ktjponfio.. J ;
H*cduo>qüifibividencutcire contra ria^itaabcato
Hierooymofoluuntur: Sicnim hisquicircuncififunt,
Chriftus niKilpradëft, quothodo legem euftodienti bus
ptodcftcircuncifioPQuodquidemhacr^fponfiqneloluimtjVt
diqamus epiftplara,qux adRoraanos fcripta'éft»
adcosedcdi6i;am,qui exludaeisgentibufque credidèrat,
& hoecgtfle Paulum | vt neuter populusoftenderetur,
quo fciliectfuuin vtraque plebs priuilcgmm poffideret,
vtnee géntiles circunciderentur <nec circuncifiadduce-
reiitpnépuriam.Ad Galatas autëm fcribehs, aiio vfus fit
ärgumento.Non enimerantexcircuhcifione.fedexgé-
tibus,qui crediderant, nèc poterat eisprodeffe circunci-
fio , quipoft Êuangelii gratiam itcrum ad legalia teuer-
teren tutelemen ra , & in A bfcibus Apoftolorum narrat
hiftoria,Cum quidam de circuncifiofie furgentes. , afle-
ruiflent eos qui ex gentibfis crediderant, debèrecircun-
cidij& legem euftodire M oyfi: fcnipresqüi inHierqfo-
lymis trant, & Apoftolospariter cpngregatós ftatuïfle,
perliteras, ne fuperponeretureisiugum lègis , . neoam-
pliusobferuareht,nifi.vt euftodiremfe tantum abidolo-
thytis,&afenguine,&afornicatione fiuè,vtin nonnul-
lis cxemplaribus.fcriptumeft,&afuffocatis , 8c nerefi-
deatvlla dubitatio , quodcircuncifid nibil profit , fed
propter cos qui ex ludafis crediderant, 'ad Romanos de
ciixuncifionefentenriam terriperarit* paulatim adepi-.
ftoteeiufdempofteriöradefcendensnet circuncifitf1
nem.ncc prspüriurnaliquidvalere monftrauit, dicens:
Circuncifio itaque nihil eft,&praeputium nihileft, fed
obfeniatio mandatorum Dei fintannim enfin circunci-
fionihiIeft,vt Ifiraeliticaïqupq'ue domuHe circuncifione
iaÖanjinihilpirofuerit.propheta memorante ;.;Omnes
gentes mcircuncifie carne,domus autem Ifr^ l jncircuncife
corde>&incircüncifus.Melchüedec circuncifum henediceret
Abraham.
Interrogate X X V .
Cum Paulus Apoßolusinepißotaad Galatas pradicet, dicens:
Quiafi circur.cidamini,Chriftus ypbis nii#l prodëft, cur
in Actibus Apoßolorum contrafitampradicationem videatur egif-
fe,cum Ttmotheum ipfidifcipulum ctrcuncidtt ? .
Rtfionfio.
Vtraque prudenti falubrique confilio , inprincipio.
uafcentiSe eclefiaea:£fca funt ,vt'& carnalis circuncilfo in-
Chriftp impleta, p:a:dicante Apóftplo iam ccflarede-
berèt,& tajnen in primisillis Chtiftianis, qui ex circun-
cifione crediderant, èontra diuturnam confuetudinem
nonftarim carnisdrcundfipprohiberetur , necxhoc
fc mdalum écclefiftnafceretur, fedpaulatimperfuaden-
doadintclledum perredumducerentur; Sicenim deeiufmodi
qn*ftione in 4ibiis contra Fauftum beatus di-
fputat Auguftinus.ait enim:Primos illos Chriftianos,qui
ex ïucaeiscrediderlnt^quïfecündumlegisyeteris praece- i
pta natlerantatque inffituti, iuflerunt eps Appftoli patriumtitumtraditionemqueleruare,
&®bs quibus hoc
opus erat , - cpngrueirent illorum tardititimpribufque
monüerunt. Inde eft quodXitnotheum Iuda;a matre&
Graeco patrenatum, propter illpsad quos talis cum eo
v e r ra t , etiam circuncidit Appftolus | atque iplejntec
eos morem huiulmodi cuftodiuit, nop fimülatipne fal"
laci/ed confilio p; udenti. Neque enimitanatis.&jta
inftitütis noxia erantifta, quamüis iam non eflènt figni-
ficandis futuiis necelfaria. magis qüippe noxium erat,
h«ctanqnam rioxia prohibere iti his hominibus vfqüe
ad quos durare debuerunt | quoniaro Chriftus quipm-
nesillasprophetiäsimplère yenerat, ficeosinitiatós.in-
uencrat,vt Jam de caitero , qui nulla tali nëëëffitudjne
tehcréntur.redex djuerfo velutipariete, ideft.prxputio
ad ilium angularem Iapidem.qniGhriftuseft, conueni-
rent^d nulla talia cogeientnr. fi autem his, qui ex circuciftpheVëhcrant^
alibUfquêra.cramentisadhuodcditierant,
vitro vellerteficut Timotheus conferte congruen-
cian^nonprohiberentur. Verrim fi inhuiufmodi legis o-
• peribusputarentluarnfpemfalutemquecpntineri, tan-
quam d'Certa pemiefe VitarenturiVnde eftillud Apofto-
îi : Eccé.ego Paplus dieo;vobis,quia fi cireuncidainini,
Chriftus yobis nihil proderit.
Interrogatio X X V Ii^v. - ;
Çmmodo Paulus qui GMtvpnceperat, Sipnebccupatùs
■ fuerit homoin aliquo delido, ytin.fpiritu manluerudi-
nisinftruerecuf.J^ttt»« i” confequentibus quafiecontrario bis
, ipfis videtur dixiJfcQuid vultis.?in virga veniam ad vos i an
incharitate fiefpiritumanfuetudinis? m
■ ; Eejfotifioi vV.
Sienim ibiad peccatores noninIpiritumanfuetudi-
nis,fed in vitgaTc veniredidt , qupmpdp nunc illis qui
inaliquo-peccató prçuèntiluerint.non virgam adhiber,
fed (piritum marifuetudinis ? Verum ibipdeps dicitur,
qui poft peccatum houlèntientes errorem fuilm, nqle •
banc maioribus fubdi,& pcenicentia corrigi. l Vbi vero
peccator intèlligens Vulhusfimm, tradidit mediep fe-
candum,ibi hóeft Virga ne,ceflaria, led fpiritus lenitatis.
Interrogatio X X V I I .
Cum mepiflolt*dGalataspmipidtPaulusficens: Altérai'
teîîus oneraportater^owodo quafiecontrario videtur in fub-
fequentibus dicere,V nulquifque onus fu urn pórtabi t? . Stemm
vnufquifque onus[mm portabit, alter alter tus oner apart are
non potent. •
. Tttfionfioi I
Sed Videftdum quod ibi præceperit, vtpeccantes nos
inhaevitainuieem fiiftentemus,&ihpræfençifeculo‘al-
teiutrbm auxilio.fimus : hie autem doDomipidicat ih
refurredione iu d ic io q u o d non ex alterius peecato &
comparationedeterioris, iuxtanofirum opus,autpeccatores
al) eo iudicenaUr, aut fandi, recipiente^noquo-
que fecundum opusfuum. Öbfeurc licetdoceniurper
hanc fententiplam nouum dogma quod latitat,dum in
præfenti feculo fumus, fiue orationibus,fiue confiliis in- I uicempoflè nosadiuuari.cumvero ante tribuhalChrifti
vénerimusjheç Idb,nëçPanielem,necNde rogare poflè
•pro quoquam/ed vnum quen que portarc onus fuum.
Interrogatio’ X X V 1 1 L
Cum Paulus dicat y Mihi abfit g!oriari,pifi in cruce Do-
minihoitriJefu Chrifti: quomodo inuenitttf inmultis rebus a-
hü glorias tu ejjffinutin loco lUovbidtcit, Libchter gloriabor
in mfirh^itatibusméis ?
Vitßibnfio. , -
Qupmodo nuoedicit, Mihi autèm abfitgloriâri nifi
in cruce Chrjfti,cumin alio Iocodè ^liisglorietur,ytibi»
Itaper veftram gloriam 1 , quamhàbeoin Chriftolefu?
Sedfciendum , quod oninisiHa gloriatio ad crucemre-
lata, gloriacrucisfit : & quiequiddighumin virtutibus
perpecratur,hocfieri ob P,ominipäffiohem.
Interrogatio XX I X » <
Cum Paulus Ppbefios imtatoresDei fuadeatfieri, dicens , ' E-
. ftoteimitatores Dei,ficutfilii chariflimi : quàmodo Corin-
tbiis <l«j/,Imitatoresmeieftotë,ficut&egóChrifti 0 ^
■ Ptßonßo.
Corjnthii etenim non poteränt ftatim imitatores
îChrifti fieri,fed grande illis erarf Ci imitatores poftînte-
"ius exiftere> Epbefirfvero,quafihis,quos iam myfteria
tanta docueraç,non. air.lmitatqres mei eftote,nec imitatores
Chrifti,fed imitatores Dei. Non quod minusfiti-
mitatoremGhrifti elle quimpei, Deus quippe Chriftus
eft, fed quod aliud ftf fëcundum horninemillum imita-
ri,aliudfccundumDeum.Nam etfi Chriftum fecundum
carnem an tea noueramus,nunc iam nequaquàm eu no-
uimus fecundutn carnem. Necm.puto quod in cactcris,
mbiß f j
H
I F ] !
i.Cor.rji
U H e f t i . i s .
1 r li*m
quîècunqùe Deus fecit,homo b féüm ppflJcJniitari 1 ,fed
werbi,caufa,yr quodilfe clépîëhs eft,&pluit fuper bp'nps ’
fie malos, 6£ç.-fipè,tiamvnos b,oni3ta^em nbftràm'fupër o-,'
mnes homines ëftundamus | 'quod cum feccrimus.filii,
diledi, vel imitatorës}fiue ipfiiis Èaüli,fiue Deiietimusl'■ $
. ' interrogatio X X X .
Cum in Epißola ad Epbefios Paulus de Çhrifio dicaUquod pater
omnia fubieceric fub pedibus e'ms'. quomodo tbi Paulus alibi
dirt;,Neèdum eiyidemus omnia fubiedafNec»^« &iMdy
Oportet eum regnare dpnecjjonatbmnfcs inimiebs fnb
pedibuseius. Si necdumfubiettafunt ei omnia,& oportet cum
regnare donee ei fubijeiantur, quomodo nunc fub pedibus exits Deus
vniuerfafubiecit, maxime cum & in alioîoco Paulus ip ft tefletur,
Cum autem ei fubieófca fderint omnia, tunc äcipfe filius
fiibiicièturëi, qui fibi fiibiecic Qmttia,Vtfitbéus omnia
in omnibus?
Ergoautfecundûmpræfehtiamid qubd futurumeft,
quafi iam fadfcum e(Tè commémorât : aut cerce fi de prg-
teritöfentiendüm eft,fie debemus accipere, qubd etiam
ea quæ nonfiint ei yoluntate futbiedia, naturæ cöhftitio-
ne deferuiantjVerbicaufa, Dæmones,Iiida:i,& gentiles,
nonenimfëruiuntÇhrifto,hecfubic(ftifùricpedibusë-
iusi& tarnen qui ab eq in bonam parteraçreâtifuntii'ub-
diti funt poteftati eius inuici, tämetfi aduerfum eum répugnent
libeti arbitrii voluntare.
Interrogatio ;X X X I .
Cumfecundum ortinesftrtpiüréts diainas mundi retlorem , fic
& creatorem beam folum accipiamus : quomodo ecohtrario videtur
Paulus Apofiolusdicert, No eft nobis colludlatio aduer-
fus carnem dr fanguinem,fed aduerfus principes &potc-
ftates,& redtores mundi tenebrarumharum?
i Rißohßo.
In eo qhod diabolus vel angelt cius, in membris adfie
pertinentibus regnum fuum excendunti redtoreSvrique i
mundi ab Apoftolo nptpipantiir. • Restores êriim ëôs
tfiùndi dixityquia ipfi regunf diledlpres mundi; Non e-
nim regunt mundum,vcredtöresfihtèsbli & tetræ , fed
mundumpcccâtoresdicitVVhde&ineuangeliofcribi-
tur, Et mundus eiim noh cognouit. v
; Interrogatio X X X I I .
■ Quomodo Paulus Apofiolus dicit, Cupiodi (ïblui d^effe cü
Chrifto,wcko»&ißudMihi viuere Chriftijs eft y Sçmori
lucrum.v#»!econtrariodicere videatur ,• Qui fumus in hbe
habitacul6i;ingemircimusgrauùti,eo qüodnolumusexpoliari,
fedfuperueftiii,ytab‘fbxbeacurquodmorcàlceft
àyita.?ç;.v
,v , Ptßonßo.
Miramùrhiç Paulum quômodo amat quod refijgiat,
réfugie qpasamet. EcCeenim &moridefiderat,& tarnen
carne expoliàri formidat; Curhoc?Quiaetfi vi^pria tri
perpetuura lætificat, ipfa nihilominus adpræfenspoena
per turbât : 8c quamuis vincat am or fubfequentis m ifnèi
ris,tangit.tarnen non fînemoerorè animùrn pulfus dô)o'
ris. Sicut enim virfords quum vicino iarii belli certami-
ne,quum armis aedngitur, palpitât & feftinatitrçmit 8c
feuir, quafi pauère perpallorem cernitur, fed per ira'm
vehementer vrgçtur : ira vir fan&us cum paffionipro-
pinquaxefe c6nfpicit>& naturæ fuie i ri fi r m icat e cp n eu t i-
tur,ôi fpei fuæmiidicâte roboratur, & de vicina morte
trepidaCj& tamen quod moriendo verius viüàc exultât:
ad regnum quippe nonpoteft , nifi interpofîta morte,
ttanlire.Etidcirco & confidendo quafi ambigic^quafi
ambigcndqc6rifidîc,&'gaudensmecuit,&m,ecUensgaudeqquia
feie quod adbrauium quiccis non petuëniâtyhi-
fi quod imei'iacec,cum laboré tranfeeodat. Sicnos,cnm
thorbos à corpore repellere eupimus, rriftes quid?m a-
marum purgationis;pocülum fumimus V certi autem de
rùbfequentifàlutegaudemus: quia enim peruenirc corü
m
Biblidtb Veu Patr.Tom. i <.
pus aliter ad fâlutera non valet1,iri potu iijbec etiam quod
tæde t,c u m que àmaritudini ine fle vitam animus cppïpi”
citira'oeroreturbatusKifercfcit.
Interrogatio X X X l i t
r Quomodo Pàulas Apofiolus quafiptrcotitrarium Hqutnsjnotfb
perfettum,modoimpèrfeftu}n fefetêftetur ? Dicit enim inepiftoïa
ad PbtUppenfis : Noii <}uod jam afccepërim,àutiam perfe-
dtus fim.VIfifubtungit, Quïcunque ergo gërfeâfifumus;
Pejponfio.
De hac igttürgeminapèrjfedliorie , Hocbeatum Ami
brôfium fehfiflè reperimusiVidimus.inquit, impoffibile
effe.vt perfcdieqùisimmàculatüs eflepoffit in corpore
eonftitutus,cüm etiam Pauiusimperfeâùmfedïcàkv^ié
enim h'abettNon quod iam accépcrim aut iam peifeCfeus
fîrh.ô^itàmën poft*paulüliïm aïc^ Qüiçuhque ergoperfe-
<fti fumus î nifi forte,quia eft perfëâio alia in fioemufi-
• do,alia poft hanc vitam ; ilium intelliganius perfedlum
’.dè quo dixit ad Corintfiiós, Cùm venerit qubd peifeiâû
èft.Ecalibi:Doneç oeeurramuS bmnes invnitatefidéiî&
agilitionë filii Dei, Jh virumperFedïumJn hienfiiram^-
tâtisplenitudihis Chrifti.
Interrogatio X X X I V.
CUmPaulusApofibïüsderefumUionevltimaloquens. , inter
, coetera'dicit, Mprtuiqufin Chrifto fiinc,rerurgentprirr! i*
deindenos qui Viuimus j fimulcumillisiapièmur obuiâ
Chrifto irf aéra, & fie femper cum domino eripius;: quia
dicit,ficfimpererimus : quomodo lohannes in Apocaljpfi de regno
fanSórumprafinitum tempus pofuit dicens* Ètregtiabunt cùm
Çlirifto tnille ânnis?
Munqtiam diceretiänäus Apoftoliisdefe,^el ijëh b l
minibusiandtis aliisjSimul rapiemur in nubibus obuiam
Chrifto. ; & fic femper eum domino erimuSjfialiquos
fanâos noffet receptis iam cum beata immorralitate
corporibuscumChriftoregn^turosadteinphs. None-
nim femper ciim domino erönt^ fi tantum mille àrinos
cüm eö,réfurre<ftioöë fadiafégnabunt^' iaoper.hpç^'fi 1dl
quoddicitur,remper,nonhabet finem , non erùiitmillfc
anniyq;uicumfinicifüetint,faciuntEnem. Sedvrh*efî:
bi contraria nqn,putentur , breuiterhæc diâaJedlorin
telligit:Quod enim Apoftolusdicir,Sicfemper cum do-
mino erimuSjVciquedefuturiiudiciitempoÉedicit, ex
quo cum ,Chrifto fine fioe regnabfinus. Quod autem
lohannes in Apocalypfi de regno fandtorum dîcir,&ré-
gnabunr eum Chrifto mille annis, de tempôre huius vi-
t*Jfti mille ahniaccipiuntur. Qùodinteiïe<Sum: eftin4
ter duos Chrifti aduèntus,vnüm incatna.tionisj & ’alreiii
iudiiJHui , quod tempusmedium,quantocumeunquçj
ànnbrum fpatiis èxtendatur, propterèa mille annossp-
pellauit,vtàutdt9tbpartemcrbpicècbg3tihtcliigiyâù(
piénitudinêm ipfiüs numèri,qui dicitur mille, inrerad
uentùm primum Chrifti & fecundum , quicquïd crii
cemporisvÇomprehendat.GumChiiftbenirn/àndlimib:
le annis regnare d i cun tur, prop te r Ë cclc fi a n: DëiiqüfCin
regnofidei à temporeinearnationîS'Chrifti, vfqubad
tempus iudiçfi fuperuenmri .inEde&opexedilatatâè)k(|
tenaitur , nam hoceft dicerepro fanblis j ^quOçl cùm
Chrifto mille annis rëgnabunt, quafi pro fidélibus eîcir
Ôtis,qui intra Ecclefiam pertotum'hoc tempus quodl a ter
duos aduentus interiacer, cum Chrifto in Ecclefia
deliter viuunt.
■ Interrogatio X X X V .
OUpmodo Paùius dicit, Qui omnés homines vu 11 (aluos
fieri ,&ad agnitionem veritatis- v ëni r c : r ûm ccontrafc riptu-
rd du at , Deils cui vult miferctur y & querii vulcindu-
rat.? . ' ’ .
Si D.eusqmnes homines falüosfieri vù ltq u om o d o
omnesfàlui non f iunc aut fi bmnes falui fiunc | quod
mm
Philip. 3.
iThfiï.
Apou