I 8x8 Richard- Eremit.
iMiïiïdus
jyuomodo
Inter hacpoenicens fe exerceat viriliter, armafjtiritualia
affumat, dubolo & omnibus fuggeftionibus (tie confianter refiftat,
carnalu dtfideria extinguat, femper fujpirt't ad atnorem DEI.
Contemptus mundi a fe non reeedar,de quo nunc agendum
eft»
G a p v t I L
De contempt» mundi.
'Ontemneremundutn,eftcun&atcmporal&&tranfitoria
fine am ore illorum per banc vifarn tranfire,
in terris nihil prater Deumquærere ,dc omnibus vanis
gaudiis Sc folatiis non curate, vix neceflària aceipere:
& fi aliquando define » lætanter ferre. Ifte eft mundi
con temp tus. Hunc-habere fi non vis* non poteriseflè
perfedlus.Simundus conternniturnon amarur. Omnee-
nim, quodamamus, honorarttus. Turpe itaque eft honorare
ftercora,q uod eftamare terrèna. Hinccft»quod diuites
auari viliflimis foetoribus fe feruos.conftituunt> gau-
dent ferlici dominoS-virorum. Quod homo hamini
dominatur,non naturæfedfortunæ eft : quod homo vi-
tiis fubdicur, peruerfæ voluntatis. Aufer-ergo7 roalam
voluntatem, Sc eris liber àdiabolo.&a peccato, efteéhis
leruus iuftitiæ,quæ te dpeet mundana non amare. Contrariaenimfunteupiditlsmundjj&
amorDei.necinoodem
fimul fubieótorcquiel'cunt : itacQngufiamnfefte-
mundi,videlicet mutabilitas temporis,breuitas vitçprz-
fen tis.eerta mortis cxpe&atio, incertus eius euen tus, fta-
bilitas ztemitatisjvanitas rerumprefentium.veritasfu-
turorumgaudiorum. Eligequodvis : Si diligismun-
d um , peribis cum thundo : fi Chiiftum amaueris,regna-
bis cum ilia
nim ftratum, vt altetum décidât. Quant oergoprofun
dius cupiditatem cxpuleris, tanto magis diiiinum amo-
rero guftabis : quanto maior cupidtras, tanto minor
charfias.
' Omiiera anima quid in mundo quacris , vbi omnia
tranfitotia Sc deceptoria cernis: ea te eitius- decipiune,
quæ tibi magis Blandiuntur^ Cur de rebus mprtalibus
fatagis,cur res periturastantoafteâucupis?Nonnevi-
des quod citius pereunt,quam adquiruntur 2 Sedfcio, vbi j
habitas, vbifedes eft fat ana, qui oculos tuos cæcauic Sc per
præftigiafua tibi illudit ,.vt eupercs fugienda, amares o-
dibilia , permanentia edntemneres., Sc euanefcanribus
adhæreres : Sc fic refundas fuper fallibile fundamentum,
cum te flare putaueris cades in ignem. Habitantes in a-
bundantia temporally per quæcu n que amant, decipiunr
tur,per diuitias, perdignitatem, per voluptatem,perpo-
teftarem.perhonotem • hæc eps alligant in pe ccatis,hæc
ebs copftringuntin culpis I his vincmntqrdele&ationi-
bus, nec (bluuntur nifi per mortem ( Sed tunc nimis, tarda
folutio,quando non reftat nifiæterna damnatio) hæc
irnpediunreos à concernpru mundi, à cognitione (ui,ab
am ore Dei, ab apperitucoe'eftisïcgnh-ïtfmoquippe fal-
uaripotertt, nifimundum & omn aqua m to funt,amare defier it.
Defiftat ergo dum calor eft in corpore,& pulchra adhuc
æta&içueotutis reftat. ,, .
Quid epim dele&a bit ilium, qui ad amandum Ghci?
ftum fe diCponhiluuentutan fuam cqlcabit.fortitudinem fiiam
ad Deum cufloditt, diuitias pronihilo ducet, quod faüapc gratia
& vanapulchritudo est, aduertet. Quid per lingula difeur-
ram ? perfedte eontemnet omnia, i n bec mundo tran-
feunt vtvmbra.
O carnalis amator, quid incarne reperis,quia in ea fic
deleäaeis? Placetxibi forma, velforte,fiinpellegloriaris:
quid fiib pelle lateat, cur non attendis ? Autveftis,
quiapulchritudo carniseft vclamen turpitudinis, fomes
corruptionis , & fiepe.caufa perditionis. Sufficiat tibi
ergo caeteris defpeâis aroarftDeum, laudarc Detim, elfe
cum Deo,inDeogaudere,&non recedere à Deo,fedilli
inexcinguibili defiderio adhærere.- :
Adcontemptummunoiipfe mundus nos compellit
tot miferiis ple,nus,in quo eftmaliti^ perfeuerans ,perfe-
cutio cpnquaflans^tnuidia' tabefeens,,dctra«âio corro-
dens, fa Ilk oppofitiones crim inium, a mari tudo fcanda-
lorumsybj omnia confufa,ómniainordinata,vbi neciu-
llitia dihgitur,nee veritas apprcbaturzvbi cftfidelitasin-
fidelis ,.&.ccudeh's,4miçifi'a ,.quæ in profperitatc ftetit,&
inaduerfittäte.defeat.
Etiifia fun t,quç mouere nos poflunc ad contemptum
G a pv t l i l . De Pauper täte.
Clvisptrfeäusejfe, vade & vende omnia qua babes, & da paupe-
^ribus&venifiqucreme. In deferendo qua: mundi funr,
& imicando quæ Chrifti funr,indicat eile perfetftionem.
Non enim omnes qui bona fua derelinquunc, Chiiftum
fequutitur. Nam nonnulii poftdeiercionem bonorum
fuorum peiores funr , quam ante fuerunt. T u n c enim
deferuiunc decraóHoni, proxi morum fuorum bonam fa-
mam au ferre non pertimefeunt ac inuidiatabefeunt,
malitia frendent, aliis fe præponunr, ftatum fuum lau-
d a n t, quosliber alios aut vitupérant aut contëmnurui
Quomodo putas diabolus talibusillufit, qui neemun-
dumhabentnec Deum , quos per diuerfa deliramenta
ded ucit ad æterna formen ta.
Tu vero intelligens q u ç d iâ a funt,peraliam viam ac
cipias paupertatem. Cum dicit rade Sc vende, nota im-
mutationem affeduum & cogitationum, "vc qtii prins
luperbusfuerat.iamhumilisdeueniac.iracundus mitis,
inuidus charitatiuus, cupidus largus diferete, Sc fi mun- !
dus & purus extiterit,non folumab omni maloj-imo
mni jpecte mala fe abftinere conter.dat. Siauteminali-
quo per potum Sc cibum excefietit,deinceps perieiuniu
emendet. Qui enim mundum. nimis amauerat, iam ad
amorem Chrifti Cc totum cojligat. Ómnes dilperfiones
cord is in vno defiderio ponat aetern.prufn. Sic nimirum
frudtuofa erit ilia voluntacia paupercas& anguftia,quam
proprer Deum pacitur, corona gloriofa. Beati enimpau-
peres (pintuyquoniam ipfotum eil rtgjium ccelorum. .Quid enim
eft paupertasi.nifi humilitas mentis Sc fpiritus, contra
fuam infirmitaté qua le cognofeit Komo,vides non polfe
adftabilitatem pertingere,nifipcrgratiamDei. Cuntfta
ergo qu ç i m pedire pollhnt ab ilia gratia percipienda,de«
lcrat,&inIbloconditorisgaudiodefiderium ponat. Et
ficut ex vna radice multi rami oriun tur: fic ex voluntaria
paupertate hoc modo afiumpta, virtutes Sc boni mores
inæftimabi'es procédant. Non fiait quidam qui mutant
tunicam Sc non animam : irno & qui diuitias viden-
tur deferere , & innumerabilia vicia non cefiant
congregate.
> Quid enim peius eft paupere fuperbo ?Qu.:d enim
execrab lius mend.co mu.do ? Tu vero fi omnia ^pptei^Deuin
deferis , vide magis'quid contemnas, quam quid relin-
quas. Vide diligenter, quomodo Chiiftum imiterisin
mpribus dicentcm : Dïfcttc à me,quia mitis fum &bumilis
corde. Non dfific : Difcite à me,, quiapauper fum. ;jNùn
enim paupertas perle virtue'eftfed magis mileria : nec
propterfc laudabiliseft, fed quiaeftinftrumentum vir-
cutis & ad beatitudinem iuuat adquirendam, & facit vi-
tare multas occafiones peçcandi:<& ideo laudabilis Sc
optabilis, facit enim homidem non honorari, quamuis
virtiiofusfit,(èddefpici Sc confundi Scabiici intet leeuli
amatores/Quz omnia luftincre pro Chrifto, merito-
rium eft. Propter hoc Chriftus ad exemplum nqftrum
pauperemvitamduxitin via, quia Iciuitillos quidiuitiis
Sc delitiisabundant, difficile intraturos inregnumccelorum :
vnde Sc auidius Sc feruentius paupertatem homines
amplcderentur, fummum honorem his qui^propter
Deum omniareliqueturit & eum lequi vellent, promi-
fit, lifdiciariam vidcli cc e potc fta tern d ice ns : Vos qui relt-
quifiis omnia,&c. Quj vero paupertatem habent Iponta-
neam, Sc carent humilitate Sc manfuerudine, quam ipfe
docec, miferabiliorès funt his qui omnibus diuitiis a-
bundant:nec accipienr in iudiciolèdemapoftplicædi-
gnitatis, fed induentur diplo 'idiconfiifionis, quæ eft daihna-
tio corporis & animæ.
Qui autem humilitate &manfuecudine pollet, quam-
uis multas diuitias polfideant : tarnen 4<l dexter am Cbrifii
, \ ^ ftatuentur
■Eue.u.
Matth, ij
Mats. io.
.Diuidw
ifelinquM.
tes non
temper
■Chriftam
fcquuatar.
Paapert»
Euangel
Matth, ip..
•THl■
Matth.].
Lut. 6.
Pauperta-
tis pulchej
limads-
feripn«
Quidam
tunica notant,
ooi
animam. ;
EtcUftj-
Matth, xi.
Paupertas
per le non
rii cutis,
fed mile-
Matth, ft
H
Matth-19
Luttât.
Matth, vs
hCtr.iV
ffal. i ° $
Matth, V
A
Matth-19>
Bern- I«.
B
fttp.u -
Sapant, l .
yhi(.f.
C
Parum red
duntho-
ininem •'
ttia.
teil. 14.
D
*»<».17.
fiatuentttriniudieio. Dicunt enim quidam : Omnia relin-
quere non pofliimus jinfirmi fumas, necelïà^ia nobis o-
portec rptinere vnde viuamus: & hoc eft licitum. Sed
minus valent, quia anguftam paupertatem Sc miferi am
fuftinerC'pro Deo non.audent; poflunt tamen ad cul-
mea virtutumpergrsiciamDei attingere & ad contem-
plationem fupernorum fe leuare, fi occupariones & ne-
gotia fecularia déférant, & ad orandum & medi tandum
indefeftè alïurgajit,arque ea quæ habentnonamando
polfideanc Sc pollidendo rclinquanr. Attendant ergo
iugiter quod fuperflua adquitere, vilis luperbiæ&cupi-
ditatis eft : necellaiia re tinere, vilis fupetbiae& cupidica-
tiseft: necellaria retinere^infirmicatis eft: omnia vero
relinquere perfedtionis eft. Dum ergo confiderant
altiora quæ non atcingune, de minoribus non præfu-
mant : fed humilibus confentiant, vt ad inftirmionem
vitæ fic afeendere mereantur , de qua confequenter
fequitur. .
terra , id eft, bonaoperainexemplum, fcbqaa datait,
fuibfidium dabtt ad hônoremDçi.non vendendo pro ina-
nigiotiaio timfmfuo, contra fingolares quidam exemp
t ieiunandi quando eft tempus comcdendiÆtè contra,
& contra auaros qni dant fcôâus.qni aurputiidifunt,
aut différant vfqnc ad njottem. Pjpuide ergo ille ora-
uit qui dixit : Bonuaiem&difiipliMm&fiimtumioa me.
Qjuid einm eft dilciplina nifimour inftitutio vel eorre-;
Ctio? Primp ergop dilciplina inxeékitudine infttuimitir& |
a malo corrigimur, deinde cogopfcimus & feimus, quid 1
agere^c quid euitare debemus. Tandem fapiniusnon car«
natta & terrena, fed ccelefiia & diuina.
Cumquequistptp nifii-ad yoluntatem conditotisle
direxerit arque in virtutihusfucereuerit, alipfque forte
qui çum præcefleruntin conftantia viuendi & defiderio
Chrifti fisperauerit: non debet inde gloriari & fibi qüic•
quam attribuere, vel fe aliis ec<am>qui praui videntur fupe-
riorem æftimare, imo fe adhucmilèrrimü Sc viliifimum
reputate; neminem nifi feipfumiudicct,omnesfibian-
Xeponat, capiat ab omnibus non Ian«îkutn prædicari , fed
delpicabilem ; cu veneric inter homines procuret quod
.fic vlcigms/imo Sc minimus opinione omnium æftimè-
tur.Quja quanto maior es humili à tein omnibus,& tunc cor am
Deo i««e»if^>'(t/wîM,fcilicei}exalcationis,quia magna eft po-
ttntiaDii&abhumilibushonoratuf. Ergo à fupérbis con-
temnicur, qua fiiam gloriamquæruntinon Dei;
Si autem,quod abfit, in fauore pppuliglorieris& ha*
norem tibi pro fama in vita oblatum à plebecum gau-
dio afliim p fer is * .Icitote hie receprjfe mer cèdent ,Sc quamuis
mirabilis p 0 tcntiæ 5c con tine ntiæ videaris, dum tamen
De Inftitutione vita.
TTT homo ad honorem Dei, ad com m odum fuum,&
V ad vtilitatfi proximiretftedirigitur, quatuor occur-
runcdicenda. Primp quæ fine quæ coinquinant homi
nem : & funt tria pëccaca vel tria genera peCcatorum, fei-
licet peccata cogitationis, oris Sc operis.
Cogitatione peccat quis ; quando aliquid contra
Deum cogi tat. Si cor fuum non occupet laude & amore j
Dei. Si illud diuerfis cogitationibus abftrahi & mundo magis gaudes in gloria nominum duamang^oronT»^
vagari permittac. j futuro nihil tibi reftac nifi tofmentum.
Ore peccat quis multis modis. Quando mentitur, Debes ergo teipfuro perfede defpicere * Sc bmnem
quando periurat, quando detrahit, quando errorem mundi gloriam penitus déclinare,nthilfinèintditudi'
quamuis ignorans défendit , quando ftultiloquia aut uiniamorisvelcogitare vel agerejvt totavitatüaintus
turpiloquià,aut vana &ociofa profère. & extralaudem Dei clamets In cibo&potu fisfparcus Sc
Opéré peccat quis.multis modis luxuriando | lubrice difcretus.Nihil enim recipiendum eft pro tempore, nifi
tangendo,ofculando,vóluntarielèpplluendovèlpro*- quod cum gratiarum adionb percipituri -ß
curando Vel fuftittendo* Vel fine maxima neceffitate qua Dum comedis aut bibis meraoiil Dei tui qui té vatfe
credit ppllc pctite,furando,vel percutiendo&älii? cita mente nunquam recedat, imo laudes ac benedicas
modis confimilibus. & glorifiées ilium in oitinr morféllo* vt magis fit cor
Seciindo quæ funt quæ mundificant hominem, & mum in laudem Dei, quatri ad cibum uium àtceUdas : vt
forittria,fciliceccontritiocogitationis , expulfio omnis
afFeÉtionis quæ non pertinet ad laudçm & honPrem
Dei & amorem eius. Confeifio oris, qnæ debetefte fem-
peftiua nuda Sc integra.. Satisfaélio operis qua- habet
trespartesjlcilicetieiunium quia peccat contra feipfuro,
orationem quia peccat concra Deum , eleemofynam
quia peccat contra proximum. Non tamen dico quod.
dehonisalienisfaciatcleemofynatTi * fed reftituat, quia
non dimitticur peccatum nifi reftitqatur ablacum.
Tertio quæ liant quæ munditiam cordi? leruant, &
lune tria, (cilicet vigil Dei mediratio, vc nullum tempus
fit in quo dé Deo non cogiter, excepto fomno qui eft 0-
mnibus communis. Solicitudo euftodiæ fenfuum ex-
tetiorum, vt guftus 5c olfaâus,audicus, vifio,ca(ftus,fub
feeno difeiplinæ lapienter at ceantur, & hone fta oeçupa-
tio, vt legendo, aut aliquid de Deoloquendo, aut Ici i-
bendo,aut aliquid vtile agenda
Similiter quæ obferuanc munditiam oris , fcilii et loque
ndi præmeditatio , cauere ftultiloquia , mendacii
deteftatio«
Icemmunditiam operis tria conleruanf, fcilicetali-
mentotum moderatio,prauæ focietatis declinatio,& iu-
gis mortis meditaciov
Quarto qtiz ad conformitatem dîuinaé voluriratis
nos iîliciunc, SC funttria rfciliceccreaturarum ëxêm plantas
quæ attendirurperconfideratiohein : Dei familià-
ritas, quæ attèrtdirùr per oratipnem & meditaticnerrî:
Et regni coeleftis iücünditaSiqùæ ad modum fentitufpèr
concemplarionéin.';
ItaqUéin liane modiim %dviüëndurh virDëi inftitu-1
fus, tnt tanqtum lignum quoi pl tnt a turn 'efi fétus decurfits à-
pwwM»dd pftÿS ue>ntiâ>graciàru rh,vffiipér viçpféat jtï vîr-.
:urç^»««^w^^^tvjciîariditatetn quifivftümihhônai
'ÉtblsdHtiVcf ijt:.
nulla horà fitmens tuaàDeofeparaçaÿficenfinfaciens
coram Chrifto Ielu incffabilem coronam pronierebë-
ris, & tentationes dæmonumquæ maxime incibp&pô-
tü hominibus infidiantur, & eos decipiunt, effugabis.
Aut enim incaatos perimmodératam alfiimptionema-
limentorum ab arce virfurù ni ,dciiçiuht, aut pef nimiàm
abftinentiam in ipfa virtutéfiangiint. Multi'cnipifunt
qui in edendo fëroper fluétuanrf vc aut minus^aut magis
continue fumant&.formam viuendinünquam teneahf j
dum nec hoc nec illud melius pntanc. ^Eftimafitenini
infipientes & indóéU qui dulçedinem diuini ampris-
nunqûam experti lunt:,quod rffdifcreta abftinentia fit
ûnftttas.necputant le àpud D!eum magni meriri.nifi per
magnam & quafi per iniuftam afiftinentiam fiogularés
hominibus innotefdanr, Sedyerèiabftinentia për fe«o,n.
ëfit fan <fti tas,k d fi fit dilcr,ej;a, ad iu u a t v t quis làftdbus^t.
Siindifcreta, itppedit ne lanàùsfit, quiadifciplinam fie
rdëftnik,j^èsqua virtutestn vi iavértuntuP. f#
Si quis velit abftinentiam fingularefn afiümcre,debet
vi fus hominum & laudes vicàrè , he tjuâfi pfo nilfild*fii-
petbiât, SC tocumamittat,hominescnimlæpeiudicant
silos fanâiôfes in veritacc , quos viderirabftinencibres,-
cifijrinferiores fæpe in veritate èxiftànt. 'Qujverofuaui-
tatcrff ætérni aiporis veraciter guftauerit,nunquam in
àbftinënria qilenquam præcellere ïüdicabitiiimo tântd
apud'lè infeiior æftimacur, quanto apud hominèsifi ab-
(linëntiamirabiliorvidetur. Optimum enîmeffôcDéo ;
plaCèris arbierdrÿ vt quis le conforrriécin cibo & itvp^tir,-1
pro ldcè!& temporë, Si honeftate, eiScurU quih^fs çon- ;
Uérlacur, ne fie lîip’erftitidfus aut religionis fimulator ap -
pareat. Sciât enim fine dubio, qupdfivnüs vel duo dé
eo bene fencianc+ cæteri hypdcritam&'fimulatorem ap-
pellant; Sed quidam funt inanis gloriæ cupidi i qui nul-
Zzz z iomdïr
iïé tu s
q u omo d o
daftur in
tempore.
PJalm.18.1
Ctloff 3.
Cor. 10.
Luca 17,,
Lues.. 6.
Lues. 14..
Prou.zf,
Meel. i.
.iCor.iô.
IColoffi.
De cibo &
potu.
lu ftru d lid
admodm-n
pia.
f v o lu n t ■;
àgularcs.-
p b ftin e n ,
fia .ad quic