f a /.a p ta ii.
ÿ-«Âperti-
na cia. '»*;
A Ntiqu
A A ftndiö
' al, minima.
j
endt tmbinon facia-, fed qua aptid dinerfosaUtortslegi, ad vult!aie
legentmnfineinuiiitacommunicarepropofui.NamcirApoflo its,
non quacunque fcripta funt, ver à fuiît, ait ,fed quacunquefcripta
funt,ad no [Iram doftrinamfcnpthfunt fitcit vniutrfuas eorum,
de quibus loquitur, ad lila [o la pept t arâari,qua in lege
fcripta funt & propbetis ,dequorumveritate nemo ambigit,nifi,
quifidei Catholics, non concordat. Quadam veto qua in librit au-
torumnonreperi ,exvfuquotidiano& rtrumexperientia^uafi,
de quadam mrümhiJloriàexwpftiSïquànroa^
lofoplmexercitationcm vtdtntur aecedere, acadtmtcoïum more
potvis»quant t perutcacia contendendijie cónjlct ejjèprppofita, vt
in examinât tone ven ,faum lUtqueiudttiuin liberukfyferuetqr,
& inutilisfcrib tritium cenfeatur autoritas.vbifententta potiorn-
fragqtur. PropofitUm tarnen ijl, mbit pmipue verfari}vndfper:
niciem error non contrahit ad iUorum définitionem prafumpt'mcUmtraria
nonaJJurgerey in quibus fineperitulo non erra-
tur. Nemo autan m muriamfiiam reputet quippiam diet, cum
nulla fit derogatio perfonarumfedfugienforumfola concufiio, W
tiorum. In quo quidem meprafittum ire obfequium tam malts,
quant bonis arbitror, dum in his approbatur quod faciunt, & hit
notatis.vitiis pefiintproficere,vtprobentur. Sed bacfiqttems.Cux
eastern academcospra cat er is placent imitari Jermqfuccinttus a-
periet.
*ƒ • ■ J sT * - C ap. I. ‘ \
- Quod Academici modefiioresfuerint aliis Philofophis,quos
- temeritas excacault, vtdanntur m ,
rtprobumfenfum.
ups quidem philofophos floraiflc iogeniis &
fiudio profèciflè, iam nqn Celebris opinio eft, fed
omnibus in commune perfüaia fcntèntia. Ad icsenim
exnaturafee incomprehenfibiles , ftudio & exercirattone
viam fibi Fecit ingefiium ,.j5c iliorumbeneficio
plurima-publicata font pofteris,quibus gaudemus&miramurinuentis„,
Mundumjifinenfifunt,coelumfuisregulisFubiècerunt^
natùri varias fcrutatifimt caufas,& vmuerfitsuem
opificfS, defæcatis quodam modo font o-
deftiorcsiunt,quoddefedtum fuurn minime di£ten- (
,rur,& in rerutn ignorantiapoiîti, ferc de iingulis dubi-
taift. Quod quid^i longe tutius eil, quam incerta ternerede
culis contemplatie Q^afi ergo niole Giganteafubuefti,
& iain non humânis v i ri b us rob orati, in tuin uerun t ,in-
dixétüntqibellumgratiæDeiVdeyigôre rattonis libero^
confifi^rbitdo .ac fi fecundum fabulas, elfen tcoelo ca-
ptiuOyvirtutum quibUsefFerebantur brachia inuéûuri.
Deie&ifiintïtaque dum allfeuarcntur, & dicentes"fe
cörebrum,vtquipmniaferepernouerant.pernxipfi(Ii-
meerrarentinmaximisi&variisdiftraéiiopinionibus,
etiat nomina ign orarent. Sed cuiyerö fabulai u in ftru-
mentavilefcunt;!icet 8cab bofte docerifapicntisaninuis
no detrefter, cum peculiarispopulusDeiauro5argenco,
vcftibus,& toto Ægyptiorumqrnàtu rèfplendeat.Si ge^
tilium jinquam, jfigmenta yilefcunr, fic dum in cam po
SennaarfundamentaBabylonisiacitimpietaSjdumtiir^
ris elationiSjÔCcontradidionîs machina in ccelum erigi-
tur.de alto prècipitijà Deofaéiaeft linguarumdiuiuo,
fubtra&oq; impiis verbi commërcio, èx nçceffitate fe-
cutaeft feceffio populoru.Sic&Philófopbi,dum ingenij
fui machina^, fuo quódamThéomachiae genète in altü
erexerunt,v<?re eis incommutabilis & indeficientis vèri-
tatis fubtraftaeilvaîtas ; & ignorâtiænebulis obuoluti,
eorûm quæàbvoa &firigalariveritate yera font, maxi.
■mam notitiarqpeididerunt.vtiiri fenföm reprobiiin da.
tieffe conuincerentur ab operibus fuisj&tanqüam réce-
denteduce, fpiritufcilicervetitatis,difpcÈgerétur in^^va-
rias fedaserrorisj.&inianias falfas. Et eo qüidem niifë-
aóres e ffeâi funt ,'q uod in bis defeótum fuum minime
agnofcebant.Hihceft.quoddumPronoenftiamStoicus
veQeràtuf,omniahcceiïïtadslégebon(bingit:Egicurus
econtra i dum terumWetur liber tatem, difpofitionem
euacuat, & o rùni a çafibüs fluétuare eon ten diti Eregio-
ne’confiftunt ytriufquecultores, & dèfingulis fef ere-
rum, articulis aimicant quafi Palladis fàçràmeht»
I adftriâi .folas paradoxas loqùuntùr, aut
ôceasvfquequaqüè;Veras eiûfè confirmait. Âèàdemïci,
finite. Âcademicorum quoque iuuat opinio-
nem, qüódnon modÔ.Her^clides^Pontiçus & Cicero
nofler, infummaiùgenioforumyirorum laude recepti,
tandem ad eos tranfierunti fed &.fdij pintes ,:quos per-
clirretelongum eft, Nonne ergo præferendi lune aliis,
quos & àflcreûdl môdeftià,& tantorupa viroruni $com-
mendat autoritasï ' .. . ^ • . •. probauic-
I ■ . ' C a p v*t "I I. ' .j./
; De errore Academicorum:&quos eorum liceat imi-
1 iari,& quoejûn t dubitabilia
. Japitnÿi
N On tarnen ömnes, qui A.c^demmorunijCe.nlentur
. notnine,hancdico modcftiçregulamtjfnuiflèicum
.& pVofeffio feiflafit,6c prbparte tam rifui pateat,quam
ctrori. C^deniminepüus3quam fluótuareinfinguLs,
èc nullius rei habere çettitudinem ^ 6ç. nomen PRilpfo-
plifriroficeri? Nam qui de omnibus dubitant, ep quod
mhii'habent certum, tam à,fide, qu^m, a fçiçntiaajicni
lunt. Liceténim fides ad fciçntiæ brauium non perue-
i niàtjdüm qualî pcr fpeçulùm veritatem ahfcntiumi0-
I tuétur, habet tamên cettitüdinc.m. calig;inè ambigùita-
f tis ex’clufa. Pbrrofi de fingulis Academicus dubitat ,de
nuilôcertüseft,nififorte&hocip.fuminçèttumhahe2t,
âh contrariisexiftentibus.in e p de m,çi r caidc m,p o ll^t Sc
dubius ôc certus eflè. Sed an débitât ineèrgum habeti
dum hocipfum nefçir.annefciat.Cum yeroineo homo
ceftriis âmmalibüs piçftet,quod racionevigçtaÔC intelli-
gèntiajqam in fenfibûs.qui licet ai^ra ç fintcorponç elle
I dicühtur,faciic luperatur,heq;lynci valeâræquari pet-
îpicàcia oculorum,fus auditu præujtlet, vultur AUjcanis
|odoratugùftuiimia',aranea ta^u.Çum,inquam>difcer-
nendî & întelligêndi virihiisbomo procédât » quis pra:-
ftantiprem ïaeiHisautpptipsqüishoninferiörem, & vt
ri ta dicâm quisbrutidrem non çredat hominem,çuira-
tiô nondilçernit^intellèitusnonlapitj, cum& brutaàd
I qu an däm r ari o riis i m agine m qu o danûriqd o y i d e^ti tur
alTùrgere. Nam & canis fuos difeernit affe(5lùs',)3jnefi-
ciorum memoreft,familiaritatem cumhomineabex-
peiientiâ return&yfa contrahit,6c amiçitiae pri^cét^risj
quàfi fidem familiaribus exhibens,1 rationis 8 c intçlle-
dufquodam npbilitaturingenro.Sed&iniuriatummc-
moriacamclotfenaçiterrefidet,& Rhinocéros, quiôcv-
nicorniseft,virgihisintegritâie ncagn5ofcir,vcdu,htaxat
iiiius fëreamplexîbus^^capi^tur. Oddfem Pànthcræ ^
teràfequunturammaHaj&'qUpdra eft’,_pifces
in gurgvtibus ac] fpècieni auri oô.çueniunt, vnde & fæ-
uientis iuxuriærmpërator Nerô.àureis vtdiciturretibus
pifeabatur. Qmdmulta?_ ^ ;
..ÿ I ToruaUtna lupum fequitut, lupus tpfecapellàm,
X ;. Tloreniem cithtfum [e qui tur lafiitta cape fia.
Et in huiic modum v6lupta.te fiia trahùntur plüfima:
quod(yt credq)-,cuenite non.polïet, fideaffe&îbusiuis
dubitarent.Qui ergo àd fingula nefeij lunt, qua temeri-
tate vé Um p udè n t ia, phil olop h andi profeffipnem arri-
piuntîNamficut âbeo,quod,hotum cft,nôtiP,fîc & ra-
rioab eo quodratum eft.ideftçéjctum & firmum,gram-
matiçë denominator : 6ç prpfeâo.inanis.eit ratio homi
hiSjçninihil pprfüaderi pocelU qüin lêmpet & in omnibus
opinipnu m liibrico vaciller Qi^id enim ëi Philpfbr
phia confer cqui fern per fly£l:udt opinipnibqsjSccdi in
ofiendehda feliatatis via pqtïpnis lumen eÿtinguit',6c
quafi ôtulueruir>vt çautius Screótiuspcrgatyiator, cüi
oftehfura eft viam îbîonne &plurimum o b e ft illi qqi ex-
caecatur? Quid pptius fequetur qui tanta contrarfetate
diftrahiturîSaneadpatriam nemq peruehit jnifi qui v-
nam féoùitur yiam ; & quipmhi verbo aurem accommodât,
nüquani qûietuaerit. Nonne limilipreftletharr
gico^autinnóienti,fiucinfan9,quam l?hilofophq, qui
eum fômnii hiemineridan dormierit dubîtar,6c cum ci-
bo fatiatus eft,an ieiunusfif , nefeit, 6cnullius eorum
qu«l
h j b t t ' D e m d e i J v i r H c g t n n t . I o q a i j & m u l t à ç f c iM * , f e ^ i
haro v»a imPhilolophi* ionoll gationepcpôci'ec, çuira-
tio nihil perfuadeaf, quodaeheaf iâù^equàiut^led eft;.
adfomniafemp et ibccttus?Talis vriq-, Âcadetnicusicum
éjî cbrutisaninaalib. waleatadæquâri, needignus ellhç)-'
ihinis,redöpbilbfopbiväelhooore vd npmine. Etqui-
denwbP^flbsiftoxum ineptias,magnus pairiter ôc fidclis
do<â‘^bdëfiaeAagUiftmus,fed Ôc Çidçt:P validis rario-
nibusööiCEmoneelegancilfiinocopiofius dilputant.Ye-
runtamen adillosïqui de lingulisdubitant,qua: fapienti
faeiunt qu^lipncm^Ciceroïciplb téftc tranfiuit,neçeos
nöfter Auguftinus perfequitur , < um ôcipfe in opetibus
fois, Acadfcroico.remperaméto ytaturf requentius,6f fub
arobiguitäte proponat multa, qusealij confidentius, ne
roagis temerat-ie' di^>ncanti,non<viderétur habere quas-
ftionem.Mihi tarnen nonyidetur quifquam eo loqui fe-.
curias,quiita circûlpeâus cftin verb o , ne prolabipof-
fitad fallâ. Sunt autem dubitabilia fapienti, quæ nec fidel
nec fenlus, aut rationis manifelhe perluadet auturi-
tas.ôc quæ fuis in ytramque pattern hituntup firmameri-
tis. Taliaqùidcmfunt quæquaenmtur de prouidentia,
de fubftantia,quantitate,viribus, officaeia, 6c origine a-
nim*, defato,6c facilitatenaturæ, calii 6chberoarbi-
trio,de mate'ia 6c motu,ÔC p: incipiis corporum, de pro-
; gre fl u multttud in is,Ôc magn i tudinis fedione, a n ter mi-
; nos omnino non habeant, an eosduntaxat àKoyvç tandem
inueniant.De temporeôc loco.de numéro ,6ç ora-
. tione, de eodem 6c diuerfo, in quo plu rima âtcritio eft,
dediuiduo6cindiuiduo,de fubftancia 6c forma vocis,
de ftatU yniucrfalium.de vlu, 6c fine, oriuque virtutum
èc vitiorum,an omnes virtuces habear qui vnamhabet,
an omnia fine peccata æqüalia 6C æqualiter punienda.
Item de caufis reru m 6c adiunâione earum, vel repu-
gnantia, de effluxioneÔc defiuxione Oceani,dc ortu Ni-
li.dchumorum in animalibuscorporibusaugmento 8c
diminutione ad motum lunæ, de variislarentis naturæ
fecrctis.de officiis 8c figutis caularum,quæ in contradi-
bus.aut quali contra&ibus.malcficiis, aur quafi malefi-
ciis,aut aliis return formis varie oriuntur.de naturade o-
peribus eius,de veritate, 6c prïmifrerum iniciis, in qui-
bus humanum ingenium deficit, an angeli omnino fua
non habeant, aut qualià habeant corpora, & quæ pie
quæruntur de ipfo Deo, qui cotius naturæ rationalis ex-
ceditinueftigationem,Ôclùperomnia, quæ]mente pof- ;
funt ccmcip^exaltatur. Pollen t in hune modum enarra-
ri quarn plurim»,quæ fic dubitationem fapientis admit-
tunt,vttarnen dubitatio ipfa'vulgus prætereat. Inhis
itaque facile crediderim Academicos tanto modeftius
dubitafle, quanto*eos temeritatis præcipitium diligen-
tius pra-cauilfe reperio. Adco quidem, vt cum apud feri-
ptotes in locis non pafiim dubiis, verba quodammodo
ambigua.qualia lunt hæc, fi forte, fprtafle, 6cforfitan,
proferuntur, Academico dican tur vfi temperamen to.eo
quod tempérant i ores aliis Academici fuerint, qui om.no
veritifunttemerariædefiniuonisfubirenotam, ôc præcipitium
falfitatis.
C a p . I I I .
i «/.Agclliu,
•'•meiitof.
ft iumqué,‘f
Vndediâi fint Academici,aux quis timor%tutpafiio mentis,
fecundum f A. Gtllium & Sioifos,
infitpuntcm codât.
a Cademici quidem difti font ab Academia, ynde
Platoextitit o'riundus * quieundèm fuæ natinitatis
locum,8c ftudendi vfu,difcipulorum frequentia,tmp-
rum que fuorum eele britatc récit infignem. Ilium yero
locû ceteris |>rætulir,eo quod adinçutiédum ti.roôrem,
quo vida reprimerentur, ôc agnita conditione fui, mo-
deflia fidelius rpferuaretur,maxime vifus eft ex ftequen-
ti cerræmotujquo læpe coHidimr, efle^idoneus. Timqf
enimficùt modeftiæeognatus eft, ita familiatis eft fapienti.,
Non ille tam en qui mentem turbat, 8c quafi turbine
quodam rationis 8c intelligcntiæ præftringicocu-
lum,fedqui componitanimuro, ôc quafi humilitatisfo^
mes hominem reddit ad qmnia virtutis officia aptio-
rera.Vndeinl&ds Nojaiuin Attiearum feribit f Aulu$i
_ Bïbliotb.Vet.Pat.Tom.if. _______ _
quando nàuigaflccumquodam philofopho,eoqueno-
biliinr'er Stoicos. lllis autem ex magna partein fètïten-
tiam feditjtiiuon locum non elfe in animo fapieiitis, cû
omniaex neceflitate ptoueniant.ftultumque fictimerç,
quod vitari non poteft.&çcohtravnicum fit remedium,
y t vir prudèns f o r ti tudinis v ires præpare t, 8c robore pa-
nentiæ, quafi fplidiffimo animi ihuidli dypco , omnia
tela nëceflitaris excipiat. Cum ergo nanigium (urbato
maii.vcntorum vehementia,coeloque miuaci periculo-
fiflime iaólatetar.philofophus vi ciraofisexpaUuit.Dc-1-
inde cum tempeftate cranfada fecuritas præbuiflèt col-
loquendi, vt fit, 6c congarriendi locum, focipru'm vnus
diues.lux uriofus, Afiaticus, c copie compellare Phiiofo -
phum;6ç îlludere ei.eo quod coûtraprofeflîoneiH fuam
timoré palluerat, cum iple, qui minime phikifophaba-
tur,manfiflet intrepidùs in eo^quod impendebat.exitio.
At ille Anftipp i S ocratici relponlum retulit, qui cum in
re fimili fimiiiceri6cà confirr.iliargueretur,refpohdit:
ilium pro anima nequiflimiuiebuionis merito u<5faille
folici; u tn.le autem debuiflè ti mere pro anima Aufnppi;
Oiuitisëfgoquæftionedepul:a:,accelfit Aulus Gelliusj
nonexagttandi animo,fed difcendi.familiaricetqilçrés,
quænam effet caufa timoris lui,cumprçceptum lie dilci-
plInæStoicorum, nemoitis rimeaiur aduentus, quam
confiât efleindubium terminant vitæ. Ille a liefern cum
difcendiauiditategnauiieraccéfum vidiflèt hominem^
librumEpidleci Stoici de mäticaprotulit, in quoIctipta.
crantea3quæcôgruebantdecretisZenonis&:Chiyfippi,
qui dicunturfuilîèprincipes Stoicorum. Cum ergo li-
brum in manibusAulusGellius ! enui fle t.inueni t Scoi cis
placuifle,non eflè in poteftate hominis,vt vifa, quæphâ-
taflas appellant, in animum veniant,aut recédant, 6c eu
venerint ex terribilibus rébus aut contra, neceflè aflè-
runt moueri animum etiamlapientis, vt paulilpexmetü
trépidé t.triftitia contrahatur.dilarecur læcitia, cupidita-
cibus moueatur, tamquamhis paflîonibus prauenien-
tibus rationis & mentis officium, nec tarnen idcocon-
feientia mali in mente verlad,nec approbari ifta, auc eis
aliquem indulgesiconfenfiiauHoc cnimeflè Voiunt in
poccftate,idquèinterefle cenfent interanimumlàpien-
tis,ôcftulti, quod ftultus conlenfu mentis paflionibus
cedit, fapiens autem, licet eas neceflitate pacôtur,Teti-
net tarnen de racipnabiliter appetendis vel fugiendis,
veram 6c firmaminconcufTimeme fentenda Hæc quidem
illi aurore A-Gelfio, Ôc pro parte eleganter ôc yerei
Errant tarnen, fi iftarum paifionû, quæ necelfariîèiùnt,
reprelfibnem ôccalligationem citra gradara viribus fois
adfctibuntjco quod lolius mifercntis Dei eft, non vdqi,
currentis hominis aut volentis,yt hæ in vfum iuftitiæ
conuertamur. Hoc autem fuffiriatdemonftratè, quod
timoré modeftia difpenfatùr j, ôc phiïofophandi prima
fternitur ôc difponitur via. Siquidem lcriptum eft » quia
inicium fapicntiæ,6c finis modeftiæ, timor Dei.
C A P v t . IV .
Vnàtdicaturpbilofepbta: & de Samio Pythagoras&do-
Urina eitss,qui ltaluis phiïofophandi
autoi extitit.
IPfum Vero philofophiæ nomen,iPycbàgoraItalico
inuentum çft,qui tantç fuit autoritaris apud antiquos,
vcprætudiciali opinione/entemias omnium fuperaret,
elîètque fans ad quamlibet fententiam rçbowndam.fi
hocipfe dixifle doceretur. lpfa namque voxpronomi-
nis,vfurpatione quadam,proprij nominisfexplebat officium.
Fuie autem hic nariôoe Samius, negodatbris diui-
tis filiusjcui nomen Maratuserpit, fed parente longe di-
tiorcrat,eoquod negotiatio partis tanta ncquiuit ac-
quiretc,quanta filius contcmncremaluit.quam habere,
Magnis itaqj fapientioe fôrmatus incrementis.Ægyptu
primo,mox Babylopiam, ad perdifeendos fidèrum mo-
ius, origine m que mundi fpeâandam, profeâtus.fum-
tnam icientiam conlèciitus erar. Itide regreflus Cretans
&Lacedæmona,ad cognofcendas Minois ôc Lvcurgi |
f O o inclytas*