M a t k t i V g p i i L - u i t v Ç i s
SibvUinàfunt etiatn mmina |M l| | | |IÉ lr lt '® ® l® 1
dllfiitfe credensouine genui hotnihum W * « J W
® quorfBrayiple
iadccjirttoas impios (inrol atq, pios .ttmcdemum im-
Dios quidem ïn ï’èhetn acrcnebras tnittetiQijj ÿ f e j Pie‘
^ïcmtèncliucci1LU^\LUfcnpmtMi¥,3 fpiritumPeodame
.h ono tad q ttc fnq td&vq am çK Âjlidhu ra foe n jod i.lo -
troxenim term mortafiumcónfuiiperic cum ipie onml'
potènsvetïetifineïibutïaHiadicére<viüotumatqupmori
jPlatoois
ldeinoKU-
ris lonten-
Exoppoiicoiiuius Stygius cft quartus amnis, à quo palu-
demStygem nomiheHetiereditur.Iii hune ftuuiumqui.
inciûîtj'o'v^fticcr in aqua tprtusjertur circumuplucus Py-
riphïegeçQnri oppohtus |tandemqj.prope Acherufiam
necetiainhuius aqua cuipiâ
milcetur,fed circuradatain T artarum tandem exitin op-
pofitum P.yrîphiegetonti-.HuncPoetæCMyfH»» appellât.
H ic çumitale habeant,cum defundti ad eum lôcum de-
uenerint quodeportantur, primum diiudicantur, quina
B H B ;^^cVrfyriilnmomn& Et illud: Tacite H .iufiejScquicohtravixerint, M fi qui vidèbuntur medio
Etillud : Erïtmundusmimundus quodànm^odovixiirejmvehicularcanduntrua^perA-
vocemWtuojipim Mni^\nA-'cumveneritmisermtïe- cheronta.mpaludeiudcferuntur,vbigramfupphciode-
Pfcfunfti
q u o vala
n t, fe.
Rundum
$EçonS.
peremttmaomwvH»^^
mfcr.fn
fabulis magiscognatumcfle videatuc, quotidien Plato
inGoreUiQdiultefaaaequevmteqm po Iquam mormusfbetitinbeatomroinMasprofeattmabfqucvUom
comttiodo fumainbcatitïïdine «iaçie: Qui veto miultc
aoimpieeuminatîodïïimaproficUcirapptiaa^uæTrfrf<
0^uïiaofdmroortaiiudicantut;&iudexiplênudusqft
quiadefundtus & animo amnromperfpiatab omnibus
l é î î S ïm cognacis ,8c catterisquse hic habebat, vt roitu
ïudicitim rit.Çümigttut ad iudicçm anima peruenem velutiadMadamantumAiiaticumjCqnteftn^
m
Poerarum
finmenta
non funt
omnino
contemnenda.
iudexctiam
,fi regis mfeni anima eJlcrweaperlpicitTOlnera&«tçatticclibm
«amm/qu^ringiilteopetationesanmæimpreffetu
ftt.dd'et tdrtuofa àrnnia falbtate atque fupeïbia
Coehofcit nihil îbi efic rtclumpropter hcpntiamy
a^onbiinbïiamdnconlincntiamqueinvidendo tfed o-
ninitutpftndineafiimamreplétameire. Q ® “ gjfgg • *
catçercin.Tàrtai:iïmnmtît : vbi fnpplici]s totqncntiir.
Quam àuqtm ab.omni cicatrice peccatoruip detetfam vi
d^taoitbim:necil«3elit,nccvndefneritquçtensadmiifPPiwè
i !' j 11111 11 '*.f 'i ri eus bacàlnni}bab'enslicptKRbadainantnstndlcat. Minos
aurenii^Vpttnmtenensi.fqlusfcdttyniulqapiijdi'
cibtncodfidètïins. Meditari hæcigitut (quat&itamis
mandatis Sc amiquoriun Panum talubnbnS do&inis
ctedendafufcepimm.quïtalibus tnfupet Gennlmqi tej
ftimoniisadmonemuc) magnopète ftudcbit, quilquis
maïotem indies|ffequi 6nfihé ptpfcaum tpligionts, omditattonipirMrum.
C ap.III.
'1 tantum conteritut humahà mens Jnediiatione
Ogniiüiusincuitibüiiqueludicij, quanto maiore rapletmhorrofccoaùamjquespimdeninadéiùdidatæqueanimifubltutï
tant aueinostetcmmorq; profundi bu*-
tati caceieMuaspafrumtaMpmuascmeiatusqueattocitfim'osiquam
putehs ilte fe iS t, quam atdens îgnisat^,
imolêfabiiismuamibbifaliifeiiraj mbidaqi n'equiuinio-
fum dxmonum iÜ'afociet'as.NeqUe veto comemOTamus
hic fabulas poetatum,no ntucipitcmcaneitqnonlqualidumnautam>
aufftygiampaludeni,u6npiteniJautfpucrosiudices^
nbnylttieesfçelçtumdèàsjiionfqtaslxionis,
vndas TâtaIi,vulturemT ici j ,non cætera demqj quaeium-
musPoetadicit: . .
îHoriJibiJicentttm lïngu&fint oraqne centum,
Q uamquam n.ec omnino quatàpoetis traditafunt,abij-
cienda cfle exiftimàmns. Nam licet&fta ea elle IP,in“ ne
dubium fîtjVtcun tameri yel iocd,vel feiio fcriptaf ue-
rintsnon paruam affetre vidénjdt ytilitateiïî | qncd ea-
dem qdoqj> qux&Chriftianafadesrecipit, conntcntuc
er. oVrt. ra-rralocavbi mortalium anlmæ eu
A nines
females
qui fint.
fecundum
.Platonc.
wiuuatv..* ■ —- J-,--------- f r -------—-
pur^antur& pofteaUbctatihpnoresconfequuntur fm
benefedorumluotumdignitatem.Quiaatemvidebun-
tarprppter magnitudinem peccacorum curari non pofte,
inTartamomnesdeiedi nunq.inde polUmt ekirei Qui
veró curabiles funt quamuis maxime peccarinc ,vtputa
in patre vel matre ex ita,Öcpoftea poenitudinpmhapue-
runt,vel homicidio,vel alio quodam facinore contami-
hati hós in Taitarqm deuenire necefte eft, & anauo törti
temporis fpatioeijciunturab ynda. Homicidae quidem
inCocytumj patn.s autem ik. matris violatoves in Pyri-
phiegetphta. Cumqj ad Acherulïadem fuerint paludc
clamates v ocant,ali j quosvitupeiarunt,alij quosoccide-
runtjCumqj vocauerint,rogant & fupplicant vt inP^lu-
défufeipiantur, 8c ft exorauerint exeunt öc liberantura
I maliisïlin .a. non exorauerint,turCüsin Tattatum fcrütur,
: ac inde iterü in fluuios,nec prius ceftant q exorauetint
quo|l?(etunt. Haec.ri.vltioaiudicibusimponitur. Qui
I autéfanÖritate Yiuendi excclluifte videbuntur | .hifiint
quiab i,fta?erraquafx a yinculis libcrantur. Horüquife
philpCophiapurgacintjfinelaborcin fempiternumviuüt
öc babicationes pulcherrimas confequuntur, quas nee
[ verbiséxptimere pplEm,necfi pofllm tempus fufficeret.
HprüigicurgratiacundisviribusvirtutiScuramoportct
in hac vita gerere:optimum..n.praemium propolitum e/l,
8c fpes maxima. •.
HaccPiato.Sed nee his quidem quamuis minimeCon-
tem ni «leheant innici volumus, alpouibus | certioribusqv
I opus eft teftimonijs. Magnumqj iftud 8c prtéftans elfeyideturqahHermeteTrismegiftogentiliPhilolophojhi
! hil confiffti aut compoliti omnino habente »jplatum eft.
Docensaj. Afclepium, ad quem de idplo loquebatur.
Cumfuerit^t)aritm&ècorporefaftadijfolutio, tunearbitrïum
examenque »feriüeïus tranfiet in fimmidanonispoteftatem: ifqi
eamcupiam, iuftamq*, pcruideritinilbiconapetentibus L locis manerepermitcit.Sin aute delidtorum illita macu-
lis vitijs bblitam viderit, defuper adimadeturbans pro-
ccllis turbinibulqj aeris,ignis, 8c aquse faepe difcordanti-
bus traditur,vtintercoelum 8c terram mundanis flui^ib.
lindiuerlalêmpertetenuspQïnis.agitatarapiatunvtinhoc
anima oblitaternitas}q>litimmortalilcntcntiaa:ternoq;
fuppliciP fubiugata.Ergo ne his implicemur verendum,
timendum, cauendumq-, ellè cognofce. Incredibiles.n.
poft delióta cogentur credete non verbis fedexemplis:
necminisjfcdipfapaftioncpcenarum. :
Eximiah?ecprofed:ogentilis hpminis fententia j, qu®
8c Chtiftianös nos quam maximeadmonet, vt q> alienia
fide certo tcmierunt,nosne vtique ele&i aDeo Chtifti n-
delcs dubitarpdebeamusïvt poftmorté fc.omniaquaein
vita vel bene vel male geflerimus, exatuilli demum fubi jciendahnt.
lumpmriquefunuspcenanteorum, quaviuentes
peraeram egerimus, CüiUS gtatia Chrylbftomus
I tl: - _ ___; c . : b : i s AmiticfirTdzMTt
G
Examini
fubiicim-
da qoc
viucntes
geflimus.
etiam gen
ïlesaflet-
uerunt.
.......qnytelnhÆilbl tiimm-EoHirgoincpiwilimmmsfimulcumlMC mufimri
" f ! " “ 0r„],ii,sifuctimlitetisconfecrata. Rcfbtt.n.Eu- {tdiiirçotmmivquodbmrumMmaUirmrfwbUgeÿmitiM
l o f r a u r ^ u m ^ m . sued ahocU-
^ ' „ f J^lrn^itMuxtaolliummUtißmummodi'fe-' nmatquimmmiftvnmhoimnopnmqMdmfiwmii.Xtm
Xumti^nm.aJrikmbidmAivitUmofm im m emum tur,cmfm,m,miimt,&tmnt. î,quamf»màrefumaim
ÏmlixmprmpMimAcbmMmde^n.naipfipirmixtM, mnoma,v(dibmt,imm,ttmmieixMmi, wdim&pmt
McreüUCvb mrdm nrncibiu cmimmlum mjriTamrm iWtomnummdmi., ommconftmm^umrimbutimm
L it 'Hic aOTinis quem Pyilphkgecoma nommant, f«imam,mum qui h e rd bon* n i «uU perpmanmn, Ha
__I------ i£------------------—-r^ ; : ! nos
m
Éxempl“.
ic quoda
milite in
jr*l>° Jnorruô.
i!«1* I
jiipplicia
^térnagigiuntur.
Deperfenerkntia religions, ibtb . j
D
nospræclàre iiiftruit Chryfóftómus; Qüibus coriùenit
quodrefertPlatô exemjplum Iris cuiüfdam viri fortilli-
niijgenereArmeni:quiinprælio mortuüscum inrogum
ponereturdecimo die,poftquam decidit, reuixiq multà-
queibife vidilïe narrauitracintcr aiiaqupdartimâegtôf-
fe è corpore eum multis in locum quendarn demum de-
uenilîèt vbi terræ hiatus inter fc connexi maximi erant:
Scex oppofîto duo ad cælüm itincra tiudices aucem fe-
dentes vidillé à quibus qui iufti foiflè iudicabantur ih
anteriorepatte fignisalligatisad dexteram ,& lurfum in
cElumireiubebantur., Iniuftivèro adftniftram& dcor-
fum fignis ad pofteriorcm partem eorUm alligatis, in
qmbijsfçriptaeraht eqrtun fecinorà, quæ eum vidiftet
acceiîifleat^ue rogalïe diccbac, vt libérée eihominibus
harcnunciaré. Quodcumillisplacuilïèt,per omnia ilia
loçàdiligéntius ductain iriiillè.
Hæc Plato. Vérum y t ad noftros veniamiis longe fide-
liores téftes ,-quid'Efaias^ide huiufcemodi poenis dicat,
aduertämus. Aitenim : VèrmUeorum non morietur, & ignis
concidit çndauer tuutit : Sübtef teßermtßr tma t f outredo : &
operimentUm tuum erunt vernies. Qüæ vetba dbiftiûîmus’
eorum ôc lànétiflimus,inteipres^ierÔhymit$ ita déclarât,
■S'ifcitati
hpiufdam
Rmorte
memora.
pilecrt-'1
ffilom
ppud GtCî
guriunu
vt poenæjill^æternfèintelligaiuui'.qhaspropriagi-.
gnic confcientia-îVelfuppliciôrummateria, quæeX proprijs
peccatis nafeittir. Sicut ehim quamdiü cadaiieris
nvateriaeft,8£aliquishûmôrincadàuere,verxnesnafcun-
turex putredine : lie èx ipla rhateriâpeccatôrum liïppli-
dagignunrur. Qmdvero veriùsVcérauSjaltiufque^Sal-
uatore noftFóIefu?audiamus8chkincipfum loquentem. I
M^ ,ix i< im imm i^ b rd s^ à^ e s^ -e i^ flem'& pid or
detstiutnïltcm dainnatislèdiétuj.'um coi'nminatur : lte tiit-
kAtdt inigneni\ücrmtm3qui paraius efi diabolo & angelis eins.
. In Euangelio quôque c'um dixiftèt : Homo quidam erdtdi-l
ues, & induebaturpurpura&fyffo,&epulabatur quotité $ Im-\
dide. Et eratquidïinj mendicus nomine Lazarus, qui iacebat ad
.tanuam eius vlcerwus plenus,cupiéns faturari demicisquatade-
I banidx'menfa dpiify&'nêm iüidabats.fed & canes venübant '&
' iingebant vlcerk élus. Subiunxit quod mortuus/Lâzarusl
portatus cft ab angélis in lînuih Abrâh æ :‘8c mortuus di*
iiçslèpultus e lt .1 infer no. Qui eleuäns octilos lùos cuml
ellètin tormencis ,vidit Abraham alonge ScLazarum in
linueius:8c ipfeclamans dmvPaterAbrabantmiferere mei\
& mitte Lazarum vt intingatextrenium digiti fui in aquam\vt\
rejrigeret linguam meàm ,quia auctor in baeflamma. Gùiusl
non concutiatùi', extérreaturque aniljius, yoluenshæc
feeum prolata ab ore èiiis qui nuiiquam falfa. loçùtus
eft. -yemuT tioii tantum Ksec locjituseft: qftin Scmultis
fæpcfignisiquorerrortantoruin fuppheiorum,cumma-
niiefte videicnturyà tcrrenarum rerum cura mâgis hù-|
manasnientès abdifcàreti demoqftrauit. hïultaFquïdeïh
huiufeemodi paffini narrantüd Sed illud quod tràdit
Gregorius , magnum certé 8c mèmôrabile referemus.
Scribitenimllynciànum quendam Mpnachiim , qUiiri
monafterio téeum viuebat, narrare fibi (olirum quod ex^-
Pctro alio monacho Hiberna; regionis, accola lcilicec
Cremi,qi|am iple aliquando inhabitaucrat, audiuiftèt,vita
ié exceffiflè alias pfiufquäihereri'umi peterët^vitie qüo-
que ftatim reftitutuni hiiffe. Vidifte autein tantilper,
dutn anima ico rp ore fèceflu m hab uilïèc, fupplicia infë-
ro n p , atque ihnumera lôcà flammarum, mipenfofque
ineifdem roagnos qüôlHam plim apud munaiim atque
potentesvirosr Qtiocum&ipfe deduéhis eflètvtcum
illisiîmul æcerno ignetorqueretur^ereptumfuiflè fùbi-
toabarigeloi quem corufco habitü lîbi ippàruiitè di-
eebat ; atque àb i ngenti ea hórrendaque Hammarum vo-
ragine liberatuni-; monitum quoque abeo vtegrederé-
tur:8cqualiterpofthac VHÎeretfpllicite atterideret.Egref-
» 4 7
quodlctibttClmacas, vidiflcfecocumnuendim mo-
nabhorqm.qul quonens officiomtcndereiiiiió.totKs'
M I M i W m m
compundhcordisfîngulttis çmitterer. Cumfuc cauCiS
comm mtcrrqgaflct , fic:ab co accepKIè/nunduam 1-'
^ em .q u q ^ cQ<jucnda.eduliavtefs tim,femtu*j,quia
. = tcm fubirct mfernus flic ik æccmus igtlis.quo'dirum
in modumdamnatWmottalium'animæ tmäämuf.
Ita vcro.bt, yt prxfentiutn return confideratió fefeitet
ychcmentciuqiinfîgatmçmqnamcomtiiiquîealiqtlan-
C^ataââqe qmcogitàùëritmuiSmos
accrbtlTixofquc, quos huinana corpora liiflinent,
dolores ,8c anr*11" - — - > ’ ■ r ’
änguftiäs, yelfebriumsyelj^
veliliorunrj,verdentr
cetcrbrii nique qu Priim'lbhgà
man debat
lachtymiî'.
Apes, ft
EJ 0.66.
nps quali agnunc faéto. atqiie inniimerabiïis obfidet
p ^ ^ m 9 :.qui uaçc inquam cpgitauèrit,^dle;cbmpré-.
ncndet eorum cxemplo quànto longe exupërent atrbr
citateimmànitatéque doloris; infèrnàilia> quæ hullkm
eum lus Jiabent'comparationem , tórnVenta arque cru-
ClaÇUS-(^ibiis quantum éxterreri dèbeam.us dbcét Àu-
guftinps, dèelarans quôdSarüâtorait, ; ItemalediaiiniL
gnem atcrnumxqùm praparauit pater nojler Diabolo & angelis
e"^biin^mt,eritpw&Jlridordem^
rumlaçpfmæ, ybi mors ’optàtur 8c non'datur f vbi vermis
eorum mnmorietur, &ighiseorum non extinguetur-vbi aliud
nonparatur'mfî-poena} vbi nidlûs Dbminus îuper feruum:
vbi nec fenisreüerentià, neCiuuéhisminiftérium.
V binullum gaudium nèciætitiapoft triftiriam : vbi hut
lus honor nec rëquics poft poenam: Vbitenebræætema-
les^8c horror poenæ,ybiarcldr, ficis}retia obliuionis.-ybi
ardorflammæ 8cdplor vërmium : vbi hihil videcut nifi
poena,8C nullus auditus nifi ge'mitus.. vbi nullacbnfolà-
tio.vbiinferpus idpft pfofiinjhtas gehennæ. EtGrcgo- Inférai in «
rius. ^f^ininjb:noi inqak>fi’igusintôlerabile,ignùinextingui'4 ciSmoda.
bilü,tenebr&palpabiles, vemii mmortalis jmor intalerabilvjla- '
gellacadentium, borrida vtfiodamonutn, confujiopcccatorum, dc-
Jperàtio omnium bonorum. ;
Monct etiamnos Bernardus his'vcrbis: Procul qtttppe
a beata porta paradifi exulati cruciabutitur in gtbenna perpétua:
nunquamlucemvifufinunquamrefrigmtMiadepturufedpermiita
milium annorum in inferno cruçiandi: nec inde vnquam redi~
m.endi.ybtnec qui iofquetfatigatur, ne que qui torquetur aliquando
moritutilgnis injèrnalisjic confitmitvtfemper referueturfic toij*
menta aguntur vtfemperrenoimtur.
Iuxta verp quanutatermculpæ, poenâm vhufqmftjué
fuftinebitgehennæ. 8c lîmilês rëïiuis hinilibusiiingen-
rS bur cruciandi : nil aliud ibi àudietur nifi fteViis', 8c ptàn-
a h (ftQs^geiTutus,8çylulatus, moerorcs atque dentiurri ftri-s
d or es:ni hil i bi videbitur ,nifi vermés, latuales fâcie,S'&r-
torpm^atquetèterrimamonftraTdæmoniontm t
Vermes crudeles mordebunt intima cordis-.
Hint dolor jndepauorygetnitus,ßupor. & timor borrens.
Ardebuntmiferiinigneæterho in æternum 8c vitra : Irt I
carné crùdabuntur perignemj inlpiritu per cbnlciehticC !
vermem. Ibierit dolor intplerabilis, mors corporis, àç'i ' :
animæ fine fpe veniæ 8c mifencordiæ. Sic tameri mb-
rientur vt lèmpeit viuàntj fîc yiuent vt lemper moriàn- j
tür.
Nihil tarnenhprum quædièit Berhardus triftius vide- . .
tu^quamcumàbeataportâparadifiexulesféfiiébsÆflé^.y*0*
intelligent:quod8çconfitemr'Ghryfoftbmusjfbribèns lim'ecbi
de compunttiont cordis.Pqndmus, inqüit, iüudante oiiilos quanti. tUbift
doloris.eü excludi &proijcià rege-& àregnocdorum,quod,vt mß
hi videtur,ipfkgrauius eflgebenna. Nam 8c fi ille ignis non ar-
P°eui
Soiiam
ponaçho.
r 1 • —: 7."T'7 — *>"■ * deret, etiâuimmortalisiUapcën^nohëflètparât», hoc
fumquescvu* imredditum, tamis dicitfepoffmodum 5uod:ilicni efficimuuà ehdfto & cxcludimùrÜ
v.g.lqs tcmnqfque ludulfifTe, vt mferna eum Vtdifle fie | bofetetnismonufl omhipcenactmiabibusducfirïtU^
pçmmuiiretormcnta.ct.amlitaccrctUugua.cqnuerfa- hæcfgi^meditanopokelitt: quà.cùm rncditaliimurif
o oquerctur. . ... ,v .... v ■ j nulla erit tanta terrenarum rerum deléiftatio, qu±noH
y^uantum vero putare debemus elle eorum t qui tan- Chorum coqfideratione àmarâ Sc^ilft fiat. " "•
ne. ^ .d em n e , terroremmentis,oem ôc ipfosquitantumF: Nullatam grauishuiusvitdmoleftiaauttóïaBör;
ció j c^2^ j ltaPtlir»îttaxime eonftet iùturorum fêmper metu* quëm hpn placida}læto > libentiquë âiümô fiftdpi^riiusî
... 1 1 1 , 1 ! S I _ Quarè