J10 4 0 . TraSiàtus contrdGracûs% ' ' I
A Quid ergo diçemus? Adhuç egeftttts teftjbus? Audtui- j dusprohibec,nealiquiliceafproferre, vël-fcribere, Vel E i
musGrçcorum blafphemias dicentium:Spirinïsfan«ftus comrionereiltéram fidé ab ea, quaedefinitaeft ä fönftis
nonprocedità Filio,quia perfeéte.procè.dicaPatrëîquà- patnb,us.Nkx2congregatis,quamüisIêcundaly nodus
fi etiam non perfcdte,piittatur & detqr à Filio ? , lymbolum ëdiderit, vt fupra oftërifiim eftdn quo aliqua
Item, non procedir,inquiunt, à filio, quia duce eflent continentur, q.uaj in Nicaén0 Concilio non habehtur;
cau(æ,&duoprincipia. Ergo.cumScripturæfâcræ quod ex cdljitipne vtririfqi lyoödi öianifcftu eftleélori:
huangeHum Filium principiumicilicet,aepfincigio no- Ipfam véro pvdBibitionem^lverbum^ië .coritinëtïTerj
Ioan.t. minent,vtillud : ïgo principtUnï,qtii&loquor vobts. EtP la 1- citffynpdi cap .vit.Iis0türleäislüfinitfanft4 syrkdtu, alte- ‘
PjaLioj. ' mifta: Éttu itrjnwç^idDo^inéi^rdm^n'd^i.: ram fidem nemini licereprofdre,velfiribere,vehompo'sere,prater ' 1
Item,non procedürit quæ dicunr,qu6dChriftüsnçc earn,qua dtfiiü a$8dfanüis Patribus Éicak ciimfanft'oSpirïtu,
tacuit, Apolipli non dixerunt ,lan<fti etiam deHocnil prafUmmtes alierdmfidempf'fprre, velofirre, conuerti nolèniiprædicâûerunr.
Sed ex præmilîisàu Qioritàtib us,m enda- bus ad dgniüMcmvmfatis éx ïiÜdififrb, vtibaiéfi qüilicunq?,
dis eorum iampatefaiftis : reftac nûricoftêndéfe ,,.quàli- hds,fi qu:dem fuerint ariathematLzari.Sed dieet Graecus:
iter&inHis,qiæièquuntux,fiiisraiionibusmentiahtrii‘. Qujd vitraquasrituttEccéiïabemus propofitüm ex De-
Di c u n c en im : S an Et 1 Patres in Conciliisfuper bot ml d (inter Ht. firiirione.
Sedponentés in Symbolo.ea qua funt necejj,aria ad Çalutem,tosqui
alïudaddcrentytxcommmicautmnt : Sed vos addtdfiis-, ergo tfiis
excommuntcati. ^ D quod refponderitesüc dieimus.- Pröhibitio fan
B %■ ■ ’ ■ 1 * ' j s a l éti Concilij freut lanóla* & vèraefte oftenditijr, ica 1 .1
Kejponfio Lattnorum. uil contravèrkatem dignofeltUr cöntiriere. Dlcffèmm*
À U quodtefpondentes brejiiteçiic dicimus. Sâtoéli Si qüisaliarri fidê ä veritate pvaedicauérit, fcripleric, anaa.
^hoeirvSymbolorionpdfuerunt>quiaminimedub'- thema fit.Se’dLkinus fcribir.&pr^icaimludiquod fcHiytaueEunr.
No ri entm prbpon'èbant in Symb olo,vel d éfi éfcorQau^oritatibuSy&faCi^Scripturaeteftimoniispróniebant
in Synodis, nifi ea qu'se in quæftionem ab hære- bat ellè verum. Ergo non aliam, (edeandem minus exticisvertebàntur:
& müdumvëlvniucrfalemÈcclëfiam pteflam olim in fy mbolo, tam fidelibüs qua infidelibus
incrrdrfem ducebant. VndenecSymbolttm tnuccëm- praedicat fidem.
pbris expofujfient;nifi eos xd Inec Hçreticoru.m praüitas Quodautemverafitexpöfitio.probaturperauclbricqmjpuTiflët,
Vnde in prima, & {àn<ftayniùerfahSyno tatem Apoftoli, & pér ipfos traètatores facrïeFidei, qui
do,quæ fub landtalïimg Pâtre Sylueftro, tempore Cbn- in diórisGoriciliis pcrfonalitermtereiremeruéruht. DirtafitiniPrincipis,
àrrecentisoélodecimPatribusfanâ:is eit ergo Paulus quibufdam (KtQuicuiufe vebis aliudpradica -
in prouineia Bychinice*ciuitate Nicæa contra impii ffirriü uerit, prater id qUodaccepiftis, höceft, fi quis vobis aliud, id
dogma Arij^centiS Filium Dei^élum,&creatü;eft ce- eftjcontrarium Éuangelizauerit,vel tdtrariomodo dólebratainil
aliud defi.nïerunt dè Spiritu fanâ-o,nifi quod cueric,anathemajit.Non dicit/ï quis vobis addiderit.Nä'
in*rpioeredi debeari& quod fitDominus,& viuificans. fi illtid dixiirer,fibi ipfi praiudicalTetcquicupiebat veni-
]n feçunda vero'Synodo, quae fub beatopa.pa Dama- re,vtfupplerer,qua^eorunvFidei deerat.Sed qui fupplet,
fo,tempore ThéodoüjprineipiSjà centum quinquagin- quod minus era t,addit,non qriodineratjtollit.
ta^Paçnbus in vrbe-Coriftantinopolitana contra Mace- Qui pra:tergreditur Fideircgulamuon ad dit ad om- c domum praefatae vrbis Epilcopum > dicentemSpiritum nia^ letlrccedic d via; Altud ergdpofitum eft.pro pppbfi- G J
fanèlum minorem Patrd, ôtErlio^ velcerte miniftrum to.Nam,qua:de Deo eftiVericatem nullus hominupro
F rrnita«s,cnlebrataelt:derinierunrprsediéli Patres S pi- hibeEepoceft.quinpoIïitcajitarijlégi.&predicarfmÈéritum
famftum n'ôfaâ-üm, nec creatum; ièdpotius créa- clelïis; vn^cidém Apoftolüsait: Nibilpojfumusadüerfiu.
torem ab ipfo fonte in Diuinitace pâtre, tanquam àpri- wriraf«»J.Gumig'turK.omanaEcclêfiaaliud,aucpcmtramaria
vena procedentem. Et hociri fecumio Symbolo, rium fanófcorum definitionibus nófcribat,vel prtedicer,:
qupd GonftantinGpolitanum<Hcitur, diUgentiusnota- fed quod verum eft,& éuius oppdfitü facit hierefimmec
aerunt.Q^iayçro non fittit quseftio.fme dubiurn: Vtrum non dceiusveritaspericulofo fileritio petentibüs dene-
SpifitusàFilïdprocederet,velnon:(an£li.patres<ficut& gatur :.patet quod u propftèr p’iétatis naufragiiuri, quod
m«l»aalia,quæpoftgiodum in aliis Co'nciliis Catholice imminebar, addit veritarem fidei, in fymbölöriöh exdefimta
funt,fub filentio.tranüerüt. Proceflii vero tem- preflam,quod non eft excommunicata.
poris ,inereicente quoruridam malitia, in occidenribus SivéropropterdeclarationemFidëitalem, vtGrsei - *
. aftibusydicentiunïSpiiituin ianâum nonproeedere à aifemnr, adduionem fa 6lam in iymbolo ^exeommuni
Filio, pro eo quodinSymboloiion ponatur, aggregat-i cariönis fententiämLatini incurrérantjconfi'terfheceïïè
m vnumEpifcopiillarum partium»delicentia,& audo- eftjOiririësqrii in'fecüdo, quarto,quintö,fexto-,fep timo
ntate Summi pontificis,veriratemfidci,quam tenemus Conciliis'füeröt, pro êb, quod praéteÉ ëa;quaein lymboiri
Symbolo déclarantes, tantari etiam hoc in Ecclefia loN ic ss contineban tur, aliqua, i mm 0 mul ta de fide dèabomnibus
mandauerunç. Græci vero,& caeteri Orien- finietürit, anath e ma tis gladio fuiftc pereuftbs. Sed dux
D taies,vocati non funt; aut quia nimis diftabant, aut quia maior dementia,& maior cxcitasjquam di cere,aut pro H
non dubitabant etiamhocadducere in quaeftionem. ■ ferre^aut'prorfus cogitare, quod ter cium Concilium ex-
Quod^utem eistunc licuerit, ôdiceachodiénobis commririicauerit preterites,& futuros,qui aliquid plus,
aliquidfcribere,prædicare,& cantare.qupd'in Symbolo quanauis veru,dennieruntin Ecclefia,quam illud,quod
non eft expreirum,docemur ex quarto,quinto,(éxto,{è- definimm eft a fandtis patribusin fanótaNic^na fynodo
primo Conciliis:quorum quædam definiunt,quodnon conftitutis.
eft expieflum in Symbolo:vt de iâcris imaginibùs,fuper ItemrriunquidNicaBnu,atft Conftantinopolftanum
quibusièptima fuit Sy nodus, nihil in Symbolo conti fymbolum omnia continet, queeneceflariafiqjtadfiinecrir.
Sic neede duabus yoluntatibus>& operatipnibus iurem, vbinullumde feptemSacraméntis Ecdefise, ex-
-in ChriftojSymbolum manifeftedeteririinatîde qui b us cepto baptdmo, aliud exprelïum ibidé con tinetur? Cui
tinopoh* fexta Synodusuiefiniu!t:ficneeTheodorus Mqpfueftiç, ergo dubium videtur; queedam vcraeflède Deo,qua: in
tâna. nec Theodoriti fcriptâ,quç contra B.Gyirllum çompo- libris non continentur?Et vtde his nune taccamus.^quK * Locus
fiiit^:ondemnatSymb.olum,qn^mttis fecüda v niuerlali non le&aexpletis lequuncur: Patrem & Spiritum, Filio mendolus.
Vynodo condemnéiur.Sicnecduas naturasincpnfuiâs, incarnato in car na tos non efl'e aut pafl’os.vbi in fcrip tura
& impermixtasin Ghriftoitty.iHtateperipriæ,fineomni poteris inuenire? quod tarnen ita verum eft, VC.oppofitÜ
conuerfione per Symbolü h^beenus expreftuiri, cum üc vel menteëoncipefe,fit abfurdum.
effè dehnierit qu^,rta v niuerfalisSyno.dqSiLéoné pa.pam . Item, quomodotertium Conciliumexcommunieat
primü ièquuta Epiitolamquaq-, çius quefo prçdjximus. primum He quartum, quintum & fextutri, & feprimum?
Fidei orrhodoxæ cdlumnâ vfqj hodie Gesecus appellat: cum in fine cuiuslibec Cócilij hanceandcm prohibitio-
& quod-forsâaliquis mnetur,fan6la &vniuerfalis fy no- në fadamab eis rècipiat?fcilicet: Siquts alteramfidem,&c.
Sivero
*Itnoiâ -
tertio, hoc
eft,inEphc
fiöo'. ; •
* Non fuit
hc'ccdtre*
'wctfiaintcr
Cy|illfi&
Theodore
tumjfedv-
îrumChtî-:
ftusvnaan
duaperfo-
n*eriee. ii]
* Rclîpuit
Theodore
tus,&à '
Concilie
Chalcedo-i
nen(I rece-,
ptaseft.
Traffatus contra Graces.
Si vero excömttnicari,quomodo fan<fti?,fi a u tern lan&i,
nonexeornmunicati.C^ohiÖÜütameh höh ekcommü^-
nicariPirifiprohibiriohisiuxtafentehtiarh, altera fidemi
id eft, contrariam ie d * fidci prifumpferunt prjedigare?
Quod vero ta ftudiqfe,&foh\ritein dm rii Concilio hoc
iplum prdhibuerunr, contra haerericqs, non in praeiudi-
'cium vcritarisfit&um eile aperte probat, qua: in fequen-
ribuscoritinentrir. \ \
Dicitenim B.Gyrillusiri Epiffiolaad Neftorium: No»
tibi fufficiet confiterisymbolum Fidei folunieditum pro tempore
irifiirttu(amagnaSynodopro tempore Congregata Nicaa. Inteile-
xtfiienim non rede-fed interpretatusesnon rede: fed peftierfe contra
hareticorumimportunitatis didttm el?, plus vel minus aliam
fidetftaffiripare,confcribere,componere,dotere,vtlfapere:quaali-
quidfiiptrinducere vdfubtrabere moliunttirfana mentis intelle-
clui eorUm;qaiin NicaaSymbolum confcripfirunt.
Idemdeeodem Athanafius: nil amplius debere feribi de
fidei fed contentosejfe ta, quam in Nicaafandi Patres confcripfe-
runtfide, propter karetkotum cautum eft cauillationes: non vt
piecati prariudiciunrinferrethr: alias pmnesfanfifcos, qui
pdftea aliquidde fide dixerunt>'& fexvencrabilesSyriQ-
dos in contempcum egifle pönemiis.
ItemCyrillusin Epiftola,cuius eft initium Legicom-
m o torium: Athanafius dixit,fandam Synodum nonfectjfeme-
mortam didionis Genitricis-.Ego autem fcnpfi,quod & fi non fecit
Sy nodus memoriamJjenefecit.Neq, entmerat mo turn aliquid bu
iufremoditunc temporis, propter quod non er at neeeßitas qua non
quarebanturferrein medium.
Item Bafilius in Epiftola quam feripfit Epiphanio,ita
dixit ‘.Nibilpcjfumies addere fidei nos,neifcprater earn,qua in Spir
ritum fanäum,glorificationem, quam in tranfeurfupattes nofiri
hum memoriamfecerunt,nondum de ipfo time mot a quaftione.
Patet igitur ex prterniflis, quod eöntra htereticorum
importunitates.qtise veritatein periiercere nicutur, fa&a
fuit haec pro his, hon vt pietätiprariudieihm iriferretur.
Er quöd ea, qua in crarifeurfu dida funt ydeclarare licet
eriam ciimaddilionibus, nee non & veritatem ta’citam
pro tempore in manifeftum prodire,fcribere>& can tare
Jicet. Quo;d;cutn negare Grjeei n’ori poflunt, pifi forfen
iermtafua,&Patres füö$ fimdtos velirit edndemnareirie-:
cefle habeht riobifciirrj, i8^ ipfi fatertdo dare,Romanum
Pontificeprpptcr addition e fa darh iriSymbolo (quam
veramefle nulliis lariddrum dubitauit jnqe fle excom-
municatum,vef hxreticum, iedpium do6fcorem,& Ca-
thoUcum & fidelem dijpenfatoremqüerri Dominos fuper
familiam fuam, id eft vnmerfelerftEcclefiam conftitui t,
vt dtt Hits cibum in tempore opportunei
Opinio Grad.
DIcunt igitur G raeci iterum: Multorum doßorünknoßro-
tum haaenus, quorum feripta apud nos vfo bo die perftue-
unt, vt Theodoritus,&cateri}vejlra opinioni erronea, contrarid
firipfrunt.
Xejponfio LAtinorum.
« Vibus refpOhfum reddentesdicimüs j Q u o d fi o-
mnes quos dodtores no minanr, tales film, quales
THeodoritus fuifibpcobatur:eos tariquam peftem f igi-
rniis, & tanquamhrerccicosreprdbamus: Iri^quinco
hahiqi Concilioj cum didtqs THeoddritiisniiu teniera-
rid aufus erat fe dpponere B.Cyrillo, ^>ro eo‘, * quöd in
piunbiis fcriptis lijis Spiritum fandtum ex Filio eife fa-
rcatur : excommunicationis fententiam in pleno Con'”
ciliofuftihuiflempruic'ddnec ta,qua2 contra pr^didtum
patrerö dixei;äti8^fi:fipIeEär,p.ablice tetra£latet>'
Audforitatem etgö huius ■'‘Thöddörititanduäm blä-
iphemä relpucntes,' ad illäm Damäfceni,qui fid incipit:
primo eft inttlleftiii, deiride verbum exterm,Spiritus dutem Ver-
bi ye/;if«/ttw,accedamus.
Item folutioad verbum Damafceni.
CCiendum eftGr^cis.quod eft verbum ex;terius,&ver-
w^bum itlterius: V ef bum intetiüS, ficu't lahtäi Dolores
Etblioth. Vet. Patrfotn. 15»
_ ; .10 4 ^
dicunti eftintelledus, vel cogitatip. Verbum extèrius;
fermo eft. Similiter eft fpititus duplexVlnteriorSpiritüsi
& exteriór,Imerior SpiritusWoy eft.jBxcerior vero,aër.
lam ergo pbtftorèis ficut S. AuguftinijSj & alij, cxémpli-
ficantes dè yerbq incarnatp,&Spiritü ihcreatoïcompa-
rant Spirirnmintenoté ad Verbum inrerius.Grïectcom-
parât Spinrum exteriorèm ad Verbum exterius; de qui-
bus dicit Augiifla^us: Priustflmens-, dittumeft Verbum, fitte
coguatio,quiacogitatioin mente cencepu,verbum dicitur.Con-
fequenter fequitur,quod ex vtróqi fpirètur affe (ftüs fiué
amor.Mens tiamq; Patri attribuicur,VerbüFiïiojAmör
Spiritui fansSfcd.Ex hocérgo dicimus Spiritumab vtroqj
ptocederé, ficut arflorem ex mentCj & verbointeriorii
liue cogitatione. .
Auiftorita^Damafceni aliteriftaaccipit;& ideo in ér-
rorem multos induxit. Ad aliam yero audtoritatem Da-
m afceni, qus dicit: Nor Spiritum fanttum ex Filto ejfe non dicimus.
Sienim tan quam authenticam per Concilia teçi*
perevellemus(quamuis noafit)ficiitfandtotiim,dequi-
bus’fupta mèmoriam fecimus ficexponemùs : Non dicimus,
id eft, noncantamus. Qupd quidem verum eft. Illpd
éniih : Filioéfj proctdit-, omnmo in Eccléfiis (ubticeturab'
eisiSi autem fiat vis in præpofitione.Ex,fecu'ndum quod
importât aliquando vniueriàlem audloritaté principijy
autpcincipalém caufam,po teft fuftineri;Nam quodSpi-
riçus procédât dFilio, Hoc habetà PatrejSecundûquod
in ptæcedentibus teftificarifumtis. A
Ad aliam autem audfcdritatem Epip hanij ,quç fatetiir
Spiritum médiiim inter Pacrem, & Filium ; dicimus ici
intelligendum, quod Spiritustslconnexio &amorvtriufy.
Nàiti ipfe Epiphanius ; & om nés alij cum eo, Spiritum
(àndtumex ambobus, ficut füpranocatum eft,& ordine
mediante coiifitentur.Vnde cumdixiflètEpiphaniiis iii
audloritaté præallegata, nonfecundumaliquamcompofitio-
nem, quémadmodum in nobis anima, & corpus: fedin medio Pa-
irü,&Fj/ÿjftarim (libiunxit, quod Græcus oçcultauerat:
Spiritumex Pâtre,&Filiô.
Sed&Bafiliûsinfemionequiiricipit: Nonerài,vivi-
detur, &c. vigefimo feptimo capitulo, cuius eftinitiumb
Sed forte dieet quis,&c.Ciç rèftatur: Pater quidemfine principio,
&ingenim,érfemperinteüigitur. Exipfdautem fecundumpro-
pmquum, fine interfiitio, vnigenitus Patri communis èfl. ^Plr
ipfiim autem vnigcmtum etiam cum ipfo antequdm alia * mai us,
& fub(ifiens per medium intertidit inteüeâo, fiatini & Spiritus
fandus copulations comprehenditûn Dicitur ergo médius,
ptoutdiximus, qùiaamtireftytriüfqij. Ordinaturyëro
<poft Filium,quia exambobuSprqcedit; '
Vndein AnchoratdEpipKanij ; Paterfempéringenitus,
increatus, incômprebenfibtlis : Ftltusgenitiu,érfemper tncreatus,
&incómprebènjieilis: Spiritus fandtis, femper mngenitùs, non
Credtus,non confrater, non ex Pâtre fratÇr: non proies Patris, non
proies Filtj : Sed ex eatjiem effentia Patris & Filij Spiritus fanctus,
Spiritus omnium Deus efl.
Adilliid,quod qiuerebatur: Ouis vobisreuelauit hoc?Vn-
de babuiftis? Quart & nobis non fuit r eue la tum? Quare in Syrn-
'bplo taliqUid intrufifiis, &c. quia in fuperioribus oftenfiim
èft, veirefponfum eft ,'&folutum ; ideo Hic fub filentio
praÈtermiudm; ^ , V
Ad âudïô ri tares etiaEtiangelij qUas praue exponn n t,
d i ce ri tés : Dicitur SpirtUs:Fxlq,quix nnttitur ab eo adfandifica •
dasaeaturas: vèlquid sficonfubfiantialü edic relpondemus.
Quærimus à Græ'cis : Aut Spiiitusèrat ab æterno Fi-
lijj aùt fi diciinc, non: contra Gregdriüs Thâumaturgits
iri edi tiorie fidei fuæ, quæin fiia vita legitur, Spiritus éftè
Filij ab’ æterno claro ferrrionédënancians ziti neqjdefece-
rïi vnqudm Filins Patri, hic Spiritui Filio: fedmonuei'tibilis, &
'tnàltcrabdis éadem Trinitasfemptrt
Item Gregdrius Tfièologiis iri lermorié de Pétecofte;
qui ftë iricipit: ^ tiae folemnïtate breuiter philofophemurjcfcca
medium ferrrionis.lîc teftatur de eodemSpiritu:Br4ffemper
Spiritus fdnftus, <& e&, & erii, rieefc incepit, ne% deficiet :fed
femper Patri, & Filio coordtnatur, é 1 connumeratur. Neifadeçé-
batdeficereFilium Patnvnquam,&SpiritumFtlto,&c. ■
, Item EpipHaniüsEpifcopusCypridè perfedlà Kùiria-
nationeDei Verbi: Et quontam animant,& intelleâüfufcipït,
T t t t 5 & quan-
* L ochs
yalde cor