7 * R R Èleùtherii
V I T A y ^ y '':::■ ■
uitatglpriofa. Qucto Rex çoelcttisperennidicac corona j T> C T p VTHF R II
ufiu ChriUks Dominus noftencui fie laus, honor,imperium
X J * L > ^ ▼ A ^ ^ x x
t o r n a g e n s i v m E F i s e o p i
Itfus Cbriflm aofter,cui cum aetërno Patte & Spiritu fanäo,per omniafaicula fas-
cu lorum A nun.
FI NI S TR À CT ATV S S. FE-,
noli M*nyrif.
T E S T TM O N I V M
B. E L E V T H E R I I
T O K N A » . E P 1 S G . E X M E M -
B R .A N JS B1BLIOTHECÆ S. M A R -
k - T.4 -N I T O R N A C I • ■
Neruiorum:
E R I o Ï. V.S pofthæcViennamàTor-
naco regreflus , rriiræ fanéfcicamexftitSt.
Eratenim.intimoreDeifundatu$,humi-;
lis,prudens,pudicus,eleemoiynis largus,
in omni bono confilip érifditus, qui et-
ET C O N F E S SO R I S : AV CTOR E G V I -
B ER T O T O R N A C E N S i ,
otdinis MinprumDoflo-
leTheoJogd.
T^EVERENDO T J T R I J C
D O M IN O IO A N N I T O R N A C E N S I p A i
EPISCOPO FR. GV1BERTVS OR1GINE
\ Tornacenfis Proftßione Minorum nitrito
minimus, S A t . .
E t i s 1 1 s , DomineReuerende , vc
a&us & prsconia gloriofi Confefloris
Chrifti ELEVTHERU vel ordinärem,
yel meliore ftylb präßfentibusaepofteris
eSplanarem. Pia petitio, per quam aetas
poftuma tanti Paltoris celebraudo perpetuee fandtita-
tetn , &igeneratip prsfens eius inhasrendoveftigiis am-
plius inflammetur ad D E l & proximi caritatem. Hi
funtcibr, quosinnoualibus Patrufn effe faera pagina
pVoteUatur, dumSandfcorumexemplispQfteritasinfor.
matur. N ouipetitionis iftius originem ex gloriaChrifti,
qua mirificatur in fandis; ex gratia fpeciali ,'q u a yeftrs
ciüitatis Antiftitem & patronumiyncerius in Chrißodx
ligitisiyexprouidentia paftorali,qua elero veftro confuli-
tis;ex beneuolentia fingulari,quam talis & tantus ad me
homuncionem tantillum & pene nullum oftenditis de-
riuari. Quaremeqiiafi compellitis., autgarrire neniis,
aut potius ipeptire. Ego igitur dum in capite memeti-
pfum introrfiim metior, per in eert os affedfcus diftrahor.
iam presbyter Viennenfis ordinatusfub Crifpjno iüdiçé
noms Septëmbris roartyrib coronatur, Ego auterp E -
leUtberius Tornacenfis Ecclefiae Epifcbpus* tanto amore
illiiundbusfum , vtfiquismeomro fubditorumipfuny
humili corde orauerit,omneqdicquidvoluericà me,vel
abipfoimpettabit: Siçetiam beatismarcyribus Chrift* ■ ■ ■ ......................... .....................
2v’â^fl(^Pi^®iSciatisautem reliquiasFerioli^resbytèri Nam intërfollicitudinescoRtinuas.kdtio
Marcyrf ,perEpifcopùm,qui fecundushuicSoli praserit num ^ & inter Labyrinthes inegrelïibiles Quaïftionum.
Ecclefiae,apudvosreferri, Illemultaspaffibnesfufttne- ^crHaonumpasadigmata,confiliommaxiotbata,quibus
bit, ôc Ecclefiam iftam yeheme^ter exalcabit.nomen e- | imtneîgor ôtatteroraffidue,durum mihi feribere durius
iiis quia intra vos eft, fcitis,ipfum veroquisfitignoratis;|canrædYgnitacisimpCriocontraire ; Nampreces veftras
■Ac vt à y obis omnerodubietatem auferam,caput Blandç , j-m^jnjpcrium non appeljem?
virginis mëcùm in area continëtur; cum vçro in Eccle^a j non,quïanudatofùppliçat enfepotens :
Beati Martini Tornacenfis coenobii transiatum eft, & nUia.<iudum inita famdiaritas,cbnciuilitatisiaencilinteolo
honorifice proteâu m ; cuius fil ios,fi fideles per- ! Cas:patria,paré tela} (anguinis & affinitatis propinquitasi
manferint, preces mese qualclcunque fint non dere^in- ( ^ caetera id genus ; quae yelrèuerentiam conciliant, ycl
quentur ; fi vero hæc contcmferitis, reliquias meas in.> conciliatam Gontinuant;exigunt & requiruht, vtveftræ
Viennenfcro Ecclefiæfaciam depoitari, ~ & amplius au- y0luntatis afFe£tum,veftri affeâus appetens, beneplaci-
xilium orationis meæ nonvidebitis. PrædeçefiQrese- ( tum cenfére debcam imperium & praeceptumr Hqc àu-
nim veftri per negligentiam reliquias Beati Nicafij per- ieni exequendum vtilius peteretis à.perfonis pluribus,ç-
dideruntjied fi meoconfilio vtiyolueritis, qiibdmtilt.i ^ tatcgrandaeuj|,fide claris,opere vulgatis i ore promptis;
exveftris iron feceriint.orationes veftrasfilius Dei e?aù- roeInoria tcnacïbus : pmrii denique fublimium roerito-
diet y- beatosroartyres NicaJiuitttPtatumjFtriolum deuote dote potioribus,, quos habetis ad manum, tarn de
veneremirii. Quia in npuifttmis temporibusper ipfos yeHjoium. Canonicorum nuraero;quam de veftrae dice-
haecciuitasexaltabitutiEr Ecclefia tranquilla pace ga.u- çefeos diuerlis cpilegiis monachorum.. Êxilispnim elp-
debit & fublimabitur. In ilia autem die in qua fefiuro re- qUü mei mediocrifas tenuesadmQdum ftugesparit} - 6C
ftitutionis meæ celebrabitis, translationem corporis^ ad rantiC0Bff fions gloriam exprimenclam nuilis. fecun-
riièifiniiliter celebrate , <ju®fadtaeft Calendis Aprilis; di ceipitis fruétibus ingrauëfcit. ‘Ego igitur, & fraudams
Depofitionemetiam Béati FerioliiVlartyris^, ytplacct, | temp0rei& occupatus ahinib , cui magis eft humilitas
coroinemoratp. Adiuuet autem incredulitatem
cordis veftri omnipotens Déüs , qui viuit &
regnat, per omnia fæcula fse-
culorum. Amen.
appetitui,quam vcrborumvrbanitas voluptati j vel hi-
ftoricatiarratjb coniuetudini;facip quod iubetis:oneres
feriem vit* S.Pontificis , & Officium cum fuisappendi-
ciis.ficut ex parte veftra rogatus fueram,mittb vbbis: &,
vt apertius tenpr paginae videatur,fub certis, fi placet,ti-
tulis diftinguatihv
De origine ciuitatis Torndcenjis C a p. I.
DeAduentu&pradicationeB.PtatiMpudTortiacum II.
I^ereliquiü&femineB.Piatiy&ortuB.Èltuiherij.lll.
De bon* indole B. Eleutherij. IV.
DeprofcriptwnefidelïuMy&B.EUutlHrföTornacfi.y.
DepromotioneB. Eleutherij in Epifcopum Tortla(enfem. VI.
De Blanda, quafollititauit Epifcopum, & de mortt & refufeita-
tionetpfius. V I I . * ( rium.Vlll.
Demodo conuerfionit populi Torriactnfis ad fidtmper B.Eleuihe-
De mïraculisfaftüillo tempore per B.Eleuthtrium.lX.
De miracutufailis in oftenfione nliquiarum factarum,cum Roma
redtjfet Sanftus.X.
De
-SeVïfteiïes.'
i’dicolu-
■pnohi
De conßicluquem habit tcum b&encM.Xl.
Dttnfidiis&plagisèanûoperhareticosilhtis XII.
Dëverbit& exhortationibusetn> m-.nßnuis.XUl.
0 ftthma,quem.vidit aftantempoßtwiri extérqù. XIV. t
De mu Hire c&c*,& mata per ipfinn ilium naU'& cur.itj.XV.' [
Detrahslatone corppruB. Eleutheriiadatt.tatem Tornacenfitn.
XVJ.- -
Di refiitittionefidis Epifcopalis. XVII.
DercueldtioneplEUutberijy&demorteTeclk.XvlJI.'
Ûérefufiitaitone filijvidut.XIX .^ ^
De morte muliérü , <j’rßfcitatiotie iutienisin tadeni fplUnnitate.
XX.
Dealiii miracttlp eodem diefaäü. XXI.
De ligaùoné.S.Vemlivifi^tntùfepalchrumsdnftt. XXII.
DefolutipneeiufdtmperBEleuthermn^morieTrtbüni.XXUl
Defufeitatme Tribune. X X IV. '
De relatione corporis a BlandinoTornacum. XXV.
-C 'a P'-v;-^ ? I. '
De‘origine ctuitaiisTornacetifis.
11' Cappadoces Cilicafqueferos jAUrofquefubegit,
G. .• Qmm(lomitus cogmu.it Arabs & deditafacris
* HiCfVt plurimi etiam nuperjCornacum à Turnojttfcioquo tde-,
tiuatyttymonpotius quam auftoriuteperfuafiû. Et ve o flinty
Vtgentium omnium origines,txordiàquefàbulis inuoluta;fiue
exarcaNo£yVtIqan.Annius Viterbienfisomnia, deducit, eam-
queperenorem fern's aJfeçUfiue exequo&beüoTroianorept. J
; I tita. .
U Ecéfentes diligefttius Cofmographiasi & Chronica
a V temporunijgentium hiftoriaSiSc Annales, fornicum
Gallia:Belgicæ legimus antiquiffimam , & houiffimam
ciuicâtem;quæpotèntia,nobilitâtè,gloriafuperaliasfîbi
finitimasfingularemvendicafdigriitàtem. mari
contermina,dulcibusaqüisfrbgua,FragibuScopiofä,di-
uitiis&delitiis eft lefertâ.Cuius ager diftufus iniyluBipi*
ûuj in pratis, peculiofus eft inpaftoribus ,& iii paicuis
pecorofus. Cuiusfluuius, Scaldadi6tus,/ ipfam aliuens
ÔcconfluenSjGalliamdiùidit SëGetmauiârn; potêftafé,
imperialem videlicet & regalem. HanefiqUidem Giutta-
te mPrifcus T arquinius RomanorumRex quinrusaR;©-?
mulo,decimoïegnifuiannoperRomanosçdificaire,ie-
gitur:;S«:furnptuoiïs confurgèns ædifii iis'altàiissRoma no-i
mine cenièbatur. Anno fiqü'idem centefimo.Xt»II.ab -,
Vrbe cpndita,ciqitatis eiufdem ædificàta funtfundamë^
ta:circa tempus illud quo.facrôian<ftnm D.ominitemplô'
à Chaldæis fuccenfum eft: 8t Hierufalem ciiiitas fanélà
per Nabüchodqnofor eft euerldj In diebus iflis tranfmi-
grauit Ezechieljöc Rex Ioaehim legitur captiuatùs : (&■;
Rpmanorum RexTarquiniusinteremprus^qcceificei-
dpmSer ulus,qiii ni in ore m Romam,quæ nimcTornacum
dicitur,(upét centum viginti quinque ciUltates Vèlôpîda f
{ublimauitivt éxeis cenFus^^6t^^^tribnCàcbiligeret:quæRô-.
manis pdftmodum deftinaret. -, Sed inlbleps iPa'ifta ptæ
mulcitudinevinum,annb'xxrvSeruijR.egisdefiitabim-
pendiistributorum.Etficannis xL.ab eius cônftitutibne ;
diéfca cïùitas quieuit in pace. Sed Romani miffislegibni-.
bus in rebelles,prælium iufeitant : & poft pîutimos hinc:
inde congreflus,annoSeruii triçefimo.quâtto fob onere
tributorumpriftinorependendo cum Romanis pacem
fibi conciliant & reformant. Nec ampliUs diélaeftyêf«»-
d(*Ro>»(t;lèd/>i)/2j/KC/Kif<M.appellata.Sèdlabentetempore
cnmregnaret Atrtaxerles.qui regnumdeftruxicAegypti,
ciuitas hoftilis dèftruéta eft ; & Eleazaro principante lu-
daeis, vicefimo fexto Ptolomxi Regis' anno rëædificata
Neruius appellata eft. | WÈ
Prius altera Romapto gloriæ dignitate t fecundo ciuitas
hoßilisaforticûdine y teitioNiraiMsà Seruio Romannüm
Reget Sed primalitteramutabaturynefottaflè feruitucis *
clogio notaretur.Cum àutem procedente.fpatiô tempo-
tis Iulius Cælàr ad obtinendam Galliammitteretur,8£in
bellorum exerçitiis*ôccupatus per decennium motare-
tur,
Quem tenaitgeminis bellantem Gallia lußrit ; ,v
tandem de Gallia tnumphauit,qui batbarasnationes &
indomitasfUblimauit.Nam
Incerti ludaaDiiQ 1 [
I ^^vrcgregiusillehiftoriographiisait, eius poft inultam
I’languinis-Fiifipnem patuit Gallia ditiptu:
I -inmmmjue rebtlfü[NeruiWy&c4fipoUirtUs fänguine cofta. ;
Siyut-manifeftiuslfegitur jn fecUudo.libro Iuljj Caefarisy
quFmfiribitur-Belli Gallicii a fe dbnfe^i. lifilem vero
-ff.^podbus Turnus Rex.Neruiorum populo pnefuit/--!
’ quo ciuitas Tdrnacus nomen accepir. Quia ffeut Turnus
xontra dEiieamyGc iftècqntra lulium fortitet'Aimicauitï
C a p v j’t' i 1 1 .
DepradicatmeB. Piatt Mdriyrit.
p o f t mortem rulij Car&ritrt^naiuc Augufto Carlire*:
A anno impeeij eitrs qaadrage/imo ftcundo i anno'ab
OrbeGondiro quinquiesmiUefimo cente/lmononagea
limonono : Stab VrbeOondfCareptingerHeiimoQuin-
qoagefirnpfeoundo r&ipiimana cbrilitione Tomacir
qhingentelimononagefimofêrctertio( Dominusb/w
Cbrftmin Beihieem de virgir.o nalcitu:: & fecntulo Neronisatino
;vidtlicct circa aummi ab IncarnaiioneDo-'
miniqoioqaagefimum) a Romanis Tornacemis ciui-
-rasreftauramt. Cufruac Apoftolijtam vitieprodigiqua
laboris j ad earerarnätiodesCbrifltHn ybique rerraruni
diireminanr.djlleriimatusgerminal viros Cathoiiaw Si
Adeles; & dumfëeundumiPrpphetiaröiinpleotEaaèni
Orbis föm|ne;puigariturzi?rniä^fttorum;fmgesexubea
rantmprumiMaaïifcipliti*. SaceeffeiuncboftäpdS
ftolöiMatsyresj Cópfeffores. ', temporibusopominis.
mondi tenebras illuminances radijs veritamfd^êtibus;'
Sic enim.ad illutninaiidam nodieio vitreprïièniïs a lira
qaarqueGiis viribilsinaEliiactem veniunr doneoin
maturinolucitemm homines cffulgcrc cernunt. No.
dtornomereniin fpaciom duin decêdeOHum iiiccedencore
pcragirur. Siccertcdonecin marutinogloriar lncirt
e r“ *appare^r;nox‘mHitantiiEc^cfi¥ftbifa.ec^cr'i.;
lucepetfuip&frdei feruorc iucccnii, dmcrla mundi cli;
nr*1*- ll* ’ * ’ r '
' , PeirdsPobtom,’
OaiariamiSc carrbri ceteras illufirauere prouin cias. Sic
pqftmodiim Piriliênfem populoro Dionvims cum ft>.
lA JS lm r lm y id y .T S J - t q i " 1
^ 3 ^ iP ^ ^A ^ ?^ '9Peótcmtril'pinus&;Cnfeioianosi
generc.rcdnobiliorfidejBencuentanos’criginc, Pr^di •
'xatdr officio, du Iciseloqmo, Martyr defidcnOjCedApo
ftolqfadtó, gcntesdndpmitas «rmcutespOftmirlram
ïn S braunim.Sc cptónajo-relinqóéns poft pros Mart jiitf
füereddftglorteparöcipcs^fideiCathoïicaeprofeïfo.
res. ■
G a p v T I I I . .
De origine & or tu B.Eleutherij.
T Gitur poft vënerabilisPiatip«risn'oftrïexcëIffim,prqb
vi cedente tempore,(èd vi«o luccedenteygente roüitipli-;
cata.fed non magnificatiI?titja,magnaparspopuIiTor
nacenfisreuertitur,ytcahisadyomitumj&ycritatisde-
fiqente do<ftiina,recrudefcit infidelitas & peccdèuih. Et
qttoniam cumlènio delióla nuliatenus moriuntur, nec
fceleratemporibus obruunturynèc obliuionelaeinüsie-i
fpelitiir; mutätus eft ftatus optimus ; pcriitin Torg
naco plurimorum fides , & , ficut fcripcum e ft, cce
pit populus abtre pofl fordts. Nam ömnis arbor eradica^
bitur , qua: d patreccelefti , (_qui föliü? ineremen-
turn vegetabilibur myfticts tribuit ) non plantatur
Ergol
IßtitM.