertur dixifte: EgoNabucodrpforus,bBabylouij,ca-
lamitatem vobistucnturam praedieo f quam nec Belus
vnus maiorum m eorum, necRegina Belcis auercere Fa-
tum fledendo potent;., Vcniet Perficus mulus veftris v-
tensDiis adiutoribus feruicutis iugtrm impqftt.tirtisjcu-
jus quidem rci conlciuserit Midas Aflyripriim decus.V-
BibliothVet.PAtr.Tm.it..
dfiaginta tribus leprein regnauit annis. Poltnunc Abda-
ftartüs filius,eum vixiflèc annis viginti, regnauit noucm,
Hunc filij nutriefs eius qiaatupr inlitüjs pcremére/'qttiö-
rum fejiiprrègnauicannisXIÏ. ÎPoft quos Adartùsfilius
Beleaftarci regnauit. Qui cum vixilTetannis quadragiiïta
quatuor,regnauit annis duodecim..Pp!l huncfrarei eius
Âftârimüs : &hicvixicannisquatuOr&quibquaginta,
regnauitannj$ nouem, & peremptus efta’frat’re Phelle
te.'qurfufcipiens regnum,menfibusitnperaünoélo.cum
vixtflctinnisquinquagirita.Huncperemibilchobalus
Aftartï Sacerdos : qui cum vixiflct annis lexaginra odo,
regnauit an nis trigib ta dbobuJ.Huic fucceffit Badezo-
rus^liUs qui cum vixilfet annis XLV.rcgnauit Jex, Huic
futcefibr fadus eft Mettifiusfilius:quicumyixiflètci^
gin ta duobus nouem regnauit annis. Huic CacceiTt^n-
lius Pygm dion, qui annos.égitinfuavita quinquaginta
'fexexqnibus XLrertuit Pflüçipatum/ huitis regnianno
fep t im o, Soror Dido in Africa ædificaui c Car t h agin e m Î
P H O E N I C V M S C R J P ,T A
DeRegibusTyri.
C V b Rcg'e rthöbalo Nab’uchodonpfbr obledirTyrum
^aariistribus 8c decem. Poft hunc regnauit Baal annis
L i decem.
Iofephus
lib i. ad-
ueifus A-
§ '
pioncm.
Hietof’o*- ;
lyma.
B 5* S
■ Iofephus.
lib.i.adu.